اقتصاد دولتی و پدیده توالتهای بدبو

پدیده توالت های بدبو و مهوع و مخروبه را که در سراسر جهان کمونیستی گسترده بودند، به روشن ترین شکل توضیح نحوه کارکرد اقتصاد دولتی بودند.
علت اول، پایه ای و اصلیِ چنین پدیده ای، ناکارآمدی و اختلال خود نظام کمونیستی بود و به خطا رفتنش در تشخیص و تامین نیازهای اولیه مردم، از شیر گرفته تا دستمال توالت بود.

علت دوم هم در دسته (کمونیسم چه بر سر ما آورد) قرار می گرفت و مربوط می شد به تفکر مالکیت جمعی. چون همه چی ملک جمعی بود، هیچ کس به واقع مسئول شناخته نمی شد.

هیچ کس بالای سر چیزی نایستاده بود و هیچ کس اعتنایی به این اموال متعلق به همه نداشت. هر فردی از مسئولیت بری بود چون این مسئولیت را به یک درجه بالاتر نسبت می داد، به مسئولیت یک نهاد.
کسی آن بالاها باید تصمیمی می گرفت تا زنجیر سیفونی در یک توالت عمومی تعمیر شود. و آیا یک زن نظافتچی باید اخراج می شد چون زمین را جارو نمی کرد؟ البته که نه!

علت سوم، دستمزدهای ناچیز بود و خوی و رفتاری که با خود می آورد: وقتی اینقدر کم به من پول می دهند. من هم در کمترین حد ممکن کار می کنم.

از کتاب کافه اروپا