سه سناریو برای مقابله با چک‌های بلامحل
مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با تشریح جزئیات طرح جدید «چکاوک» بانک مرکزی، سه سناریوی مقابله با صدور «چک‌های بلامحل» را توضیح داد و گفت: نسل جدید چک‌های بانکی در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان وارد بازار می‌شود.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بانک مرکزی، «داود محمدبیگی» با اشاره به مکانیزم فعلی تبادل فیزیکی و تسویه چک‌ها در «اتاق پایاپای اسناد بانکی»، آن را دارای اشکالات متعددی دانست و مواردی مثل «کندی عملیات تسویه» و «افزایش بروز خطاهای نیروی انسانی» به دلیل پردازش دستی، «ریسک بسیار بالا و پرهزینه بودن حمل و نقل چک‌ها»، «عدم امکان نظارت موثر بانک مرکزی بر فرآیند تسویه بین بانکی» و «استاندارد نبودن مشخصات فیزیکی و محتوای چک» را به عنوان چالش‌های روش فعلی تسویه چک‌ها برشمرد.
طرح جدید «چکاوک»
محمدبیگی در تشریح نحوه کارکرد سامانه جدید چکاوک توضیح داد: «مشتری چک را به بانک بستانکار تحویل می‌دهد. سپس شعبه تحویل گیرنده پس از اسکن چک، تصویر آن را به همراه برخی اطلاعات مورد نیاز وارد سامانه می‌کند تا به بانک بدهکار منتقل شود. شعبه پرداخت کننده نیز پس از کنترل اطلاعات و موجودی حساب مشتری، در صورت کفایت حساب چک را پاس کرده و در غیر این‌صورت در سامانه اعلام عدم کفایت موجودی می‌کند. ضمن آنکه بانک بستانکار نیز بر اساس نتیجه اعلام شده توسط بانک بدهکار وجه مورد نظر را به حساب مشتری واریز می‌کند.»
سه سناریو برای چک‌های بلامحل
این مقام مسوول، با اشاره به کاهش اعتماد عمومی به چک در سال‌های گذشته و ضرورت اعتبار بخشیدن به چک، سخت‌گیری بانک مرکزی را در دستورالعمل جدید حساب جاری، بجا خواند و افزود: بانک مرکزی بر اساس مصوبات شورای پول و اعتبار سه پروژه «استانداردسازی چک‌ها»، «سامانه چکاوک» و «متمرکزسازی چاپ و صدور دسته چک» را برای مقابله با صدور چک‌های بلامحل آغاز کرده و در کنار این اقدامات سامانه‌های جانبی نیز برای صدور دسته چک، اعتبارسنجی مشتریان قبل از صدور دسته چک و فراهم آوردن زیر ساخت‌هایی برای استعلام بر خط از سامانه، در نظر گرفته شده است.
ورود نسل جدید چک‌های بانکی
محمدبیگی با بیان اینکه بر این اساس در آینده‌ای نزدیک کلیه چک‌ها بر اساس استاندارد و چارچوبی واحد صادر خواهند شد، گفت: در این شیوه‌نامه اقلام اطلاعاتی مانند محل قرارگرفتن آرم بانک، اندازه چک، اندازه ته چک (سوش) و محل امضا به صورت دقیق مشخص شده است. چاپ برگه‌های چک به صورت خام نیز با استاندارد اعلام شده در شیوه نامه انجام می‌شود و مرحله پایانی، شخصی‌سازی چک و ارسال چک به آدرس پستی مشتری است. به گفته وی، منظور از شخصی‌سازی درج اطلاعات متغیر نظیر نام و نام خانوادگی، شماره حساب، شماره شبا، بارکد دو بعدی، کد بانک و شعبه و لوگوی بانک روی چک است.
