اخذ مالیات بر ارزش افزوده از خدمات اعتباری لیزینگ‌ها
به موجب مفاد ماده ۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده ، تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری شده یا تحصیل شده به عنوان ارزش افزوده تعریف و مشمول مالیات بر ارزش افزوده قرار می‌گیرد.
.
همچنین، بر اساس بند ۱۱ ماده ۱۲ قانون یادشده، عرضه خدمات بانکی و اعتباری موسسات اعتباری از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف است. حال این سوال مطرح می‌شود که آیا فعالیت‌های شرکت‌های لیزینگ در زمره خدمات اعتباری قرار می‌گیرد؛ بنابراين سود و کارمزد دریافتی توسط آنان از شمول مالیات بر ارزش افزوده معاف است یا خیر؟
.
به موجب بند ه ماده ۳۱ قانون پولی و بانکی کشور، موسسات اعتباری غیر بانکی موسساتی هستند که در عنوان خود از نام بانک استفاده نمی‌کنند، ولی به تشخیص بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، واسطه بین عرضه‌کنندگان و متقاضیان وجوه و اعتبار هستند و عملیات آن‌ها در حجم و نحوه توزیع اعتبارات موثر است. همچنین به موجب بند الف تبصره ۲ ماده ۲ قانون تنظيم بازار غير‌متشكل پولي مصوب ۲۲ دي ماه ۱۳۸۳، اجازه صدور مجوز براي موسساتي كه شرايط ارتقا به ساير موسسات مالي، اعتباري غير‌بانكي يا بانكي را داشته باشند، به بانك مركزي داده شده است. همچنين به موجب دستورالعمل اجرايي تاسيس نحوه فعاليت و نظارت بر شركت‌هاي ليزينگ مصوب ۹ و ۱۶/۴/۱۳۸۶ شوراي پول و اعتبار، فعاليت شركت‌هاي ليزينگ از مصاديق فعاليت در بازار غير‌متشكل پولي دانسته شده و به موجب آن به بانك مركزي اجازه داده شده تا به شركت‌هايي كه در زمينه ليزينگ فعاليت دارند، مجوز تاسيس و فعاليت اعطا كند. به استناد ماده ۲ اين دستورالعمل و تبصره آن، شركت‌هاي موضوع اين دستورالعمل، شركت‌هايي هستند كه فعاليت خود را خريد اموال مورد درخواست مشتريان از توليد‌كنندگان يا فروشندگان و واگذاري آن‌ها به مشتريان از طريق اجاره يا فروش قسطي قرار داده‌اند و توليد‌كنندگان و فروشندگاني كه محصولات توليدي يا كالاي خود را بدون واسطه به صورت قسطي يا اجاره واگذار مي‌كنند، مشمول مقررات دستورالعمل نمي‌شوند.
.
با توجه به مراتب فوق، شركت‌هاي ليزينگ، نوعي موسسه مالي، اعتباري غير‌بانكي هستند كه از بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران مجوز فعاليت دریافت می‌كنند و در چارچوب قانون پولي و بانكي كشور، قانون تنظيم بازار غير‌متشكل پولي، آيين‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هاي بانك مركزي فعاليت می‌کنند و در همين راستا، بانك مركزی نیز برای شركت‌های ليزينگ، مجوز فعاليت صادر می‌کند. بر این اساس، خدمات ارایه شده توسط شرکت‌های لیزینگ نیز نوعی خدمت اعتباری است؛ بنابراين به استناد بند ۱۱ ماده ۱۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده، از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند. اما متاسفانه در حال حاضر، روال حاکم بر ادارات امور مالیاتی این است که شرکت‌های لیزینگ اقدام به محاسبه و دریافت مالیات بر ارزش افزوده از ماخذ سود و کارمزد تسهیلات اعطایی به مشتریان كرده و آن را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند که قطعا مغایر با قوانین و مقررات پیش گفته است و منجر به تضییع حقوق اشخاص استفاده‌کننده از خدمات اعتباری شرکت‌های لیزینگ شده است.
.
امید است سازمان امور مالیاتی به لحاظ رعایت قوانین و جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص استفاده‌کننده از تسهیلات اعتباری شرکت‌های لیزینگ، معافیت عرضه خدمات اعتباری توسط شرکت‌های لیزینگ از مالیات بر ارزش افزوده را به ادارات امور مالیاتی تصریح كند تا از اجرای رویه خلاف قانون کنونی در اخذ مالیات بر ارزش افزوده از خدمات اعتباری (سود و کارمزد دریافتی توسط) شرکت‌های لیزینگ جلوگیری شود.
.
عباس وفادار – حسابدار رسمی، کارشناس رسمی دادگستری و مدرس دانشگاه
حسین شیرین – کارشناس رسمی دادگستری وسرپرست ارشد حسابرسی در موسسه حسابرسی آزمون پرداز
دنياي اقتصاد
.
