عاقبت تجمیع کارتهای بانکی چه شد؟
مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در حالی خبر از تجمیع کارتهای بانکی روی کارت ملی هوشمند و امکان استفاده آزمایشی کارت ملی در شعب بانک ملی می‌دهد که نمایندگان مجلس در ۴ مهرماه در جریان بررسی برنامه هفتم توسعه با تبصره‌های ۱ و ۲ ماده ۵ این برنامه که به تجمیع کارتهای بانکی و خدماتی روی کارت ملی هوشمند داشت مخالفت کرده بودند.
به نظر می‌رسد بانک مرکزی با وجود مخالفت مجلس تلاش دارد پروژه تجمیع کارتهای بانکی را روی کارت ملی به دلیل تورم فزاینده کارتهای بانکی(۴۰۰ میلیون کارت بانکی) در شبکه شتاب و پرداخت پیش ببرد. محمدرضا مانی‌یکتا مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در گفت‌وگوی خبری با رادیو اقتصاد از تجمیع کارتهای بانکی روی کارت ملی هوشمند خبر داد و گفت: با امضای تفاهمنامه همکاری مشترک میان سازمان ثبت احوال و بانک ملی تجمیع کارتهای خدماتی در کارت ملی هوشمند کلید خورد و از این طریق شهروندان می‌توانند از کارت ملی خود در آینده نزدیک به عنوان کارت بانکی نیز استفاده کنند.
مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت عنوان کرد: کسانی که در بانک ملی حساب دارند می‌توانند در شعب بانک ملی و دستگاه‌های خودپرداز این بانک از کارت ملی هوشمند خود استفاده کنند. استفاده از کارت ملی اکنون در یک بانک امکان‌پذیر است اما استفاده از آن در دستگاه‌های شتاب امکان‌پذیر نیست.
مانی‌یکتا افزود: بیش از ۴۰۰ میلیون کارت بانکی در اختیار مردم است که به صورت میانگین، ماهانه حدود ۱۲۰ میلیون از این تعداد کارت فعال هستند.
او آسیب تعدد کارتهای بانکی در شبکه بانکی عنوان کرد: هزینه صدور بانکی در کشوهای دیگر بسیار بالا است اما در ایران صدور کارت هزینه ناچیزی دارد؛ البته از بعد سیاستگذاری این مساله یک آسیب تلقی می‌شود.
مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی افزود: برای کاهش حجم تعداد کارتهای بانکی و ارائه خدمات نوین پرداخت، یک کد منحصربه فرد الکترونیکی ایجاد خواهیم کرد. این پروژه در کل شبکه شتاب و نظام پرداخت کشور اجرا خواهد شد و در مراحل آزمون است.
یکتا عنوان کرد: پنج بانک اکنون این خدمات را ارائه می‌دهند و در ادامه این خدمات گسترش خواهد یافت.
مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت در حالی خبر از امکان استفاده کارت بانکی بانک ملی روی کارت ملی هوشمند می‌دهد که روز سه‌شنبه ۴ مهرماه نمایندگان مجلس با حذف شناسنامه و تجمیع کارتهای خدماتی و بانکی روی کارت هوشمند ملی بر اساس بند الحاقی ۱ و تبصره‌های ۱ و ۲ این بند به ماده ۵ لایحه برنامه هفتم توسعه مخالفت کردند.
در برنامه هفتم توسعه، تجمیع کارتهای خدماتی و بانکی از مجلس درخواست شده که در کمیسیون تلفیق برنامه نیز با آن موافقت شده بود. اما در ۴ مهرماه در صحن علنی مجلس با این ماده برنامه هفتم توسعه مخالفت شد.
در گذشته رئیس سازمان ثبت نام احوال کشور در گفت‌وگو با ایرنا درباره تجمیع کارتهای خدماتی و بانکی روی کارت ملی هوشمند اعلام کرده بود: یکی از درخواست‌هایی که در برنامه هفتم توسعه از مجلس شورای اسلامی داشتیم، بحث تجمیع کارتهای خدماتی و بانکی است و تفاهم‌نامه‌ای با بانک ملی به عنوان اولین بانک در این زمینه امضا شده است؛ مراحل اجرایی آن پس از تدوین برنامه مورد نیاز سازمان ثبت احوال با بانک ملی، آغاز خواهد شد.
بند الحاقی ۱ و تبصره‌های ۱ و ۲ ماده ۵ لایحه برنامه هفتم توسعه که به تجمیع کارتهای بانکی اختصاص داشت با رای نمایندگان از لایحه برنامه حذف شد. در بند الحاقی ۱ در برنامه هفتم توسعه آمده بود: «به منظور پیاده‌سازی قابلیت‌های کارت هوشمند ملی، کاهش هزینه‌ها، ارتقای بهره‌وری و جلوگیری از تعدد صدور کارتهای گوناگون در خدمات عمومی دولت، سازمان ثبت احوال کشور مکلف است با ایجاد بستر لازم و تعامل با دستگاه‌های اجرایی، نهادهای عمومی و سایر اشخاص حقوقی متولی ارائه خدمات نسبت به تجمیع کارکردها روی کارت هوشمند ملی اقدام نماید به نحوی که تمامی گواهی‌ها، مجوزها و مالکیت‌های متناظر با هر شخص حقیقی از طریق کارت هوشمند ملی و یا خدمات الکترونیکی متناظر آن قابل اجرا و احراز باشد.»
با این حال، مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی از اجرای آزمایشی تجمیع کارتهای بانکی روی کارت ملی هوشمند در ۵ بانک کشور خبر داده و از امکان استفاده کارت ملی هوشمند در بانک ملی گفته است. به نظر می‌رسد بانک مرکزی با وجود مخالفت مجلس با ماده ۵ برنامه هفتم توسعه که به تجمیع کارتهای بانکی و خدماتی اشاره داشت همچنان می‌خواهد این پروژه را در همکاری با سازمان ثبت احوال پیش ببرد. استدلال بانک مرکزی در تجمیع کارتهای بانکی روی کارت ملی بر آسیب ۴۰۰ میلیون کارت بانکی به شبکه بانکی کشور است و به نظر می‌رسد با تجمیع کارتهای بانکی تلاش دارد تا از یک طرف از رشد کارتهای بانکی جلوگیری کند و از طرف دیگر، نظام یکپارچه‌ای برای شبکه شتاب و پرداخت طرح‌ریزی کند. با این حال، اجرای سراسری پروژه تجمیع کارتهای بانکی روی کارت ملی با وجود کندی سازمان ثبت احوال در ارائه کارت ملی هوشمند و ایجاد مسیر انتقال اطلاعات میان شبکه بانکی و سازمان ثبت احوال باعث ایجاد تردید در میان کارشناسان بانکی و فعالان حوزه فناوری اطلاعات شده است.
