مالیات بر ارزش افزوده یا مالیات افزون

چند سالی است واژه ای جدید تحت عنوان مالیات بر ارزش افزوده به فرهنگ مالیاتی کشور اضافه شده است، در بدو ابلاغ این قانون میزان این مالیات برابر با سه درصد در نظر گرفته شد که با افزایش تدریجی و سالیانه آن میزان کنونی این مالیات به میزان ۹ درصد رسیده است.

در اینکه مالیات نقش مهم و تعیین کننده ای در اداره امور کشور می تواند داشته باشد هیچ گونه شک و تردیدی وجود ندارد ولی با اندکی دقت متوجه خواهیم شد آنچه که در حال حاضر تحت عنوان این مالیات از مصرف کننده اخذ میشود مالیات بر ارزش افزوده نیست و در واقع مالیات بر مصرف است.

قاعدتاً مالیات بر ارزش افزوده نباید به کل قیمت اضافه گردد و مطابق با معنای این نوع مالیات صرفاً بایستی به ارزش افزوده شده به کالا که طی فرآیند تولید از مرحله خرید مواد اولیه تا تولید محصول بوجود آمده است تعلق گیرد مگر در حالتی که صفر تا صد یک محصول توسط یک تولید کننده انجام شده باشد

وقتی تولید کننده ای مواد اولیه را از تولید کننده دیگر به مبلغ مشخصی تهیه می نماید و بر اساس فرآیند تولید و به سبب هزینه های مستقیم و غیر مستقیم تولید ، محصولی را تولید می نماید که ارزشی به مراتب بیشتر از مواد خام اولیه دارد به این اختلاف قیمت ، یعنی تفاوت قیمت مواد خام و قیمت کالای تولید، بایستی این مالیات تعلق گیرد.

در حال حاضر متاسفانه مالیات بر ارزش افزوده برای کل قیمت تمام شده در نظر گرفته میشود که با مفهوم اولیه این مالیات کاملاً متفاوت است و در واقع نوعی مالیات بر مصرف است.

به عنوان مثال اعمال این مالیات در قیمت تمام شده خودروهای وارادتی به چه معناست؟! خودرو توسط یک وارد کننده به کشور وارد میشود و کلیه عوارض ،مالیات ها و حقوق گمرکی آن نیز توسط وی پرداخت میشود ولی در زمان تحویل خودرو به مشتری مبلغی نیز تحت عنوان مالیات بر ارزش افزوده به قیمت خودرو اضافه میشود؟! از زمان ورود خودرو به کشور تا زمان تحویل آن به مصرف کننده چه ارزشی به این خودرو اضافه می گردد که مشمول دریافت مالیات بر ارزش افزوده می گردد؟!

این داستان در خصوص سایر محصولات نیز صادق است و به نظر می رسد بازنگری در این روش مانع از تضییع حقوق مصرف کنندگان خواهد شد.

پیمان خواجه زاده

منبع: الف