زنان شاغل چه شرایطی در قانون کار دارند.

طبق قانون اساسي و قانون کار تبعيض قائل شدن ميان زن و مرد ممنوع شده و کارفرما مجاز نيست در ازاي کاري يکسان به زنان حقوق و مزايايي کمتر از مردان پرداخت کند.

قرن بيستم را مي توان قرن زنان دانست، زيرا دگرگونيهاي چشمگيري از لحاظ موقعيت و شرايط براي آنان در عرصه هاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي رخ داده است. در دهه هاي اخير افزايش قابل ملاحظه تعداد زنان دانش آموخته و ارتقاي آگاهي و سطح تحصيلات آنان سبب افزايش تقاضا براي ورود به بازار کار شده است. با توجه به ورود بي سابقه بانوان به عرصه هاي کاري جوامع، موضوع کار و بيمه اين قشر که نيمي از جمعيت هر کشوري را شامل ميشوند، يکي از دغدغه هاي اساسي نظامهاي اقتصادي و اجتماعي است و توجه به رفاه و کرامت انساني زنان همواره از امور قابل مناقشه و بحث برانگيز بوده است.

  شرايط کار بانوان
طبق قانون اساسي و قانون کار تبعيض قائل شدن ميان زن و مرد ممنوع شده و کارفرما مجاز نيست در ازاي کاري يکسان به زنان حقوق و مزايايي کمتر از مردان پرداخت کند.
محمد حسین قشقایی کارشناس تامین اجتماعی ضمن بیان این مطلب با اشاره به ماده ۳۸ قانون کار گفت: براساس این ماده «براي انجام کار مساوي و در شرايط مساوي در يک کارگاه بايد مزد زن و مرد به طور مساوي پرداخت شود و تبعيض در تعيين ميزان مزد بر اساس سن، جنس، نژاد و قوميت و اعتقادات سياسي و مذهبي ممنوع است.»

طبق گفته وی؛ همچنين قانونگذار براي بانوان کارگر، مزاياي خاصي از نظر شرايط کاري و تامين اجتماعي به شرح زير در نظر گرفته است:
۱- انجام دادن کارهاي خطرناک، سخت و زيانآور و نيز حمل بار بيش از حد مجاز با دست و بدون استفاده از وسايل مکانيکي، براي کارگران زن ممنوع است. حداکثر ميزان حمل بار براي زنان ۲۰ کيلو است و حمل و جابهجايي بار براي زنان در طول بارداري و همچنين ده هفته پس از زايمان ممنوع است.

۲- مرخصي بارداري و زايمان زن کارگر ۶ ماه است. پس از پايان مرخصي زايمان، کارگر زن به کار سابق خود بازميگردد و اين مدت با تاييد سازمان تامين اجتماعي جزو سابقه خدمت وي محسوب ميشود. در مقررات بين المللي براي مرخصي زايمان ۱۲ هفته در نظر گرفته شده است. دوره مرخصي زايمان جزو ايام تعليق از کار محسوب ميشود و پس از مرخصي، کارگر زن به کار سابق خود بازميگردد. در صورتي که کارفرما از پذيرش مجدد وي امتناع ورزد، ميتواند به هيئت هاي حل اختلاف وزارت کار شکايت کند و متعاقب آن از مقرري بيمه بيکاري برخوردار شود.

۳- پرداخت غرامت دستمزد ايام بارداري: مرخصي زايمان بابت وضع حمل و زايمان به کارگران زن تعلق ميگيرد. مرخصي مزبور جزو سوابق کارگر محسوب ميشود، و در طول اين مدت از طرف سازمان تامين اجتماعي غرامت دستمزد ايام بارداري به بيمه شده پرداخت ميشود.

۴- در مواردي که به تشخيص پزشک سازمان تامين اجتماعي نوع کار براي کارگر باردار خطرناک يا سخت تشخيص داده شود، کارفرما تا پايان دوره بارداري وي، بدون کسر حق السعي، کار مناسب تر و سبکتري به او ارجاع مينمايد.

۵- در کارگاههايي که داراي کارگر زن هستند، مادران شيرده پس از شروع به کار مجدد (در صورت ادامه شيردهي) ميتوانند حداکثر تا ۲۴ ماهگي کودک، هر سه ساعت، نيم ساعت به بچه خود شير دهند. اين فرصت جزو ساعات کار آنان محسوب ميشود.

۶- کارفرما مکلف است متناسب با تعداد کودکان و با در نظر گرفتن گروه سني آنها مراکز مربوط به نگهداري از کودکان (از قبيل شيرخوارگاه، مهدکودک و…) را ايجاد کند.

۷- سازمان تامين اجتماعي تا دوسالگي شير مورد نياز کودک را در صورتي که مادر قادر به شير دادن نباشد يا فوت کرده باشد، تامين ميکند يا وجه آن را ميپردازد.

۸- شب کاري زنان: در قانون کار سال ۱۳۳۷ کار شب براي زنان ممنوع شده بود، ولي در قانون سال ۶۹ اين مورد مسکوت گذاشته شده است، و به نظر ميرسد ممنوعيتي در اين خصوص وجود نداشته باشد. در مقررات بين المللي کار در شب براي زنان به استثناي خدمات بهداشتي و رفاه عمومي ممنوع اعلام شده است.

  بازنشستگي بانوان
قشقایی شرایط احراز بازنشستگي بانوان را به چند صورت زیر عنوان کرد؛
الف: سن بازنشستگي زنان، بر اساس بند ۱ ماده ۷۶ قانون تامين اجتماعي، ۵۵ سال است که در اين حالت فرد بيمه شده با داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بيمه ميتواند بازنشسته شود. در صورتي که مستمري استحقاقي فرد بر اساس اين بند کمتر از حداقل حقوق سال مربوط باشد تا حداقل حقوق ارتقا خواهد يافت.

ب: همچنين بانواني که داراي ده سال سابقه و ۵۵ سال سن هستند بدون رعايت ماده ۱۱۱ قانون تامين اجتماعي (پرداخت حداقل حقوق) و متناسب با سنوات پرداخت حق بيمه ميتوانند بازنشسته شوند. به موجب همين اصلاحات، چنانچه بيمهشده متقاضي کمتر از ۱۰ سال سابقه داشته باشد با پرداخت يکجاي حق بيمه سنوات کسري تا ده سال ميتواند از مزاياي اين قانون بهره مند شود.

ج: بانواني که ۳۰ سال تمام کار کرده و حق بيمه مربوطه را به سازمان پرداخت کرده باشند، در صورتي که سن آنان به ۴۵ سال تمام برسد، ميتوانند تقاضاي بازنشستگي کنند. مستمري اين گونه از بيمهشدگان بر اساس ۳۰ سال سابقه محاسبه و پرداخت خواهد شد.

ج: كارفرما ميتواند بازنشستگي بيمه شدگاني را كه حداقل پنج سال پس از رسيدن به سن بازنشستگي مقرر در قانون تامين اجتماعي به كار خود ادامه دادهاند از سازمان تامين اجتماعي تقاضا کند. بر اين اساس کارفرما ميتواند بازنشستگي بيمه شده زن را با ۶۰ سال سن از سازمان تامين اجتماعي درخواست کند (بهشرط داشتن سابقه مورد نظر).

د: بانواني که داراي ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بيمه باشند بدون شرط سني ميتوانند تقاضاي بازنشستگي کنند.

ن: زنان کارگر با داشتن ۲۰ سال سابقه کار و ۴۲ سال سن به شرط پرداخت حق بيمه با ۲۰ روز حقوق ميتوانند بازنشسته شوند. در خصوص اين گروه از بيمه شدگان در صورتي که مستمري استحقاقي از حداقل حقوق سال مربوط کمتر باشد، تا حداقل حقوق افزايش مييابد.

این کارشناس تامین اجتماعی در پایان گفت: خانم هاي مشمول قانون کار با حداقل ۴۲ سال سن و ۲۰ سال سابقه با ۲۰ روز حقوق ميتوانند بازنشسته شوند. بنابراين چنانچه فردی مشمول قانون کار است می تواند با ۵۰ سال سن و ۲۵ سال سابقه با ۲۵ روز حقوق بازنشسته شود.

منبع: آتیه نو

 

---