آخرین اخبار تغییر واحد پول ملی
آغاز تغییر اسکناس‌ها از سال آینده/صفرها را در آینده حذف می‌کنیم
قائم‌مقام بانک مرکزی با تشریح دلایل تغییر واحد پولی ایران از ریال به تومان گفت: اصلاحات جزئی در چاپ اسکناس‌ها از سال آینده آغاز می‌شود.
به گزارش خبرنگار مهر، اکبر کمیجانی با اشاره به جلسه هیات دولت که به منظور بررسی لایحه «قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» برگزار شد، گفت: در ماده دو لایحه تقدیمی بانک مرکزی به دولت واحد پول ایران، ریال عنوان شده است، این در شرایطی است که در قانون پولی بانکی مصوب سال ۱۳۵۱ که هم اکنون نیز در دست اجرا است، واحد پولی ایران ریال و یک ریال معادل ۱۰۰ دینار است.
قائم‌مقام بانک مرکزی افزود: بانک مرکزی نیز در لایحه خود به دولت، واحد پول ایران را ریال عنوان کرده است؛ اما هیئت دولت تصمیم گرفته برای انطباق با واقعیت‌ها و احترام به عرف، واحد پول را از ریال به تومان تغییر دهد؛ چرا که در معاملات و گویش‌های روزمره، تومان بیش از ریال مصطلح است. بر این اساس واحد پولی ایران تومان معرفی شده و یک تومان برابر با ۱۰ ریال است. البته مصوبه هیئت دولت برای تصویب و تبدیل شدن به قانون، به مجلس شورای اسلامی ارسال می‌شود و تصویب نهایی آن منوط به نظر نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روزهای آتی است.
وی اعمال مفهوم تومان و جایگزینی آن با مفهوم ریال را به معنای اصلاح پولی ندانست و تصریح کرد: عملیاتی شدن مفهوم تومان به معنای اصلاح پولی نیست. درحال حاضر مطالعات بسیاری برای اصلاح و حذف صفر از پول ملی در جریان است. با این حال در لوایح بانک مرکزی و بانکداری به این موضوع پرداخته نشده است و در آینده این موضوع به شکل جامعی و در قالب لایحه‌ای جداگانه مطرح خواهد شد. چراکه اصلاح پولی فعالیت جامع‌تری است و در آن باید همه جوانب مالی، اقتصادی و حسابداری در نظر گرفته شود.
کمیجانی با ذکر این نکته که در صورت تصویب این موضوع در مجلس شورای اسلامی، امکان دارد اصلاحاتی جزئی در چاپ اسکناس‌های جدید در آغاز سال آینده صورت گیرد گفت: این امکان وجود دارد که در اسکناس‌های جدید ملاحظات رعایت شود که البته در این باره هرگونه تغییر و اصلاح به مردم اطلاع داده خواهد شد.
قائم مقام بانک مرکزی با بیان اینکه این بانک طی سالیان گذشته، مطالعاتی را بر روی اصلاح قوانین پولی و بانکی در دستور کار داشته است گفت: خوشبختانه این مطالعات به مراحل پایانی خود نزدیک شده است و با همکاری وزارت امور اقتصاد و دارایی کار بر روی اصلاح لوایح بانکداری و بانک مرکزی نیز به اتمام رسیده و این لایحه به هیئت دولت تقدیم شده و از هفته جاری در دستور کار دولت قرار گرفته است. در فرایند بررسی مواد این دو لایحه، اصلاحاتی صورت خواهد گرفت و این لایحه توسط دولت به مجلس ارایه خواهد شد
کدام کشورها صفر پول خود را حذف کردند؟
هیات وزیران روز گذشته در لایحه بانک مرکزی مصوب کرد، واحد پول کشور از ریال به تومان تغییر و هر تومان معادل ده ریال باشد که به معنی حذف یک صفر از پول ملی است؛ تجربه ای که دست کم در ۵۰ کشور اجرا شد.
به گزارش تسنیم، حذف صفر از پول ملی کشورها نخستین بار پس از پایان جنگ جهانی دوم و تورم تازنده آلمان‌غربی تجربه شد که چاپ مارک جدید را به دنبال داشت.پس از آن به ویژه از دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی به این سو این عمل بارها و بارها در کشورهای مختلف که اکثراً کشورهای در حال توسعه بودند به اجرا درآمد.
کشورهایی که اقتصاد آنها از تورم بالا رنج می‌برد و ارزش پول ملی آنها در سراشیب سقوط قرار گرفته بود، برای ساده‌تر شدن مبادلات اقتصادی و بازرگانی و همچنین کاهش هزینه چاپ اسکناس اقدام به حذف صفر یا صفرهایی از اسکناس‌ها کردند. عمده اقتصاددانان بر این عقیده‌اند که حذف صفر از اسکناس هیچ‌گونه تأثیری بر شاخص‌های اقتصادی و طرف عرضه و طرف تقاضا ندارد و بیشتر اثر روانی بر جامعه می‌گذارد.
از این‌رو حذف صفر از پول ملی می‌بایست همراه دیگر اقدامات انقباضی در عرصه سیاست‌های پولی و انضباط مالی دولت‌ها باشد تا در کنار کنترل تورم، حذف صفرهای اسکناس کارکرد خود را داشته باشد. در غیر این صورت خداحافظی صفرها به زودی اثر روانی خود را از دست داده و صفرها قدرتمندتر از گذشته بازمی‌گردند.
داده‌های بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول حاکی از آن است که دست‌کم ۵۰ کشور جهان تاکنون اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرده‌اند که در برخی از این کشورها برای تکمیل چرخه روانی نسبت به تغییر نام واحد پول نیز اقدام شده است.
برزیل رکورددار حذف صفر
برزیل در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی به یکی از سنگین‌ترین تورم‌های آن زمان دچار شد. به گونه‌ای که پول ملی این کشور ماهانه ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزش خود را از دست می‌داد. پیش از آن از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۲ پول ملی برزیل دو بار تغییر نام پیدا کرده بود. در سال ۱۹۶۷ میلادی برای اولین بار ۳ صفر از پول ملی برزیل با نام Cruzeiro حذف و این پول به Cruzeiro Noro تبدیل شد. با این وجود برزیل نتوانست در کنترل تورم موفق عمل کند و تا سال ۱۹۸۱ تورم این کشور بار دیگر به ۱۵۱ درصد رسید. در این میان بار دیگر سه صفر از پول ملی برزیل حذف شد. در سال ۱۹۸۹ بار دیگر تورم برزیل افزایش یافته و به هزار و ۴۳۱ درصد رسید. در این هنگام بار دیگر دولت برزیل اقدام به حذف صفرهای بازگشته همراه با تغییر نام پول ملی کرد. در سال ۱۹۹۳ زمانی که تورم این کشور در مرز ۲ هزار درصد قرار داشت بار دیگر حذف سه صفر اعمال شد. این بار دولت توانست در مهار تورم توفیقاتی کسب کند. با این حال برزیل همچنان یکی از گران‌ترین کشورهای آمریکای‌لاتین به حساب می‌آید. از سال ۱۹۳۰ تاکنون طی شش مرحله ۱۸ صفر از پول ملی برزیل حذف شده است و هشت بار نیز نام واحد پولی این کشور تغییر پیدا کرده است.
هلند، تجربه توسعه‌یافته
بیماری هلندی اکنون واژه‌ای آشنا در ادبیات اقتصادی است. ورود منابع درآمدی غیر منتظره از محل استخراج گاز، اقتصاد هلند را با تورم پیش‌بینی نشده‌ای در دهه ۶۰ میلادی روبه‌رو کرد. دولت مجبور به چاپ اسکناس‌های درشت شد تا بتواند پاسخگوی نیاز مبادلات مردم باشد. در همین حال تورم نیز از مرز ۱۰۰ درصد عبور کرد. البته این وضعیت در هلند چندان نپایید و دولت با عمال سیاست شدید انقباضی در سیاست‌های پولی توانست حجم پول را کنترل کرده و به‌همراه آن چهار صفر از اسکناس‌های این کشور حذف شد. هلند نمونه برجسته‌ای از جوابگو بودن سیاست حذف صفر از اسکناس در شرایطی است که این کار با اعمال دیگر سیاست‌های کنترل نقدینگی همراه باشد.
ترکیه، تجربه موفق
ترکیه کشوری اروپایی با بستری جهان سومی است که به یک‌باره شش صفر را از پول ملی خود را در سال ۲۰۰۵ میلادی حذف کرد. تورم در ترکیه از ابتدای دهه ۸۰ آغاز شده و با شتاب به پیش رفت. هر دلار آمریکا که در سال ۱۹۸۸ با ۱۴۲۲ لیر قدیم ترکیه مبادله می‌شد در سال ۲۰۰۳ به بیش از ۵/۱ میلیون لیر قدیم رسید. در این شرایط قیمت یک ساندویچ در ترکیه به ۳ میلیون لیر رسید. از سال ۱۹۸۱ به این سو در ترکیه هر دو سال یک بار نیاز به اسکناس‌های درشت‌تر احساس می‌شد. در یک چرخه ۲۵ ساله. درشت‌ترین اسکناس ترکیه از ۵ هزار لیر به یک میلیون لیر تبدیل شد. تعداد بیشمار صفرها در ارقام اقتصادی و مبادلات که گاه تا چند تریلیون لیر می‌رسید مشکلات فراوانی را در مسیر عملیات حسابداری و نگه‌داری حساب‌ها به وجود آورده بود. از آغاز سال ۲۰۰۵ اسکناس‌های جدید ترکیه با عنوان لیر جدید منتشر شدند. هر لیر جدید معادل یک میلیون لیر قدیم است و به این ترتیب ترکیه در یک مرحله شش صفر را از اسکناس حذف کرد. مهار تورم در ترکیه با نظارت و دستورالعمل‌های صندوق بین‌المللی پول انجام گرفت. این کشور به عنوان یک نمونه برگزیده در مهار تورم از سوی این نهاد بین‌المللی معرفی شد. ترکیه پیش از آنکه اقدام به حذف صفرها کند تورم را به طور کامل مهار کرد.
زیمبابوه، یک شکست کامل
دولت زیمبابوه در سال ۲۰۰۳ زمانی که تورم این کشور یک هزار درصد بود اقدام به حذف ۳ صفر از اسکناس‌های این کشور کرد. با این وجود دولت عملاً هیچ‌گونه اقدامی در خصوص مهار تورم انجام نداده و صرفاً به وجه روانی حذف صفرها اتکا کرد. بدیهی آنکه این کارکرد به زودی از میان رفت و تورم تازنده سرانجام اقتصاد این کشور را ویران کرد و دلار زیمبابوه از هم پاشید. هم‌اکنون تورم این کشور آفریقایی از مرز یازده میلیون درصد گذشته است و دولت برای تامین اسکناس مورد نیاز مردم ناگزیر از چاپ اسکناس‌های یکصد میلیارد دلاری شده است. این در شرایطی است که بانک مرکزی این کشور اعلام کرده دیگر کاغذ اسکناس کافی برای نشر پول در اختیار ندارد.
واکنش سیف به تغيير رسمی واحد پول کشور
ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی، در کانال تلگرام خود، توضيحاتي پيرامون تغيير رسمی واحد پول کشور از “ريال” به “تومان” ارائه داد.
به گزارش تابناک اقتصادی، ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی، در کانال تلگرام خود، توضيحاتي پيرامون تغيير رسمی واحد پول کشور از “ريال” به “تومان” ارائه داد.
در ارتباط با مصوبه اخير هيأت محترم دولت در خصوص تغييررسمی واحد پول ايران از “ريال” به “تومان” و برابري هر تومان با ۱۰ ريال، نکات ذيل را به اطلاع مي‌رساند:
۱- در جريان بررسي لايحه “قانون بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران” در هيات محترم دولت، يکي از موارد، به واحد پول ملي مرتبط بوده است. هرچند که در متن تنظيمي بانک مرکزي که در معرض قضاوت عموم قرار گرفت واحد پول ملي کماکان “ريال” بوده است, ليکن در جريان بررسي لايحه در جلسه هيئت محترم دولت در تاريخ ۱۷/۹/۱۳۹۵, موضوع تغيير واحد پول ايران از “ريال” به “تومان” بررسي و تصويب شده است.البته پس از تقدیم لایحه دولت به مجلس محترم شورای اسلامی، بررسی و تصمیم گیری نهایی با نمایندگان محترم خواهد بود.
۲- از زمان معرفی ريال در قانون پولی و بانکی کشور به ویژه در طول چند دهه گذشته به دليل تورم انباشته، «ريال» عملاً از مبادلات اقتصادي روزمره حذف شده و «تومان» جايگزين آن شده است. بنابراين, مصوبه دولت در زمينه تغييررسمی واحد پول ملي از «ريال» به «تومان» اقدامي برای تسهيل نسبی مبادلات اقتصادي آحاد جامعه، رسميت بخشيدن به عرف مورد قبول مردم کشور و در انطباق با واقعيت‌هاي موجود کشور قابل تفسير است.
۳- رفرم یا اصلاح پولی به معنای حذف چند صفر و تغییر واحد پول عند اللزوم ,فرآیندی است که در اولویتهای بانک قرار دارد .در این زمینه مطالعات جامعی در بانک مرکزی و پژوهشکده پولی و بانکی صورت گرفته و پیش نیازهای آن به طور کامل شناسایی شده است .بنابر این مطالعات ,اجرایی ساختن آن مستلزم دستیابی به شرایط مناسب اقتصادی از جمله تورم تک رقمی پایدار و ثبات اقتصادی است. بنابر این مصوبه اخیر با موضوع فوق متمایز بوده و نباید با آن خلط شود.
در مجموع، مصوبه اخير دولت به عنوان بخشي از لايحه قانون بانک مرکزي، با هدف رسميت بخشيدن به عرف متداول و مرسوم در جامعه , تسهيل مبادلات و منطبق با واقعيات اقتصادی کشورو همخوانی با فرهنگ عمومی مردم تنظيم شده و فاقد آثار رواني و تورمي است و با توجه به وجود بستر فناوري اطلاعاتي مناسب و گسترش و نفوذ مناسب بانکداري الکترونيکي در کشور، با کمترين هزينه و زمان، قابليت اجرا دارد.
چرا دولت تصمیم به تغییر واحد پول ملی گرفت؟
امروز خبر رسید که براساس تصویب هیات دولت واحد پول ایران تومان و برابر ۱۰ ریال تعیین شده، موضوعی که از نظر کارشناسان جمع‌آوری پول در گردش را به دنبال ندارد و بیشتر به قصد تست بازار از سوی دولت انجام شده است.
امروز خبر رسید که براساس تصویب هیات دولت واحد پول ایران تومان و برابر ۱۰ ریال تعیین شده، موضوعی که از نظر کارشناسان جمع‌آوری پول در گردش را به دنبال ندارد و بیشتر به قصد تست بازار از سوی دولت انجام شده است.
به گزارش ایسنا، چندی پیش حسین قضاوی و غلامرضا مصباحی‌مقدم بحث کهنه حذف صفرهای زائد از پول ملی را باز کردند، موضوعی که در ابتدا با واکنش مثبت محافل کارشناسی روبه‌رو شد.
کارشناسان انتقاد داشتند که حذف صفرها زائد از پول ملی گرچه ممکن است تاثیر محسوسی در اقتصاد ایران نداشته باشد، ولی با توجه به اینکه صفرهای زائد مبادلات را بسیار دشوار کرده است، این موضوع ضروری می‌نماید و دولت بهتر است در جهت آن اقدام کند، موضوعی که البته پس از مدتی با موضع‌گیری بانک مرکزی و وزیر اقتصاد به حاشیه رانده شد، چرا که طبق گفته‌های علی طیب‌نیا گرچه حذف صفرهای زائد از پول ملی ضروری به نظر می‌رسد، ولی برای انجام آن نیاز داریم در اقتصاد ایران ثبات بیشتری برقرار شود، ثباتی که هنوز و به‌طور کامل محقق نشده است.
امروز ولی بعد از مدتی خبری تازه درباره‌ی حذف صفر از پول ملی رسید. براساس تصویب هیات دولت واحد پول ایران تومان و برابر ۱۰ ریال تعیین شده، موضوعی که کارشناسان می‌گویند بیشتر از اینکه جنبه عملی داشته باشد، جنبه روانی داشته و هیات دولت به دنبال آن است که چه تاثیری بر بازارها خواهد داشت.
کارشناسان می‌گویند: دولت می‌خواهد حس کند عکس‌العمل بازار در برابر چنین تصمیم چه خواهد شد و احتمالا این صفر در دفاتر کسر شود ولی اثری در پول در گردش نداشته باشد.
ولی با حذف این صفر تغییری در مشکلات پیشین ایجاد نخواهد کرد. مثلا اگر قدرت خرید اسکناس آنقدر کم است که مقام بانک مرکزی قدرت چاپ ندارند این مشکل با این حذف حل نخواهد شد. به هرحال به نظر نمی‌رسد که حذف یک صفر عاملی شود که دولت بخواهد اسکناس سکوک را جمع‌آوری کند و به جای آن پول تازه‌ای به گردش بیندازد فقط ممکن است شرکت‌ها و موسسات از این به بعد به جای تومان از ریال استفاده کنند و این جایگزین اقدامی که در آینده خواهد کرد نخواهد بود.
برخی کارشناسان هم می‌گویند دولت قصد دارد با چنین کاری در نهایت بازار را تست کند و واکنش آن را دریابد و شاید هم تصمیم دارد پروژه حذف سه صفر را فعلا و تا مدتی از دهان مردم بیندازد و به همین دلیل تصمیم گرفته تا با حذف یک صفر مدتی حذف صفرهای زائد را به تعویق بیندازد.
