تريبون حسابداري
اين بار به معرفي يكي از مشهورترين حسابداران كشور مي‌پردازيم. غلامحسين دواني متولد ۱۳۳۲ آبادان ليسانس حسابداري را از موسسه عالي حسابداري طي سه سال و فوق ليسانس مديريت عالي اجرايي را از سازمان مديريت صنعتي و فوق‌ليسانس مديريت مالي را از آكادمي علوم مالي آمريكا دريافت كرده است.
.
دواني علاوه بر مطالعات حرفهاي حسابداري در زمينه اقتصاد سياسي و اقتصاد توسعه نيز مطالعات قابل توجهي داشته به طوري كه از سال ۱۳۷۳ بيش از چهارصد مقاله حرفهاي خود را در روزنامه‌هاي مختلف ارائه كرده است. دواني از نخستين اعضاي جامعه حسابداران رسمي بود كه در سال‌هاي ۸۶-۱۳۸۳ به عضويت شوراي عالي جامعه حسابداران رسمي و همزمان شوراي عالي انجمن حسابداران خبره درآمد.
.
تاليفات او شامل ۱۴ كتاب در زمينه‌هاي حسابداري، بورس، حسابداري مالياتي، حسابداري شركت‌ها و قانون ماليات‌هاي مستقيم و ساير قوانين كاربردي كشور است. او در سال‌هاي پس از پايان دفاع مقدس با توجه به برآيند فعاليت سازمان بورس از فعالان تئوريك بازار سرمايه بود كه در همين زمينه كتاب «بورس، سهام و نحوه قيمت‌گذاري سهام» را نوشت كه تاكنون چندين بار به چاپ رسيده است.
.
از طرف ديگر با توجه به اهميت ماليات و نقش آن در برقراري انضباط مالي و توسعه اقتصادي كشور در سال ۱۳۷۴ و بنا به درخواست دكتر مهدي تقوي كه مديريت گروه اقتصاد و حسابداري دانشگاه پيام نور را بر عهده داشت، كتاب حسابداري مالياتي را در فاصله يك دوره شش‌ماهه تدوين كرد كه اين كتاب مدت‌ها به عنوان تنها ماخذ درسي دانشگاهي كشور شناخته مي‌شد و متاسفانه بعد‌ها مورد رونويسي برخي قرار گرفت كه اطلاعات خاصي هم از ماليات نداشتند! توانايي حرفهاي و دانش تئوريك نامبرده باعث شد كه در سال ۱۳۸۱ از طرف شوراي عالي انجمن حسابداران خبره ايران به مدت بيش از چهار سال سردبيري مجله وزين حسابدار را بر عهده گيرد.
.
او همچنين به عنوان سخنران اصلي در چندين كنفرانس بين‌المللي حسابداري حضور داشته و مقاله مسووليت‌هاي اجتماعي حسابرسان در مبارزه با فساد در دهمين كنفرانس بين‌المللي استادان حسابداري جهان كه در سال ۲۰۰۷ در استانبول برگزارشد مورد استقبال قرارگرفت و به چاپ رسيد. مقاله معروف «نقش حسابرسان در مبارزه با فساد، تقلب و پولشويي» نيز در سال ۲۰۰۸ در كنفرانس بين‌المللي مبارزه با پولشويي هنگ‌كنگ پذيرفته شد.
.
وي علاوه بر ارتباطات حرفهاي، علاقمندي خاصي به حوزه رسانه‌هاي جمعي داشته به طوري كه در سال ۱۳۷۸ با برگزاري كلاس‌هاي آموزشي ويژه خبرنگاران حوزه اقتصاد با بسياري از دست‌اندركاران در اين حوزه ارتباط نزديك و فعال برقرار كرد. مقالات متعدد نامبرده پيرامون كاركرد و نارسايي‌هاي نظام مالياتي باعث شد كه وي دو بار به عنوان نويسنده برتر اين حوزه توسط سازمان امور مالياتي معرفي و تشويق شود.
.
او همچنين در سال ۱۳۸۹ به عنوان يكي از فعالان مطبوعاتي و نويسندگان حوزه حرفه حسابداري توسط جامعه حسابداران رسمي ايران و انجمن حسابداران خبره ايران مورد تشويق قرار گرفت. مقالات حرفهاي- اقتصادي دواني به ويژه در دهه هشتاد و پيش‌بيني‌هايي كه بيشتر آنها تحقق يافته او را به عنوان چهره برجسته حرفه حسابداري و بازار سرمايه معرفي كرده است.
.
وي به اتفاق پروفسور ذبيح‌اله رضايي، استاد دانشگاه ممفيس كه از همكلاسي‌هاي دوران دانشكده موسسه عالي حسابداري وي بوده در سال گذشته موفق شدند «تاريخ حسابداري ايران» را به‌عنوان بخش چهاردهم جلد پنجم كتاب «تاريخ حسابداري جهان»، ارائه كنند كه كتاب يادشده به تازگي توسط انتشارات بين‌المللي امرالد (Emerald) به چاپ رسيده و براي اولين بار حسابداري ايران در سطح بين‌الملل معرفي شده است.
.
وي از معدود حسابداران كشور است كه عضويت بيشتر نهادهاي بين‌المللي حرفه حسابداري از جمله انجمن حسابداران خبره آمريكا، انجمن بين‌المللي حسابداران (AIA)، انجمن بازرسان تقلب (CFE)، آكادمي علوم حسابداري كانادا (CAAA)، انجمن حسابداري اروپا (EA)، انجمن حسابداري آمريكا (AAA)، انجمن حسابداران مديريت آمريكا (IMA)، انجمن اقتصاددانان كانادا (PEBC) و انجمن حسابرسان داخلي (IAA) را دارا است.
.
دواني داراي مدارك حرفهاي مبارزه با پولشويي بوده و به‌عنوان همكار بانك جهاني در پروژه كسب‌و‌كار جهاني (World doing business) شناخته مي‌شود. او اعتقاد دارد در عصر جهاني شدن وظيفه حسابداري و حسابرسي ديگر فقط تراز حساب و كتاب و اعتبار بخشي به‌آنها نيست بلكه دولت‌ها و همه استفاده كنندگان صورت‌هاي مالي علاقه‌مندند حرفه حسابداري به طور اعم (حسابداران و حسابرسان) در پيامد مسووليت‌هاي اجتماعي خود با افشاي درست و به موقع «فساد، تقلب، پولشويي و رعايت قانون و مقررات» بازارهاي مالي و پولي را از آسيب‌هاي جدي بعدي مصون بدارند! او همواره نقاط ضعف و قوت بازارهاي سرمايه را به‌خوبي شناخته و در افشاي معاملات مشكوك و نارسايي‌هاي بازار پولي و مالي، در رسانه‌هاي جمعي، نقش بسزايي داشته است.
.
او بيش از دو دهه سابقه تدريس رشته حسابداري و حسابداري مالياتي در مراكز آموزشي كشور را داشته و در همين زمينه كتاب «حسابداري شركت‌ها» را به اتفاق همكار حرفهاي خود، علي اماني به رشته تحرير درآورده است. مقاله معروف «سقوط بازارهاي آزاد و ظهور بازارهاي كنترلي» و «موردكاوي فساد مالي در ايران» نامبرده در مجله بين‌المللي لوموند فارسي به چاپ رسيده است.
.
او باوجودي كه كتاب «بورس، سهام و نحوه قيمت‌گذاري سهام» را تاليف كرده و اين كتاب، مأخذ در اين زمينه به شمار مي‌رود و بسياري از فعالان بازار سرمايه ابتداي كار را با مطالعه آن شروع كرده‌اند، هيچگاه خود، در بازار سرمايه فعال نبوده است. دواني بر اين باور است كه مسووليت حسابرسي و خريد و فروش سهام مانع‌الجمع هستند و امكان ندارد حسابرسي كه سر در بازار سرمايه دارد بتواند مسووليت حرفهاي خود را به درستي انجام دهد! كتاب راهنماي كسب و كار در ايران به زبان انگليسي (Doing business in Iran) كه به‌عنوان تنها مرجع انگليسي در اين ارتباط به شمار مي‌رود و توسط موسسه حسابرسي بين‌المللي RSM انتشار يافته از ديگر تاليفات دواني به شمار مي‌رود.
.
او به تازگي مسووليت تهيه و تدوين گزارش اقتصادي جهان در سال ۲۰۶۰ را بر عهده داشته كه پس از دو سال تلاش، گزارش يادشده در وب‌گاه‌هاي بين‌المللي انتشار يافته است. دواني در جريان افشاي تقلب در سيستم بانكي و كنكاش اين قضيه، فارغ از مسائل حاشيه‌اي با نوشتن مقالات متعدد در روزنامه دنياي اقتصاد نقش برجسته‌اي داشت و در كنفرانس تقلب و مبارزه با پولشويي نيز راهكارهاي مبارزه با فساد را ارائه كرد.
.
او از معدود افرادي بود كه در سال‌هاي ۸۰- ۱۳۷۸ در موضوع حاكميت شركتي نقش فعالي را در كميته طراحي اين موضوع در وزارت امور اقتصادي و دارايي وقت بر عهده داشت. به همين سبب بود كه در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان سخنران اصلي «حاكميت شركتي و مسووليت‌هاي اجتماعي بنگاه‌هاي اقتصادي» كه با پشتيباني دفتر توسعه سازمان ملل در تهران در مركز استراتژي ملي برگزارشد، انتخاب شد.
.
وي درباره شروع همكاري خود با بورس مي‌گويد: سال ۱۳۶۷ براي نخستين بار به محل سازمان بورس در خيابان سعدي جنوبي رفتم. تالار بورس سوت و كور بود و جز آقاي رجايي سلماسي و منشي‌اش، شخص ديگري نبود. قرار بود بورس فعال شود و من هم درصدد ترجمه مقاله‌اي پيرامون كنترل‌هاي داخلي در بورس و قانون تا ما را بودم. تصميم گرفتم مقالاتي پيرامون بورس در مجله حسابدار، ارگان انجمن حسابداران خبره ايران كه در آن روزگار تنها مجله حرفهاي كشور بود، بنويسم.
.
در پي همين تصميم، كتاب «بورس، سهام و نحوه قيمت‌گذاري سهام» را نوشتم و بعد‌ها با نوشتن مقالات متعددي در روزنامه‌هاي اقتصادي آن دوران نظير اخبار اقتصاد، ابرار اقتصادي، آسيا و به ويژه دنياي اقتصاد كوشش كردم صفحات ثابتي به نگارش مقالات حرفه حسابداري و تاثيرگذاري آن در بازار سرمايه اختصاص يابد.
.
همچنين با نوشتن مقالاتي درخواست كردم كه شوراي برنامه‌ريزي متون درسي، صفحاتي را درباره بورس، ماليات و تامين اجتماعي اختصاص دهند تا در گسترش فرهنگ سرمايه و بورس موثر واقع شود. پيامد همين نگرش، سلسله مصاحبه‌هاي تلويزيوني پيرامون كاركرد بورس و نقش آن در اقتصاد كشوربود كه با همت دكتر عبده تبريزي دبير كل سابق بورس و پرويز صداقت از طريق صدا و سيماي جمهوري اسلامي پخش شد.
.
از ويژگي‌هاي دواني صراحت قلم و زبان است كه بدون ملاحظات، كوشش مي‌كند نقاط ضعف و نارسايي‌هاي اقتصاد و حرفه حسابداري را با ارائه راهكارهاي عملي بيان كند و اين موضوع هزينه‌هاي زيادي را به او تحميل كرده است. دواني بر اين باور است به رغم آنكه علاقه‌مندی‌هاي شخصي وي انگيزه پيشرفت و فعاليت وي بوده اما تقارن همكاري‌هايش با همكار و شريك حرفه‌اي‌اش، علي اماني دهه هفتاد در اين مسير تاثير شگرفي داشته است.
.
او اعتقاد دارد فرآيند توسعه سياسي – اقتصادي راهي سخت و دشوار است كه او به عنوان حسابدار و حسابرس علاقمند است با پايبندي به مسووليت‌هاي اجتماعي و دوري از واهمه‌هاي فساد مالي، در اين فرآيند با نگارش كتاب و مقاله اثر‌گذار باشد.
.
دواني درباره نقش روزنامه‌هاي اقتصادي، به ويژه دنياي اقتصاد در توسعه حرفه حسابداري مي‌گويد: قبل از حمايت ضمني و رسمي روزنامه‌هاي اقتصادي دهه هشتاد حرفه در گمنامي به سر مي‌برد و نقش روزنامه‌هاي اقتصادي به خصوص روزنامه دنياي اقتصاد در اين مهم بسيار قابل ستايش است.
.
منبع : دنياي اقتصاد
.
خیلی وقته که از آقای دوانی خبری نیست قبلا در یک موسسه حسابرسی شریک بودند ولی الان در آن موسسه هم حضور ندارند چه اتفاقی براشون افتاده!؟ من همیشه احترام یک استاد را برای ایشان قائل بودم و خیلی دوست شان داشتم.