پاسخ به سوالات بیمهای کاربران بدین شرح است:
به کسی که ٩ ماه در کارگاهی کار کرده حق سنوات (پاداش پایان خدمت) تعلق میگیرد یا خیر؟به چهمیزان پرداخت میشود؟
بله، به نسبت کارکرد، مستحق دریافت حق سنوات است. برای ٩ماه پرداخت میشود؛ نهدوازدهم آخرین حقوق مبنا.
بهجز پرداخت حقبیمه سهم کارفرما و حق اولاد و حق مسکن و…، آیا پرداخت سنوات، عیدی و پاداش توسط کارفرما، جزو حقوحقوق کارگر است یا اختیاری است؟ هرکدام چگونه محاسبه میشود؟
حق سنوات یا پاداش پایان خدمت و عیدی در چارچوب قانون کار، اجباری است و به نسبت مدت کارکرد کارگر، باید پرداخت شود. سنوات بهازای یکسال کار، یکماه حقوق مبناست و عیدی نیز دوماه حقوق است، مشروط بر اینکه از سهبرابر حداقل حقوق تجاوز نکند.
مدت ١٣ سال است در یک بیمارستان خصوصی مشغول بهکار هستم. اخیرا متوجه شدم حدودا ٤ سال حق سنوات سالیانهام پرداخت نشده است. آیا میتوان پیگیری کرد و اینکه چگونه و بهکجا مراجعه کنم؟
بهموجب قانون حق سنوات در پایان اشتغال که ممکن است بهواسطه بازنشستگی، استعفا، اخراج و پایان یافتن قرارداد صورت بگیرد، قابل پرداخت است. اگر در حین کار و بهصورت سالانه پرداخت شود، علیالحساب بهشمار آمده و از مبلغ نهایی حق سنوات در هنگام انفکاک از کار، قابل پرداخت است؛ بنابراین چنانچه بعضی از سالها حق سنوات پرداخت نشده، با پایان اشتغال میتوانید به هیئتهای حل اختلاف، مراجعه و حق سنوات خود را درخواست کنید.
فردی ۶۱ ساله، مدت ۷- ۸ سال است در یک کارگاه خیاطی مشغول بهکار است، مدت دوسال است که برشکاری میکند، کارفرما چند ماه پیش فوت کرده و درحالحاضر، پسرش مغازه را اداره میکند، کارفرما مدتی است حقوق این شخص را به بهانه اینکه کار نیست، نمیدهد، در این مدت هم حقبیمه را از جیب خودش پرداخت کرده، کارفرما بهطورمستقیم تکلیف او را مشخص نمیکند، نه اخراج میکند، نه حقوق میدهد! لطفا راهنمایی بفرمایید، تکلیف این شخص چیست؟ آیا باید به وزارت کار شکایت کند؟
فوت کارفرما، دلیلی بر تضییع حقوق کارگر نبوده و بازماندگان و وراث قانونی، موظفاند تعهدات کارفرما را در مقابل کارگران ایفا کنند. بنابراین نامبرده برای احقاق حقوق، مزایا و عیدی و… میتواند به هیئتهای حل اختلاف وزارت کار مراجعه کرده و طرح دعوی کند. با پایانیافتن اشتغال بههردلیل میتواند از مراجع مذکور درخواست حق سنوات کند و پرداخت حقبیمه کارکنان نیز از وظایف کارفرماست که با کسر ٧درصد از حقوق و مزایای مشمول کسر حقبیمه کارگر، سهم خود شامل ٢٣درصد را به آن افزوده و به شعبه سازمان تامیناجتماعی پرداخت کند. درغیر اینصورت، ضمن ایفای تعهد مبنی بر پرداخت حقبیمه مدت پرداختنشده، مشمول جریمه نیز خواهد بود. اما توصیهای که میتوان ارائه کرد این است که شخص مذکور باتوجه به اینکه بالای ٦٠سال سن دارد، میتواند برای بازنشستگی اقدام کند و درصورت نداشتن سابقه لازم، با خرید کسری یا با دریافت مقرری بیمه بیکاری تا تحقق شرایط بازنشستگی از مقرری مزبور بهرهمند شود. البته لازم به ذکر است که ترک کار، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نیست و کارگر باید حتما اخراج شود.
من نمیدانستم که کارفرما باید حقبیمهام را به تامیناجتماعی پرداخت کند. کارفرما قبلا کارگری را دوماه بیمه کرد، ولی من نزدیک دوسال اینجا کار میکنم، هنوز بیمهام نکرده است. کارگرهای دیگر رفتند، تنها من ماندهام. اخیرا گفته میخواهم بیمهات را رد کنم، بااینحال، بیمه دوسال قبلم چه میشود؟ سوالم این است که اگر بیمهام کند، بعدا میتوانم برای آن دوسال هم اقدام کنم. اول باید تسویه کنم، بعد برای پیگیری آن دوسال، اقدام کنم یا باید اینجا بمانم تا وضعیتم روشن شود؟ برخی میگویند اگر بیمه نباشم، سنوات به من تعلق نمیگیرد؛ درست است یا نه؟
اگر کارفرما راضی شده که از این بهبعد شما را بیمه کند، بهتر است این کار صورت بگیرد. برای دوسال قبل نیز درصورت وجود مدارک دال بر اشتغال میتوانید به هیئتهای حل اختلاف مراجعه و از بابت عدم اجرای ماده ١٤٨ قانون کار، از کارفرما شکایت کنید. ولی قبل از آن بهتر است موضوع را به شعبه تامیناجتماعی گزارش کنید. شکایت بابت بیمه، مشمول مرور زمان نمیشود و چه در حین کار و چه پس از اشتغال در کارگاه مربوطه، میتوانید پیگیر بیمه خود باشید. ولی احراز بیمه و مدت کارکرد در هنگام اشتغال، بهسهولت انجام شده و با مراجعه به شعبه تامیناجتماعی محل و درخواست بازرسی از کارگاه، بهتر قابلحصول است. درمورد حق سنوات یا پاداش پایان کار، لازم به توضیح است که حق سنوات ربطی به بیمه ندارد و کارفرما باید به نسبت اشتغال کارگر، آنرا پرداخت کند.
کارشناس رادیولوژی هستم که در یک مطب خصوصی، مدت پنجسال با دریافت پورسانت فعالیت داشتم و برایم بیمه رد میشد. بعد از پنجسال، بهعلت بچهدارشدن، مجبور به ترک کار شدم. پزشکی که کارمند مطبش بودم، سنوات نداد و گفت چون پورسانت هستید به شما سنوات تعلق نمیگیرد. میخواستم بدانم آیا این موضوع، قانونی است یا به من اشتباه گفتهاند؟
حق سنوات، به کلیه مشمولان قانون کار به نسبت مدت اشتغال تعلق میگیرد و نحوه پرداخت حقوق و دستمزد، تاثیری در این مقرره ندارد. بنابراین برای کسانی که بهصورت پورسانتی مشغول بهکار هستند نیز حق سنوات باید پرداخت شود.
آیا به حق سنوات، حقبیمه و مالیات تعلق میگیرد یا خیر؟
حق سنوات، در صورتیکه در پایان اشتغال و بهمیزان تعیین شده در قانون (یکماه حقوق) پرداخت شود، از پرداخت مالیات معاف است. همچنین حق سنوات مشمول کسر و پرداخت حقبیمه نیست.
محمد حسین قشقایی، کارشناس تامین اجتماعی
با سلام
در خصوص پاسخ آخر باید بعرض برسانم با عنایت به اصلاح قانون مالیات مستقیم از ابتدای ۱۳۹۵ حق سنوات یا مزایای پایان خدمت در هر صورتی که پرداخت شود معاف از بیمه و مالیات می باشد