مصطفي باتقوا – حسابدار رسمي(حسابدار مستقل)
لايحه يك‌فوريتي اصلاح قانون ماليات‌هاي مستقيم در ۱۷/ ۱/ ۱۳۹۴ از سوي مجلس شوراي اسلامي به شوراي نگهبان ارسال شده كه شوراي نگهبان، اكثر موارد را تاييد و چند ايراد را وارد دانسته و سپس در ۷/ ۲/ ۱۳۹۴ به مجلس شوراي اسلامي جهت اصلاح موارد ايرادي، ارسال شده است. اهم موارد اصلاحات قابل‌توجه به همراه موارد ايرادي شوراي نگهبان در ذيل درج شده است:
۱) تبصره ۳ ماده ۲ حذف و متن «بنيادها و نهادهاي انقلاب اسلامي كه عهده‌دار وظايف حاكميتي هستند با تاييد مقام معظم رهبري» به‌عنوان بند ۴ به ماده ۲ اضافه شد (اين بند از سوي شوراي نگهبان مورد ايراد قرار گرفته است).
۲) ماده ۴۵: ۳ در هزار شده نيم در هزار
۳) ماده ۴۸: ۲ در هزار شده نيم در هزار
۴) ماده ۵۴: در نحوه شناسايي درآمد اجاره، تغييراتي ايجاد شده است.
۵) ماده ۵۴ مكرر: كه مرتبط با اخذ ماليات از واحدهاي خالي مسكوني است، اضافه شده است.
۶) ماده ۸۴: ميزان معافيت ماليات بر درآمد سالانه مشمول ماليات حقوق از يك يا چند منبع، هر ساله در قانون بودجه سنواتي مشخص ميشود.
۷) ماده ۸۵: نرخ ماليات بر درآمد حقوق كاركنان دولتي و غير‌دولتي مازاد بر مبلغ مذكور در ماده ۸۴ اين قانون و تا هفت برابر آن مشمول ماليات سالانه (۱۰ درصد) و نسبت به مازاد آن ۲۰درصد است.
۸) تبصره ماده ۸۶: پرداخت‌ها به غير از كاركنان به‌عنوان حق‌المشاوره و… بدون اعمال معافيت ۸۴، مشمول ۱۰درصد است (ساير موارد اين ماده، مورد ايراد شوراي نگهبان است.(
۹) بند ۵ ماده ۹۱: عبارت «كه در موقع بازنشستگي يا از كارافتادگي به حقوق‌بگير پرداخت ميشود» حذف شده است.
۱۰) ماده ۹۵: تغييراتي در اين ماده ايجاد شده است.
۱۱) ماده ۹۷: در ماده ۹۷، تغييرات اساسي ايجاد شده و در ضمن نحوه رسيدگي و…، طبق اصلاحيه، طبق آيين‌نامه اجرايي عنوان شده كه اين قسمت مورد ايراد شديد شوراي نگهبان قرار گرفته كه مغاير اصل ۸۵ قانون اساسي مي‌باشد (اصل ۸۵: مجلس نمي‌تواند اختيار قانونگذاري را به شخص يا هياتي واگذار کند.(
۱۲) ماده ۱۰۰: «تير‌ماه» به «خرداد‌ماه» تغيير یافته است (مشاغل بايستي تا خرداد ماه اظهارنامه بدهند). در اين خصوص به توضيحات انتهاي رديف ۳۵ دقت شود.
۱۳) ماده ۱۰۴: كلا حذف شده است.
۱۴) ماده ۱۰۷: تغييرات اساسي نموده است و چون نحوه تعيين ماليات بر اساس آيين‌نامه، مشخص شده بر همين اساس مورد ايراد اساسي شوراي نگهبان بوده و مغاير اصول ۵۱ و ۸۵ قانون اساسي تشخيص داده شده است (اصل ۵۱: وضع ماليات، به موجب قانون است.(
۱۵) ماده ۱۳۱: نرخ‌ها، تغيير اساسي نموده است.
۱۶) ماده ۱۳۳: صندوق حمايت از توسعه بخش كشاورزي، اضافه شده است.
۱۷) ماده ۱۳۴: آموزشگاه‌هاي فني و حرفه‌اي آزاد داراي مجوز از سازمان آموزش فني و حرفه‌اي كشور اضافه شده است.
۱۸) ماده ۱۳۹: تغييرات جزئي ايجاد شده است. ازجمله بند «ل» ماده ۱۳۹ كه فعاليت‌هاي قرآني اضافه شده و داراي مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد و دستگاه‌هاي ذي‌ربط.
۱۹) ماده ۱۴۱: تغييرات اساسي نموده است. به‌طوري‌كه معافيت مالياتي صادرات خام فروشي ۲۰درصد شده است.
ساير توضيحات: با عنايت به اينكه معافيت مالياتي خدمات و صادرات غير‌نفتي بر اساس بند ب ماده ۱۰۴ قانون برنامه پنجم تعيين شده است، بر‌اساس تبصره ۲ اصلاحيه عنوان شده كه اصلاحيه فوق در ماده ۱۴۱ پس از پايان دوره اجراي قانون برنامه پنجم (يعني پايان سال ۱۳۹۴) عملياتي مي‌گردد.
۲۰) ماده ۱۴۶ مكرر: اضافه شده است به‌طوري‌كه شرايط برخورداري از معافيت‌هاي مالياتي ازجمله ارائه اظهارنامه، دفاتر و اسناد و مدارك عنوان شده است به استثناي مواد ۱۴۴، ۱۴۵ و…..
۲۱) ماده ۱۴۷: تغييرات اساسي نموده است ازجمله شرط پذيرش هزينه پرداختي قابل‌قبول براي مبالغ بالاي ۵۰ ميليون ريال، پرداخت از طريق سامانه بانكي عنوان شده است.
۲۲) تغييرات ماده ۱۴۸:
– به بند ۲ ماده ۱۴۸ اضافه ميشود: «پرداختي به بازنشستگان موسسه حداكثر تا سقف يك‌دوازدهم معافيت موضوع ماده ۸۴ اين قانون».
تغييرات بند ۱۸: اضافه شدن جريمه به سود كارمزد و اضافه شدن صندوق‌هاي حمايت از توسعه بخش.
– تغييرات بند ۱۸: اضافه شدن جريمه به سود و كارمزد و اضافه شدن صندوق‌هاي حمايت از توسعه بخش كشاورزي و شركت‌هاي ليزينگ داراي مجوز از بانك مركزي.
– بند ۲۹ به ماده ۱۴۸ اضافه شد: ذخيره مربوط به خدمات پس از فروش (گارانتي) اشخاص حقوقي.
۲۳) تغييرات اساسي ماده ۱۴۹:
تبصره ۱: مازاد تجديد ارزيابي، مشمول ماليات نيست و…
ساير توضيحات:
الف) در اين اصلاحيه، براي معافيت مالياتي، شرط افزايش سرمايه به مانند قبل عنوان نشده است.
ب) ماده ۱۷ قانون حداكثر استفاده از توان توليدي مصوبه ۱/ ۵/ ۱۳۹۱ كه تا ۲۴/ ۶/ ۱۳۹۶ اعتبار داشت، حذف شد.
۲۴) ماده ۱۶۹: تغييرات اساسي نموده از جمله اجراي طرح نظام جامع مالياتي و…
تبصره ۳ اصلاحي، مورد ايراد شوراي نگهبان بوده و مغاير اصل ۱۳۸ قانون اساسي است (اصل ۱۳۸: تدوين آيين‌نامه، با هيات وزيران است).
تبصره ۵ اصلاحي: مغاير اصل ۸۵ قانون اساسي شناخته شد .
۲۵) ماده ۱۶۹ مكرر: تغييرات اساسي نموده است (استقرار نظام يكپارچه اطلاعات مالياتي و . . . )
تبصره ۵ اصلاحي، مغاير اصل ۱۳۸ است.
۲۶) ماده ۱۸۱: تغييرات اساسي نموده است (ايجاد واحد بازرسي مالياتي.(
ايراد شوراي نگهبان: دخالت قاضي بايد مورد به مورد باشد و‌گرنه مغاير اصول ۲۵، ۶۰، ۱۵۶ و ۱۵۹ قانون اساسي است.
تبصره ۳: اعلام اسامي مديراني كه بدهي مالياتي معوق دارند و يا معاملات غير‌واقعي انجام داده‌اند، از سوي سازمان امور مالياتي به اداره ثبت شركت‌ها و Black List كردن آنها و…
۲۷) ماده ۱۹۳: جريمه درصد ماليات، حذف شده است.
۲۸) ماده ۱۹۲: تغيير اساسي نموده است.
۲۹) ماده ۲۰۲: مبلغ ۱۰ ميليون ريال، حذف و تغيير اساسي نموده است كه از سوي شوراي نگهبان ايراد گرفته شده است (خلاف شرع).
۳۰) تبصره يك ماده ۲۱۹: اين تبصره كلا حذف و طرح نظام جامع مالياتي، جايگزين شده است.
۳۱) تبصره ۲ ماده ۲۱۹: تدوين دستورالعمل…………، اين قسمت از سوي شوراي نگهبان مغاير اصل ۱۳۸ قانون اساسي شناخته شده است.
۳۲) تبصره ۳ اضافه شده به ماده ۲۱۹: موعد پرداخت ماليات‌هاي مواد تبصره ۹ ماده ۵۳، ۸۶، ۸۸، ۱۰۳، تبصره ۵ ماده ۱۰۹، ماده ۱۲۶ و تبصره ۲ ماده ۱۴۳، «تا پايان ماه بعد» لحاظ شده است.
۳۳) ماده ۲۷۲ ق.م.م: كلا اين ماده حذف و بند جديدي جايگزين شده كه داراي تغيير اساسي بوده است و…
۳۴) ماده ۲۸۰: مغاير اصل ۵۲ قانون اساسي از سوي شوراي نگهبان شناخته شده است. در ضمن در انتهاي ماده ۲۸۰ آمده است: سازمان‌ها و خدمات وابسته به شهرداري كه در راستاي خدمات امور عمومي، شهري و خدماتي تشكيل و ۱۰۰درصد سرمايه و دارايي متعلق به شهرداري باشد، از ماليات معاف مي‌باشند.
۳۵) ماده ۲۸۲: طبق اين ماده، «تاريخ اجراي اين قانون از ابتداي سال ۱۳۹۴ بوده ولي درخصوص اشخاص حقوقي و صاحبان مشاغل موضوع ماده ۹۵ اين قانون كه سال مالي آنها از ۱/ ۱/ ۱۳۹۳ و بعد از آن شروع ميشود، از لحاظ تسليم اظهارنامه، ترتيب رسيدگي و نرخ مالياتي، مشمول احكام اين قانون شده‌اند». تاريخ اجراي اين قانون چون اين مصوبه در سال ۱۳۹۳ لازم الاجرا نگرديده، مورد ايراد شوراي نگهبان شده و اعلام شده كه تاريخ اجراي آن، نياز به اصلاح دارد.
۳۶) ماده ۲۸۳: پيش‌بيني آيين‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هاي اجرايي چند ماده شده كه از سوي شوراي نگهبان مورد ايراد اساسي قرار گرفته است.
منبع:دنياي اقتصاد
سلام
از چه تاریخی لازم الاجرا هست
باسلام و احترام
معمولا در متن قانون (بعد از تصويب) زمان اجراي آن قيد ميشود.