در طرح تحول مالياتي پيش‌بيني شده است ، ماليات‌هاي آينده براي مسكن
ماليات‌هايي كه طي حداقل دو سال اخير به دليل عدم پشتوانه قانوني، دولت نتوانسته از آنها براي تنظيم بازار مسكن استفاده كند، هم‌اكنون به طرح تحول مالياتي اضافه شده است؛ اين طرح در بخش مسكن شامل حداقل سه نوع ماليات جديد و اصلاح سه دسته از ماليات‌هاي قديمي است؛ « ماليات بر عايدي سرمايه » به عنوان مهم‌ترين ماليات جديد قرار است به صورت درصدي از مابه‌التفاوت قيمت فروش و قيمت زمان خريد، از فروشنده ملك دريافت شود.
.
براي جلوگيري از آسيب به ساخت‌وساز، ساختمان‌هاي نوساز از اين ماليات معاف هستند و اولين فروش ملك هر نفر در هر سال نيز به خاطر حفظ حقوق متقاضيان مصرفي مسكن، مشمول اين ماليات نمي‌شود. ماليات دوم، مالكان زمين‌هاي باير را شامل مي‌شود كه به ازاي هر سال، معادل يك‌درصد ارزش معاملاتي اين زمين‌ها است. در پيش‌نويس طرح تحول مالياتي، لغو كامل معافيت مالياتي آپارتمان‌هاي اجاره‌اي نيز قيد شده است، اما وزارت راه‌وشهرسازي در بسته‌اي كه براي تكميل محتواي طرح تحول ارائه كرده خواستار معافيت براساس متراژ، طول مدت قرارداد و ارزش اجاري واحدمسكوني شده است. اين وزارتخانه همچنين پيشنهاد كرده، براي خانه‌هاي‌خالي و همين‌طور واحدهاي نوساز خالي كه ۶ماه از زمان صدور پايان‌كارشان مي‌گذرد، ماليات سالانه‌اي معادل ۴/۲ درصد ارزش روز آنها، در طرح تحول مالياتي گنجانده شود.
.
«دنياي‌اقتصاد» جزئيات طرح تحول مالياتي را منتشر مي‌كند
آماده‌باش مالياتي به بازارمسكن
جزئيات كامل از پيش‌نويس «ماليات بر افزايش ارزش ملك»
4 ماليات‌جديد و اصلاح ۳ ماليات‌قديمي بخش مسكن در دستور كار دولت
محور تحول مالياتي: تنظيم بازار زمين، خريد و اجاره آپارتمان
.
برنامه‌هاي متنوع مالياتي براي بازار مسكن كه طي دوسه سال گذشته بخش كوچكي از آن به صورت موردي و پراكنده آماده اجرا شد اما به دليل عدم پشتوانه محكم قانوني هيچ وقت به اجرا درنيامد، حالا در «طرح تحول مالياتي» گنجانده شده تا بعد از اجماع در دولت و تبديل به قانون در مجلس، نياز جدي بازار مسكن به ابزارهاي مالياتي را برآورده كند.
طرح تحول مالياتي، دومين بخش از طرح تحول اقتصادي بعد از هدفمندي يارانه‌ها محسوب مي‌شود كه در قالب آن براي تنظيم بازار زمين و خريدهاي مصرفي و سرمايه‌اي مسكن ۴ نوع ماليات جديد در نظر گرفته شده و براي بازار اجاره و ساخت‌وسازهاي مسكوني نيز ۳ ماليات قديمي كه هم‌اكنون اخذ مي‌شود، قرار است مورد بازنگري و اصلاح قرار گيرد.
محور ماليات‌هاي جديد در بازار مسكن، سياست كنترل سوداگري با تاكيد بر امنيت‌بخشي به معاملات مصرفي متقاضيان مسكن را دنبال مي‌كند به طوري كه «تعداد و ارزش معامله» براي خريدار و فروشنده مسكن چنانچه از حد مشخصي فراتر رود، پرداخت ماليات اجباري مي‌شود و در غيراين‌صورت، طرفين مشمول معافيت قرار خواهند گرفت. همچنين تعيين تكليف خانه‌هاي خالي كه پيش‌تر مسوولان بنا داشتند با استفاده از قانون تعزيرات يا عوارض شهري، به مقابله با آن بپردازند نيز به اين طرح محول شده است.
ماليات بر عايدي سرمايه
گزارش «دنياي‌اقتصاد» از جزئيات آنچه براي «ساماندهي بازار مسكن از طريق ماليات» تهيه شده، حاكي است: «ماليات بر عايدي سرمايه» عنوان يكي از ماليات‌هاي جديد است كه با اجراي آن، فروشنده ملك درصدي از مابه‌التفاوت قيمت زمان خريد و قيمت زمان فروش را ماليات مي‌پردازد.
ماليات بر عايدي سرمايه يا همان ماليات بر افزايش ارزش ملك، بين ۱۵ تا ۳۵ درصد مابه‌التفاوت قيمت خريد و قيمت فروش است. به طوري كه چنانچه رقم مابه‌التفاوت كمتر از ۲۵ ميليون تومان باشد، نرخ ماليات حداكثر ۲۵ درصد و براي معاملاتي كه رقم مابه‌التفاوت قيمت در آنها بيشتر از ۱۰۰ ميليون تومان باشد، ماليات حداكثر ۳۵ درصدي اعمال مي‌شود. در پيش‌نويس طرح تحول مالياتي، براي دلايل توجيهي اخذ «ماليات بر عايدي سرمايه» به توزيع عادلانه ثروت و درآمد اشاره شده است. در صورت تصويب نهايي ماليات بر عايدي سرمايه، از معاملات مسكن فقط همين يك ماليات اخذ خواهد شد و ماليات نقل‌وانتقال كه هم‌اكنون هنگام انتقال محضري، از متعاملين دريافت مي‌شود، عملاً حذف مي‌شود. مسوولان مالياتي كشور پيشنهاد كرده‌اند اولين فروش ساختمان‌هاي نوساز از پرداخت ماليات بر عايدي سرمايه معاف باشد تا از اين طريق حمايت دولت از سرمايه‌گذاري در توليد مسكن آسيب نبيند. اما مسوولان وزارت راه‌وشهرسازي با مطالعه كارشناسي بر روي جزئيات طرح تحول مالياتي و همچنين شناخت رفتار محتكران در بازار مسكن، درخواست كرده‌اند: معافيت ساختمان‌هاي نوساز از پرداخت ماليات بر عايدي سرمايه حداكثر تا ۶ ماه بعد از صدور پايان كار باشد تا سازنده‌ها يا مالكان ساختمان‌هاي نوساز كه از فروش واحدها تا زمان رونق مسكن خودداري مي‌كنند، تحت‌تاثير مهلت تعيين شده قرار بگيرند و سرعت فروش و عرضه را افزايش دهند.
براساس اين گزارش، انتقال قطعي اولين واحدمسكوني توسط اشخاص در هر سال نيز مشمول ماليات بر عايدي سرمايه نخواهد شد كه در اين مورد نظر دولت حفظ حقوق مودياني است كه مسكن خود را تبديل به احسن مي‌كنند.
به اين ترتيب افرادي كه بيش از دو بار در يك‌سال ملك مسكوني به فروش مي‌رسانند مشمول پرداخت اين ماليات جديد خواهند شد كه هر چقدر قيمت مسكن در طول مدت معامله افزايش داشته باشد، ماليات پرداختي نيز بيشتر مي‌شود.
ماليات بر زمين‌هاي باير
دومين ماليات جديد در قالب طرح تحول مالياتي، «ماليات بر زمين‌هاي باير» است به طوري كه اراضي باير -زمين‌هاي بلااستفاده- در شهرهاي بيش از ۳۰۰ هزار نفر جمعيت به ازاي هر سال باير بودن، معادل يك درصد ارزش معاملاتي مشمول پرداخت ماليات مي‌شوند. دولت براي اخذ ماليات از زمين‌هاي باير، به استناد قانون ساماندهي مسكن كه سال ۸۸ ابلاغ شد، تكليف قانوني دارد اما تاكنون اقدامي در اين زمينه انجام نداده است.
سازمان امور مالياتي كشور در تعريف «ماليات بر زمين‌هاي باير» با هدف ايجاد انگيزه در تبديل سريع زمين باير به ساختمان، تبصره‌اي اضافه كرده كه به موجب آن، به محض انجام عمليات ساختماني روي زمين، مالك زمين از پرداخت ماليات آن سال، معاف مي‌شود.
وزارت راه‌وشهرسازي نيز براي «ماليات بر اراضي باير» پيشنهاد مكملي به سازمان داده مبني براينكه نرخ ماليات بر اراضي باير به صورت پلكاني تعيين شود به اين صورت كه براي تشويق به عرضه سريع زمين‌ها به بازار ساخت‌وساز، زمين‌هاي باير تا يك‌سال بعد از تصويب اين قانون از ماليات معاف باشند و براي سال دوم و سوم، يك درصد و براي سال چهارم ۲ درصد ماليات معادل ارزش معاملاتي روز زمين اخذ شود.
ماليات اجاره‌بهاي مسكن
اصلاح ماليات بر اجاره‌بهاي مسكن بخش ديگري از طرح تحول مالياتي است. در پيش‌نويس طرح آمده است معافيت مالكان بيش از سه واحدمسكوني اجاره‌اي و همچنين آپارتمان‌هاي كمتر از ۱۵۰ مترمربع از پرداخت «ماليات بردرآمد املاك اجاري» كه تاكنون برقرار بوده، لغو شود و به جاي آن، از مستاجرين فاقد مسكن، حمايت موثر مالي شود. اين در حالي است كه وزارت راه‌وشهرسازي در بسته مكتوبي كه براي نحوه تدوين طرح تحول مالياتي در بخش مسكن به سازمان امور مالياتي ارائه كرده، با لغو كامل معافيت مالياتي اجاره‌بهاي مسكن مخالفت كرده و اعمال ماليات بر اجاره مسكن را موجب انتقال بار مالياتي به اجاره‌نشين‌ها عنوان كرده است. اين وزارتخانه در عين حال پيشنهاد كرده است: معافيت مالياتي واحدهاي مسكوني اجاره‌اي برحسب متراژ، طول مدت قرارداد و ارزش اجاري تعيين شود تا امكان تنظيم بازار اجاره و ايجاد مشوق براي موجران و همچنين تعديل اجاره‌بها از طريق ماليات فراهم شود.
سپردن خانه‌هاي‌خالي به قانون
در پيش‌نويس طرح تحول مالياتي تدابير خاصي براي خانه‌هاي خالي درنظر گرفته نشده است هر چند ماليات بر عايدي سرمايه به نوعي هزينه فروش خانه‌هاي خالي به خاطر گذر زمان و رشد قيمت مسكن طي مدت خالي بودن را افزايش مي‌دهد.
اما وزارت راه‌وشهرسازي پيشنهاد كرده است كه ماده‌اي مجزا براي خانه‌هاي خالي در طرح تحول مالياتي اضافه شود. اين پيشنهاد با تاكيد بر تجارب ساير كشورها كه با وضع نرخ مناسب ماليات منجر به افزايش هزينه نگهداري خانه‌هاي خالي براي مالكان مي‌شوند، « ماليات بر خانه خالي » را در كاهش قيمت مسكن و اجاره‌بها موثر ارزيابي كرده است. پيشنهاد اين وزارتخانه اخذ ماليات معادل دودر‌هزار ارزش روز واحد مسكوني خالي به ازاي هر ماه (درصورت خالي بودن ۶ ماه متوالي آن ملك) است و در سال دوم، ماليات معادل ۴ در هزار تغيير كند. وزارت راه‌وشهرسازي براي خانه‌هاي خالي چنانچه علت بلااستفاده بودن خارج از اختيار مالك باشد، معافيت مالياتي پيش‌بيني كرده و در عين حال براي آپارتمان‌هاي نوساز نيز در صورت خالي بودن بيش از ۶ ماه از تاريخ صدور پايان‌كار، تقاضاي اعمال حكم خانه‌هاي خالي را مطرح كرده است.
ماليات بر فروش مسكن
در بسته مالياتي وزارت راه‌وشهرسازي پيشنهاد ديگري تحت عنوان اخذ ماليات ۲ تا ۳ درصدي از فروش املاكي با قيمت بيش از ۲۰۰ ميليون تومان مطرح شده تا منابع حاصل از آن در حساب ۱۰۰ بنياد مسكن جهت احداث مسكن محرومين اختصاص يابد.
تعديل ۵ درصد ماليات نقل‌وانتقال
به گزارش «دنياي‌اقتصاد» در طرح تحويل مالياتي، ماليات نقل‌وانتقال قطعي املاك نيز تعديل شده به طوري كه نرخ ۵ درصد كنوني به ۵/۰ درصد تبديل شده است. همچنين مالياتي كه براي اولين نقل‌وانتقال ساختمان‌هاي نوساز دريافت مي‌شود از ۱۰ درصد به ۲ درصد تعديل شده است.