نکاتی در خصوص طرح نظام جامع حسابداری و حسابرسی ارائه شده مجلس

مجید اسماعیل خان طلایی

طبق متن طرح یاد شده ، علت پیشنهاد طرح موارد زیر اعلام شده است :

۱- اهمیت حسابداری و حسابرسی

۲- وجود خلا قانون جامع در رابطه با حسابداری و حسابرسی

طرح مذکور با پیش بینی ۱۲ هدف و وظیفه برای سازمان جدیدالتاسیس « سازمان راهبری حسابداری و حسابرسی » پیشنهاد شده است.
شایان ذکر است در حال حاضر اهداف و وظایف پیش بینی شده در طرح ؛ توسط سازمان حسابرسی کل کشور و جامعه حسابداران رسمی ایران و سایر موسسات حسابرسی از جمله موسسه مفید راهبر در حال اجرا می باشند. اگر منظور از توسعه حسابداری و حسابرسی به مفهوم فراگیر شدن آن باشد برای تحقق این امر نیاز به لازم الاجرا شدن قوانین موجود برای سطوح بیشتری از بدنه اقتصاد می باشد.

شایان ذکر است موضوعات حسابداری و حسابرسی از مفاهیم علمی و تجربی بسیار مهم و در عین حال تخصصی هستند به گونه ای که هیچ جامعه ای بدون برخورداری از حسابداران و سیستم حسابداری قوی و قابل اتکا و بدون حسابرسان حرفه ای و مستقل ؛ موفق و در مسیر رشد و رقابت و سلامت اقتصادی قرار نمی گیرد. لذا اهمیت حسابداری و حسابرسی برای همگان واضح و مبرهن است . لیکن طی طرح پیشنهادی سازمانی متشکل از نمایندگانی از ارکان و مقامات ارشد حاکمیت تشکیل خواهد شد که ناظر بر عملکرد حسابرسی سازمان حسابرسی کل کشور و مؤسسات حسابرسی خواهد بود . سازمان راهبری جدیدالتاسیس وظیفه تدوین استانداردهای حسابداری را که از وظایف سازمان حسابرسی می باشد را در اختیار می گیرد. ضمنا در طرح پیشنهادی از جامعه حسابداران رسمی ایران و همچنین مؤسسه مفید راهبر ذکر نامی نشده است .

گویا جامعه حسابداران رسمی و موسسه مفید راهبر درقالب سایر موسسات حسابرسی لحاظ شده اند.

 مطلب بعد ، دوره تصدی در شورای عالی این سازمان است که ۵ سال در نظر گرفته شده و تصدی برای دوره بعد نیز به قید انتخاب بلا مانع اعلام شده است.
موضوع دیگر این که پیشنهاد دهندگان طرح بجز دکتر پور ابراهیمی نماینده محترم مردم شریف کرمان و چند نفر دیگر ، الباقی دنبال کنندگان موضوع تخصص و شناختی از حوزه های مالی و حسابرسی ندارند..
حضور مقامات قوای حاکمه در شورای عالی سازمان راهبری حسابداری و حسابرسی ضمن تشدید تعارض منافع بعضا موجب درب گردانی ناظر برای منظور خواهد شد .
در این خصوص هم اکنون بدلیل همکاری پسا اشتغال تعداد قابل توجهی از صاحب کرسیان قوای حاکمه در شرکتها و نهادهای تصمیم ؛ درب گردانی ناظر برای منظور که بسیار مفسده برانگیز می باشد از ریسک بشدت بالایی برخوردار است .
چرا نمایندگان محترم مجلس برای ممنوعیت همکاری پسا اشتغال برخی آقایان ؛ قانونی وضع و مراتب را به جد پی گیر نیستند ؟
درمورد تعارض منافع هم وضع به همین منوال و چه بسا اسفناک تر است .
از این منظر فضای کسب و کار و بستر اقتصادی کشور شاهد گسترش ریسکهای بسیار بالا می باشد.
علی رغم وجود این همه نارسائی یاد شده در پیکره و ساختار دستگاه های نظارتی و بنگاه های اقتصادی و علی رغم وجود متخصصان تازه نفس و علی رغم وجود نرخ بالای بیکاری تا سطوح عالی و تخصصی ، چرا نمایندگان محترم درصدد رفع این نقیصه با اجرای الگوی مفهوم در متن و روح نارسائیها نمی باشند .
فردی که خود در نهادی قانون گذار است و از طرفی در موسسات مالی و یا ناظرین مالی و … عضویت عالی داشته باشد قطعا درگیر تعارض منافع می شود.

 من با کلیات پیشنهاد این طرح موافقم ولی با وجود برخی ایراداتی که در جزئیات دیده میشود تصویب و اجرای این طرح موجبات تشدید تعارض منافع و درب گردانی ناظر برای منظور و عدم شفافیت را که سالها است جزئی از پیکره اقتصاد بیمار ایران شده است را رقم خواهد زد.
انتظار می رود مجلس محترم ابتدا اقدامات فوری و فوتی برای رفع مشکلات موجود نماید.

 اگر مجلس محترم بنا به انجام خدمت دارد باید به تقویت سازمان حسابرسی کل کشور بعنوان تنها مرجع قانونگذاری و تدوین استانداردهای حسابداری و حسابرسی و نهادی اجرایی در حسابداری و حسابرسی و بعنوان قیمی مناسب برای جامعه حسابداران رسمی ایران و سایر موسسات حسابرسی اقدام نماید تا زمانی که جامعه حسابداران رسمی ایران پس از رفع برخی نارساییها در موسسات حسابرس از جمله نرخ شکنی ها و … بعنوان نهادی مستقل از واحد گزارشگر تنها مرجع اعتبار و گواهی بخشی مالی باشد و سازمان حسابرسی در حوزه آموزش ، رتبه بندی موسسات حسابرسی و موسسات مالی ، کنترل کیفیت ، تدوین استانداردهای حسابداری و حسابرسی انجام وظیفه نماید.
این اقدام در راستای تحقق فرمان رهبر معظم مبنی بر حفظ و تقویت سازمان حسابرسی کل کشور می باشد.

توضیح این که یادداشت حاضر صرفا نقطه نظرات اینجانب بوده و الزاما همسو با نظر سازمان حسابرسی و یا جامعه حسابداران رسمی ایران و موسسه مفید راهبر نمی باشد.

مجید اسماعیل خان طلایی
۲۷آبان ماه ۱۳۹۹