یکی از اهداف قانون مالیات های مستقیم، بیان تکالیف مودیان جهت شفاف سازی افکار عمومی است تا با آشنایی به تکالیف و حقوق خود ، از تضییع حقوق مودیان جلوگیری شده و در چارچوب قانون، مالیات و حقوق دولت استیفا گردد.
در قانون مالیات های مستقیم در چند بند و ماده صراحتا به وظایف و تکالیف قانونی مودیان مالیاتی اشاره شده و توضیحات کافی در این خصوص داده شده است که یکی از وظایف اصلی و اساسی هر مودی چه حقیقی و چه حقوقی ، ارائه اظهار نامه مالیاتی صحیح در موعد مقرر می باشد.
مطابق قانون، اشخاص حقوقی و صاحبان املاک اجاری نیز میبایست تا ۳۱ تیر ماه هر سال نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی خود اقدام کنند، ماده ۵۳ قانون مالیاتهای مستقیم درآمد مشمول مالیات اجاره املاک را بهشرح ذیل تعیین کرده است:“درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می گردد عبارت است از کل مال الاجاره اعم از نقدی و غیر نقدی پس از کسر بیست و پنج درصد بابت هزینه ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره”.
ماده۵۴- درآمد اجاره بر اساس قرارداد اعم از رسمی یا عادی مبنای تشخیص مالیات قرار میگیرد و در مواردی که قرارداد وجود نداشته باشد یا از ارائه آن خودداری گردد و یا مبلغ مندرج در آن کمتر از هشتاد درصد (۸۰%) ارقام مندرج در جدول املاک مشابه تعیین و اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور باشد و نیز درمورد ماده(۵۴¬ مکرر) این قانون، میزان اجاره¬بها بر اساس جدول اجاره املاک مشابه تعیین خواهد شد.
بر اساس قانون محل سکونت پدر و مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد همچنین محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمیشود مگر اینکه بهموجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت میشود در صورتیکه چند واحد مسکونی محل سکونت مالک و یا افراد مزبور باشد یک واحد برای سکونت مالک و یک واحد مسکونی برای هر یک از افراد مذکور به انتخاب مالک از شمول مالیات موضوع اجاره معاف هستند; هرگاه مالک، خانه یا آپارتمان مسکونی خود را به اجاره واگذار نماید و خود محل دیگری برای سکونت خویش اجاره نماید یا از خانه سازمانی که کارفرما در اختیار او میگذارد استفاده کند، در احتساب درآمد مشمول مالیات این فصل، میزان مال الاجاره ای که بهموجب سند رسمی یا قرارداد می پردازد یا توسط کارفرما از حقوق وی کسر و یا برای محاسبه مالیات حقوق رسمی یا قرارداد میپردازد یا توسط کارفرما از حقوق وی کسر و یا برای محاسبه مالیات حقوق تقویم میگردد از کل مال الاجاره دریافتی او کسر خواهد شد.
ماده ۵۷ ـ در مورد شخص حقیقی که هیچ گونه درآمدی ندارد تا میزان معافیت مالیاتی درآمد حقوق موضوع ماده (۸۴) این قانون از درآمد مشمول مالیات سالانة مستغلات از مالیات معاف و مازاد طبق مقررات این فصل مشمول مالیات میباشد. مشمولان این ماده باید اظهارنامة مخصوصی طبق نمونهای که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه خواهد شد به ادارة امور مالیاتی محل وقوع ملک تسلیم و اعلام نمایند که هیچ گونه درآمد دیگری ندارند. ادارة امور مالیاتی مربوط باید خلاصة مندرجات اظهارنامة مودی را بهادارة امور مالیاتی محل سکونت مودی ارسال دارد و در صورتیکه ثابت شود اظهارنامة مودی خلاف واقع است مالیات متعلق به اضافة یک برابر آن به عنوان جریمه وصول خواهد شد.
در اجرای حکم این ماده حقوق بازنشستگی و وظیفة دریافتی وجوایز و سود ناشی از سپردههای بانکی درآمد تلقی نخواهد شد.
منبع:سازمان امورمالیاتی