آشنایی با شرایط بیمه کارگاه‌های خانوادگی و محدودیت‌های قانونی آن
پیش از آن‌که بخواهیم درباره مقررات مربوط به کارگاه‌های خانوادگی صحبت کنیم، ابتدا باید با مفهوم کارگاه خانوادگی آشنا شویم.
مطابق بخشی از ماده ۱۸۸ قانون کار، کارگاه خانوادگی، کارگاهی است که در آن، کار «منحصراً توسط صاحب کار و همسر و خویشاوندان نسبی درجه یک از طبقه اول وی انجام می‌شود.»
بر اساس ماده ۱۰۳۲ قانون مدنی، قرابت نَسَبی طبقه اول، شامل «پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد» است؛ اما از آن‌جا که قانون گذار برای شناسایی کارگاه‌های خانوادگی بر «خویشاوندان نَسَبی درجه یک از طبقه اول» تأکید کرده است، «اولاد اولاد» یا همان «نوه» از شمول تعریف کارگاه خانوادگی خارج می‌شود.
بنابراین، کارگاه خانوادگی، کارگاهی است که در آن منحصراً، کارفرما، همسر، پدر، مادر یا فرزندان وی، مشغول به کار باشند. آوردن واژه «منحصراً» در متن قانون، مؤید این موضوع است که اگر فرد دیگری غیر از این افراد، در کارگاه مشغول به کار شود، ولو اینکه وی نوه، خواهر، برادر یا از دیگر بستگان نسبی کارفرما محسوب شود، کارگاه او از شمول کارگاه‌های خانوادگی خارج خواهد شد.
پس، اگر شما در کارگاهی مشغول به کار هستید که ظاهراً خانوادگی است اما در آن افرادی جز موارد انحصاری در قانون مشغول به کار هستند، آن کارگاه در ردیف کارگاه‌های معمولی است و تمام مقررات قانون کار و تامین اجتماعی، باید بی‌کم و کاست در آن اجرا شود و بازرسان سازمان تأمین اجتماعی مکلفند به این مسئله توجه کنند؛ در غیر این صورت، افراد ذی‌حق می‌توانند از طریق مسئولان مربوط در ادارات تأمین اجتماعی، پیگیر حق و حقوق خود شوند.
محدودیت‌های قانونی در کارگاه‌های خانوادگی
طبق ماده ۱۸۸ قانون کار، «اشخاص مشمول قانون استخدام کشوری یا سایر قوانین و مقررات خاص استخدامی و نیز کارگران کارگاه‌های خانوادگی که انجام کار آن ها منحصراً توسط صاحب کار و همسر و خویشاوندان نسبی درجه یک از طبقه اول وی انجام می‌شود ، مشمول مقررات این قانون نخواهند بود.» بر همین اساس و مطابق ماده یک قانون بیمه بیکاری:«کلیه مشمولین قانون تأمین‌اجتماعی که تابع قوانین کار و کار کشاورزی هستند، مشمول مقررات این قانون می‌باشند.»
شاغلان در کارگاه‌های خانوادگی، نمی‌توانند از مزایای بیمه بیکاری استفاده کنند. همچنین، این دسته از شاغلان، برای استفاده از بیمه تأمین‌اجتماعی و مزایای آن، باید از طرح بیمه‌های خویش‌فرما استفاده کنند و نمی‌توانند از مزایای مربوط به بیمه‌های اجباری استفاده کنند.
در صورتی که در فهرست بیمه کارگاه‌های خانوادگی، ۳ درصد مربوط به حق بیمه بیکاری لحاظ شده باشد، سازمان تأمین اجتماعی موظف به بستانکار کردن بیمه شده، بابت این دریافت خواهد بود. د
ر ضمن، نباید فراموش کرد قرار نگرفتن کارگاه‌های خانوادگی در شمول مواد قانون کار، به معنای آن است که شاغلان در این کارگاه‌ها، نمی‌توانند مزد قانونی یا دیگر مزایایی را که برای کارگران در غیر از کارگاه‌های خانوادگی در نظر گرفته شده است، از کارفرما مطالبه کنند. با این حال، اشتغال حتی یک نفر، غیر از شاغلان انحصاری کارگاه‌های خانوادگی، در کارگاه، باعث خروج آن از تعریف کارگاه‌های خانوادگی می‌شود و کارفرما موظف است مطابق قانون، اقدام لازم را برای برقراری بیمه اجباری و نیز توجه به مقررات مربوط به پرداخت دستمزد به کارگران، انجام دهد.
سلام
من در کارگاه پدرم به عنوان کارگر ساده کار می کنم مزایا و بیمه بیکاری من طبق گفته تامین اجتماعی باید صفر باشه و الان ما سه سال به همین روش که مزایا صفر و بیمه بیکاری صفر است لیست حق بیمه را ارسال می کنیم . الان جدیدا بخشنامه ای آمده که گفته حق مسکن کارگران ۳۰۰ هزار تومان در لیست کارفرما باید لحاظ بشه با توجه به اینکه مزایای ما از ابتدای واریز حق بیمه دقیقا صفر بوده آیا پدرم باید این ۳۰۰ هزار تومان را به لیست بیمه اضافه کنه یا اینکه ما مشمول این بخشنامه نیستیم و همچنان مزایای ماهانه مشمول و مزایای ماهانه مشمول و غیر مشمول ما در داخل برنامه تامین اجتماعی مقدارش صفر است؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
با تشکر