برآوردها حاکی از آن است که چنانچه نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن اخذ شود، حدود ۶ هزار میلیارد تومان درآمد برای دولت به همراه خواهد اورد.
گزارشهای رسیده نشان میدهد تدوین سازوکاری مبنی بر دریافت این مالیات در دستور کار قرار دارد.
نوسانات قیمتی در ایران و منفی شدن رشد اقتصادی و افزایش نرخ تورم به بیش از ۲۰ درصد دیگر به یک اتفاق عادی تبدیل شده است. حداقل در دهه ۹۰ برای دومین بار است که این اتفاق رخ میدهد، ولی علی رغم بیان دلایل متعدد برای بروز این پدیده، هنوز سیاست گذاران اقتصاد ایران نتوانسته اند راهی برای مقابله با این معضل بیابند.
در عین حال سیاست کاخ سفید در مقابل جمهوری اسلامی ایران نیز مزید بر علت شده تا مشکلات بیش از پیش بر دوش اقتصاد سنگینی کند.
مالیات بر عایدی سرمایه، یکی از ابزارهای مالیاتی دولت هاست که از طریق آن میتوانند بیش از پیش به امور سر و سامان دهد. تا پایان سال ۲۰۱۷ تقریبا ۱۸۷ کشور در جهان این مالیات را از مردم اخذ میکردند، ولی با توجه به نوسانات شدید درآمدی در این بخش مالیاتی، کسب درآمد هدف اصلی دولتها از دریافت این مالیات نیست و تنها چهار درصد از کل مالیاتهای جهان از این طریق دریافت میشود.
عایدی سرمایه چیست؟
عایدی یا منفعت سرمایهای به تمام منافع یا سودی اطلاق میشود که اشخاص از تصرف یک دارایی در طول زمان به دست میآورند. بر این اساس مالیات بر عایدی سرمایه به عنوان درصدی از عایدی سالیانه سرمایه، که از اختلاف میان قیمت خرید دارایی به اضافه برخی هزینههای بازسازی، بهبود و … در طول نگهداری دارایی و قیمت فروش آن دارایی به دست میآید، تعریف میشود.
افزایش نقدینگی در سالیان گذشته وقتی با تصمیم سیاستگذاری برای کاهش نرخ سود بانکی روبرو شد، شرایط اقتصادی را تحت تاثیر قرار داد.
گستردگی معافیتهای مالیاتی
همچنین یکی از مشکلات کنونی نظام مالیاتی ایران، گستردگی معافیت مالیاتی و محدود بودن پایههای مالیاتی است. فقدان نظام مالیات بر عایدی سرمایه نه تنها بر تصمیمات سرمایه گذاری به نفع سودا گری تاثیر مهمی داشته بلکه به بدتر شدن توزیع درآمد در جامعه به نفع ثروتمندان و مخدوش شدن عدالت اجتماعی هم انجامیده است. به عبارت سادهتر این از معدود کشورهای جهان است که در آن از عواید سرمایهای هیچ مالیاتی اخذ نمیشود در حالی که بازار اغلب داراییهای منقول و غیر منقول به دلیل نبود مالیات بر عایدی سرمایه، همواره جولانگاه سفته بازان و سوداگران بوده است.
برآورد درآمد ۶ هزار میلیاردی
در گزارش دفتر پژوهشهای سازمان امور مالیاتی آمده است:پیش بینی میشود با کنار گذاشتن مسکن اصلی خانوارها، مالیات بر عایدی سرمایه، با فرض نرخهای متوسط برای کوتاه مدت و حداکثر نرخ برای بلندمدت، (با فرض نرخ رشد اقتصادی باثبات و نرخ تورم با ثبات) در حدود ۶ هزار میلیارد تومان در سال شود. البته انتظار میرود که مالیات بر عایدی سرمایه تحقق یافته به میزانی که کمتر از رقم تخمینی وصول شود.
البته توجه به مسائل انتقال مالیات نیز بسیار حائز اهمیت است. اگر مالیات تنها به عایدی و زیان داراییهای تحصیل شده پس از تاریخ اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه اصابت کند، زمان زیادی طول میکشد تا پایه بزرگی از داراییها مشمول مالیات میشوند.