بر اساس آخرین آیین نامه‌ی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای سپرده‌های کوتاه مدت نحوه‌ی محاسبه‌ی سود از روز شمار به ماه شمار محاسبه خواهد شد. میزان نرخ سود حساب‌های کوتاه نیز ۱۰درصد محاسبه خواهد شد.
سود ماه شمار امروزه یکی از مواردی است که در زمینه‌ی سود بانکی بر سر زبان‌ها افتاده است. تبدیل سود بانکی از حالت روزشمار به حالت ماه شمار موافقان و مخالفان خاص خود را دارد. اطلاعات لازم درباره‌ی نحوه‌ی محاسبه سود ماه شمار، ویژگی و دیگر مسائل را در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد.
سود ماه شمار چیست؟
بر اساس آخرین آیین نامه‌ی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای سپرده‌های کوتاه مدت نحوه‌ی محاسبه‌ی سود از روز شمار به ماه شمار محاسبه خواهد شد. میزان نرخ سود حساب‌های کوتاه نیز ۱۰درصد محاسبه خواهد شد.
در جلسه‌ای که شورای پول و اعتبار در آذر ماه سال ۱۳۹۷برگزار گردید، تصمیم بر این شکل شد که نرخ سود حساب های کوتاه مدت از روز شمار به سود ماه شمار محاسبه گردد. سود ماه شمار برای حساب های کوتاه مدت از بهمن ماه سال جاری توسط بانکها اجرا خواهد شد.
سود ماه شمار چه تفاوتی با سود روز شمار دارد؟
سود ماه شمار برای حساب های کوتاه مدت به گونه‌ای است که سود بانکی برای این قبیل حساب‌ها بر اساس پایین ترین نرخ حساب شما محاسبه می‌گردد.یعنی اگر در حساب شما ۲۵۰ میلیون تومان وجود داشته باشه و در روز آخر ماه این مقدار به ۵۰ میلیون برسد، سود ماه شمار حساب کوتاه مدت شما بر اساس پایین ترین مقدار حساب شما یعنی ۵۰ تومان محاسبه می‌شود. این موضوع مخالفان و موافقان خاص خود را دارد.
با این حساب سود ماه شمار حساب‌های کوتاه مدت بر اساس تصمیمات شورای پول و اعتبار صورت گرفته و بانک مرکزی نیز آن را تایید کرده است. این بخشنامه را حمیدرضا غنی آبادی و محمد خدایاری در اداره کل مقررات، مجوز‌های بانکی و مبارزه با پولشویی و اداره مطالعات و مقررات بانکی امضا کرده و به بانکها ابلاغ شده است.
سود ماه شمار حساب‌های کوتاه مدت چه کسانی را متضرر می‌کند؟
قبل از پاسخ به این سوال بهتر است نرخ سود روز شمار را مورد بررسی قرار دهیم. نرخ سود روز شمار به این معنی است که سود حساب شما بر اساس پایین ترین نرخ حساب بانکی شما مورد محاسبه قرار می‌گیرد. همین موضوع باعث شده که بسیاری از افراد به وسیله‌ی این سیاست اقتصادی که از دهه‌ی هفتاد وارد بانک‌های ایران شده است اقدام به سواستفاده کنند.
به گفته‌ی حسین هاشمی رئیس اسبق بانک تجارت، سیاست نرخ سود ماه شمار توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بیشترین ضرر را به سوداگران و کسانی که در بازارهای طلا و سکه مشغول فعالیت هستند و باعث ایجاد اختلال و یا افزایش قیمت در این بازارها میشوند، بیشترین ضرر را متحمل میشوند.
درواقع سوداگران در زمانی که نرخ سود روز شمار بود، وضعیت وشرایط را به نفع خود برمیگردانند. به طوری که این افراد پول خود را از بانک بیرون کشیده و به مبادله با آن می‌پردازند و در عین حال در آخرین ساعات اداری پول بیشتری را به حساب خود واریز می‌کردند. در این وضعیت بانک بیشترین ضرر را متحمل می‌شد و این سوداگران بیشترین استفاده را از این سیاست می‌کردند.
مشکل دیگری که با افزایش سودهای روزشمار وجود داشت این بود که در حالی که سپرده گذار از پولش استفاده می کند، اما بانک به دلیل اینکه پول یاد شده در حساب هایش منعکس شده طبق قوانین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می تواند تا نود درصد این منابع را تسهیلات دهد. به هرحال هر واحد پولی که وارد بانک می شود منجر به افزایش حجم سرعت پول در گردش می شود و این موضوع نیز رابطه متقابلی با افزایش نقدینگی و تورم دارد.
اما امروزه به لطف سیاست های صحیح بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تبدیل نرخ حساب های کوتاه مدت به نرخ سود ماه شمار کمک بسیار زیادی به از بین بردن سوءاستفاده های صورت گرفته توسط سوداگران و افراد سود جو کرده است.
تفاوت سود ماه شمار و روز شمار
چه کسانی از نرخ سود ماه شمار حساب‌های کوتاه مدت سود می‌برند؟
بدون شک با به کارگرفتن سیاست سود ماه شمار برای بانک‌های خصوصی و دولتی این امکان فراهم می‌شود تا بسیاری از مشکلات بانکها حل شود. بانکها در این سیاست بهترین سود و نتیجه را می‌گیرند.
این عامل به خودی خود باعث کاهش سرعت گردش پول می‌شود. از طرفی این نکته را نباید فراموش کرد که نرخ سود ماه شمار باعث تثبیت پول در حساب‌های بانکی شده و از همین طریق بانکها می‌توانند از سپرده‌ها نهایت استفاده را ببرند و به اهداف خود برسند.
نرخ سود ماه شمار به طور کل چه ویژگی هایی دارد؟
- کاهش گردش پول: همانطور که در بالا به آن اشاره شد، سود ماه شمار باعث کاهش گردش پول می‌شود و این عامل باعث فعالیت بیشتر بانکها در سرمایه گذاری و دیگر شاخه های مورد نظر می‌گردد.
- ثبات نقدینگی: موضوعی که در نرخ سود روز شمار وجود داشت عدم ثبات نقدینگی بود. این عامل بسیار منطقی بود زیرا بسیاری از افراد با پول خود اقدامات لازم را انجام داده و سپس در آخر وقت اداری اقدام به واریز می‌کردند. این موضوع خود باعث عدم ثبات نقدینگی می‌شد که امروزه با نرخ سود ماه شمار این موضوع کاملا حل شده ثبات قابل توجهی در میزان نقدینگی شاهد هستیم.
- پایداری سپرده‌ها و افزایش میزان شاخص‌ها: یکی دیگر از ویژگی‌های نرخ سود ماه شمار ایجاد پایداری در سپرده ها و افزایش میزان شاخص کلی بانکها است. همین موضوع تاثیر بسیار گسترده ای بر فعالیت بیشتر بانکها و رونق اقتصادی می‌گذارد.
- عدم خروج سپرده‌ها: در دوره‌ای که نرخ سود حساب های کوتاه مدت به صورت روز شمار محاسبه می‌شد، ثبات خاصی در وجود سپرده‌ها در حساب‌ها نبود اما امروزه این موضوع با سیاست جدید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران حل شده است.