موضوع تفاوت حساب جاری و حساب پس انداز از ابعاد گوناگونی می‌تواند مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
مهمترین و مشخص‌ترین تمایز میان حساب جاری و حساب پس انداز آن است که در هر دوی آنها مبلغ واریزی از سوی مشتریان به بانک سپرده می‌شود و در حقیقت مالک مبلغ واریزی بانک بوده و درواقع به گونه‌ای انتقال مالکیت وجه واریزی اعمال می‌شود. بدین ترتیب بانکداری اسلامی آن را قرض الحسنه دانسته و در این حین بانک بایستی باتوجه به توصیف و قوانین قرض، اعمال وظیفه کند. بدین معنا که اصل وجه واریزی را در هر شرایطی به مشتری بازگرداند. حال در این بخش به توضیح حساب جاری قرض الحسنه و حساب پس انداز قرض الحسنه پرداخته و در آخر شرح مختصرص نیز در رابطه با سپرده های سرمایه گذاری می‌نماییم.
سپرده حساب قرض الحسنه جاری
با افتتاح حساب قرض الحسنه جاری، افراد مبالغ مورد نظر خود را به بانک سپرده و در ازای آن دسته چک دریافت کرده و ازطریق خدمات جاری حساب فوق جهت مبادلات مالی استفاده می‌شود. بدین ترتیب لفظ قرض الحسنه برای این نوع سپرده مناسب نیست. قرض الحسنه در واقع به معنای قرض دادن مالی به جهت کسب منافع معنوی ازطریق کمک به نیازمندان بوده و علاوه بر آن، بدون بهره و یا سود می‌باشد. اما سپرده قرض الحسنه جاری همانطور که گفته شد به جهت مبادلات مالی ازطریق خدمات بانکی و دسته چک مذکور صورت می‌پذیرد.
مدارک مورد نیاز جهت افتتاح سپرده حساب جاری
- فرد بایستی دارای سن قانونی بالای ۱۸ سال سن باشد
- تقاضای کتبی مشتری
- ارائه مدارک شناسایی
- معرفی ضامن قابل قبول که هویت مشتری برای بانک ثابت شود
مدارک مورد نیاز جهت افتتاح سپرده حساب جاری از سوی شرکت ها
- درخواست شرکت مبنی بر بازگشایی حساب
- ارائه مدارک شناسایی
- برگه رونوشت جهت اثبات اساسنامه شرکت
- برگه رونوشت جهت اثبات شرکت نامه
- معرفی ضامن معتبر
- ارائه اخرین تغییرات شرکت و معرفی اعضاء شرکت که حق امضا جهت چک و مستندات شرکت دارند
مراحل افتتاح سپرده حساب جاری
بانک درخواست مشتری را مورد بررسی قرار داده و در حیطه مشخصات متقاضی اعم از شغل، محل سکونت و سایر مشخصات مشتری، اطمینان حاصل می‌کند. پس از آن بانک ازسوی بانک مرکزی استعلامی درخصوص بلامانع بودن افتتاح حساب مذکور، دریافت کرده و فرم سپرده حساب جاری مشتری تکمیل می‌شود و در نهایت مشخصات کامل فرد در اختیار بانک قرار می‌گیرد.
چگونگی لغو سپرده حساب جاری
همانطور که می‌دانید افتتاح سپرده حساب جاری بر اساس قوانین بانک مرکزی اعمال می‌گردد. و لغو سپرده حساب جاری تنها ازطریق یکی‌از روش‌های زیر امکانپذیر است؛
- فرمان ازسوی مراجع قضایی
- فرمان بطور مستقیم ازسوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی
- درخواست کتبی مشتری
بنابراین همانطور که شرح داده شد سپرده حساب جاری جهت مبادلات و معاملات مالی شکل گرفته و اغلب ازسوی مدیران عامل، شرکت‌‌ها، کمپانی‌ها و متقاضیانی که به‌مراتب درصدد معاملات مالی مکرر هستند، انجام می‌شود.
سپرده حساب قرض الحسنه پس‌انداز
حساب های سپرده پس انداز، افراد مبالغ مورد نظر خود را برای مدت نامعین به بانک سپرده و در ازای آن دفترچه حساب دریافت می‌کنند. بدین ترتیب فرد می‌تواند درمواقع احتیاج مبلغ واریزی را دریافت کند. خاصیت اینگونه حساب‌ها با پرداخت سود و بهره ازسوی بانک‌های سنتی است. بانکداری فاقد ربا با پرداخت بهره مخالف بوده و جهت تشویق افراد به کار نیک، جوایزی برای آنها درنظر می‌گیرد. لازم به ذکر است جوایز پرداخت شده به صورت نقدی و یا جنسی اعم از کالا و محصولاتی است که توزیع آنان به صورت قرعه بوده و ازسوی بانک برای اینگونه مشتریان کنار گذارده می شود. بایستی خاطر نشان کنیم که مشتریان سپرده حساب قرض الحسنه پس انداز به جهت کار نیک در امور خیریه بانکداری اقدام به افتتاح حساب مذکور کرده و از آنجایی که اینگونه سپرده بی‌بهره است، لفظ قرض الحسنه منطقی و درست است.
مدارک مورد نیاز جهت افتتاح سپرده حساب پس انداز
- اصل مدارک شناسایی نظیر شناسنامه و کارت ملی
- تکمیل فرم مربوطه جهت مشخصات مشتری
قرعه کشی در سپرده حساب قرض الحسنه پس انداز
- حداقل موجودی واریزی بایستی ۵۰۰۰۰۰ باشد و بایستی به مدت سه ماه یا نود روز در اختیار بانک در حساب متقاضی قرار گیرد.
- حساب بایستی در روز قرعه کشی مفتوح شود.
گفتمانی درباب سپرده حساب پس انداز
بدین ترتیب حساب سپرده قرض الحسنه پس انداز به بیانی دیگر به حسابی گفته می‌شود که متقاضی با هدف ایجاد مشارکت و همکاری درجهت امر نیک و کمک به محتاجان و همچنین بهره‌مندی از پاداش امر نیک و علاوه برآن بهره‌مندی از انواع خدمات بانکی مرتبط با حساب مذکور، صورت می‌گیرد. ناگفته نماند که موجودی و سپرده اینگونه سپرده حساب‌ها هیچ بهره و سودی را شامل نمی‌شود اما صاحبان اصلی سپرده‌ها قادر خواهند بود از جوایز قرعه کشی اینگونه سپرده حساب‌ها برخوردار شوند. لازم به ذکر است سپرده حساب پس انداز مشتریان صرف امور خیریه‌ای نظیر ازدواج جوانانی که از عهده مخارج زندگی برنمی‌آیند، زلزله زدگان، کودکان کار، ساخت سازمان و ارگان‌های امور خیریه و دیگر مسائل اجتماعی کشور شده و متقاضیان هریک به نوبه خود می‌توانند در این امر خیر و نیکو با بانک‌ها سهیم شوند.
بنابراین هریک از افراد با افتتاح سپرده حساب پس انداز هرچند اندک، گامی بزرگ در راستای خدمات مرتبط با امور نیازمندان هموطن خود خواهند برداشت و علاوه بر آن از خدمات بانکداری در جهت توسعه امور معنوی حمایت کرده و به گونه‌ای غیرمستقیم در اوضاع و احوال نیازمندان تغییرات عمده‌ای ایجاد می‌کنند. جوایز اینگونه حساب‌ها نیز باعث تشویق و ترغیب بیش از پیش متقاضیان امور نیک خواهد شد.
سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت
در اینگونه سپرده گذاری‌ها به نوعی بانک نقش وکالت مشتری یا کاربر را به عهده دارد و بدین طریق با وجه واریزی مشتری، اقدام به سرمایه گذاری‌هایی نموده و در ازای آن به کاربر و یا مشتری سود و بهره‌ای پرداخت می‌کند. درواقع مشتری را از کسب سود سرمایه گذاری بانک، شریک می‌کند. ناگفته نماند که در این رابطه اگر بانک به هردلیلی ورشکسته شود و قادر به سوددهی به مشتریان نباشد، بانک فاقد تعهد نسبت به بازگشت وجه اصلی مشتریان است.