از او بهعنوان پولدار بزرگ، مرد سال و بزرگترین واقف ایران نام میبرند که هم این دنیا را برای خود داشت و ۱۰۱ سال عمر کرد و ۶ پادشاه را نیز دید و برای آخرت خود هم تلاشهای بسیاری کرد، بهطوری که یکی از اوقاف او اختصاص و وقف دومیلیون مترمربع زمین بود.
از او بهعنوان پولدار بزرگ، مرد سال و بزرگترین واقف ایران نام میبرند که هم این دنیا را برای خود داشت و ۱۰۱ سال عمر کرد و ۶ پادشاه را دید و هم برای دنیای آخرت خود تلاشهای بسیار کرد، بهطوری که یکی از اوقاف او اختصاص دو میلیون مترمربع زمین برای ساخت خانه جهت فرهنگیان و واگذاری چند دههزار متر زمین برای پارک عمومی در مشهد بود.
حسین مَلِک که زادهٔ ۱۰ خرداد ۱۲۵۰ تهران و متوفی در سال ۴ مرداد ۱۳۵۱ است، معروف به حاج حسین آقا ملک بود که علاقه خاصی نیز به جمعآوری اقلام فرهنگی و یک کلکسیوندار جهانی به حساب میآمد و در نهایت موزه و کتابخانه ملک را بههمراه املاک و مستغلات وقف آستان قدس رضوی را کرده است. همچنین کتابخانه و موزه عظیم و ملی ملک در میدان مشق تهران نیز از وی باقی مانده است.
ملک ــ خانوادهاش اصالتاً تبریزی و مجتهدزاده بودند. پدرش مرحوم حاج محمدکاظم ملکالتجار از بازرگانان بنام بود و پدربزرگش آقامحمدمهدی تبریزی، از دوستان نزدیک میرزا تقیخان امیرنظام بود و سرای امیر در بازار تهران را بهاحترام و نام او بنا کرد، پس از آنکه به کسوت روحانیت درنیامد، در جنگهای ایران و روس به قشون دولتی پیوست و تا درجه سرهنگی پیش رفت. پس از جنگ به تجارت روی آورد و از امتیاز دوستی با میرزا تقی خان امیرنظام (امیرکبیر آینده) برخوردار شد.
امیرنظام، پیشکار ولیعهد قاجار در آذربایجان بود و هنگامی که محمد شاه قاجار از دنیا رفت، ۱۰۰ هزار تومان از آقا مهدی قرض گرفت تا ناصرالدین میرزای ولیعهد را از تبریز به تهران بیاورد و به تخت بنشاند. آقا مهدی هم به تهران آمد و بهپاس خدماتش لقب ملک التجاری گرفت. بعد از آقا مهدی این لقب به محمد کاظم ملکالتجار پسرش رسید و او از طریق تجارت و املاک خود در خراسان ثروت گردآورد که حاج حسین آقا ملک از ثروت به ارث رسیده از پدرش محمد کاظم ملکالتجار سود برد تا کتابخانه و موزهٔ ملک را پایهگذاری کند.
در گزارش پیشِرو بهمناسبت بزرگداشت هشتادمین سالروز وقف کتابخانه و موزه ملی ملک، تصاویر جذابی از مجموعه سندهای تاریخی مرتبط با بزرگترین واقف فرهنگی تاریخ معاصر ایران و بنیانگذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک و خاندان او را به نمایش گذاشته شده است که یکی از جالبترین این اسناد دفترچههای شخصی حساب و کتاب این پولدار خیر بزرگ ایران است.