فرصت ها و تهديد هاي اجراي IFRS در صورت هاي مالي شرکت ها(بخش اول)

 

تهيه صورت هاي مالي بر مبناي IFRS نيازمند آموزش است.

سيدمحمد علوي-  دبيرکل جامعه حسابداران رسمي ايران

چند وقتي است در ادبيات مالي و حرفه اي از واژه استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي IFRS ياد مي شود در صورتي که تا کنون از واژه استانداردهاي حسابداري استفاده مي شد.

در سال ۲۰۰۰ کميته تدوين استانداردهاي بين المللي حسابداري (تحت نظر IFAC) اقدام به تدوين و انتشار استانداردهاي بين المللي حسابداري کرده است.

اما بعد از آن هيات تدوين استانداردهاي بين المللي حسابداري تشکيل شد و استانداردهاي منتشره بعدي خود را استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي ناميد و مقرر شد استانداردهاي منتشره کميته تا زمان عدم تغيير از سوي هيات مورد قبول باشند.

گذار از استانداردهاي ملي حسابداري به استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي يکي از الزاماتي است که به ويژه در فضاي اقتصادي بعد از برجام ضرورت آن احساس شد. وقتي تعامل بيشتر با اقتصاد جهاني، حضور سرمايه گذاران خارجي در اقتصاد ايران و فعاليت بين المللي بورس اوراق بهادار مطرح مي شود، طبيعتا بايد گزارشگري مالي ما نيز از مباني يکساني در سطح بين المللي پيروي کند و به نحوي باشد که رويه ها و ارقام و سرفصل هاي مندرج در صورت هاي مالي به شکلي مشابه و قابل مقايسه و مشترک با تمام دنيا باشد تا سرمايه گذار خارجي براساس آن قادر به تصميم گيري باشد.

رشد بازار اوراق بهادار در نيمه دوم دهه ۱۳۸۰ و تلاش مديران نهادهاي اين بازار براي ارتباطات فراملي بود که نخستين بار ضرورت امر را نشان داد. احساس مي شد که زبان گزارشگري مالي مشترک و هماهنگ با استانداردهاي جهاني، يکسان و با کيفيت بالادر گزارشگري مالي مورد استفاده قرار گيرد تا سرمايه گذاران خارجي قادر به ارزيابي مالي شرکت هاي ايراني باشند و شرکت هاي پذيرفته شده در بورس نيز قابليت حضور در تابلوي بورس هاي خارجي را داشته باشند.

به دنبال پيشنهادهاي سازمان بورس، سازمان حسابرسي در مجمع سال ۱۳۹۰ تصويب کرد که گروهي از شرکت ها و نهادهاي مالي ثبت شده نزد سازمان بورس که از سوي اين سازمان مشخص مي شود و شرکت هاي فرعي و وابسته به آنها در تهيه صورت هاي مالي خود از استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي استفاده کنند.
در اقدام بعدي، سازمان بورس و اوراق بهادار تمامي شرکت ها و نهادهاي مالي ثبت شده نزد اين سازمان و به تبع آن، شرکت هاي فرعي و وابسته آنها را مجاز شمرد که در تهيه صورت هاي مالي که از تاريخ ۰۱/ ۰۱/ ۱۳۹۲ و بعد از آن شروع مي شود، مجاز به تهيه صورت هاي مالي «تلفيقي» يا «مجموعه» مبتني بر استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي (IFRS) هستند.

سرانجام اين سازمان همه بانک ها و موسسات اعتباري، کليه شرکت هاي بيمه ثبت شده و نيز تمامي شرکت هاي پذيرفته شده در بورس و فرابورس با سرمايه ثبت شده ۱۰ هزار ميليارد ريال و بيشتر از آن را به ارائه دو مجموعه صورت مالي سالانه (از سال مالي يکم فروردين ۱۳۹۵)، بر اساس استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي و نيز استانداردهاي حسابداري ايران (هردو به صورت حسابرسي شده) ملزم ساخت.

همچنين اعلام شد که تهيه صورت هاي مالي بر اساس استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي براي ساير شرکت ها در سال مالي ۱۳۹۵ اختياري است و شرکت هايي که در سال هاي آتي ملزم به تهيه صورت هاي مالي طبق IFRS خواهند شد، متعاقبا اعلام خواهد شد.

بنابراين مشاهده مي کنيم که روند گذار به IFRS که ابتدا کاملابطئي و کند بود به تدريج شتاب و سرعت بيشتري يافته و به همين دليل، در خصوص تسلط بر شيوه هاي گزارشگري مالي برمبناي استانداردهاي بين المللي، شرکت ها بايد از هم اکنون خود را مهيا کنند و در صورت لزوم دوره هاي آموزشي مناسب را بگذرانند.
اما قبل از هر چيز، توصيه مي کنم متقاضيان آموزش اين استانداردها اولابايد با خودباوري در اين دوره ها شرکت کنند. بخش بسيار بزرگي از استانداردهاي حسابداري ايران مشابه استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي است و از اين بابت با اين بخش کاملاآشنا هستند.

البته تفاوت هاي اندک در برخي بخش ها وجود دارد. براي آموزش اين ويژگي هاي متفاوت متقاضيان بايد توجه داشته باشند که گروهي بهتر مي توانند استفاده و کاربرد اين استانداردها را تبيين کنند که درگير کارهاي عمليِ اجرايي و نظارتي هستند. آنان که عمدتا درگير کارهاي پژوهشي و آکادميک هستند شايد در زمينه هايي مانند منطق گذار به استانداردهاي بين المللي يا کليات آن مي توانند مباحث سودمندي ارائه کنند، اما براي آموزش IFRS نيازمند مدرساني هستيم که علاوه بر قدرت تدريس و انتقال مطالب به طور عملي و مستمر درگير اجراي اين استانداردها بوده اند.

به همين دليل دوره هايي کاربردي تر است که استادان اهل حرفه حسابرسي برگزار مي کنند. در مجموع، معتقدم که حسابداران رسمي شاغل در موسسات حسابرسي درگير آموزش IFRS دوره هاي اجرايي و کاربردي تري دارند. جامعه حسابداران رسمي ايران قبل از هر چيز به منظور آنکه دوره هاي آموزشي از کيفيت مناسب و در سطح بين المللي برخوردار باشد تفاهم نامه اي با انجمن حسابداران خبره انگلستان (ACCA)، منعقد کرده و تصميم گرفته است به منظور حداکثر بهره وري دوره هاي آموزشي را به طور مشترک با ACCA برگزار کند.

نخستين دوره که به حسابداران رسمي امضاکنندگان گزارش حسابرسي صورت هاي مالي اختصاص يافت از ششم بهمن ۱۳۹۵ آغاز شده است و دوره هاي بعدي نيز به زودي شروع مي شود و تا شهريور ۱۳۹۶ ادامه خواهد داشت. به همين ترتيب با توجه به ضرورت و اهميت اين موضوع، جامعه حسابداران رسمي ايران تدارک ديده که به طور مشترک با ACCA دوره هاي آموزش IFRS را براي تمامي حسابداران رسمي شاغل در موسسات حسابرسي، مسوولان کار حسابرسي شاغل در موسسات حسابرسي، مديران مالي شرکت هاي مشمول تهيه صورت هاي مالي بر مبناي استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي و کليه افراد دست اندرکار و درگير امور اجرايي يا نظارتي تهيه اين صورت هاي مالي، با کمترين هزينه يا حتي به صورت رايگان طراحي و برگزار کند.

آنچه در وهله نخست حائز اهميت است اينکه شرکت ها بايد با خودباوري از استانداردهاي بومي به استانداردهاي بين المللي گذار کنند. بخش عمده اي از اين دو مجموعه استاندارد همپوشاني نسبي دارند و آموزش حرفه اي ساير موارد مي تواند به سرعت انجام شود. در وهله بعد شرکت ها بايد توجه داشته باشند که برون سپاري تهيه صورت هاي مالي مبتني بر IFRS اگر به دست اهل فن صورت نگيرد و از سوي افرادي صورت گيرد که تاکنون صورت هاي مالي تهيه نکرده يا صورت هاي مالي رسيدگي و اعتباربخشي نکرده باشند مي تواند مخاطره آميز باشد و شرکت ها بايد آموزش حرفه اي کادر مالي خود را جدي بگيرند.

جامعه حسابداران رسمي ايران نيز براي ارائه خدمات کامل آموزشي در زمينه به کارگيري استانداردهاي بين المللي گزارشگري مالي براي مديران مالي شرکت هاي مشمول از آمادگي کامل برخوردار است و حتي الامکان تلاش مي کند ضمن استفاده از تجارب ACCA هزينه هاي آموزش را نيز در سطح حداقل کاهش دهد و در بخش اجرايي و عملياتي نيز بسياري از موسسات حسابرسي صلاحيت حرفه اي و توانايي لازم را در تهيه صورت هاي مالي بر مبناي IFRS دارند.

منبع:دنیای اقتصاد

---