برای الکترونیکی شدن زیر ساخت‌های مالیاتی معاونم را عزل کردم
علی عسکری که برای بیش از شش سال سکان سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان اصلی ترین شاهرگ حیاتی دولت را در دست داشته برای اغلب صاحبان کسب و پیشه شاید غریبه نباشد.
داروغه جدی اما مهربانی که برای دولت یازدهم توانست با سفت تر کردن کمربند ها راه بسیاری از فرار های مالیاتی را سد کند و به گفته خودش وصول ۹۰ درصد درآمد های مالیاتی در سال قبل مدیون تلاش های وی است. وی اکنون مدیر عامل هلدینگ مدیریت سرمایه گذاری امید به عنوان اصلی ترین شرکت چند رشته ای بویژه در حوزه سنگ آهن است و در گفت و گویی تفصیلی با اقتصاد آنلاین از صندوق های فروشگاهی گرفته تا موضوع انتقال آب خلیج فارس به کویر مرکزی ایران را تشریح کرده است. این گفت و گوی قابل تامل برای فعالان بازار سرمایه و حتی متولیان آن حاکی از نکات ظریف و مهمی است…
اقتصاد آنلاین ؛ آقای عسکری به عنوان نخستین پرسش بفرمایید که بستر الکترونیکی کردن اظهار نامه های مالیاتی در حالی که هنوز طرح جامع مالیاتی در مجلس به تصویب نرسیده بود بر چه اساسی مصر بودید که اجرا شود؟
کاری که من در کشور به سمتش رفتم و خیلی ها از روبرو شدن با آن مخصوصا در سیستم های اداری اکراه داشتند، بحث الکترونیک کردن کارها بود،من به سراغ نظام مالیاتی که یک سیستم سنتی بود رفتم و گفتم؛ تا طرح جامع مالیاتی بیاید من نمی توانم صبر کنم.طرح جامع شاید پنج سال دیگر بیاید، من تا آن موقع صبر کنم که چه شود؟! تازه آن موقع هم اگر بیایید من از کجا می توانم این همکارها و بقیه و ملت را وادار کنم که آقا امروز طرح آمده…شما بیائید الکترونیکی کار کنید!! چون سیستم طرح جامع تمام نظام مندی هایش الکترونیکی است.
ما آمدیم سال اول که شروع کنیم معاونم همکاری نمی کرد و می گفت: من نمی آیم. همکاری نمی کنم و جلسه را ترک کرد؛ دوباره من بعد از یکی دو ماه معاون هایم را جمع کردم و گفتم: باید این کار انجام بشود، دوباره او قهر کرد،برای بار سوم جلسه گذاشتم دوباره قهر کرد و در نهایت با وی قطع همکاری کردم که الان ایشان نماینده مجلس هستند.
و من این کار را واقعا شروع کردم و بعد از سه سال،سال اول ۳۵هزار، سال دوم ۱۲۰۰ هزار و سال سوم ۴ میلیون حساب را الکترونیکی کردم.
اقتصاد آنلاین:اما برای فرایند الکترونیکی کردن اظهارنامه های مالیاتی نیاز به زیر ساخت های اینترنتی و پهنای باند نامحدود است…
مسئله این بود که اگر قرار بود سال بعد خروجی حساب ها یا همان اظهارنامه های مالیاتی را الکترونیکی بگیریم، ساختار فناوری سازمان مالیاتی که جوابگو نیست…
بنابراین ابتدا در چارچوب طرح جامع مالیاتی باید ساختار فناوری را درست کنم،زیر ساخت مورد نیاز را نداشتیم…
بنابراین با شرکت مخابرات و شرکت زیر ساخت قرار گذاشتم و گفتم؛ با تیه یک توپولوژی برایم ، زیر ساخت لازم در این زمبینه را برایم طراحی کنید و تحویل بدهید.قرارداد بستیم ظرف یک سال و نیم،تا دو سال این زیر ساخت،را تحویل بدهند. یک توپولوژی برای کل ایران ،برای کل استان ها و شهرستان ها تهیه کردیم.
من از ۴ مگابایت به بالا همه زیر ساخت های اینترنتی را فیبر نوری کردم . پیش از آن پهنای باند سازمان مالیاتی از ۲ مگابایت فراتر نمی رفت اما تا ۶۴مگابایت در کشور زیر ساخت ایجاد شد.
یک قرارداد با شرکت مخابرات بستیم که پهنای باند را تا هر ظرفیتی به صورت نامحدود حتی در زمان پیک بار هر موقع که من درخواست کنم ظرف ۳۰دقیقه پهنای باند مورد نیاز را تامین کند.
زمانی در تیرماه تا بیش از ۱۲۸ مگابایت نیز پهنای باند می خواستیم بلافاصله شرکت مخابرات در کمتر از نیم ساعت پهنای باند را برای ما تامین می کرد.
از سویی دیگر برای مراکز دیتای تهران، نزدیک به یکصد میلیارد تومان تنها برای خرید تجهیزات اقدام شد زیرا این سیستم نیازمند مرکزی بود که بتواند این داده ها را مدیریت و راهبری کند.
اقتصاد آنلاین: برای این طرح بزرگ بالاخره نیروی انسانی قابل توجهی را می طلبد… چگونه این مسئله را حل کردید؟
همه ی این کارها نیازمند نیروی انسانی بود. نیروهایی که امروز این چیزها را درک کنند،نیروهای آن روزهای مدیریت من نمی توانستند برای درک این موارد همراهی کنند.
با همین ساختاری استخدامی در کشور و در شرایطی که اجازه جذب نیرو نمی دادند ، معادل ۵۰درصد نیروی انسانی سازمان مالیاتی را مجوز استخدام گرفتم و استخدام کردم. یعنی ۲۱۰۰۰نفر پرسنل شدند ۳۳۰۰۰نفر و برای ۱۲ هزار نفر نیروی جدید مجوز استخدام گرفتم.
چه کسی چنین مجوزی می دهد که یک دستگاه دولتی ۵۰درصد نیرو اضافه کند؟ تفکر این بود که اگر در فضای پیشرو هر بخشی در سازمان همراهی نکرد یک نفر دیگر هست که کار را به سرانجام برساند زیرا من نمی توانم سیستم کشور را معطل بگذارم.
اقتصاد آنلاین :ولی آقای عسکری به قول معروف نخ تسبیح در این قضیه گم شد… این همه زیر ساخت ایجاد شد،حتی بحث صندوق های فروشگاهی هم یک طرح کاملا جامع بود…
ببینید، صندوق های فروشگاهی در راستای طرح ارزش افزوده است که متاسفانه اتاق اصناف با ما همکاری نکردند و هر بار که ما فشار می آوردیم از زیر بار آن فرار می کردند .
من مجبور شدم برای صندوق های فروشگاهی به تنهایی دنبال تدوین لایحه برای ارایه به دولت باشم.
ببینید؛ در قانون اصناف سال۸۱_۸۲ موضوع صندوق های فروشگاهی ذکر شده و تاکید کرده که تا سال ۱۳۸۵ باید این صندوق ها نصب شوند که البته این کار را نکردند…
اقتصاد آنلاین: :جالب این که موضوع صندوق های فروشگاهی در ۱۰ سال قبل مطرح بوده است…
بله…تا سال ۱۳۸۵ باید صندوق می گذاشتند که این کار را نکردند.
اقتصاد آنلاین :شما چه سالی در سازمان مالیاتی مشغول شدید ؟ من سال ۸۸ آمدم.
در قانون مالیات بر ارزش افزوده موضوع صندوق های فروشگاهی عنوان شد اما نگذاشتند،در قانون برنامه پنجم آمد، باز هم نگذاشتند، در اصلاح قانون اصناف آمد، آنجا هم نگذاشتند، ما هر چه کردیم،از هر دری فشار آوردیم دیدیم که این ها (اصناف) با هم تبانی می کنند و نمی گذارند.
دیدم که هیچ راهی در این زمینه نیست و باید برویم ببینیم بقیه کشورها چه کار کردند.رفتیم قوانین کشورها را خواندیم و دیدیم که خیلی از کشورها قانون صندوق های فروش دارند.
قوانین حدود ۱۲کشور را مطالعه کردیم و بر اساس آن یک لایحه تهیه کردیم تا تبدیل به قانون شود ،لایحه را آماده کردم تا موقعی که خودم بودم به دست دولت دادم،دولت هم پس از نهایی کردن ، در اسفند پارسال آنرا به مجلس فرستاد و تا امروز مجلس آنرا تصویب نکرده است…
اقتصاد آنلاین: فایده صندوق های فروشگاهی برای دولت چیست؟
صندوق ها به نوعی با نان دولت و کشور در ارتباط و واقعا امروز نیاز به آن ضروری است یعنی برای شناسایی ارزش افزوده تا حلقه آخرداشتن صندوق اجتناب ناپذیر است.
اگر بخواهیم نظام کنترل قیمت ها را رعایت کنیم،صندوق ها یکی از ابزارهای آن است.چون الان شما می روید در یک فروشگاه با هیچ وسیله ای نمی توانید بگوئید که قیمتی که روی این کت و شلوار و یاجوراب گذاشتند از کجا آمده است… ولی وقتی از طریق صندوق های فروشگاهی رصد شد می توان مبنایی بر آن تعریف کرد .
اقتصاد آنلاین: لایحه صندوق های فروشگاهی تحت چه عنوانی اکنون در مجلس است ؟
لایحه ی نحوه ی استفاده،نگهداری و نظارت بر صندوق فروش. یعنی در صندوق همه چیز را در نظر گرفتیم مثلا صندوق چیست. چه قابلیت هایی باید داشته باشد؟ عرضه کنندگان آن چه کسانی می توانند باشند؟ سرویس دهندگان چه کسانی اند؟
اقتصاد آنلاین : اگر دوباره در برابر تصویب این لایحه و یا اجرای آن مقاومت شود چه اتفاقی می افتد؟
اگر تبدیل به قانون شود،چون چارچوب دارد،نمی توانند از آن فرار کنند؛ اینکه در این لایحه گفتیم نقش سازمان چیست؛ نقش استفاده کنندگان چیست ؛ نظارت بر این صندوق ها چگونه است؛ چه امتیازاتی می دهیم؛چه تدبیراتی می کنیم؛ همه ی این ها در یک بند قانون آمده است،بنابراین راه فراری برای هیچ کس وجود ندارد.
اقتصاد آنلاین: و همچنان این لایحه از اسفند سال پیش تا کنون در مجلس مسکوت مانده …
بله، در مجلس است،امروز واقعا این صندوق ضروری است،شما می خواهید بر قیمت نظارت کنید و صندوق فروشگاهی یکی از ابزارهای نظارت است. می خواهید کنترل بر بازار کنید،صندوق فروشگاهی یک ابزار کنترل است.
اقتصاد آنلاین:اصلا اگر هم نخواهید این کارها را انجام دهید،حداقل اطلاعاتی را که می خواهید می توانید دریافت کنید…
بله حتی می شود قاچاق را نیز با این صندوق ها کنترل کرد.
اقتصاد آنلاین: در مورد این موضوع کمی بیشتر توضیح دهید…
در بخش توزیع هم اکنون فعالان بسیاری هستند که به کالا از طریق کانال های غیرمجاز و غیررسمی کشور دسترسی دارند و هیچ جا گیر نمی افتند جزء آن نقطه ای که می خواهد بر اساس صندوق های فروش عرضه شود.
اقتصاد آنلاین:در دنیای امروز هم آیا صندوق های فروشگاهی همین کارکرد را دارند؟
بله همین است،دنیا که بی دلیل به دنبال این صندوق ها و درست کردن آنها نرفته است.
کارایی این صندوق ها تا حدی است که می توانند نقش یک حسابدار را بازی کنند،دیگر آن فروشنده نیازی به حسابدار ندارد. موجودی انبار را به طرف نشان می دهد،سود را به او نشان می دهد، زیان را نشان می دهد، هر محاسباتی که بخواهد انجام دهد فقط با یک کلید انجام می شود.
هر سفارشی که بخواهد بدهد صندوق آلارم می دهد که مثلاً این کالا به انتهای ظرفیت رسیده است و باید آن را سفارش دهید. دیگر احتیاج نیست شخص خودش برود قفسه هایش را شمارش کند،صندوق طوری طراحی شده است که وقتی بر فرض مثال موجودی کالائی از ۱۰۰درصد به ۵۰درصد رسید با یک آلارم به صاحب فروشگاه یادآوری می کند که باید موجودی کالا را سفارش دهد.
اقتصاد آنلاین: صندوق فروشگاهی اظهارنامه مالیاتی را هم نشان می دهد؟
شما به راحتی اطلاعات اظهارنامه مالیاتی را به وسیله صندوق می توانید بدست بیاورید،وقتی درآمد،هزینه،سود،زیان و غیره همه در صندوق موجود باشند.به طور کلی همه اطلاعاتش قابل استخراج است.
اقتصاد آنلاین: این اطلاعات به صورت آنلاین متصل به سازمان مالیاتی می شود؟
اگر بخواهیم خیلی پیشرفته عمل نمائیم یک راهکار روش آنلاین است ، ولی کشورها در ابتدا آنلاین عمل نمی کنند بلکه به صورت آفلاین اقدام می کنند.
اقتصاد آنلاین: سازمان مالیاتی بر این مبنا هر چند وقت یکبار اطلاعات را از صندوق ها دریافت می کند؟
وقتی که زیر ساخت ها در نظام مالیاتی از لحاظ مراکز جمع آوری اطلاعات و فرایند ورودی و خروجی ایجاد شود.
ولی وقتی که آفلاین است صندوق بارکد می خورد،شماره سریال می خورد،پلمپ می شود و شما اطلاعات صندوق را می توانید به صورت هفتگی،ماهانه یا سه ماه یکبار بگیرید و برای سازمان مالیاتی ارسال کنید.بنابراین می تواند اطلاعات را به صورت آفلاین بفرستد یا با یک توکن اطلاعات مورد نیاز را دریافت کرد.
اقتصاد آنلاین:در فرآیند ارسال اطلاعات می توان تقلب کرد؟
هر نوع تراکنشی که در سیستم دستکاری شود،به دلیل کارکرد خودکار ، هر اختلالی در سیستم قابل شناسایی است چون هر ثانیه و دقیقه ای که سیستم متوقف ، دستکاری و خاموش شود یا هر اتفاقی بیافتد در داخل آن چیپس هایی وجود دارد که هر گونه تحرکی قابل شناسایی است.
مثلا این صندوق ها در دنیا وقتی آنلاین است به یک حساب یا دو حساب مشخص بانکی وصل است اما نمی تواند به حساب دیگری آنرا وصل کند.
درست مشابه دستگاه کارتخوان که امکان تجزیه ارقام وجود دارد در آن حساب ها نیز امکان تجزیه مالیات ها و سایر حساب ها مثل دستگاه های کارتخوان دفاتر اسناد ثبت رسمی وجود دارد.
شما کارت را وقتی می کشید می گوید حق ثبت این است،مالیات این است،و هر کدام می رود در حساب مربوطه. شما یک کارت می کشید ولی دستگاه کارتخوان توسط نرم افزاری که در داخل آن تعبیه شده این کارها را برایتان انجام می دهد.
در دنیای نرم افزاری امروز این موارد دیگر اصلا سخت نیست، منتهی وقتی در فضای اجرایی کار بیائید،آن قدر مسئله را بزرگ جلوه می دهند و پیچیده جلوه اش می دهند که اجرای آن را نا شدنی می دانند. چون نمی دانند نرم افزارها چه قابلیت هایی دارند می گویند اینها نمی شود…
اقتصاد آنلاین :ولی به نظر می رسد با علم به مزایای این صندوق ها مانع تراشی می شود ؟
به من می گفتند؛ ما بی سواد هستیم و نمی توانیم از صندوق های فروشگاهی استفاده کنیم. من چند باری این مثال را در کمیسیون مجلس برایشان زدم و گفتم؛شما می گوئید از صندوق نمی توانید استفاده کنید و یکی از بهانه هایتان این است که صندوق گران است…
در حالیکه اگر گوشی موبایل هایتان را بگذارید روی میز خواهید فهمید که این موبایل گران است یا صندوق؟!
یگ گوشی موبایل ۵/۲ میلیون تومانی گران است یا صندوق یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان؟
کار کردن با صندوق به مراتب راحت تر از گوشی های موبایل است و نمی توان در دنیای امروز گفت که سواد ندارم…
ضمن اینکه الان قریب به اتفاق بیشتر فروشنده ها که به آن ها مراجعه می کنید جوان هستند بنابراین کسانی که بگویند من این ها را بلد نیستم خیلی کم اند،ضمن اینکه اصلا در سیستم مالیات به هر حال این ها قابل تفکیک شدن از هم هستند و خیلی از این ها را می شود مدیریت کرد.
اقتصاد آنلاین :آقای عسکری اینکه شما می فرمایید از اسفندماه سال گذشته این لایحه در مجلس مانده،به تازگی دولت مصوبه ای را اعلام کرد و در عین حال اتاق اصناف اعلام کرد تا آئین نامه این مصوبه نیاید قابل اجرا نیست.
سال گذشته آقای سعد الله که از مجموعه بانک شهر هستند خیلی تلاش کرد که در اتاق اصناف موضوع بهره برداری از صندوق های فروشگاهی را به عاملیت شرکت هوشمند سامانه باران جلو ببرد و حتی یک مناقصه هم برگزار شد.
در آن دوره شرکت کنتور سازی به عنوان تامین کننده صندوق ها اعلام اما بعد از مدتی این قرارداد ملغی شد.داستان هایی که اخیرا برای بورس و مغبون شدن سهامداران پیش آمده و همچنین فراخوان دوباره ای که اتاق اصناف برگزار کرد در نهایت باعث شده تا همچنان موضوع صندوق های فروشگاهی به حاشیه رانده شود…
ببینید؛ واقعیت این است که مسیر کار را منحرف می کنند. الان خیلی از فروشگاه ها صندوق دارند. امروز خود اصناف می دانند بدون صندوق نمی توانند فروش داشته باشند .چه کسی می تواند قیمت این همه کالا را در ذهنش نگه دارد. اگر یک مشتری سبدی از اجناس مختلف جلوی صندوق فروشگاه بیاورد ، چه کسی می تواند قیمت آن ها را تک تک در ماشین حساب .خوب بارکد خوان گذاشتند که قیمت کالاها را می خواند.
این ها بهانه است.وقتی در سازمان مالیاتی بودم چند گروه از فعالانی که صندوق فروشگاهی داشتند را شناسایی کرده بودم . سه گروه ۱۰تایی از اصناف را اعلام کردیم شما باید صندوق بگذارید و باید از صندوق استفاده کنید و جالب اینکه حدود ۸۰ درصد آن ها صندوق داشتند.
اقتصاد آنلاین: سه گروه چه کسانی هستند؟
سه گروه ۱۰ تایی که حالا الان اگر من بخواهم نام ببرم از حوصله خارج است . گروه اول کسانی بودند که خود وزارت صنعت ، معدن و تجارت اعلام کرد که۸۰ آنها از صندوق فروشگاهی برخوردارند.الان ولی چرا این صندوق ها را بکار نمی گیرند زیرا نمی خواهند که استفاده کنند.
