افزایش مالیات در دوران رکود منطقی نیست
در سالهای رکود افزایش میزان مالیات ها مورد انتقاد فعالان اقتصادی است.
افزایش درآمدهای مالیاتی طی سالهای گذشته در اقتصاد وابسته به نفت ایران مدام به تاخیر افتاده. هربار که بحث افزایش میزان مالیات مطرح شده، تن تولید شناسنامه‌دار لرزیده.
بنگاه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی تولیدی همواره از اینکه باید بار تصمیم دولت‌ها برای افزایش درآمدهای مالیاتی را به‌تنهایی به دوش بکشند شکایت کردند و خواستند دولت‌ها برای مالیات گرفتن از بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی که درآمد خوبی در اقتصاد دارند اقدام کنند. سال ۹۴، سال اوج‌گیری رکود و بلاتکلیفی اقتصادی بود. صنعتگران و تولیدکنندگان در سال ۹۴، بیش از هر زمان دیگری از رکود ضربه خوردند و فشارهای مالیاتی را یکی از مشکلاتشان در سال گذشته عنوان مي‌کنند.
«آینده‌نگر» از ۱۰ فعال و صاحب‌نظر اقتصادی در این‌باره نظرخواهی کرده است. تمام پاسخ‌گویان به آینده‌نگر به این سوال که آیا میزان مالیات را مي‌توان در بودجه با توجه به رکود اقتصادی افزایش داد جواب منفی دادند و مخالف افزایش مالیات بودند. ۲۰ درصد از پاسخ‌گویان بزرگ‌ترین مشکل نظام مالیاتی کشور را فساد اداری و قوانین ناکارآمد دانستند. ۷۰ درصد پایه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی غلط مالیاتی، عدم شفافیت و نگرفتن مالیات از بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی خاص در اقتصاد را بزرگ‌ترین مشکل برشمردند و ۱۰ درصد معتقدند سنتی بودن نظام مالیاتی به ناکارآمدی آن دامن زده است.
در ادامه نظرات کاوه زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران، علیرضا کلاهی، رئیس هیئت مدیره سندیکای برق، مهدی معصومی اصفهانی، نايب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران، اسدالله عسگراولادی، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران، حمیدرضا صالحی، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران، محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، محمود دودانگه، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، جمشید پژویان، استاد دانشگاه، عباس هُشی، اقتصاددان، و مهدی پازوکی، اقتصاددان را درباره عملکرد نظام مالیاتی کشور مي‌خوانید.
با افزایش میزان مالیات‌ها با توجه به رکود اقتصادی موافق هستید؟
زرگران: موافق نیستم. صنعت، تولید و تجارت به علت‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی گوناگون از جمله تحریم‌ها شرایط مساعدی ندارند و مشکلات زیادی گریبانشان را گرفته. به طور طبیعی افزایش مالیات باعث مي‌شود بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی از صنعت از کار بایستند. باید کاری کرد که از تمام حلقه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مختلف اقتصاد مالیات بگیرند نه‌فقط تولید شناسنامه‌دار. درواقع بهتر است از بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی مالیات گرفته شود که تا به حال مالیات نمي‌دادند و به اصطلاح فرار مالیاتی دارند.
کلاهی: اقتصاد یک علم است و برون‌رفت از رکود نیز روش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی تعریف‌شده‌ای دارد و یکی از اصلی‌ترین آنها کاهش مالیات است. با کاهش مالیات‌ها و هم‌زمان با گسترده کردن دامنه مالیاتی مي‌توان به رشد اقتصادی کمک کرد و عواید دولت را نیز افزایش داد.
معصومی اصفهانی: قاعدتا موافق افزایش مالیات نیستم. درآمدهای مالیاتی را باید از طریق گرفتن مالیات از کسانی بالا ببرند که مالیات نمي‌دهند اما به این دلیل که سازوکار مالیات گرفتن این بخش‌ها آماده نیست دوباره به تولید شناسنامه‌دار و صنعت فشار مي‌آورند یعنی کسانی که در دوران رکود متحمل بیشترین زیان‌ها شدند. به نظر من در بودجه سال ۹۵ مشکلات عمده‌ای در وصول مطالبات خواهیم داشت. قانون را گذاشتند اما در دستورالعمل‌ها دچار اشتباه مي‌شوند و نمي‌دانند دفاتر را چطور بنویسند و چطور مالیات بگیرند. در سال جاری مشکلات متعددی از این نظر انتظار تولیدکنندگان و سازمان مالیاتی را مي‌کشد. به طور حتم اشتباهات محاسباتی اختلافات مالیات‌دهنده و گیرنده را تشدید مي‌کند
عسگراولادی: خیر. با هیچ افزایش میزان مالیاتی در سال جاری موافق نیستم. برعکس فکر مي‌کنم که باید به مالیات‌دهندگان کمک هم کرد و مالیات مودیان بدهکار را در اقساط بی‌بهره گرفت. مالیات حق است و نمي‌شود آن را نداد اما ممیزین باید وارد باشند و رعایت مسائل مالیات‌دهنده را بکنند. آنها باید درست تشخیص دهند که حقی که باید از سوی مالیات‌دهنده پرداخت شود، به شیوه عادلانه گرفته شود.
صالحی: این نگرانی در صنعتگران و تولیدکنندگان ما وجود دارد که در دوره رکود مالیات‌ها افزایش یابد و این سوال وجود دارد که به صلاح اقتصاد است که مالیات‌ها را افزایش دهند یا نه؟ جواب این سوال روشن است. وقتی در کشوری رکود عمیق شده، اگر مي‌خواهیم حرکت رو به جلو داشته باشیم، تقاضای موثر ایجاد کنیم و در مسیر درآمدزایی بنگاه‌ها برای خروج از رکود حرکت کنیم، نباید مالیات‌ها را افزایش دهیم. افزایش مالیات‌ها در زمان رکود باعث مي‌شود فشار بیشتری به بنگاه‌ها وارد کنیم و شرایط را برای خروج از رکود سخت‌تر خواهیم کرد.
لاهوتی: خیر موافق نیستم. البته آنچه که فعال اقتصادی هویت‌دار را ناراحت مي‌کند پرداخت مالیات نیست بلکه این مسئله است که بسیاری از بخش‌ها مالیات حقه را پرداخت نمي‌کنند و در عمل کسانی که در بخش تولید شناسنامه‌دار فعالیت مي‌کنند و در سیستم‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اطلاعاتی ثبت و ضبط شده‌اند جور دیگران را مي‌کشند. در سازمان تحقق میزان درآمد سازمان مالیاتی براساس مالیاتی که از تولید شناسنامه‌دار مي‌گیرند برآورد مي‌شود و البته کارمندان دولت. این دو دسته متاسفانه به جای بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی غیرشفاف اقتصاد هم مالیات مي‌دهند.
دودانگه: به طور قطع افزایش مالیات به صورت یکسان در شرایط فعلی اقتصاد ایران پیشنهاد نمي‌شود. این برنامه برای دولت وجود دارد که درآمدهای مالیاتی‌اش را افزایش دهد اما این افزایش درآمد، صرفا با شناسایی گروه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی انجام خواهد شد که مالیات پرداخت نمي‌کنند یا مالیات متناسب با درآمد نمي‌پردازند. به طور کلی این روند است که باید تغییر کند نه اینکه اشخاص حقیقی و حقوقی را که پیش از این مالیات پرداخت مي‌کردند مشمول افزایش مالیات کنیم. با توجه به اینکه درجه شفافیت در فعالیت‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اقتصادی در کشورمان پایین است و طبیعی است با افزایش مالیات تنها فشار بیشتری به تولید وارد مي‌كنيم بهتر است به جای افزایش مالیات بخش شناسنامه‌دار اقتصاد، به فکر ساماندهی شفافیت باشیم و در نهایت مالیات را متناسب با درآمد دریافت کنیم. در این شرایط هم میزان دریافتی دولت از مالیات افزایش مي‌یابد، هم اقتصاد ساماندهی مي‌شود.
پژویان: افزایش زوری مالیات درست نیست. نه اینکه مودیان پرداخت نکنند. مودیان در هر صورت مالیات را مي‌دهند اما افزایش باید از طریق پایه درآمد باشد ولي به این دلیل که افزایش پایه درآمد باعث افزایش مالیات ثروتمندان مي‌شود، و کسانی که درآمدهای مخفی دارند و تمایل به آشکار شدن درآمدهایشان ندارند نمي‌خواهند مالیات بدهند، این مسئله هنوز اصلاح نشده است. پیش از انقلاب افزایش مالیات از طریق پایه درآمد را از قانون خارج کردند و در اواخر کار دولت گذشته دوباره به قانون وارد کردند. اواخر دولت سابق این قصد وجود داشت که در لایحه‌ای قانون را اصلاح کنند که در نهایت دولت عوض شد و دوباره آن را از قانون خارج کردند. من با افزایش مالیات بدون اصلاح قانون مالیات موافق نیستم.
هُشی: همه اقتصاددانان در تمام دنیا معتقدند زمانی که رکود در اقتصاد حاکم است، دولت باید مالیاتش را بگیرد که خرج خدماتش دربیاید اما این مسئله در کشورهایی رعایت مي‌شود که دولت فعالیت اقتصادی ندارد. هیچ اقتصادی دچار حسابرسی دولتی به آن معنی که در اقتصاد ایران حاکم است، نیست. در هیچ‌جای دنیا دولت‌ها نهادها، بنیادها و شرکت‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی تعاونی و بانک‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی دولتی و صندوق بازنشستگی را در چنبره خود نگرفته‌اند تا دچار کاهش درآمدهای مالیاتی به دلیل معافیت این بخش‌ها از مالیات شوند. در یک اقتصاد معمولی جواب سوال شما این است که در شرایط رکود مالیات نباید افزایش پیدا کند و آنچه در دنیا اتفاق مي‌افتد این است که باید فعالان اقتصادی را به دلیل آسیب‌پذیری از رکود اقتصاد همراهی کنیم تا دچار مشکلات کمتری شوند
پازوکی: با افزایش مالیات کاملا مخالفم. نرخ مالیات اگر افزایش پیدا کند رکود تشدید خواهد شد. باید گستره مالیاتی را افزایش داد. معافیت‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مالیاتی باید به سمت صفر میل کند. ایران بهشت پولدارهای دلال‌صفت است و کسانی که واسطه‌گری مي‌کنند هیچ مالیاتی نمي‌پردازند. آنها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی که درآمدهای نجومی دارند از همه کمتر مالیات مي‌دهند. زمانی مي‌توان مالیات را افزایش داد که از کسانی که مالیات نمي‌دادند مالیات بگیریم و این کار بدون داشتن سیستم اطلاعات کامل و استفاده از ابزارهای مدرن در این زمینه ممکن نیست. مي‌توانیم از طریق تکنولوژی اطلاعات جلوی فرارهای مالیاتی را بگیریم. فراموش نکنیم که در اقتصاد‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی توسعه‌یافته دنیا مثلا ایالات متحده آمریکا مردم ضرب‌المثلی دارند که مي‌گوید از مرگ مي‌شود فرار کرد اما از مالیات نه. باید تلاش کنیم برای توسعه یافتن اقتصادمان سیستم مالیاتی‌مان را به‌روز کنیم تا هم عدالت برقرار شود هم پیشرفت کنیم.
بزرگ‌ترین مشکل نظام مالیاتی کشور چیست؟
زرگران: سازمان مالیاتی باید در حوزه مالیات بر ارزش افزوده هرچه زودتر تصمیم نهایی را بگیرد. یا باید آن را متوقف کنند یا تکلیف آن را روشن کنند. بحث عدم اجرای یکسان قانون مالیات بر ارزش افزوده، مدیریت و انجام وظایف قانونی مرتبط با آن بر عهده سازمان است. سازمان باید قانون را اجرا کند و نکته دیگر اینکه در راه اصلاح ساختار و مقابله با فساد گام بردارد.
کلاهی: علاوه بر نبود عدالت در اخذ مالیات مشکل ناکارآمدی و فساد نیز بارز است. ممیزین هرگونه اراده كنند برگ تشخیص مي‌کشند و این برخورد سلیقه‌ای فضا را برای سوءاستفاده باز مي‌كند. اگر با ممیزین بابت برگ تشخیص‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی غیرواقعی و متورم برخورد شود، مجبور خواهند شد که با دقت و منطق برخورد كنند.
معصومی اصفهانی: بزرگ‌ترین مشکل نظام مالیاتی این است که نمي‌تواند از کسانی که باید مالیات بگیرد. زیرساخت‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مالیاتی برای افزایش درآمد مالیات‌ها در این حوزه حاضر نیست. عده‌ای مالیات مي‌دهند و عده‌ای نمي‌دهند و نظام مالیاتی هم قادر به وصول نیست. فقط تولید شناسنامه‌دار تحت تاثیر قرار مي‌گیرد. کسانی مثل واسطه‌ها که درآمد خوبی دارند و این درآمدها ثبت نشده است مالیات نمي‌دهند و در برنامه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی جدید نظام مالیاتی هم به عنوان یکی از بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی که باید مالیات بدهند در نظر گرفته نمي‌شوند.
عسگراولادی: به نظر من نظام مالیاتی از نظر قوانین خوب است اما در اجرای قوانین مشکل دارد. باید بین ممیزین و مودیان اعتماد کامل برقرار شود و در فضایی تعامل کنند که به فهم مشترک از مسائل و مشکلات یکدیگر برسند نه اینکه به طور مداوم دچار مشکل شوند و در نهایت نه مالیات‌دهنده مالیات بدهد نه آنی که مالیات مي‌گیرد بیشتر بگیرد.
صالحی: نظام مالیاتی زمانی موفق است که بتواند با استفاده از ابزارهایی همه بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اقتصاد را در اخذ مالیات دربر بگیرد. عدم عدالت مالیاتی، عدم پوشش و گستردگی پایه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مالیاتی از بزرگ‌ترین مشکلات نظام مالیاتی در ایران است که باعث مي‌شود سازمان متولی مالیات در کشور، نتواند به درآمدهایی که پیش‌بینی کرده برسد و علاوه بر آن، ممکن است با عملکرد اشتباه به کاهش اشتغال، تعطیلی بنگاه‌ها و افول شاخص‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اقتصادی دامن بزند .
لاهوتی: بزرگ‌ترین مشکل نظام مالیاتی ما به اعتقاد من عدم کارآیی در مالیات گرفتن از بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی غیرشفاف، معافیت‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی خاص و عدم اطلاع کافی از فعالیت‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اقتصادی است. متاسفانه قوانین غیرشفاف هم به کمک این عوامل آمده و نظام مالیاتی را از کارآیی انداخته.
دودانگه: بزرگ‌ترین مشکل نظام مالیاتی ما این است که این ابزار صرفا به عنوان منبعی برای تامین هزینه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی دولت مورد توجه قرار گرفته است و هرگز نخواسته‌ایم از این ابزار به عنوان ابزاری برای اعمال حاکمیت دولت استفاده کنیم. اگر بخواهیم در این چارچوب حرکت کنیم اولین اقدام این است که فعالیت‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اقتصادی را شفاف کنیم. تنها زمانی مي‌توانیم برنامه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اقتصادی دولت را ساماندهی کنیم و اقتصاد را هدایت کنیم که زیرساخت مناسب برای شفافیت و شناسنامه‌دار کردن فعالیت اقتصادی در کشور داشته باشیم. متاسفانه ما زیرساخت مناسب برای اینکه فعالیت اقتصادی کشور شفاف و شناسنامه‌دار بشود نداریم. نکته دیگر اینکه نگاه به مالیات و ابزار مالیاتی در ایران جامع و درست نیست و فکر مي‌کنم اگر این دو موضوع را پیگیری و متناسب‌سازی کنیم، و در برنامه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی محوری اقتصاد این دو مسئله را مدنظر داشته باشیم به طور حتم به عدالت مالیاتی خواهیم رسید.
پژویان: بزرگ‌ترین مشکل نظام مالیاتی ایران، پایه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی غلط مالیاتی است. بر این اساس نظام مالیاتی کارآمد نیست و از طبقه فقیر و متوسط مالیات بیشتری مي‌گیرد تا کسانی که ثروتمندند و درآمدهای بالایی دارند.
هُشی: بزرگ‌ترین مشکل نظام مالیاتی ما، نحوه وصول پول مالیات است. مالیات یک سال فعالیت اقتصادی یک بنگاه با اظهارنامه چهارماهه بعد از شانزده ماه به دولت مي‌رسد. درواقع یک سال طول مي‌کشد که برگه تشخیص را بدهند. درآمد واقعی مودیان بعد از ۳۲ ماه مشخص مي‌شود و در واقع به طور متوسط هشت ماه تاخیر در پرداخت مالیات داریم. این درحالی است که مالیات برای هزینه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی دولت گرفته مي‌شود و دولت باید به صورت ماهانه بتواند از منابع درآمدی‌اش استفاده کند. در حوزه مالیات تنها مشتریان خوش‌حساب دولت کارمندان و حقوق‌بگیرانی‌اند که پیش از دریافت درآمدشان مالیات مي‌دهند. در حال حاضر دولت قصد دارد از بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یی که مالیات نمي‌دادند و فرار مالیاتی داشتند، مالیات بگیرد. دولت متاسفانه از این بابت ضعیف است و هنوز بخش‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی زیرزمینی اقتصاد را هم نتوانسته وارد زمره مالیات‌دهندگان کند.
پازوکی: نظام مالیاتی ایران سنتی است. با یک مدیریت سنتی چطور مي‌خواهید مالیات از جامعه صنعتی کشور بگیرید و آن را اداره کنید؟ در این زمینه ما در ایران دچار پارادوکسیم و امیدوارم سازمان مالیاتی مثل کشورهای دیگر خودش را اصلاح کند. بهترین نظام‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مالیاتی در حال حاضر در کشورهای اسکاندیناوی حکم‌فرماست و مي‌توانيم با الگوبرداری و بررسی نظام مالیاتی در دیگر کشورها خیلی زود نظام مالیاتی‌مان را اصلاح کنیم. در این راه دولت به‌تنهایی نمي‌تواند کار کند بلکه باید کل حاکمیت و سه قوه وارد حوزه مالیات شوند. قوه قضائیه، قوه مجریه و قوه مقننه باید با سیاست واحد در کنار هم قرار بگیرند و در این بین، نقش قوه قضائیه از دولت هم مهم‌تر است. قوه قضائیه باید تا جای ممکن با فرارهای مالیاتی مقابله کند. اگر کسی در ایالات متحده آمریکا مالیات ندهد یا سوءاستفاده مالیاتي کند، دیگر قادر به زندگی در این کشور نیست. کسانی که مالیات نمي‌دهند نمي‌توانند از امکانات آن کشور استفاده کنند اما در سیستمی که ما طراحی کردیم درست برعکس این داستان اتفاق مي‌افتد. ما در طراحی سیستم مالیاتی مشکل داریم و باید آن را طوری طراحی کنیم که فرار مالیاتی به کمترین حد برسد. حاکمیت باید در این راستا از نظرات اندیشمندان و مدیران اقتصادی کشور استفاده کند تا این عقب‌ماندگی جبران شود به این دلیل که از نظر نظام مالیاتی، ما در بین عقب‌مانده‌ترین کشورها هستیم.
منبع:ماهنامه آینده نگر
