دست‌های پشت پرده در سقوط بورس؟!
شاخص بورس اوراق بهادار تهران روز چهارشنبه نیز به روند نزولی خود ادامه داد و به کانال ۷۵ هزار و ۹۸۲ واحدی سقوط کرد. شاخص بورس اوراق بهادار تهران که در روز سه شنبه از کانال ۷۷ هزار و ۱۰۰ واحدی وارد کانال ۷۶ هزار و ۶۳۰ واحدی شده بود در معاملات روز چهارشنبه به کانال ۷۵ هزار و ۹۸۲ واحدی سقوط کرد. عده ای معتقدند این روند افت در این روزها که در هر حال برجام در حال اجراست و تحریم های اتحادیه اروپا لغو شده چندان طبیعی به نظر نمی رسد.
علت سقوط شاخص بورس چیست؟
دکتر سیدحمید میرمعینی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو گفت: «امنیت سیاسی پیش زمینه حضور سرمایه گذاران خارجی در کشور است و یکی از معضلاتی که اقتصاد ما با آن مواجه است کمبود نقدینگی است که سرمایه گذار خارجی می تواند آن را حل کند و بخشی از مشکلات نقدینگی صنایع ما را تامین نماید.»
وی ادامه داد: «لذا با اجرای برجام فعالان بازارهای اقتصادی از جمله بازار سرمایه نسبت به ورود سرمایه گذار خارجی و تاثیرگذاری ورود جریانات نقدینگی بر اقتصاد کشور خوشبین بود و رونق اقتصادی را پیش بینی می کرد. اما به مرور زمان به دلیل مشکلات پیش آمده در خصوص عدم دسترسی به سیستم های مالی و نظام مالی آمریکا و عدم قطعیت دسترسی به نقل و انتقال جریانات پولی و مبادلات بین المللی باعث شد خوشبینی جای خود را با واقع بینی عوض کند.»
وی افزود: «لذا اگرچه هنوز دسترسی به نظام مبادلات مالی دنیا به طور کامل منتفی نیست اما چون مقداری زمان بر است و سرمایه گذاران خارجی هم تقریبا در انعقاد قرارداد و ورود به ایران تعلل می کنند باعث شده جامعه اقتصادی ایران مقداری منفعل شود.»
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «در این میان اگر هنوز تحریم ها لغو نشده یا سنگ اندازی هایی از خارج یا داخل در مسیر اجرای برجام صورت می گیرد به این دلیل است که با اجرای کامل برجام منافع خیلی از گروهها تحت الشعاع قرار می گیرد؛ چنانکه اگر ایران به سمت گشایش اقتصادی – سیاسی حرکت کند منافع بسیاری تحت الشعاع قرار می گیرد و گروههایی که در دوره تحریم منتفع می شدند از این گشایش متضرر می شوند.»
ارسال پیام های نامناسب از اقتصاد ایران به خارج از سوی خودرویی ها
میرمعینی گفت: «در بازار سرمایه پس از برجام بزرگ ترین صنعتی که موتور محرک رشد اقتصادی قرار گرفت و توانست اخبار خوبی از ورود سرمایه گذار خارجی داشته باشد و حتی تحولاتی در داخل ساختارهای مالی آن اتفاق افتاد صنعت خودرو بود.»
وی ادامه داد: «با این حال در درون صنعت خودرو جریانات سیاسی و برخی جریانات اقتصادی از رفع تحریم ها احساس خطر می کنند چراکه با انعقاد قراردادهای خودرویی با شرکت های خارجی موجودیت آنها دچار مشکل می شود. لذا طبیعی است که آنها سکوت نمی کنند و اقداماتی انجام می دهند که جو بدبینی نسبت به آینده اقتصاد و بازار سرمایه ایران شکل گیرد و پیام های نامناسب به سرمایه گذاران خارجی ارسال کنند.»
میرمعینی با بیان اینکه اکنون روند کاهشی شاخص بورس طبیعی نیست، گفت: «لذا به نظر می رسد برخی دستکاری ها و فشارها از سوی خودرویی ها در بازار سرمایه وجود دارد تا علامت های نامناسبی از اقتصاد و بازار سرمایه ایران ارسال کنند تا سرمایه گذاران خارجی رغبتی به حضور در اقتصاد ایران نداشته باشند.»
جنگ قدرت در درون صنعت خودرو
میرمعینی گفت: «گمانه دوم درباره علت کاهش شاخص بورس بحث جنگ قدرت میان فعالانی است که در صنعت خودرو در تضاد منافع قرار دارند. اکنون چند گروه انتظار دارند صنعت خودرو را به انحصار خود درآورند و شرکت های بزرگ خودرویی را به صورت انحصاری صاحب شوند چرا که بازار ایران بسیار جذاب است و اگر بتوانند حتی قسمتی از صنعت خودرو را به انحصار خود درآورند فردا می توانند در بسیاری از معادلات نقش آفرینی کنند.»
وی ادامه داد: «اکنون اتفاقاتی که روی می دهد خیلی طبیعی نیست و تغییراتی که در بازار سرمایه اتفاق می افتد و حجم معاملاتی که صورت می گیرد به نظر نمی رسد عادی باشد و این جنگ قدرت یک زورآزمایی میان دو گروه مختلفی است که عنوان می شود در حال رقابت با یکدیگر هستند تا صنعت خودرو را به انحصار خود درآورند.»
رشد بی دلیل قیمت سهام
میرمعینی درباره گمانه سوم کاهش بی دلیل شاخص بورس گفت: «گمانه سوم این است که چون هنوز دسترسی ها به سیستم مبادلاتی دنیا صورت نگرفته و قراردادها انعقاد پیدا نکرده دلیلی برای رشد قیمت سهام وجود ندارد و باید قیمت ها به شرایط قبل بازگردد. در حالی که اگر قرار باشد قراردادی منعقد نشود و صنعت خودرو با تکنولوژی و سرمایه گذاران ثابت تحول خاصی به خود نبیند مطمئنا مانند دیگر صنعت ها در ادامه مسیر با مشکل مواجه خواهد شد.»
وی افزود: «بنابراین صرفا با انعقاد قراردادهای جدید است که شاید در این شرکت ها تحولی روی دهد و صنعت خودرو نیز موتور محرکی برای اقتصاد کشور شود.»
صنعت خودرو عامل اصلی کاهش شاخص بورس
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «بنابراین در مجموع می توان گفت صنعت خودرو که در چند ماه اخیر به عنوان صنعت پیش رو در بازار سرمایه مطرح بوده و تمام تحرکات آن در دیگر صنعت ها تاثیرگذار است مهم ترین عامل در کاهش شاخص بورس است چراکه اساسا دیگر صنعت ها قدرت تحرک شاخص را ندارند.»
وی افزود: «لذا صنعت خودرو در چند ماه اخیر بزرگ ترین صنعتی است که تاثیرگذار بوده و رشد خوبی داشته و اکنون گردش زیادی هم دارد و تغییرات آن باعث تاثیر در دیگر صنعت ها و شاخص بورس می شود.»
