كميته تدوين استانداردهاى حسابرسي بر اساس استانداردهاي بين المللي حسابرسي و با توجه به شرايط محيطي، متن پيش‌نويس استاندارد حسابرسي ۵۶۰ [1] با عنوان ˝رویدادهای پس از تاریخ ترازنامه˝را تجديد نظر کرده است.
انتشار استاندارد تجديد نظر شده به صورت پيش‌نويس با هدف كسب نظرات و پيشنهادات افراد ذينفع و ذيعلاقه در جامعه صورت مىگيرد و از ضروريات افزايش كيفيت استانداردهاى حسابرسي است.
كميته تدوين استانداردهاى حسابرسي از تمام افراد صاحبنظر تقاضا دارد كه ضمن مطالعه دقيق پيش نويس استاندارد، پيشنهادات خود را حداكثرتا پايان خرداد ماه ۱۳۹۵ براى مديريت تدوين استانداردها (به آدرس – تهران، خيابان بيهقى، نبش خيابان۱۲، پلاك ۱۲ و يا پايگاه اطلاع رسانى سازمان حسابرسى www.audit.org.ir) ارسال فرمايند.
كميته تدوين استانداردهاى حسابرسي
توضیح سایت: برای دریافت فایل pdf اینجا [2] کلیک کنید.
| فهرست | |
| بند | |
| کلیات | |
| دامنه كاربرد | ۱ |
| رویدادهای پس از تاریخ ترازنامه | ۲ |
| تاريخ اجرا | ۳ |
| اهداف | ۴ |
| تعاريف | ۵ |
| الزامات | |
| رويدادهاي واقع‌شده بين تاريخ صورتهای مالی و تاريخ گزارش حسابرس | ۹ – ۶ |
| واقعیتهایي که حسابرس پس از تاريخ گزارش حسابرس و پيش از انتشار صورتهاي مالي از آن آگاه می‌شود | ۱۳ – ۱۰ |
| واقعیتهایي که حسابرس پس از انتشار صورتهاي مالي از آن آگاه می‌شود | ۱۷ – ۱۴ |
| توضیحات کاربردی | |
| دامنه کاربرد | ت-۱ |
| تعاريف | ت-۲ تا ت-۵ |
| رويدادهاي واقع‌شده بين تاريخ صورتهای مالی و تاريخ گزارش حسابرس | ت-۶ تا ت-۱۰ |
| واقعیتهایي که حسابرس پس از تاريخ گزارش حسابرس و پيش از انتشار صورتهاي مالي از آن آگاه می‌شود | ت-۱۱ تا ت-۱۵ |
| واقعیتهایي که حسابرس پس از انتشار صورتهاي مالي از آن آگاه می‌شود | ت-۱۶ و ت-۱۷ |
| اين استاندارد بايد همراه با استاندارد حسابرسي ۲۰۰ ”اهداف کلی حسابرس مستقل و انجام حسابرسی طبق استانداردهای حسابرسی“ مطالعه شود. |
کلیات
دامنه كاربرد
۱ . در اين استاندارد، مسئوليتهاي حسابرس در ارتباط با رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه در حسابرسي صورتهاي مالي مطرح می‌شود. ( رک: بند ت-۱)
رویدادهای پس از تاریخ ترازنامه
۲ . صورتهاي مالي ممكن است تحت تأثير رويدادهاي خاصي قرار گيرد كه پس از تاريخ صورتهاي مالي واقع مي‌شود. در چارچوبهای گزارشگری مالی به طور مشخص به چنين رويدادهايي اشاره شده است[۱] [3]. در این چارچوبها، معمولاً دو نوع رويداد مشخص شده است:
الف. رويدادهايي كه شواهدي را در مورد شرايط موجود در تاريخ صورتهاي مالي فراهم مي‌كند، و
ب . رويدادهايي كه شواهدي را در مورد شرايط ايجاد شده پس از تاريخ صورتهاي مالي فراهم مي‌كند،
طبق استاندارد ۷۰۰، تاريخ گزارش حسابرس برای استفاده‌کنندگان حامل این پیام است كه حسابرس، اثر معاملات و سایر رویدادهایی را که تا آن تاريخ روی داده است و وی از آنها مطلع شده، مورد توجه قرار داده است[۲] [4].
تاريخ اجرا
۳ . اين استاندارد براي حسابرسي صورتهای مالي كه دوره مالي آنها از … و پس از آن شروع مي‌شود، لازم‌الاجراست.
اهداف
۴ . اهداف حسابرس عبارت است از:
الف. كسب شواهد حسابرسی كافي و مناسب درباره اين كه آيا رويدادهاي واقع شده بين تاريخ صورتهاي مالي و تاريخ گزارش حسابرس، كه مستلزم تعديل صورتهای مالی يا افشا در آن است، به گونه‌ای مناسب طبق چارچوب گزارشگری مالی مربوط در صورتهاي مالي منعكس شده است يا خير، و
ب . برخورد مناسب با واقعيتهايی كه حسابرس پس از تاريخ گزارش حسابرس، از آن آگاه شده است؛ رویدادهایی که چنانچه حسابرس در آن تاريخ، از آن آگاه مي‌شد ممكن بود موجب اصلاح گزارش وی شود.
تعاريف
۵ . در این استاندارد، اصطلاحات زیر با معانی مشخص شده برای آنها بکار رفته است:
الف. تاریخ صورتهای مالی- تاريخ پايان آخرين دوره تحت پوشش صورتهاي مالي.
ب . تاریخ تصویب صورتهای مالی – تاریخی که مجموعه کامل صورتهای مالی شامل یادداشتهای توضیحی، تهیه شده است و اشخاص ذیصلاح واحد تجاری مسئولیت این صورتهای مالی را پذیرفته‌اند. (رک: بند ت-۲)
پ . تاریخ گزارش حسابرس- تاریخی که طبق استاندارد ۷۰۰، حسابرس گزارش خود نسبت به صورتهای مالی را تاریخ‌گذاری می‌کند. (رک: بند ت-۳)
ت . تاریخ انتشار صورتهای مالی – تاريخي كه گزارش حسابرس و صورتهاي مالي حسابرسي شده در دسترس اشخاص ثالث قرار مي‌گيرد. (رک: بندهاي ت-۴ و ت-۵)
ث . رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه – رويدادهاي واقع شده بين تاريخ صورتهاي مالي و تاريخ گزارش حسابرس، و واقعيتهايي كه حسابرس پس از تاريخ گزارش از آنها آگاه مي‌شود.
الزامات
رويدادهاي واقع شده بين تاريخ صورتهاي مالي و تاريخ گزارش حسابرس
۶ . حسابرس باید روشهای حسابرسی را اجرا کند که هدف از طراحی آن، کسب شواهد حسابرسی کافی و مناسب در این مورد است که تمام رويدادهاي واقع شده بين تاريخ صورتهای مالی و تاريخ گزارش حسابرس، که مستلزم افشا یا تعديل در صورتهاي مالي است، مشخص شده باشد. با این حال، از حسابرس انتظار نمي‌رود روشهای حسابرسی بیشتری را در مورد موضوعاتی انجام دهد كه روشهاي حسابرسی بكار گرفته شده قبلي در مورد آنها به نتايج رضايت‌بخشي منجر شده است. (رک: بند ت-۶)
۷ . حسابرس بايد روشهاي مقرر شده در بند ۶ را به گونه‌اي اجرا كند كه از تاريخ صورتهاي مالي تا تاريخ گزارش حسابرس يا نزديك‌ترین زمان ممکن به آن پوشش داده شود. حسابرس در تعيين ماهيت و ميزان اين روشهاي حسابرسي که شامل موارد زير می‌شود، بايد نتایج ارزیابی خطر را مورد توجه قرار دهد: (رک: بندهاي ت-۷ و ت-۸)
الف. كسب شناخت از روشهای بکار گرفته شده توسط مديران اجرایی براي حصول اطمينان از تشخیص رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه.
ب . پرس و جو از مديران اجرایی و، در صورت لزوم، اركان راهبری واحد تجاری درباره رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه‌ای كه ممکن است بر صورتهاي مالي تأثیرگذار باشند. (رک: بند ت-۹)
پ . مطالعه صورت‌جلسات مجامع عمومی صاحبان سرمایه، مديران اجرایی، و اركان راهبری واحد تجاری كه پس از تاريخ صورتهاي مالي برگزار شده است (در صورت وجود) و پرس و جو درباره مطالب مورد بحث در جلساتي كه صورت‌جلسات آنها آماده نشده است. (رک: بند ت-۱۰)
ت . مطالعه آخرين صورتهاي مالي ميان دوره‌اي واحد تجاری (در صورت وجود).
۸ . در صورتی که حسابرس در نتيجه اجراي روشهاي مقرر شده در بندهاي ۶ و ۷، رويدادهايي را تشخیص دهد كه مستلزم افشا یا تعديل در صورتهای مالی است، بايد مشخص کند که آیا این گونه رویدادها طبق چارچوب گزارشگری مالی مربوط، در صورتهای مالی به نحو مناسب انعکاس یافته است یا خیر.
تأییدیه کتبی
۹ . حسابرس بايد از مديران اجرایی و اركان راهبری واحد تجاری درخواست كند با ارائه تأييديه کتبی طبق استاندارد ۵۸۰[۳] [5] اذعان نمایند كه همه رويدادهاي واقع شده پس از تاريخ صورتهاي مالي را كه طبق چارچوب گزارشگری مالی مربوط، مستلزم افشا یا تعديل است، در صورتهای مالی منعکس کرده‌اند.
واقعيتهايی که حسابرس پس از تاريخ گزارش حسابرس و پیش از انتشار صورتهاي مالي از آن آگاه می‌شود
۱۰ . حسابرس مسئولیتی برای اجراي روشهاي حسابرسي درباره صورتهاي مالي پس از تاريخ گزارش خود ندارد. با این حال، چنانچه حسابرس پس از تاريخ گزارش خود اما پیش از انتشار صورتهاي مالي، از رویدادهایی آگاه شود كه اگر در تاريخ گزارش حسابرس از آن آگاه می‌شد، ممكن بود گزارش حسابرس را اصلاح کند، بايد: (رک: بند ت-۱۱)
الف. موضوع را با مديران اجرایی و، در صورت لزوم، اركان راهبری واحد تجاری در میان بگذارد،
ب . تعیین كند كه آيا اصلاح صورتهاي مالي ضرورت دارد يا خير، و
پ . در صورت ضرورت اصلاح، در خصوص چگونگی انعکاس موضوع در صورتهای مالی، از مدیران اجرایی پرس و جو كند.
۱۱ . چنانچه مديران اجرایی صورتهاي مالي را اصلاح كنند، حسابرس بايد:
الف. روشهاي حسابرسي لازم را در خصوص اصلاح انجام شده اجرا كند.
ب . به جز در مواردی که مشمول شرایط بند ۱۲ می‌شود:
- روشهاي حسابرسي یاد شده در بندهاي ۶ و ۷ را تا تاريخ جديد گزارش حسابرس گسترش دهد، و
- ضمن جمع‌آوری تمامی نسخ گزارش صادره قبلی، گزارش جديدي درباره صورتهاي مالي اصلاح شده ارائه کند. تاریخ گزارش جديد حسابرس نبايد پیش از تاريخ تصویب صورتهايمالي اصلاح شده باشد.
- چنانچه اصلاح صورتهاي مالي به آثار رويداد يا رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه كه منجربه آن اصلاح شده است، محدود شده باشد، حسابرس مجاز خواهد بود روشهاي حسابرسي مندرج در بند ۱۱-ب-۱ درخصوص اینگونه رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه را به آن اصلاح محدود کند. در چنين مواردي حسابرس بايد ضمن جمع‌آوری تمامی نسخ گزارش صادره قبلی، گزارش جديدي تهيه يا گزارش فعلی را اصلاح و در آن، حسب مورد، با درج يك بند ”تأكيد بر مطلب خاص“[۴] [6] يا ”ساير بندهاي توضيحي“، تصریح کند که روشهاي حسابرسی در خصوص اینگونه رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه تنها محدود به آن اصلاحی می‌شود که در يادداشتهای توضیحی مربوط در صورتهاي مالي توصیف شده است.
- در مواردی كه حسابرس به ضرورت اصلاح صورتهاي مالي اعتقاد دارد اما مديران اجرایی از اصلاح آن خودداری می‌کنند: (رک: بندهاي ت-۱۲ و ت-۱۳)
الف. چنانچه گزارش حسابرس به واحد تجاری ارائه نشده باشد، حسابرس بايد نظر خود را طبق الزامات استاندارد ۷۰۵[۵] [7] تعديل و سپس گزارش خود را ارائه كند، يا
ب . چنانچه گزارش حسابرس قبلاً به واحد تجاری ارائه شده باشد، حسابرس بايد به مديران اجرایی و ارکان راهبری (در صورتی که همه اعضای اركان راهبری در اداره واحد تجاری مسئولیت اجرایی داشته باشند) هشدار دهد كه پیش از انجام اصلاح لازم از انتشار صورتهاي مالي براي اشخاص ثالث خودداری كنند. با اين وجود، اگر صورتهاي مالي متعاقباً بدون انجام اصلاح لازم منتشر شود، حسابرس بايد اقدام مناسب براي جلوگيري از اتكا به گزارش خود را انجام دهد. (رک: بندهاي ت-۱۴ و ت-۱۵)
واقعيتهايی که حسابرس پس از انتشار صورتهاي مالي از آن آگاه می‌شود
- حسابرس پس از انتشار صورتهاي مالي، مسئولیتی برای اجراي روشهاي حسابرسي درخصوص آن صورتهاي مالي ندارد. بااین حال، چنانچه حسابرس پس از انتشار صورتهاي مالي و گزارش خود، از رويدادهايي آگاه شود كه در تاريخ گزارش حسابرس وجود داشته است و آگاهی وي از آن موضوع در آن تاريخ، مي‌توانست به اصلاح گزارش حسابرس بيانجامد، بايد:
الف. موضوع را با مديران اجرایی و، در صورت لزوم، اركان راهبری واحد تجاری در میان بگذارد،
ب . تعیین كند كه آيا اصلاح صورتهاي مالي ضرورت دارد يا خير،
پ . در صورت ضرورت اصلاح، در خصوص چگونگی انعکاس موضوع در صورتهای مالی، از مدیران اجرایی پرس و جو کند.
۱۵ . چنانچه مديران اجرایی صورتهاي مالي را اصلاح كنند، حسابرس بايد: (رک: بند ت-۱۶)
الف. روشهاي حسابرسي لازم را در خصوص اصلاح انجام شده، اجرا کند.
ب . اقدامات مديران اجرایی براي حصول اطمينان از آگاه شدن كليه دريافتكنندگان صورتهاي مالي قبلي (و گزارش حسابرس درباره آن) از وضعيت موجود را بررسي کند.
پ . به جز در مواردی که مشمول شرایط بند ۱۲ می‌شود:
۱ . روشهاي حسابرسي یاد شده در بندهاي ۶ و ۷ را تا تاريخ جديد گزارش حسابرس گسترش دهد، و تاريخ گزارش جديد حسابرس نبايد پیش از تاريخ تصویب صورتهاي مالي اصلاح شده باشد، و
۲ . گزارش جديدي درباره صورتهاي مالي اصلاح شده ارائه كند.
ت . در مواردی كه مشمول شرايط بند ۱۲ می‌شود، گزارش حسابرس را اصلاح، يا گزارش جديدی را طبق الزامات بند ۱۲ ارائه كند.
۱۶ . حسابرس در گزارش جديد یا اصلاح شده خود بايد از طريق درج بند ”تأكيد بر مطلب خاص“ يا ”ساير بندهاي توضيحي“، به يادداشتهای توضیحی صورتهاي مالي كه در آن، علت اصلاح صورتهاي مالي منتشر شده قبلي و گزارش حسابرس نسبت به آن، به تفصيل تشريح شده است، اشاره كند.
۱۷ . در مواردي كه مديران اجرایی واحد تجاری، علیرغم اعتقاد حسابرس به ضروت اصلاح صورتهای مالی، به منظور آگاه كردن دريافتكنندگان صورتهاي مالي قبلي (و گزارش حسابرس درباره آن) اقدامات لازم را به عمل نیاورند و صورتهاي مالی را اصلاح نکنند، حسابرس بايد به مديران اجرایی و ارکان راهبری (در صورتی که همه اركان راهبری در اداره واحد تجاری مسئولیت اجرایی داشته باشند) هشدار دهد كه وی تلاش خواهد کرد مانع از اتکای آتی به گزارش حسابرس شود. اگر علي رغم این هشدار، مديران اجرایی یا اركان راهبری واحد تجاری اقدامات مناسبی در این رابطه انجام ندهند، حسابرس بايد براي جلوگيري از اتكا بر گزارش حسابرس، اقدام مناسب را انجام دهد. (رک: بند ت-۱۷)
توضیحات کاربردی
دامنه کاربرد (رک: بند ۱)
ت-۱. هنگامی که صورتهاي مالي حسابرسي شده، پس از انتشار، به ضمیمه مدارک دیگری ارائه می‌شود، حسابرس ممكن است در رابطه با آندسته از رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه كه ممكن است مستلزم توجه حسابرس باشند، مسئولیتهای بیشتری داشته باشد. به عنوان مثال، در الزامات قانوني يا مقرراتي مرتبط با عرضه عمومی اوراق بهادار، حسابرس ممكن است ملزم به اجراي روشهاي حسابرسي بیشتر در تاريخ عرضه عمومی این اوراق باشد. اين روشها ممكن است شامل روشهاي یاد شده در بندهاي ۶ و ۷ باشد كه تا تاريخ عرضه عمومی يا نزديك‌ترین تاريخ به آن اجرا شده و با مطالعه گزارش عرضه عمومی، مطابقت آن با اطلاعات مالي مرتبط با حسابرسی، ارزیابی می‌شود.
تعاریف
تاریخ تصویب صورتهای مالی (رک: بند۵-ب)
ت-۲. مسئوليت تهيه و تصویب صورتهاي مالي شامل يادداشتهاي توضيحي، به عهده هيئت مديره يا ارکان مشابه آن است. تاریخ تصویب صورتهاي مالي بايد قبل از تاريخ گزارش حسابرس نسبت به صورتهاي مالي باشد و شواهد مربوط به آن کسب شود.
تاریخ گزارش حسابرس (رک: بند۵-پ)
ت-۳. تاريخ گزارش حسابرس نبايد قبل از تاريخ تکميل فرايند کسب شواهد حسابرسي كافي و مناسب به عنوان مبناي اظهارنظر حسابرس نسبت به صورتهاي مالي باشد. اين شواهد بايد نشان‌دهنده تهیه مجموعه کامل صورتهاي مالي، شامل يادداشتهاي توضيحي، و پذیرش مسئوليت صورتهاي مالي توسط اشخاص ذيربط باشد[۱] [3]. بنابراين، تاريخ گزارش حسابرس نمي‌تواند پیش از تاريخ تصویب صورتهاي مالي طبق تعريف بند ۵-ب باشد. به دليل مسائل اداري، ممكن است بين تاريخ گزارش حسابرس طبق تعريف بند ۵-پ و تاريخ ارائه گزارش حسابرس به واحد تجاری، فاصله زمانی وجود داشته باشد.
تاریخ انتشار صورتهای مالی (رک: بند۵-ت)
ت-۴. تاريخ انتشار صورتهاي مالي عموماً به محيط قانوني و مقرراتي واحد تجاری بستگي دارد. در برخي شرايط، تاريخ انتشار صورتهاي مالي ممكن است تاريخي باشد كه صورتهاي مالي به یک مرجع نظارتی (مثل بورس) ارائه می‌شود. از آنجا كه صورتهاي مالي حسابرسی شده را نمی‌توان بدون گزارش حسابرس منتشر کرد، تاریخ انتشار صورتهای مالی حسابرسی شده بايد به تاريخ گزارش حسابرس يا تاریخ تحویل گزارش حسابرس به واحد تجاری یا بعد از آنها باشد.
ملاحظات خاص واحدهای بخش عمومی
ت-۵. تاريخ انتشار صورتهاي مالي در واحدهاي بخش عمومي ممكن است تاريخي باشد كه صورتهاي مالي حسابرسي شده و گزارش حسابرس نسبت به آن، به مراجع قانوني ذیربط يا به عموم ارائه مي‌شود.
رويدادهاي واقع شده بين تاريخ صورتهاي مالي و تاريخ گزارش حسابرس (رک: بندهای ۶ تا ۹)
ت-۶. بسته به نتایج حاصل از ارزیابی خطر توسط حسابرس، روشهاي حسابرسي مقرر شده در بند ۶ ممكن است شامل روشهاي لازم براي كسب شواهد حسابرسي كافي و مناسب از جمله بررسي يا آزمون سوابق حسابداري يا معاملات واقع شده بين تاريخ صورتهاي مالي و تاريخ گزارش حسابرس باشد. روشهاي حسابرسي مقرر شده در بندهاي ۶ و ۷، افزون بر روشهايي است كه حسابرس ممكن است برای مقاصد ديگري اجرا كند و به واسطه آنها شواهدي را درباره رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه نیز فراهم نماید (براي مثال، روشهاي كسب شواهد حسابرسی در خصوص مانده حسابها در تاريخ صورتهاي مالي نظیر آزمونهای انقطاع زمانی يا پی‌گیری وصول مطالبات پس از تاريخ ترازنامه).
ت-۷. در بند ۷، روشهاي حسابرسي خاصي تجویز شده كه حسابرس ملزم است بعد از اجرای روشهای مقرر شده در بند ۶ انجام دهد. با این حال، روشهاي مرتبط با رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه که حسابرس اجرا می‌کند، ممكن است به اطلاعات در دسترس و، به ویژه، به ميزان سوابق حسابداري تهیه شده بعد از تاريخ صورتهاي مالي بستگي داشته باشد. در مواردی كه سوابق حسابداري به روز نباشد، و در نتيجه صورتهاي مالي ميان دوره‌اي (براي مقاصد درون‌سازمانی يا برون‌سازمانی) يا صورت‌جلسات مديران اجرایی یا اركان راهبری تهيه نشده باشد، روشهاي حسابرسي مربوط ممكن است به شكل وارسی دفاتر و سوابق موجود، شامل صورت‌حسابهاي بانكي، انجام شود. در بند ت-۸، نمونه‌هایی از برخي موضوعات دیگر كه ممكن است حسابرس در طي اين بررسی‌ها مورد توجه قرار دهد، ارائه شده است.
ت-۸. علاوه بر روشهاي حسابرسي مقرر شده در بند ۷، حسابرس ممكن است توجه به موارد زير را ضروري و مناسب بداند:
- مطالعه آخرين نسخ دردسترس بودجه‌هاي واحد تجاری، جريان وجوه نقد پیش‌بینی شده و ساير گزارشهاي مربوط به مديران اجرایی براي دوره‌هاي پس از تاريخ صورتهاي مالي،
- پرسو جو یا تکمیل پرس و جوهای شفاهی یا کتبی قبلی از مشاورين حقوقي واحد تجاری در ارتباط با دعاوي حقوقي یا ادعاها، یا
- بررسي اين كه آيا ضرورت دارد درباره برخی رويدادهاي خاص پس از تاريخ ترازنامه، تأییدیه کتبی مدیران دریافت شود تا پشتوانه ساير شواهد حسابرسي قرار گیرد و بدینوسیله شواهد حسابرسي كافي و مناسب کسب گردد.
پرس و جو (رک: بند ۷-ب)
ت-۹. حسابرس در هنگام پرس و جو از مديران اجرایی و، در صورت لزوم، اركان راهبری واحد تجاری درباره رويدادهاي پس از تاريخ صورتهای مالی كه مي‌تواند بر صورتهاي مالي اثر گذارد، ممکن است جویای وضعيت جاري اقلامي شود كه براساس اطلاعات مقدماتي يا غيرقطعي در حسابها منظور شده است. همچنین، حسابرس ممکن است پرس و جوهای خاصی را درباره موضوعات زیر انجام دهد:
– اینکه آیا تعهدات، استقراضها يا تضامین جديدي واقع شده است یا خیر.
– اینکه آیا فروش یا تحصیل داراييها صورت پذیرفته يا برای چنین کارهایی برنامه‌ریزی شده است یا خیر.
– اینکه آیا افزایش سرمایه یا صدور اوراق بدهی نظیر اوراق مشاركت صورت پذیرفته، یا توافقی برای ادغام یا انحلال انجام یا برنامه‌ریزی شده است یا خیر.
– اینکه آیا داراييهای واحد تجاری توسط دولت مصادره شده یا به دليل مواردي از قبيل آتش‌سوزي يا سيل از بین رفته است یا خیر.
– اینکه آیا در وضعیت اقلام احتمالی تغییراتی ایجاد شده است یا خیر.
– اینکه آیا تعدیلات حسابداري غيرعادي اعمال شده يا در نظر است اعمال شود یا خیر.
– اینکه آیا رويدادهايي كه مناسب بودن رويه‌هاي حسابداري استفاده شده در تهيه صورتهاي مالي را زیر سئوال می‌برد (براي مثال، رويدادهايي كه سبب ترديد درباره برقرار بودن فرض تداوم فعاليت می‌شود) واقع شده است یا احتمال وقوع آن می‌رود یا خیر.
– اینکه آیا رویدادی واقع شده است که به اندازه‌گیری برآوردها یا ذخایر منعکس در صورتهای مالی مرتبط باشد یا خیر.
– اینکه آیا رویدادهایی واقع شده است که بر قابلیت بازیافت داراییها مؤثر باشد یا خیر.
مطالعه صورت‌جلسات (رک: بند ۷-پ)
ملاحظات خاص واحدهای بخش عمومی
ت-۱۰. در واحدهاي بخش عمومي، حسابرس ممكن است سوابق رسمی مصوبات مربوط مراجع قانون‌گذار را مطالعه و درباره موضوعات مطرح شده در مصوباتی که سوابق رسمی آنها آماده نشده است، پرس و جو كند.
واقعيتهايی که حسابرس پس از تاريخ گزارش حسابرس و پیش از انتشار صورتهاي مالي از آن آگاه می‌شود
مسئولیت مدیران اجرایی در قبال حسابرس (رک: بند ۱۰)
ت-۱۱. همانطور که در استاندارد ۲۱۰ تصریح شده است، طبق شرایط قرارداد حسابرسي مديران اجرایی مسئوليت دارند واقعيتهایي را که ممکن است بر صورتهای مالی اثرگذار باشند، و مدیران اجرایی در فاصله زمانی تاريخ گزارش حسابرس تا تاريخ انتشار صورتهاي مالي از آن آگاه شده‌اند، به حسابرس اطلاع دهند.[۲] [4]
خودداری مدیران اجرایی از اصلاح صورتهای مالی (رک: بند ۱۳)
ت-۱۲. در برخي موارد که مديران اجرایی از اصلاح صورتهای مالی خودداری کنند، چنانچه زمان انتشار صورتهای مالی دوره بعد نزدیک باشد، تجدیدنظر در صورتهای مالی و صدور گزارش جدید حسابرس به شرطی می‌تواند ضرورت نداشته باشد که افشای مناسب این موضوع، در صورتهای مالی دوره بعد صورت گیرد.
ملاحظات خاص واحدهای بخش عمومی
ت-۱۳. زماني كه مديران اجرایی واحدهای بخش عمومی از اصلاح صورتهاي مالي خودداری می‌کنند، اقدامات لازم طبق بند ۱۳ ممكن است شامل گزارش جداگانه آثار رويدادهاي پس از تاريخ ترازنامه بر صورتهاي مالی و گزارش حسابرس به مراجع قانونی يا ساير نهادهاي ذیربط طبق سلسله مراتب گزارشگري نيز باشد.
اقدام حسابرس براي جلوگيري از اتكا به گزارش حسابرس (رک: بند ۱۳-ب)
ت-۱۴. حتي در مواردی كه حسابرس به مديران اجرایی اطلاع داده باشد كه صورتهاي مالي را منتشر نكنند و آنها نيز با درخواست حسابرس موافقت کرده باشند، ممكن است ضرورت یابد كه حسابرس تعهدات قانوني دیگری را نیز ایفا کند.
ت-۱۵. در مواردی که مديران اجرایی به رغم درخواست حسابرس از آنها درخصوص خودداری از انتشار صورتهاي مالي به اشخاص ثالث، صورتهاي مالي را منتشر می‌كنند، حسابرس، با توجه به اختيارات و مسئوليتهاي قانوني برای جلوگیری از اتکا به گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی، اقداماتی انجام خواهد داد. بنابراین، حسابرس ممکن است کسب مشورت حقوقی را مناسب تشخیص دهد.
واقعيتهایي که حسابرس پس از انتشار صورتهاي مالي از آن آگاه می‌شود
خودداری مديران اجرایی از اصلاح صورتهای مالی (رک: بند ۱۵)
ملاحظات خاص واحدهای بخش عمومی
ت-۱۶. چنانچه واحد بخش عمومي صورتهاي مالي خود را اصلاح نکند، راه كار مناسب براي حسابرس ممكن است گزارش موضوع به نهاد قانوني ذیربط باشد.
تلاش حسابرس براي جلوگيري از اتكا بر گزارش حسابرس (رک: بند ۱۷)
ت-۱۷. زماني كه حسابرس اعتقاد دارد مديران اجرایی یا اركان راهبری واحد تجاری، به رغم هشدار قبلي وی، اقدامات ضروري براي جلوگيري از اتكا بر گزارش حسابرس نسبت به صورتهاي مالي منتشر شده را انجام نداده‌اند، براي جلوگيري از هرگونه اتكاي اشخاص به گزارش حسابرس، اقدامات لازم توسط حسابرس انجام خواهد گرفت. اقدامات حسابرس با توجه به اختيارات و مسئوليتهاي قانوني وی انجام خواهد شد. بنابراین، حسابرس ممکن است کسب مشورت حقوقی را مناسب تشخیص دهد.
[۱] [8] . استاندارد حسابرسی ۷۰۰، بند ۳۳
[۲] [9] . استاندارد حسابرسي ۲۱۰، ” قرارداد حسابرسي“
[۱] [8] . براي مثال، استاندارد حسابداری ۵، ”رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه (تجدیدنظر شده ۱۳۸۴)“، به نحوه برخورد با رويدادهاي مطلوب و نامطلوب واقع شده بين تاريخ ترازنامه و تاریخ تأیید صورتهای مالی مي‌پردازد.
[۲] [9] . استاندارد حسابرسي ۷۰۰ ”گزارشگری نسبت به صورتهاي مالي (تجدیدنظرشده ۱۳۸۹)“، بند ت-۲۵
[۳] [10] . استاندارد حسابرسي ۵۸۰، ”تأييديه مديران“
[۴] [11] . استاندارد حسابرسي ۷۰۶، ”بندهاي تأكيد بر مطلب خاص و ساير بندهاي توضيحي در گزارش حسابرس مستقل“
[۵] [12] . استاندارد حسابرسي ۷۰۵، ”اظهارنظرهای تعدیل‌شده در گزارش حسابرس مستقل“