المانیتور گزارش داد:افزایش درآمد مالیاتی در ایران برای کاهش وابستگی به نفت

المانیتور طی گزارشی نوشت: هرچند تمرکز بر درآمدهای مالیاتی در دولت ایران به عنوان یک دستاورد بزرگ با استقبال مواجه شده، اما برخی کارشناسان معتقدند این سیاست تنها در صورتی موثر واقع خواهد شد که تداوم داشته باشد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، المانیتور طی گزارشی نوشت: در حالی که برخی کارشناسان در مورد احتمال کاهش بیشتر قیمت نفت در سال ۲۰۱۶ هشدار می دهند، قیمت نفت این هفته به پایین ترین رقم ۱۲ سال گذشته رسید و پایین تر از ۳۰ دلار معامله شد.

در حالی که تحریم ها علیه ایران از امروز لغو می شود، بازار نفت انتظار دارد در هفته های آینده نفت بیشتری از سوی ایران به بازار سرازیر شود. در میان این انتظارات، همچنین این نگرانی وجود دارد که بازار مواجه با مازاد عرضه به دلیل جنگ احتمالی بین صادر کنندگان، شاهد افت قیمت ها به ۲۰ دلار باشد.

وضعیت ایران از نظر وابستگی به درآمدهای نفتی نسبتا خوب است. دولت ایران در واکنش به تحریم ها، با تمرکز بر توسعه سایر منابع درآمدی، تلاش هایی را برای کاهش وابستگی خود به نفت آغاز کرده است. در میان این اقدامات، تاکید بر صادرات کالاهای غیرنفتی نظیر محصولات معدنی و پتروشیمی قرار داشت تا از این طریق درآمدهای دولت افزایش پیدا کند. این تلاش ها ظاهرا مثمر ثمر واقع شده است. در ۵ ژانویه، سخنگوی دولت ایران به خبرنگاران گفت که وابستگی بودجه سال آینده ایران به درآمدهای نفتی به ۲۵ درصد خواهد رسید، در حالی که این رقم یک دهه پیش حدود ۷۰ درصد بود.

اقدام دیگری که دولت صورت داده، افزایش درآمدهای مالیاتی بوده است. به رغم پیشرفت های اقتصادی ایران در دهه های گذشته، اقتصاد کشور از یک سیستم مالیاتی توسعه نیافته رنج می برد و شفافیت مالی همچنان یک چالش به شمار می رود. در واقع، درآمدهای مالیاتی در ایران تنها کمتر از ۷ درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد. اما باید به این نکته توجه کرد که بر اساس گزارش های سپتامبر ۲۰۱۵، درآمدهای مالیاتی دولت برای اولین بار در حدود نیم قرن گذشته از درآمدهای نفتی اش فراتر رفته است.علی صادقیان، استاد دانشگاه در تهران به المانیتور گفت: «هرچند افزایش مالیات ها در دوران رکود اقتصادی تاثیری منفی بر رشد اقتصادی دارد و توصیه نمی شود؛ اما افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق شناسایی پایگاه های مالیاتی جدید گامی مثبت ارزیابی می شود.»

تلاش های ایران برای به حداکثر رساندن درآمدهای مالیاتی در شرایطی صورت می گیرد که تنها ۴۰ درصد اقتصاد کشور مالیات پرداخت می کند.

ماه گذشته علی طیب نیا، وزیر اقتصاد و دارایی ایران اعلام کرد که حدود ۴۳ درصد از اقتصاد ایران در حال حاضر هیچگونه مالیاتی پرداخت نمی کند. به گفته طیب نیا، درآمدهای پایین مالیاتی دولت از نبود پایگاه داده ای اقتصادی و مالی و معافیت های مالیاتی گسترده اعطا شده به تعداد بالایی از شرکت ها و اشخاص ناشی می شود. همچنین علی عسکری، رئیس سابق اداره ملی مالیات ایران اعلام کرده که حدود ۴۰ درصد از اقتصاد ایران قانونا معاف از مالیات است، در حالی که ۲۰ درصد دیگر شامل کسب و کار زیرزمینی است که مسئولان مالیاتی کشور قادر به شناسایی و اخذ مالیات از آن نیستند.

در حالی که دولت تلاش ها برای افزایش درآمدهای مالیاتی را افزایش داده، انتظار می رود که درآمدهای مالیاتی در سال آینده شمسی نسبت به درآمدهای صادرات نفت رشد بیشتری را شاهد باشد.
با این وجود، هرچند تمرکز بر درآمدهای مالیاتی به عنوان یک دستاورد بزرگ با استقبال مواجه شده، اما برخی کارشناسان معتقدند این سیاست تنها در صورتی موثر واقع خواهد شد که تداوم داشته باشد. صادقیان گفت: «اگر با افزایش مجدد قیمت نفت و گاز دولت این سیاست را هچنان ادامه دهد، آنگاه می توانیم بگوییم که این سیاست موفق بوده است… اما اگر با افزایش مجدد قیمت ها، فشار برای جمع آوری مالیات کاهش یابد، آنگاه ما به خانه اول برمی گردیم.»