زيان امسال بورس چقدربوده است؟
رکود در بازار سرمایه در حال تعمیق است. علاوه بر افت شاخص از حجم و ارزش معاملات نیز نسبت به گذشته کاسته شده است. کارشناسان از نوعی ابهام و عدم قطعیت در بازار سخن می گویند.
عدم قطعیت در وضعیت مذاکرات هسته ای، نگرانی در خصوص عدم رشد اقتصادی، پایدار بودن یا نبودن نرخ تورم و همچنین کاهش شدید قیمت جهانی کالاها از جمله آنان است. با این حال برخی از فعالان بازار بر این باور هستند که قیمت سهام در پایین ترین قیمت خود قرار گرفته و شرایط جذابی برای سرمایه گذاران با نگاه بلند مدت به وجود آورده است.
بورس تهران امروز هم ۱۴۳ واحد سقوط کرد. حجم معاملات نیز به شدت کاهش یافت و تنها ۳۰۲ میلیون سهم به ارزش ۸۱ میلیارد تومان داد و ستد شد. ارزش بازار سرمایه نیز به ۳۱۱ هزار میلیاردتومان رسید.
حمید میرمعینی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو گفت: «سرمایه گذارانی که از ابتدای امسال در بازار بورس سرمایه گذاری کرده اند حدود ۳۰ درصد زیان دیده اند.»
وی توضیح داد: «شاخص ۷۹ هزار و ۱۵ واحدی ابتدای سال تا به امروز به ۶۸ هزار و ۸۳۰ واحد رسیده است؛ چیزی حدود ۱۰ هزار و ۱۸۵ واحد کاهش. به این معنا که تا به امروز حدود ۱۳ درصد افت در ۹ماهه سال و اگر بخواهیم تعمیم بدهیم حدود ۱۷ درصد سالانه افت شاخص داشته ایم.»
وی افزود: «در این شرایط اگر سرمایه گذاری از ابتدای سال متناسب با شاخص، سرمایه گذاری خود را آغاز و سبد سرمایه گذاری هایش را انتخاب کرده باشد تا الان حدود ۱۳ درصد افت در سرمایه گذاری اش داشته است. از طرفی این سرمایه گذار یک فرصت دیگر را نیز از دست داده؛ فرصت سرمایه گذاری در سپرده گذاری های بدون ریسک که نرخ معمول آن حدود ۲۲ درصد بوده است. اگر فرض آن ۱۳ درصد و متوسط ۲۲ درصد سود ماهانه رو با هم حساب کنیم، هر سرمایه گذار حداقل ۳۰ درصد از ابتدای امسال در بازار بورس دچار زیان شده است.»
میرمعینی با بیان آنکه حال بازار با دو فرضیه رو به رو است ادامه داد: «یا اینکه شاخص ۷۹ هزاری بازار سرمایه حبابی بوده است و در حال حاضر قیمت ها واقعی و حقیقی هستند و یا به علت مشکلات ساختاری اقتصاد، افتی شدید صورت گرفته و سرمایه گذار به زیان رسیده است.»
وی افزود: «به هر حال عوامل بسیاری دست به دست هم دادند تا شاخص به این جا برسد. نمی توان گفت که حباب بوده و یا قطعا اتفاقات اقتصادی این شرایط را به وجود آورده اند. بلکه در این میان هیجان خود بازار و فعالان بازار سرمایه هم در این افت دخالت داشته است.»
وی با اشاره به عوامل تاثیر گذار بر افت بورس گفت: «عمده تاثیری که بر بازار سرمایه به وجود آمد ناشی از عدم تحقق توافق در مذاکرات بود. اما در کنار آن افت قیمت نفت هم شرایط اقتصادی ما را دچار بحران کرد.»
وی افزود: «به دلیل آنکه عمده درآمدهای ما بر مبنای نفت است شرایطی ایجاد شد تا دولت بودجه ای انقباضی را برای سال آینده در نظر بگیرد. همین امر باعث می شود که تعدادی از بسته های رشد اقتصادی که امکان داشت سال آینده محقق شود تحت تاثیر قرار گرفته و نسبت رشد کاهش پیدا کند.»
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: «حتی اگر کاهش قیمت نفت به همین منوال باقی بماند، این افت های اقتصادی هم در کشور ادامه پیدا خواهد کرد و شاید هم مجددا به رکود برسیم.»
وی با بیان آن که عمده ترین بحث های تاثیرگذار به بحث سیاسی و قیمت نفت بازمی گردد گفت: «تقریبا هیچ کدام از این دو عامل در کنترل دولت نیست و نمی توان گفت که بازیگر اصلی آن مسئولین اقتصادی ما هستند.»
وی افزود: «اما برخی از کنترل ها در دستان دولت بود که می توانست انجام شود و موجب تشدید افت بازار نشود.»
مشکل نقدینگی
وی با بیان آنکه در حال حاضر یکی از بزرگترین مشکلات صنعت و اقتصاد بزرگ کشور مشکل نقدینگی است افزود: «ما باید برنامه ای مدون و دقیق و استراتژی مناسب داشته باشیم تا بتوانیم تامین مالی بنگاه های اقتصادی را از طریق بازار سرمایه انجام دهیم. این خود گام بزرگی در جهت رونق اقتصادی است.»
میرمعینی افزود: «یکی از بزرگ ترین راهکار هایی که می تواند اقتصاد کشور را از مشکلات خارج کند راه اندازی بازار سرمایه است. اما حداقل باید امنیتی در بازار سرمایه ایجاد شود تا سرمایه گذاران بتوانند به یک بازده مناسب دست پیدا کنند.»
وی تصریح کرد: «با پر رنگ شدن نقش بازار سرمایه در اقتصاد کشور، بنگاه های اقتصادی می توانند در این بازار پذیرفته شده و به راحتی از لحاظ مالی تامین شوند. از طرفی پول های سرگردان که در بازارهای موازی ایجاد تورم می کنند جذب تولید شده و تولید هم با استفاده از نقدینگی، طرح های جدید ایجاد و اشتغال زایی می کند.»
وی با بیان آنکه عمده بدهکارهای نظام بانکی عمدتا بنگاه های اقتصادی هستند گفت: «بنگاه های اقتصادی به دلیل آنکه سودهای کلانی بابت تسهیلات پرداخت می کنند دچار مشکل شده اند. یک نگاه و برنامه ریزی بلند مدت می تواند بورس را به جایگاهی در اقتصاد برساند که تمام این مشکلات را از پیش رو بردارد.»
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به قیمت پایین سهام در بورس گفت: «من موافق جذاب بودن قیمت ها در حال حاضر نیستم. زیرا بدون برنامه قیمت ها کف ندارند. اگر برنامه مدونی نداشته باشیم، بلاتکلیفی بر بازار حاکم می شود.»
وی افزود: «افت های اقتصادی زمانی به وحشت های اقتصادی (Panic) تبدیل می شود. اتفاقی که الان افتاده است. در این زمان طرح خوش بینانه ای برای اقتصاد ما وجود ندارد. طرحی برای خروج از وضعیت کنونی.»
وی تصریح کرد: «چرا تا الان بازار واکنش مثبت نشان نداده است؟ زیرا برنامه ای وجود نداشته است. هنگامی که تغییری مناسب ایجاد می شود، شوکی به بازار وارد می شود. بر همین مبنا خوش بینی، امیدواری و انتظارات جدیدی شکل می گیرد و تغییر در روند آغاز می شود. اما متاسفانه این اتفاق در بازار سرمایه نیافتاد.»
میرمعینی در پاسخ به این سوال که آیا تغییر در نرخ سود سپرده می تواند تغییری در روند بازار ایجاد کند یا نه گفت: «به نظر می رسد این تغییر نمی تواند زیاد تاثیر گذار باشد. زیرا تغییر باید تغییری محسوس و قابل ملاحظه باشد تا بتواند مسیر سپرده گذاری به سرمایه گذاری را تغییر دهد.»
وی افزود: «یکی از بزرگ ترین دلایل عدم تاثیرگذاری آن این است که دلیل محکمی برای اجرا شدنش وجود ندارد. پیش از این هم از این تصمیمات زیاد گرفته شده اما اجرای آن توسط بانک ها با روش هایی دور زده شده است.»
وی علاوه بر تاکید بر وجوب نظارت بانک مرکزی بر فعالیت بانک ها گفت: «باید آن جهش و تغییر مسیر در ذهن خود سپرده گذار ایجاد شود. زمانی که قابلیت و ضمانت اجرایی بالا باشد، سرمایه گذار حرفه ای حتما پول هایی که در سپرده دارد را تغییر مسیر داده و به سمت بازارهای دیگر همچون سرمایه می آورد.»
