مجله حسابرس درگفتگو با دکتر موسی بزرگ‌اصل عضو هیئت‌عامل سازمان حسابرسی ورئیس کمیته تدوین استانداردها به تشريح استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی پرداخت.
حسابرس
پیش از گفتگو ابتدا باید به‌عنوان یک حسابدار از کوششهای پیوسته، اثربخش و به دور از سروصدای هیئت‌تدوین استانداردها در تدوین و استقرار مجموعه چشمگیری از استانداردهای حسابداری و حسابرسی در ایران قدردانی کنم که بی‌هیچ تردید عظیمترین دستاورد حرفه حسابداری ایران پیش و بعد از انقلاب اسلامی است.
گفتگو درباره موضوع محوری این شماره مجله حسابرس را با این پرسش آغاز می‌کنم که هدف مباحث پیروی از استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی چیست؟ هماهنگ‌سازی استانداردهای ملی حسابداری با استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، یا به‌کارگیری کامل استانداردهای بین‌المللی؟
دکتر بزرگ اصل
هدف به‌کارگیری کامل استانداردهای بین‌المللی برای شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس است.
حسابرس
دلایل پذیرش استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی چه می‌تواند باشد؟
دکتر بزرگ اصل
مهمترین دلایل آن کاهش هزینه جذب سرمایه، کاهش عدم اطمینان و ریسک مربوط به شرکتها و کمک به تقویت روابط با اقتصاد جهانی است.
حسابرس
آیا به‌کارگیری کامل استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی و چشم‌پوشی از همگرایی امکان‌پذیر است؟
دکتر بزرگ اصل
بله، امکان‌پذیر است.
حسابرس
آیا استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی باید به‌عنوان تنها مجموعه استانداردها شناخته شود؟
دکتر بزرگ اصل
در درازمدت برای شرکتهای بورسی گزینه مناسبی است.
حسابرس
هماهنگ‌سازی با استانداردهای بین‌المللی حسابداری زمانی باید به‌وقوع بپیوندد که منافع حاصل از آن بیشتر از هزینه‌ها و عواقب اقتصادی آن باشد. آیا اندازه‌گیری دقیق و قابل‌قبول این منافع و هزینه‌ها و عواقب اقتصادی آن امکان‌پذیر است؟
دکتر بزرگ اصل
اندازه‌گیری هزینه و منافع تهیه اطلاعات در هیچ کشوری امکان‌پذیر نیست و با قضاوتهای کلی سروکار دارد.
حسابرس
یکی از مزایای به‌کارگیری استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، افزایش قابلیت مقایسه اطلاعات مالی شرکتهاست. آثار افزایش قابلیت مقایسه اطلاعات مالی چیست؟
دکتر بزرگ اصل
بهبود قابلیت مقایسه باعث افزایش کیفیت تصمیمات اقتصادی می‌شود.
حسابرس
یکی از مفاهیم اساسی در به‌کارگیری استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، «ارزش منصفانه» است. اثر به‌کارگیری این مفهوم بر قابلیت اتکاپذیری اطلاعات مالی چیست؟
دکتر بزرگ اصل
ارزش منصفانه بیشتر برای ابزار مالی استفاده می‌شود. اگرچه باعث ارائه اطلاعات به‌روز می‌شود اما این عیب را هم دارد که می‌تواند قابلیت اتکا را کاهش دهد. البته جلوی بسیاری از موارد مدیریت سود را می‌گیرد.
حسابرس
آیا حسابداران و حسابرسان ما از آمادگی لازم برای به‌کارگیری و رعایت استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی برخوردار هستند؟ آیا هزینه‌های آموزش این افراد را درخور ملاحظه ارزیابی می‌کنید؟
دکتر بزرگ اصل
به‌دلیل هماهنگی استانداردهای ملی با استانداردهای بین‌المللی، آمادگی نسبی وجود دارد اما استانداردهای بین‌المللی به‌خصوص پس از بحران مالی پیچیده‌تر شده است و نیاز به آموزش دارد.
حسابرس
چه عواملی مانع همگرایی استانداردهای ملی حسابداری با استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی می‌شود؟
دکتر بزرگ اصل
البته مهمترین عامل بازدارنده، قانون مالیاتهای مستقیم است و پس از آن نیز نبودِ وجود بازارهای قوی، تعیین ارزشهای منصفانه را مشکل می‌سازد.
حسابرس
آیا پذیرش استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی مستلزم تفاهم با مراجع بین‌المللی ذیربط است و شرایطی دارد؟
دکتر بزرگ اصل
برای ترجمه فارسی آن باید از این مرجع، مجوز دریافت شود که مذاکرات اولیه آن انجام شده است و کار زمانبری نیست.
حسابرس
بهترین رویکرد برای به‌کارگیری استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی در ایران کدام است؟ آیا این کار باید به‌تدریج انجام شود؟
دکتر بزرگ اصل
فرایند تدریجی به‌نظرم تا حد زیادی طی شده است و در حال حاضر در مورد شرکتهای بورسی که از اول ۱۳۹۵ ملزم به رعایت این استانداردها می‌شوند، فرایند تدریجی کاربرد ندارد.
حسابرس
از شرکت شما در این گفتگو سپاسگزاریم و امیدواریم برنامه به‌کارگیری استانداردهای بین‌المللی با موفقیت به انجام برسد.