اثربخشی گزارشگری مالی
جهان در مرحله ورود به عصری پس از كامپیوترهای شخصی است، در حالی‌که گزارشگری مالی هنوز در دنیای پیش از كامپیوترهای شخصی و ارتباطات غیرمستقیم باقی مانده است.
زبان گزارشگری تجاری توسعه‌پذیر یا ایكس‌بی‌آرال (XBRL) این قابلیت را دارد که اثربخشی گزارشگری مالی را بهبود بخشد. ایكس‌بی‌آرال قابلیت دارد رویكردی مناسب با هر سلیقه را برای صورتهای مالی امروز ارائه كند. به‌این ترتیب، استفاده‌كنندگان فرصت پیدا می‌كنند اطلاعات موردنیاز را استخراج كنند و نه بیشتر. سرمایه‌گذاران خرد، كاركنان و ناظران معمولی شركت نیز می‌توانند اطلاعات مربوط به معیارهای اصلی سنجش را استخراج كنند. در همان حال كه استفاده‌كنندگان خبره آزادی دارند كه تنها با یك تقه انگشت بر موش کامپیوتر، اجزا و زوایای اطلاعات مالی را درنوردند؛ ایكس‌بی‌آرال قابلیت دارد بازنویسی اطلاعات مالی در سیستمهای مرسوم را حذف و در نتیجه هزینه و اشتباه را كاهش داده و در همان زمان سرعت و كارایی تحلیل را افزایش دهد. علاوه بر آن، ایكس‌بی‌آرال به استفاده‌كنندگان صورتهای مالی امكان می‌دهد كه از اطلاعات مالی با هر زبانی كه با آن آشنایند، استفاده كنند.
بی‌تردید ایكس‌بی‌آرال مزایای درخورتوجهی دارد و فكری نو است كه زمان آن فرا رسیده است؛ اما مراجع حسابداری با چالش‌هایی نیز روبه‌رویند.
اول، باید اطمینان به‌دست آید كه دانشنامه ایكس‌بی‌آرال بالاترین كیفیت را داشته باشد و مراجع مهم حسابداری جهان مانند هیئت استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IASB)، هیئت استانداردهای حسابداری مالی (FASB) و ابتكار جهانی گزارشگری (GRI)، دانشنامه یكسانی را پذیرفته باشند.
دوم، مراجع استانداردگذار باید نسبت به الزامات ایكس‌بی‌آرال در تمام طول مسیر فعالیتهای استانداردگذاری حساستر باشند و آن را با این فعالیتها ادغام كنند. ایكس‌بی‌آرال نباید به‌عنوان كاری جدا و بعد از مرحله استانداردگذاری به حساب آید، بلكه باید به‌عنوان یكی از وظایف عادی استانداردگذاری قلمداد شود.
سوم، قابلیت‌های ایكس‌بی‌آرال هنوز به‌طور كامل شناخته نشده است و كشف قابلیت‌ها نیازمند كوشش عمومی همه حسابداران است. تهیه‌كنندگان صورتهای مالی، مراجع نظارتی و حرفه حسابداری و دیگر ذینفعان باید اطمینان پیدا كنند كه گزارشگری مالی الكترونیك پاسخگوی نیازهای همه آنها و پیش از همه جامعه سرمایه‌گذار است. در آینده، هر مشكل و محدودیتی كه در برابر سرمایه‌گذاران قرار گیرد، جامعه حسابداری پاسخگوی آن قلمداد می‌شود.
حرفه حسابداری ایران به تحولات گزارشگری الكترونیكی جهان كه كم‌كم به كشور ما هم وارد شده و می‌شود، كم‌توجه بوده است؛ اکنون زمان آن فرا رسیده كه این مسئولیت مهم در ردیف وظایف اصلی جامعه حرفه‌ای قرار گیرد.
يدا… كرمي – مجله حسابرس
