آشنايي با مفاهيم کلي قانون ماليات بر ارزش افزوده
در مباحث گذشته تلاش گرديد به اجمال تاريخچه ماليات بر ارزش افزوده در ايران و ساير نقاط جهان مورد بررسي قرار گيرد. در ادامه سعي خواهد شد به تبيين تعاريف و مفاهيم کلي اين قانون اشاره گردد. در حال حاضر ماليات بر ارزش افزوده رايج ترين نوع ماليات در دنيا بشمار مي رود. بر همين اساس براي مطالعه هرچه بيشتر درخصوص اين منبع مالياتي لازم است با برخي از اصطلاحات آن آشنا شويم.
دامنه شموليت قانون ماليات بر ارزش افزوده براي کل اقتصاد در بخش کالا و خدمت مطرح بوده و معمولاً نمود آن در هنگام عرضه کالا، ارائه خدمت و يا صادرات و واردات کالا و خدمات مي باشد. البته لازم به ذکر است که اين دامنه داراي محدوديتي با اعطاي معافيت براي برخي از اقلام کالا و خدمات است که در بررسيهاي آتي در مبحث کالا و خدمات معاف به تفصيل به آنها اشاره خواهد شد. شايان گفتن است منظور از ماليات در اين قانون کليه موارد جز حقوق ورودي و ساير مالياتها و عوارض خاص را شامل مي شود اصولاً از ديدگاه اقتصادي ارزش افزوده، ما به التفاوت ارزش ستانده و ارزش داده است. اما در تدوين قانون به لحاظ ارائه نگرش مطلوب اجرائي، اين تعريف براساس استانداردهاي حسابداري و با تکيه بر روش صورتحساب ارائه گرديد. لذا ارزش افزوده را تفاوت بين ارزش کالا و خدمات عرضه شده با ارزش کالا و خدمات خريداري شده يک شخص در يک دوره معين تعريف مي¬کنند. به تعبير ديگر ارزش افزوده مبين اختلاف بين کل ارزش کالاها يا خدمات فروخته شده با کل ارزش کالاها و خدمات خريداري شده در يک دوره معين مي باشد. بموجب ماده (۴) قانون، عرضه کالا، انتقال کالا از طريق هر نوع معامله بوده و اين بدان معني است که اگر مالکيت يک کالا از شخصي به شخص ديگر به هر ترتيبي واگذار گردد فرايند مذکور عرضه کالا تلقي شده و مشمول ماليات بر ارزش افزوده خواهد بود. ولو آنکه کالاي فوق بصورت هديه و هبه به فرد ديگري اعطا گردد. براساس ماده (۵) قانون منظور از ارائه خدمات، انجام خدمات براي غير در قبال ما به ازاء گفته مي شود. شايان گفتن است که در نظام ماليات بر ارزش افزوده عنوان مودي به اشخاصي اطلاق مي شود که بر عرضه کالا و يا خدمت و واردات و صادرات آنها مبادرت مي نمايند. در نظام ماليات بر ارزش افزوده معاوضه کالاها و خدمات بدينصورت انجام مي پذيرد که عرضه کالا يا خدمت از طرف هر يک از طرف متعاملين تلقي و بطور جداگانه مشمول ماليات مي گردند. به ديگر سخن چون وجهي بين طرفين معامله دريافت و پرداخت نمي شود ، بايد صورتحساب جداگانه صادر و به ارزش کالاها يا خدمات معاوضه شده، ماليات بر ارزش افزوده آن را نيز لحاظ نمود. در قانون مالياتهاي مستقيم سال مالياتي عبارتند است از يک سال شمسي که از اول فروردين هر سال شروع و به آخر اسفندماه همان سال ختم مي گردد در حاليکه در اين نظام مالياتي هر سال شمسي به چهار دوره مالياتي سه ماهه تقسيم شده که فعالان اقتصادي مکلفند براي هر دوره يک اظهارنامه به اداره امورمالياتي ارائه نمايند. تاريخ تعلق ماليات در مورد عرضه کالا و ارائه خدمات و نيز واردات و صادرات الف) در مورد عرضه کالا تاريخ تعلق ماليات، تاريخ صورتحساب، تاريخ تحويل کالا با تاريخ تحقق معامله کالا هر کدام که مقدم باشد، بوده، ضمناً در موارديکه از کالاي خريداري يا توليد يا تحصيل شده، کالائي بعنوان دارائي و يا برداشت شخصي مورد استفاده قرار گيرد، تاريخ ثبت دارايي در دفاتر يا تاريخ شروع استفاده هرکدام که مقدم باشد با تاريخ برداشت حسب مورد ب) در مورد ارائه خدمات تاريخ تعلق ماليات، تاريخ صورتحساب يا تاريخ ارائه خدمت هر کدام که مقدم باشد و در مورد معاوضه خدمات، تاريخ معاوضه ملاک عمل مي باشد. ج) در مورد صادرات و واردات درخصوص صادرات، هنگام صدور (از حيث استرداد)، زماني که کالا يا خدمتي به خارج از کشور صادر مي گردد، تاريخ صدور کالا در هر دوره اي که قرار گيرد، ماليات و عوارض پرداختي بابت کالا و خدمت صادر شده در دوره مزبور بعنوان اعتبار منظور و قابل استرداد خواهد بود. در مورد واردات کالا از گمرک، تاريخ ترخيص از نظر محاسبه ماليات و عوارض کالاي وارداتي، توسط گمرک، لحاظ مي شود. ضمناً درخصوص صادرات و واردات خدمت، تاريخ پرداخت ما به ازاء ملاک عمل مي باشد.
اسماعيل استاد محمد
با سلام
اگر مالیات بر ارزش افزوده روش بهتری برای گرفتن مالیات است، آیا بهتر نیست که مالیات بر در آمد را حذف کنند و فقط مالیات بر ارزش افزوده بگیرند؟
این که دولت ها هم از توبره بخورند و هم از آخور که درست نیست!
مضافا اینکه به عنوان یک ایرانی مسلمان شما ببینید ما چند نوع پرداختی داریم:
خمس که ۱/۵ منفعت کسب است و البته اضافات دیگری هم دارد.
انواع و اقسام زکات (مال و بدن)
مالیات بر درآمد
مالیات بر ارزش افزوده
و البته انواع و اقسام دیگر مالیات اعم از مستقیم و غیر مستقیم
پس ما کی زندگی کنیم؟
جناب حسن خان
بله بهتر است و در آینده پس از برابری میزان آن با آنچه که قانون هر ساله جهت سهم درآمد های دولت تعیین می کند یقینا” اتفاق خواهد افتاد .
خداحافظ /
با عرض سلام وتشکر از اطلاعات منتشر شده.
می خواهم بدانم آیا شرکت های کارگذاری بورس که به خرید وفروش سهام برای سرمایه گذاران مبادرت دارند وهمچنین گاها برای خود نیز با قصد کسب سود خریدو فروش را انجام می دهند مشمول مالیات عملکرد هستند به چه طریق.درمورد مالیات بر ارزش افزوده نیز چه تکلیفی دارند؟
سلام جناب سلمان
نمی دانم کجا هستی ، اگر تهران هستی و یا نزدیک آن ، پیشنهاد می کنم به اداره کل امور مالیاتی غرب تهران مراجعه که یقینا” در این خصوص راهنمایی می کنند و پاسخ تان را می گیرید .
موفق باشید /