الزامات رعایت استانداردهای حسابداری و حسابرسی

*بهروز رزم آزما

اصلاحی آئین نامه اجرایی قانون استفاده از خدمات تخصصی حســــــابداران ذیصلاح بعنوان حسابدار رسمی با پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی در تاریخ ۱۷/۷/۱۳۹۲ به تصویب هیات وزیران رسید۰ اصلاحات مزبور عمدتا“ در باره گزارشات سه ماهه موضوع قانون مالیات برارزش افزوده ونحوه برخورد سازمان امورمالیاتی با این گزارشات می باشد قابل ذکراست طبق قانون گزارشات یادشده باید طبق استانداردهای حسابداری ارائه گردد۰ (ماده ۲۷ قانون مزبور)

این درحالیست که اصولا“ اظهارنامه مالیاتی مالیات برارزش افزوده مصوب سازمان امورمالیاتی فاقد ترازنامه و سود و زیان بوده لذا امکان اظهار نظر در باره رعایت اســتانداردها در خصوص تعیین مأخذ مالیات برارزش افزوده مودیان  امکانپذیر نمی باشد۰

دراین خصوص اشعار می دارد این حرفه حسـابداری نیست که برای خویش روشهایی را مدون نموده تا آنرا به مورد اجرا درآورد، بلکه این الزاماتی اســت که قانونگذار برای این حرفه معلوم داشته وآئین نامه های مصوب هیات وزیران نیز حاکی از این امر است ۰

بررسی و تحلیل و تعریف قانونی مطالب یاد شــــده شامل اظهار نظر مجلس شورای اسلامی ، وظایف حسابداران رسمی ، مالیات ارزش افزوده و قانون مالیاتهای مستقیم (گزارشات مالیاتی ) به قرار ذیل بیان می گردد۰

۱-  نظر مجلس شورای اسلامی : هیات بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین قســمتی از اساسنامه شرکتی که درآن برخی از اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی مورد تصویب دولت قرار گرفته را مغایر با قوانین تشـــخیص داده است این مغایرت از طریق رئیس مجلس شورای اسلامی به قرارمتن ذیل به ریاست جمهوری ابلاغ گردیده است :

” نظر به بند ” ز”  ماده ۷ قانون سازمان حسابرسی مصوب ۱۳۶۶ که سازمان مذکور را ” مرجع تخصصی و رسمی تدوین اصول و ضوابط حسابداری در سطح کشور”  معرفی گردیده است ۰

هــیچ نهاد دیگری صلاحیت تصویب اصول و ضوابط مذکور را ندارد ، از این رو تصویب ماده ۳۳ اساسنامه ( مصوب هیات وزیران ) که حاوی برخی از اصول و ضوابط حســـابداری و حسابرسی اســـت چون خارج از صلاحیت هیات وزیران می باشد مغایر باقانون است ( مصوبه ۷۷۵ مورخ ۲۹/۷/۱۳۹۲ مجلس شورای اسلامی )

۱۲-  وظایف حسابداران رسمی مطابق ماده واحده : کلیه اشخاصی که در اجرای قانون ماده واحده (حسابداران رسمی) تعیین صلاحیت شده به عنوان حسابداررسمی شناخته می شوند، وظایف این اشخاص در آئین نامه مصوب هیات وزیران مشــخص گردیده و وظایف مقرر در آئین نامه مصوب هیات وزیران مشخص و به قرار ذیل است ( تبصره ۴ ماده واحده و آئین نامه اجرایی )

الف –  رعایت قوانین و مقررات تجارتی ، مالیاتی و سایر قوانین و مقررات مرتبط با فعالیت شخص مورد رسیدگی ۰

ب- رعایت اصول و ضوابط حسابداری در تهیه و ارائه صورتهای مالی و یادداشتهای همراه آن ۰

ج-  نحوه ارائه وضعیت مالی و نتایج عملیات شخص مورد رسیدگی در صورتهای مالی ۰

شایان ذکر است در این آئین نامه مقصود و اصول و ضوابط فوق الذکر همان مصوبات بند ” ز” ماده ۷ قانون اساسنامه سازمان حسابرسی می باشد۰

۳-  مالیات برارزش افزوده : طبق تبصره ۵ ماده  ۵ اصلاحی آئین نامه اجرائی یادشده حسابداران رسمی می توانند گزارشات مالیات برارزش افزوده را انجام داده و اظهار نظر خویش را درارتباط با رعایت استانداردهای حسابداری درتشخیص مأخذ مالیات برارزش افزوده مودی را به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند این در حالیست که اظهارنامه مالیاتی مودیان فاقد ترازنامه و سود و زیان بوده لذا امکان اظهار نظر در خصوص رعایت استانداردهای حسابداری برای حــسابداران رسمی مقدور نمی باشد ، قابل ذکر است که اظهار نظردر مورد اقلام خاص صورتهای مالی درمواردی مجاز است که اولا “ صورتهای مالی حســـابرسی شده باشند درثانی کلیه اقلام مرتبط با آن نیز مورد توجه و بررسی قرار گیرند۰ ( استاندارد ۸۰۵ حسابرسی )

۴-  قانون مالیاتهای مستقیم : درقانون مالیاتهای مستقیم مواردذیل بعنوان تکلیف مودیان مالیاتی بیان گردیده است :

الف- تهیه و نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک مودیان باید با رعایت اصول و ضوابط پذیرفته شده ( مصوب سازمان حسابرسی ) نگهداری شود ۰

ب- مودیان مالیاتی می توانند تشخیص رعایت موازین فوق را از اعضای جامعه حسابداران رسمی درخواست و گزارشات آنانرا به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند۰

ج-  مودیان مالیاتی می توانند گزارشات مالیاتی را نیز از حسابداران رسمی مطالبه نمایند۰دراین گزارشات مالیات بردرآمد مودیان با رعایت اصول و ضوابط و اســـتانداردهای حسابداری مشخص می شود شایان ذکر است ارائه گزارشات حســابداران رسمی نافی اختیارات مامورین تشخیص و یا مودیان مالیاتی طبق مفاد دیگر قانون مالیاتهای مستقیم  نمی باشد با توجــــه به جمیع جهات فوق و با عنایت به این امر که تجویز قانونگذار مبنی براینکه سازمان حسابرسی به عنوان تنها مرجع رسمی و تخصصی اصول و ضوابط اســـتانداردهای حسابداری و حسابرسی در سطح کشور شناخته شده است لذا اجرای مصوبات سازمان مزبور در موارد فوق الذکر برای کلیه دستگاههای اجرائی وکارکنان آن از قبیل سازمان امور مالیاتی لغایت سازمان بورس بعد از اجرای قانون الزام آور است و لحاظ این امر تنها مختص به سازمان حسابرسی یا اعضای جامعه  حسابداران رسمی نیست .

منبع : دنیای اقتصاد