براساس اخبار تارنمای جامعه حسابداران رسمی، مجمع عمومی جامعه حسابداران رسمی ایران در مردادماه مورخ ۲۳/۵/۱۳۹۲ با دستور جلسه انتخاب اعضای شورای‌عالی جامعه برگزار خواهد شد. این پنجمین انتخابات شورای‌عالی جامعه است بنابراين نگاهی به عملکرد شورای‌عالی جامعه می‌تواند رهنمود اعضا در انتخاب کاندیداهای جدید شورای‌عالی باشد.
بدیهی است از آنجا که جامعه حسابداران یک نهاد حرفه‌ای است بنابراين کاندیداها قاعدتا در چارچوب برنامه اعلام شده و توانمندی‌های شخصی و شهرت و اعتبار حرفه‌ای باید قادر به کسب آرا باشند. خوشبختانه در انتخابات شورای‌عالی جامعه موضوع یارانه و مبلغ آن تاثیر خاصی در روند انتخابات نخواهد داشت زیرا تا آنجا که سوابق و مستندات نشان می‌دهد اعضای جامعه حسابداران بدون استفاده از یارانه هم قادر به تامین معیشت زندگی خود هستند.
اما حکایت ورود به عملکرد اعضای شورای‌عالی چه در ادوار گذشته و چه در دوره فعلی نشان می‌دهد با وجود تند و تیز بودن اعضای شورای‌عالی و خط و نشان کشیدن! متاسفانه جامعه حسابداران رسمی همه سنگرهای حرفه‌ای را یکی پس از دیگری از دست داده به طوری که امروزه عملا سازمان بورس، سازمان امور مالیاتی و… حرفه حسابرسی کشور را به دست گرفته و تداوم فعالیت موسسات حسابرسی حتی در مورد شرکت‌های غیربورسی هم جای تردید دارد.
ویژگی انتخابات این دوره در آن است که به علت تغییر اساسنامه بسیاری از اعضای فعلی و همچنین چهره‌های شاخص حسابداری به علت محدودیت دوره‌ای قادر به کاندیداتوری مجدد نیستند بنابراين جامعه با کاندیداهایی مواجه خواهد شد که شاید برای نخستین بار مطرح می‌شوند. جامعه حسابداران رسمی یک نهاد حرفه‌ای غیردولتی (البته با شک و تردید) است که وظیفه آن در چارچوب اساسنامه جامعه حسابداران و ماده واحده «استفاده از خدمات تخصصی حسابداران ذی‌صلاح» و همچنین سایر قوانین و مقررات موضوعه تعریف شده که مبانی آن روشنگری در بخش حسابداری است.
متاسفانه به دلیل عدم تفاهم و تعامل ميان اعضای جامعه از یک طرف و جامعه و سایر نهادهای اثرگذار حرفه‌ای نظیر سازمان حسابرسی، انجمن حسابداران خبره ایران، انجمن حسابداری ایران و دیوان محاسبات، از طرف دیگر موضوع انتخابات، به ابزاری به منظور رقابت این نهادها در حوزه حرفه حسابرسی تبدیل شده در حالی که با نگاهی به فعالیت جامعه و نقش اعضای شورای‌عالی قاعدتا نباید منافع خاصی برای اعضای شورای‌عالی متصور بود! که موضوع رقابت انتخاباتی آن مشابه سایر انتخابات باشد. اما با کمال تاسف باید گفت که انتخابات در این نهاد حرفه‌ای غیراقتصادی نیز مشابه همه نهادهای دیگر نه تنها اقتصادی و منفعت‌بردار شده که برخی عملا برای راهیابی به شورای‌عالی از هیچ اقدام غيرحرفه‌ای درگذشته خودداری نکرده‌اند! از هم اکنون می‌توان به خوانندگان روزنامه‌های اقتصادی نوید داد که از اين پس همه روزه شاهد انواع و اقسام مقالات انتخاباتی در قالب نقد قانون مالیات‌ها، نقد یارانه‌ها، نقد اساسنامه جامعه و … خواهند بود. البته این خود یک مزیت نسبی برای روزنامه‌های اقتصادی است که با «فوران مقاله» مواجه شوند اما یک لحظه درنگ کنیم و منافع حرفه‌ای جامعه را مدنظر قرار دهیم. از یک‌طرف به درستی در لایحه اصلاحیه قانون مالیات‌ها موضوع حسابرسی مالیاتی (که عملا به شکل دکانی پر زرق و برق برای عده‌ای درآمده بود) منتفی شده و از طرف دیگر حضور حسابرسان در بازار سرمایه دچار موانع عدیده‌ای شده که برخی از آنها به عنوان الزامات بازار و برخی دیگر سلیقه افرادی است که تصور می‌کنند قدرت خود را در صدور بخشنامه‌های خارج از حیطه حسابرسی و اعمال نظارت‌های بی‌جا اعمال كنند.
متاسفانه به علت پراکندگی حسابداران رسمی و تشتت آرا و کج سلیقگی و تکیه بر «منافع موسسه‌ای» عملا جامعه حسابداران دارای وحدت رویه مشخصی در قبال منافع اعضای جامعه نبوده و ظاهرا اوضاع و احوال جدید و معضلات حرفه‌ای دست به دست هم داده و باری به هر جهت رفتار می‌شود. به خود آئیم و به عنوان «نهاد امین ملت» ارج و قرب حرفه را پاس داریم و با انتخاب کاندیداهای شایسته و تنها با اتکای به شایسته‌سالاری و نه حمایت از این یا آن فرد و گروه، نمایندگان واقعی جامعه را روانه شورای‌عالی كنيم.
تجربه چهار دوره گذشته نشان داده که هر چقدر هم که از حرفه و حرفه‌ای بودن گفته شود، سرانجام باید همچون سایر انتخابات گروهبندی خاصی پیرامون این و آن کاندیدا به‌وجود آید اما چه بهتر که قبل از گروهبندی برنامه یا علت حضور کاندیداها در شورای‌عالی به صورت مکتوب و مشخص بیان شود اما فراموش نکنیم که در جامعه حرفه‌ای، دیگر «تکلیف و خواب‌نما شدن» موضوعیت ندارد بنابراين باید برای انتخاب کردن و انتخاب شدن یک معیار اصولی برگزینیم و به سوالاتی نظیر «توسعه و اعتلاي حرفه حسابرسی از چه طریق»، «حمایت از منافع حرفه حسابداری و حسابرسی به چه طریق»،
«برنامه سه ساله ما چه هست»، «در قبال نظارت نهادهای غیرمسوول بر حرفه حسابرسی چه اقدامی خواهیم کرد.» پاسخ دهیم تا اعضای جامعه بتوانند به درستی شایسته‌ترین کاندیداهايی که حاضر به دفاع از منافع حرفه‌ای (و نه منافع صنفی) در راستای مسوولیت‌های اجتماعی و شفاف‌سازی هستند را برگزینند.
بدیهی است از اشخاصی که در صدور گزارش‌هاي حسابرسی و حسابرسی مالیاتی مشکل داشته یا دارند و آنانی که پشت پرده آگهی‌های تجارتی حسابرسی يك روزنامه كثيرالانتشار هستند انتظار نمی‌رود کاندیدا شوند که در این صورت باید پاسخگوی اعمال غیرحرفه‌ای خود نیز باشند. افزون بر اين دوستانی که خود را بیش از سایرین می‌دانند فاقد توانايی حرفه‌ای و ویژگی‌های عضو جامعه که همانا «سخنوری حرفه‌ای، پایگاه اجتماعی حرفه‌ای، قدرت تفهیم منافع و مختصات حرفه به جامعه، قدرت تعامل با نهادهای اثرگذار برحرفه، توانايی دفاع از حرفه حتی در صورت برخورد با برخی منافع سایر اعضا با جسارت حرفه‌ای میدان را به اعضايی واگذار کنند که دارای ویژگی‌های يادشده باشند تا اعضای شورای‌عالی با رای بالا دارای اعتماد به نفس حرفه‌ای و اجتماعی در اعتلای حرفه کوشا باشند.
غلامحسين دواني
بورس نيوز