توقف نمادها در بازار سرمايه ايران يكي از دغدغههاي بزرگ سرمايهگذاران به شمار ميرود. اتفاقي كه ميتواند قدرت نقدشوندگي و به تعبير واضحتر تبديل سهام شما به پول نقد را با تهديد مواجه كند.
توقف نماد در بازار سرمايه ايران به آن معناست كه هيچ معاملهاي اعم از خريد يا فروش نميتواند بر روي سهام مورد نظر صورت گيرد و نهاد ناظر به دلايل مختلفي همچون افزايش يا كاهش با اهميت سود شركت، شائبه دستكاري قيمت و روند غيرعادي افت و خيز سهام يا برگزاري مجامع عادي و فوقالعاده و مسائلي از اين دست، معاملات يك سهم را متوقف كند. بهاين ترتيب اتفاقات با اهميت رخ داده در داخل شركت يا خارج از آن نميتواند به سود و زيانهاي غيرواقعي سهامداران منجر شود، اما در بورس تهران توقف نمادها با استرس مضاعفتري نسبت به ساير بازارهاي مالي جهان دنبال ميشود، چراكه در بازار سرمايه ايران ممكن است نماد يك شركت براي مدت طولاني متوقف شود و سرمايهگذاران آن نتوانند سهام خود را به پول نقد تبديل كنند، درست مثل ملكي كه هيچ خريداري ندارد.
اما زماني واژه توقف نماد براي سرمايهگذاران بورس تهران و فرابورس ايران جديتر و پراسترستر ميشود كه سهامداران با نمادهايي مواجه ميشوند مثل پيام، آزمايش و… .
شركتهايي كه روزگاري سهامداران زيادي داشته، اما به يكباره نماد آنها متوقف شد و حال پس از گذشت چند سال خبري از بازگشايي آنها نيست.
البته بدون شك اتفاقي كه براي اين نمادها در سال ۸۷ رخ داد چارهاي جز توقف نماد را براي نهاد ناظر بر جاي نگذاشت، اما وقتي كمي جلوتر ميرويم ميبينيم كه پروژه توقف نمادها حتي براي نمادهاي پيشرو هم اتفاق ميافتد.
بدون ترديد فعالان بازار سرمايه فراموش نكردهاند كه نماد پالايشگاه اصفهان ۹ ماهي در بورس متوقف بود و هرچند پس از بازگشايي رشد قابل توجهي را از خود به نمايش گذاشت؛ اما اين اتفاق با استرس طولانيمدت سهامداران همراه بود و عملا اگر شركت رشد سود و به تبع آن قيمت سهام نبود شايد بلوكه شدن سرمايه سهامداران در اين شركت ميتوانست زيانهاي بسياري را به همراه داشته باشد يا وقتي همين نماد پالايشگاه تهران كه ۶۵۰ درصد رشد قيمت پس از ۷ ماه به تالار شيشهاي بازگشت و غيبت طولاني مدتش سبب شد كه شماري از سهامداران بيتاب آن سهام خود را به صورت وكالتي (خريد و فروش وكالتي در بازار سرمايه ممنوع است و نيازمند كسب مجوزهايي از نهاد ناظر ميباشد) بفروشند.
باري، توقف نمادها در بازار سرمايه ايران هرچند اشكها و لبخندهايي را براي سهامداران به همراه داشته اما در ماههاي اخير با سياستهاي تعديلي از سوي نهاد ناظر مواجه شده است. به اين معنا كه در ماههاي اخير نهاد ناظر بازار سرمايه سعي كرده تا مدت زمان توقف نمادها را كاهش دهد، ولي به نظر ميرسد كه هنوز در برخي موارد سازوكار توقف نمادها نياز به اصلاحاتي دارد.
در بورسهاي پيشرفته جهان مشاهده ميكنيم كه نماد يك شركت در يك روز متوقف و بلافاصله پس از انتشار اطلاعات بازگشايي ميشود، اتفاقي كه در بازار سرمايه كمتر رخ ميدهد و حتي در صورت ارائه اطلاعات لازم از سوي شركتها، بازگشايي نماد به روز بعد موكول ميشود.
از اين رو به نظر ميرسد كه كمتر شدن زمان بازگشايي و توقف نمادها ميتواند به كاهش ريسك نقدشوندگي بازار سهام منجر شود.
نكته ديگر شفافسازي لازم درخصوص نمادهاي مستحق توقف يا بازگشايي است. بعضا شاهد اين موضوع هستيم كه گفته ميشود چرا بورس نماد فلان شركت را متوقف كرده، اما شركت ديگر را نه…
در اين شرايط به نظر ميرسد كه قواعد بازگشايي نمادها در بازار سهام پس از بازنگري جدي و طراحي امكان معاملات سهام برخي شركتهاي غيرشفاف در بازار پايه فرابورس، نياز به يك شفافسازي دقيق و مشخص دارد.
عليرضا باغاني
منبع : دنياي اقتصاد