از فرار مالیاتی تا تخلف گمرکی
آیین نامه قانون مقررات صادرات و واردات شرایط اخذ کارت بازرگانی را تعیین کرده است. این شرایط از سوی اتاق های بازرگانی احراز می شود و سپس بررسی و تایید نهایی در سازمانهای صنعت، معدن تجارت (بازرگانی سابق) در استان ها انجام می شود. لذا در کارت های فعلی امضای مسئول اتاق مؤید عضویت متقاضی در اتاق است و امضای رییس سازمان صنعت، معدن تجارت مربوطه مؤید اعتبار کارت بازرگانی.
با هوشمند شدن کارت ها بخشی از مشکلات ناشی از سوء استفاده از آنها مرتفع می شود اما کماکان شرایط اخذ کارت چندان سخت نیست و مثلا تا پیش از این حتی داشتن مدرک دیپلم اجباری نبود و صرفا معرفی یک محل به عنوان محل کار، عدم سوء پیشینه و یا اجاره نامه ای و داشتن یک حساب بانکی کافی است که افراد به راحتی این شرایط را فراهم می کنند.
همچنین ثبت نام در دفاتر تجاری از طریق ادارات ثبت شرکت ها به آسانی انجام می گیرد. اتاق ها هم مجاز به عدول از این شرایط نیستند و اگر بیش از این از متقاضیان مدرک بخواهند یا شرط گذاری کنند متقاضیان حق دارند از اتاق شکایت کنند.
در حال حاضر و با این که شرایط اخذ کارت تغییر نکرده، به واسطه هوشمند شدن کارت ها اطلاعات در سامانه ای متمرکز می شود و این امکان دیگر وجود ندارد که افراد در چند استان کارت بگیرند یا کارت را جعل کنند. این گونه تخلفات با این که همواره تخلف محسوب می شده اما امکان کنترل بر روی آنها وجود نداشته است و اکنون با هوشمند شدن کارت ها سامانه این کارت ها با سامانه گمرک، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سایر بخش های مرتبط با فرایند تجارت خارجی مرتبط می شود.
متاسفانه گاه دیده می شود که برخی افراد سود جو با سوء استفاد از افراد ساده دل که با شرایط دریافت کارت آشنایی ندارند، به نام ایشان کارت بازرگانی می گیرند و در این قالب فرارهای مالیاتی و تخلفات گمرکی و غیره دارند. این سودجویان مبالغ ناچیزی به افراد ناآشنا می پردازند تا به نام آنها کارت بگیرند و در طول مدت اعتبار کارت با آن کار می کنند ومالیات سایر حقوق دولتی را هم نمی پردازند و گاه متواری می شوند و بدهکار اصلی به دولت، صاحب کارت است که عموماٌ هم آه در بساط ندارد و در قبال مبلغ ناچیزی که بابت در اختیار قرار دادن نام خود دریافت کرده به عنوان متخلف شناخته می شود.
اکنون و با وجود حرکت به سمت آن لاین شدن فرایندها کماکان نمی توان مانع صدور کارت برای برخی افراد که حائز شرایط دریافت کارت هستند و شائبه سوء استفاده های مزبور از کارت از ناحیه آنها وجود دارد، شد چون سامانه کارت هوشمند نیت گیرندگان کارت را نمی تواند تشخیص دهد و لذا این گونه سوء استفاده ها کماکان محتمل است. البته به سازو کار دیگری که در اتاق ایران در حال اجرای آزمایشی است و آن طرح رتبه بندی کارتهای بازرگانی است می شود تا حد بیشتر جلوی تخلفات را گرفت. امیدواریم با اجرای کامل هر دو طرح خوب اتاق یعنی سامانه کارت هوشمند و رتبه بندی کارتهای بازرگانی، اتاق بازرگانی در حد توان و امکان خود در راستای کنترل تخلفات احتمالی انجام وظیفه کند و سایر تخلفات محتمل را هم باید با اصلاح سایر نظامهای کنترلی و صد البته بهبود محیط کسب و کار پیش گیری نمود.
پدرام سلطانی- نایب رئیس اتاق ایران
