اطلاعات، ارزشمندترین دارایی در بازار سرمایه
معتبر و قابل اتکا، جامع، به روز و مرتبط بودن چهار ویژگی اطلاعات مفید در بازار سرمایه است.
پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا) با هدف توسعه فرهنگ سهامداری و معرفی هر چه بیشتر بازار سرمایه به علاقه مندان، متن های آموزشی الفبای بورس را منتشر می کند.
.
در این متن های آموزشی، ارکان مختلف بازار سرمایه، ابزارهای و نهادهای مالی جدید، نحوه ورود و معامله و … به زبانی در اختیار علاقه مندان قرار می گیرد.
.
بخش دوازدهم این مجموعه به توضیح اطلاعات و نقش آن در سرمایه گذاری می پردازد:
این جمله را به خاطر بسپارید: “اطلاعات ارزشمندترین دارایی در بازار سرمایه است”. امروز قصد داریم درباره این جمله صحبت کنیـم.
.
حتما به خاطر دارید که در قسمت گذشته، درباره ریسک صحبت کردیم. یکی از تعاریفی که درباره ریسک ارائه کردیم، احتمال تفاوت واقعیت با پیش‌بینی بود. هر اندازه تفاوت واقعیت با پیش‌بینی بیشتر باشد، ریسک بیشتر خواهد بـود. فرض کنید قیمت سهم یک شرکت در حال حاضر ۱۵۰ تومان است و شما پیش‌بینی می‌کنید قیمت این سهم در پایان سال به ۲۰۰ تومان برسـد. حال اگر در پایان سال، قیمت سهم بجای ۲۰۰ تومان، به ۱۶۰ تومان رسید، چه اتفاقی می‌افتد. بین پیش‌بینی شما و آنچه که اتفاق افتاده، ۴۰ تومان اختلاف وجود دارد. این یعنـی ریسک!
.
با این اوصاف، چطور می‌توان این ریسک را کاهش داد؟ پاسخ یک جمله ساده است: هرچه پیش‌بینی دقیق‌تر باشد، ریسک کمتـر می‌شود.
اینجاست که سؤال دوم مطرح می‌شود: چطور می‌شود پیش‌بینی را دقیق‌تر انجام داد؟ پاسخ این سؤال در استفاده از اطلاعات دقیـق و معتبـر نهفته است.
.
بنابراین، بی‌دلیل نیست که می‌گویند اطلاعات، ارزشمندترین دارایی در بازار سرمایه است؛ چون مبنای اصلی تصمیم‌گیری در بورس و کنترل ریسک در این بازار، تصمیم‌گیری براساس اطلاعات است و دقیقا به همین خاطر هم هست که براساس قوانین و مقررات، شرکت‌هایی که سهامشان در بورس خرید و فروش می‌شود، موظفند اطلاعات مالی و عملکردی خود را به صورت مستمر و یکسان، در اختیار همه سرمایه‌گذاران قرار دهند تا سرمایه‌گذاران بتوانند براساس این اطلاعات، درمورد خرید، فروش و یا حفظ سهام خود تصمیم‌گیری کنند.
.
اگر به خاطر داشته باشید، در برنامه قبل انواع ریسک‌ها را معرفی کردیم: ریسک تورم، ریسک نرخ ارز، ریسک نرخ سود، ریسک سیاسی، ریسک تجاری، ریسک نقدشوندگـی و ریسک مالی.
اگر به تعاریفی که برای این ریسک‌ها اشاره کردیم دقت کنید، متوجه خواهید شد که با استفاده از اطلاعات صحیح و معتبر، می‌توان بخش قابل توجهی از این ریسک‌ها را کنترل کرد.
.
برای مثال، گفتیم که یکی از ریسک‌هایی که سرمایه‌گذار با آن مواجه است، ریسک مالی است، به این معنا که اگر شرکت میزان زیادی وام از بانک گرفته باشد، طبیعتا باید اصل و سود وام دریافتی را به بانک پرداخت کند و اگر میزان فروش و سودآوری شرکت، متناسب با شرایط وام دریافتی از بانک نباشد، با ریسک عدم توانایی بازپرداخت وام مواجه خواهد شد. میزان استقراض شرکت از بانک، موضوعی است که به راحتی با بررسی اطلاعات مندرج در صورت‌های مالی ، قابل شناسایـی و ارزیابی است.
.
همچنین درمورد سایر انواع ریسک‌ها مثل ریسک نرخ تورم، نرخ سود، نرخ ارز و… هم اگرچه تحلیل این متغیرهای اقتصادی مبتنی‌بر تحلیل روند نوسانات آنها در آینده است، اما سرمایه‌گذار می‌تواند با بررسی دقیق شاخص‌های اقتصادی منتشر شده از سوی نهادهای رسمی و همچنیـن کمک گرفتن از متخصصان مالی و اقتصادی، به پیش‌بینی قابل قبولی از وضعیت این شاخص‌ها در آینده و تحلیل آنها بر قیمت سهام و سایر اوراق بهادار دست یابد.
.
بنابراین، بهره‌گیری از اطلاعات با کمک به افزایش دقت پیش‌بینی، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. اما اطلاعات خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند؟
چهار ویژگی اساسی اطلاعات را مفید و قابل اتکا می‌کند:
.
۱- معتبر و قابل اتکا باشد:به همان اندازه که اطلاعات صحیح و معتبر می‌تواند در موفقیت سرمایه‌گذاری مؤثر باشد، اطلاعات نادرست یا شایعات می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش دهد. فرض کنید سرمایه‌گذاری با شنیدن شایعه افزایش قیمت خودرو و امید به اینکه این افزایش، موجب سودآوری قیمت سهام شرکت‌های خودروساز می‌شود، اقدام به خرید سهام آنها، آنهم با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی سهم می‌کند. حال اگر مشخص شود این شایعه صحت نداشته و قیمت خودرو قرار نیست افزایش داشته باشد، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
.
۲- جامـع باشد: در مثال قبل، فرض کنید خبر افزایش قیمت خودرو، خبر صحیحی است، اما اگر هزینه‌های شرکت خودروساز هم افزایش یافته باشد، افزایش قیمت خودرو در مجموع تأثیر زیادی در سودآوری شرکت نخواهد داشت. حال اگر سرمایه‌گذار در خرید سهام شرکت، صرفا به موضوع افزایش قیمت خودرو توجه کند و افزایش هزینه‌ها را درنظر نگیرد، آیا تصمیم صحیحی گرفته است؟ قطعا نه.
.
۳- به‌روز باشد: اطلاعات هرچند معتبـر و جامـع باشد، باید به لحظه مورد استفاده قرار گیـرد. فرض کنید شرکت خودروساز، اطلاعات مربوط به افزایش قیمت خودروهای خود را رسما منتشر و اعلام کرده است که با این افزایش، سود شرکت نیز افزایش خواهد یافت.
طبیعتا به محض انتشار این اطلاعات، تقاضا برای خرید سهام خودروسازان افزایش یافته و قیمت این سهام بالا می‌رود. حال اگر یک سرمایه‌گذار، به جای آنکه به محض دریافت این اطلاعات سهام شرکت را بخرد، چند روز بعد اقدام به خرید سهام کند، معلوم نیست تصمیم درستی گرفته باشد؛ چون در این مدت، قیمت سهام افزایش یافته و ممکن است بیشتر از این، امکان افزایش و سودآوری برای سرمایه‌گذار نداشته باشد.
.
۴- مرتبط باشد: بعضا مشاهده می‌شود که سرمایه‌گذاران از روی هیجانات حاکم بر بازار، اطلاعات نامرتبط را ملاک تصمیم‌گیری قرار می‌دهند. مثلا ممکن است افزایش نرخ ارز هیچ تأثیری بر شرکتی که هم مواد اولیه‌اش در داخل کشور تأمین می‌شود و هم محصولاتش در داخل کشور فروخته می‌شود، نداشته باشد. بنابراین لازم است سرمایه‌گذاران به این موضوع توجه داشته باشند که اطلاعات منتشر شده، تا چه اندازه می‌تواند بر ارزش سهام شرکت تأثیر داشتـه باشد.
.
