ماراتن نابرابر بورس و بانك
باوجود افزايش تعداد شركت‌هاي تامين سرمايه در ايران؛ همچنان سيستم بانكي ركورددار تامين مالي در كشور است
بيش از ۵ سال از راه‌اندازي شركت‌هاي تامين سرمايه در بازار سرمايه ايران مي‌گذرد. نهادهاي مالي تازه تاسيسي كه اين روزها هم صندوق سرمايه‌گذاري دارند و هم شركت‌هاي كارگزاري. اما به راستي شركت‌هاي تامين سرمايه در دسته‌بندي نهادهاي مالي فعال در كشور چه جايگاهي دارند؟ و آيا اساسا اين نهادهاي مالي توانسته‌اند به نياز مهم تامين مالي در كشور پاسخ بدهند؟
.
براي بررسي اين موضوع به سراغ مديرعامل ۳ شركت تامين سرمايه رفته و آخرين تحولات رخ داده در تامين سرمايهها را از آنها جويا شده‌ايم:
ولی نادی قمی مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین در خصوص کسب و کار شرکت‌های تامین سرمایه، می‌گوید: مفاهیم تئوریک بانکداری سرمایه‌گذاری یا تامین سرمایه به مجموعه فعالیت بانکی اطلاق می‌شود که لزوما در طبقه فعالیت‌های بانک‌های تجاری قرار نمي‌گیرد.
وی با بیان فعالیت بانک‌های تجاری به طور خلاصه در قالب اخذ سپرده و اعطای وام (Deposits taking and loans making)، به عام بودن اعطای وام اشاره می‌کند که از شرکت‌های بازرگانی یا صنعتی و معدنی گرفته تا اشخاص حقیقی (برای خرید مسکن، اتومبیل و…) را شامل می‌شود.
به گفته وي، اعطای وام در قالب ابزارهای مالی بازار سرمایه و بازار پول تحت رکن متعهد پذیره نویسی و بازارگردانی و ارائه خدمات مشاوره در خصوص روش بهینه تامین مالی، ساختار بهینه سرمایه، خرید، ادغام، ارزش گذاری شرکت‌ها، پذیرش شرکت‌ها و اوراق در بورس یا فرابورس و در نهایت مدیریت دارایی‌ها در قالب تاسیس انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری به عنوان وظايف تامين سرمايهها تقسیم‌بندی می‌شود.
..
بانك‌ها، همچنان ركورددار تامين مالي
در اين ميان محمد جمالی مدیر عامل شرکت تامین سرمایه آرمان به ارزیابی دقيق‌تري از عملکرد شرکت‌های تامین سرمایه می‌پردازد که از سال ۱۳۸۶، ۹۳ درصد از تامین مالی بنگاه‌ها و صنایع در ایران از طریق سیستم بانکی، ۴ درصد از طریق بازار سرمایه و ۳ درصد از طریق سرمایه‌گذاری خارجی صورت گرفته که این آمار در انتهای سال ۱۳۹۰ به ترتیب به ۷۵، ۱۷ و ۸ درصد رسیده است که از رشد ۴ برابری تامین مالی از طریق بازار سرمایه حكايت دارد و با استناد به اين آمار وی به جرات بخش قابل توجهی از این رشد را به علت شکل‌گیری و آغاز فعالیت شرکت‌های تامین سرمایه نسبت می‌دهد.
در این میان نادی قمی فعالیت‌های کارگزاری را به طور غیر‌مستقیم در سبد خدمات شرکت‌های تامین سرمایه قرار مي‌دهد كه بر اين اساس حدود ۲۹۴ هزار میلیارد ریال ظرف کمتر از ۵ سال در حوزه‌های برشمرده شده در بازار سرمایه تامين مالي شده است؛ شرکت تامین سرمایه نوین به رغم نوپا بودن این صنعت، از سال ۱۳۸۷ تاکنون توانسته در قالب انتشار اوراق بدهی، افزایش سرمایه، تاسیس شرکت‌های سهامی نزدیک به ۱۸ هزار میلیارد ریال تامین مالی کند. همچنین سقف صندوق‌های تاسیس شده در این شرکت نزدیک به۱۱هزار میلیارد ریال برای گردآوری وجوه بوده است.
بر این اساس نادی با استناد به این موارد، نقش شرکت‌های تامین سرمایه را در حوزه‌های مسوولیت طراحی شده پررنگ عنوان می‌کند.
..
در همين حال، علی سنگینیان مدیرعامل تامین سرمایه امین نيز می‌گوید: ورود شرکت‌های تامین سرمایه به بازار سهام، نظام تامین مالی و خدمات مشاوره تامین مالی را در کشور دگرگون کرده است؛ در واقع فعالیت این شرکت‌ها در بازار مترادف با خدماتی چون مشاوره برای عرضه اوراق بهادار، تعهد پذیره‌نویسی عرضه‌های اولیه و ثانویه، بازارگردانی اوراق بهادار، ارزش‌گذاری و سایر خدمات مشاوره‌ای قابل ارائه است که قبل از تاسیس این شرکت‌ها یا ارائه نمي‌شدند یا به شکل منسجم و نظام مند نبودند.
در این راستا وی نخستین دستاورد تاسیس این شرکت‌ها را معرفی خدمات جدید مالي برای فعالان بازار سرمایه ذکر می‌کند که در حال حاضر به صورت ثابت و روتین مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته ممکن است همه فعالان بازار با این خدمات آشنا نباشند که در این ارتباط باید فرهنگ‌سازی بیشتری صورت گیرد.
بنابراین سنگینیان عملکرد شرکت‌های تامین سرمایه را با توجه به زمان اندک فعالیت این نهادها و همچنین تعداد محدود آنها (با توجه به عمر کمتر از دوسال بیشتر شرکت‌های تامین سرمایه در کشور)، در حوزه تامین مالی قابل دفاع می‌داند.
جمالی مدیر عامل تامین سرمایه آرمان هم به هدف اصلی و واقعی از تاسیس شرکت‌های تامین سرمایه اشاره می‌کند که گامی است در جهت تسهیل فرآیند تامین مالی و استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه.
.
رشد ۴ برابري تامين مالي از طريق بورس
وی با یاد‌آوری افزایش ۴ برابری تامین مالی از بازار سرمایه طی ۵ سال گذشته، عنوان می‌کند: به نظر می‌رسد شرکت‌های تامین سرمایه در مسیر درستی در حال حرکت هستند و در راستای اهداف تاسیس خود گام برداشته‌اند.
تسهیل، تنوع و شفافیت تامین مالی نیز اشاره‌اي است از سوی ولی نادی قمی مديرعامل تامين سرمايه نوين به بخشی از دستاوردهای مهم تاسیس شرکت‌های تامین سرمایه در حوزه تامین مالی؛ که در این میان معرفی ابزارهای غیر‌سپرده‌ای جهت جذب سلایق مختلف در حوزه بانکداری بسیار مورد اهمیت است؛ بنابراین بنا به اعتقاد مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین، قضاوت یک فرد منصف در خصوص عملکرد این شرکت‌ها به نظر می‌رسد که مثبت باشد؛ دراین میان آنچه که حائز اهمیت است انعکاس بیرونی آن است که باید مدیریت و تبلیغ شود.
تسهیل تامین مالی از طریق بازار سرمایه وظیفه اصلی این نوع از شرکت‌هاست که از سوی سنگینیان مدیرعامل تامین سرمایه امین مورداشاره قرار می‌گیرد . بر این اساس تامین مالی از طریق بازار سرمایه مستلزم وجود پیش نیازهای متعددی از جمله وجود ابزارها و نهادهای مالی کارآمد، مقررات موثر و به‌روز، عمق مناسب بازار و فرهنگ سهامداری و به عبارت دیگر، بازاری توسعه یافته است كه از سوی سنگینیان مطرح می‌شود. بنابر اعتقاد وی؛ از آنجا که بازار سرمایه کشور در حال توسعه است، نمی‌توان انتظار داشت همه امکانات اشاره شده برای افزایش سهم بازار سرمایه در نظام تامین مالی مهیا باشد. به همین دلیل شرکت‌های تامین سرمایه به تنهایی نمی‌توانند کار خارق العاده‌ای انجام دهند.
..
با این حال سنگينيان مديرعامل تامين سرمايه امين تصریح می‌کند: هرچند با همه کاستی‌ها و محدودیت‌ها، این شرکت‌ها در عمر کوتاه فعالیت خود، نقش قابل‌توجهی در توسعه نظام تامین مالی ایفا کرده‌اند که این خدمات فقط محدود به بازار سرمایه نبوده است. به طور نمونه شرکت‌های دولتی به رغم برخورداری از شبکه گسترده بانک عامل، علاقه‌مند به استفاده از خدمات شرکت‌های تامین سرمایه در تعهد پذیره‌نویسی اوراق مشارکت هستند.
انتقاد از عدم رشد تامین سرمایه‌ها در کشور و محدود شدن فعالیت آنها به راه‌اندازي صندوق‌هاي سرمايه گذاری و فعاليت‌هاي كارگزاري سبب شد تا نادي مديرعامل تامين سرمايه نوين به دفاع از عملکرد شرکت‌های تامین سرمایه بپردازد و به تاسیس انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری به عنوان بخشی از فعالیت تامین سرمایه اشاره كند که این فعالیت‌ها علاوه بر خدمات مدیریت دارایی، توان شرکت برای تامین مالی پروژه‌ها و شرکت‌ها را افزایش می‌دهد. فعالیت‌های کارگزاری نیز به طور غیر‌مستقیم در سبد خدمات شرکت‌های تامین سرمایه قرار دارد. براین اساس در مجموع شرکت‌های تامین سرمایه در درجه اول با هدف تسهیل و شفافیت تامین مالی عملکرد قابل قبولی داشته‌اند.
در ادامه سنگینیان مدیرعامل تامین سرمایه امین نیز بر متنوع بودن خدمات قابل ارائه از سوی تامین سرمایه‌ها اشاره می‌کند، اما از آنجا که بیشتر آنها در بازار اولیه انجام می‌شود، چندان محسوس نیست. ضمن آنکه برخی از خدمات متعارف و بسیار سودآور بانک‌های سرمایه‌گذاری بزرگ دنیا از جمله مشاوره ادغام و تملیک، اصلاح ساختار و عرضه‌های اولیه سهام هم در ایران بدون مشتری است و به خوبی شناخته نشده است. از سوی دیگر، انتظار سودآوری از این شرکت‌ها و فضای رقابتی موجود باعث حرکت این شرکت‌ها به سوی خدمات پربازده از جمله فعالیت‌های معاملاتی شده است. هرچند که سرمایه کم و الزامات کفایت سرمایه، محدودیت‌هایي را هم در این حوزه ایجاد کرده است.
..
در اين حال، مديرعامل تامين سرمايه امين با استناد به این موارد، اصلاح دیدگاه سهامداران در مورد دریافت سود را ضروری می‌داند تا به این واسطه سرمایه این شرکت‌ها به حداقل ۵۰۰۰ میلیارد ریال افزایش یابد تا بتوانند در رقابت با نهادهای بازار پول، امکان پذیرش تعهدات بیشتری را داشته باشند. او از سویي ديگر جذب و تربیت نیروی انسانی متخصص و آموزش فعالان بازار را ضروري مي‌داند تا به اين واسطه امکان ارائه خدمات مشاوره‌ای به صورت موثر فراهم شود.
در حال حاضر ۷ شرکت تامین سرمایه با سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومان در ایران، مجموعه سرمایه کلیه شرکت‌های تامین سرمایه را از رقم ۷۰۰ میلیارد تومان برخوردار ساخته است. بر این اساس جمالی مدیر عامل شرکت تامین سرمایه آرمان ضمن اشاره به سرمایه اسمی بالغ بر ۲۸ هزارمیلیارد توماني بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی، به مقایسه وزن ۱۷ درصدی بازار سرمایه در مقابل وزن ۷۵ درصدی بازار پول می‌پردازد که در این مقایسه با توجه به سرمایه اسمی این دو بخش، نسبت تامین مالی بر مبنای سرمایه ثبتی در بازار سرمایه ۱۵ میلیارد تومان و در بازار پول ۷/۱ میلیارد تومان است؛ اين امر نشان از پيشرو بودن شرکت‌های تامین سرمایه دارد.
جمالی مديرعامل تامين سرمايه آرمان خواستار توجه به این نكته می‌شود که فعالیت اصلی شرکت‌های تامین سرمایه در دنیا شامل دو بخش تامین مالی و مدیریت دارایی است، لذا راه‌‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبد‌گردانی یکی از فعالیت‌های اصلی و نه فرعی شرکت‌های تامین سرمایه است.
..
جاي خالي تعهد پذيره‌نويسي
اما این روزها عدم ورود شرکت‌های تامین سرمایه به موضوع عرضه‌های اولیه به عنوان متعهد پذیره‌نویسی سبب شد تا بنا به اظهارات ولی نادی مدیرعامل تامین سرمایه نوین، این شرکت‌ها به صنعت تضمین (underwriting) روی آورند که شامل ابزارهای بدهی و سرمایه‌ای است. اگرچه نادی اشاره‌ای به فعالیت تامین سرمایه‌ها در بخش تعهد پذیره‌نویسی سهام نیز دارد، اما این فعالیت به برجستگی ابزارهای بدهی نبوده است.
مديرعامل تامين سرمايه نوين می‌گوید: در این ارتباط برای افزایش اعتماد عمومی می‌توان در عرضه‌های اولیه (IPO) و افزایش سرمایه از خدمات تعهد پذیره‌نویسی شرکت‌های تامین سرمایه بهره گرفت. انجام این امر نیز مستلزم افزایش توان مالی شرکت‌های تامین سرمایه است که به تدریج به دست خواهد آمد. بر این اساس وی پیشنهاد می‌دهد که می‌توان تعهد پذیره نویسی IPO شرکت‌های کوچک و افزایش سرمایه در بازار فرعی و دوم بورس را به شرکت‌های تامین سرمایه سپرد.
سنگینیان مدیرعامل تامین سرمایه امین با توجه به تجربه این شرکت در عرضه اولیه سهام همراه اول، درحالی آمادگی شرکت‌های تامین سرمایه را به حضور در عرضه‌های اولیه اعلام می‌کند که درصد اندک عرضه سهام و روش عرضه، فرصت چندانی را برای این کار ایجاد نمی‌کند.
..
اگرچه جمالی مدیرعامل تامین سرمایه آرمان به انجام عمده عرضه‌های اولیه توسط سازمان خصوصی‌سازی اشاره می‌کند که به دلایل مختلف در حال حاضر، قوانین و دستورالعمل‌های آن سازمان از بکار‌گیری روندهایی نظیر استفاده از خدمات متعهد پذیره‌نویسی در عرضه‌های اولیه پشتیبانی نمی‌کند.
وی با انتظار تغییر و تحول در این روند همراه با توسعه عملکرد تامین سرمایه‌ها، عنوان می‌کند که شرکت‌های تامین سرمایه از قیمتی حمایت می‌کنند که خود آن را تعیین کرده باشند نه اینکه سازمان خصوصی سازی یا هلدینگ‌ها ارزش‌گذاری کرده باشند؛ بنابراین شرکت‌های تامین سرمایه زمانی تعهد پذیره نویسی عرضه‌های اولیه را می‌پذیرند که ارزش‌گذاری آن را نیز خود انجام داده باشند.
اما ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها، مساله‌ای است که از سوی این مدیران بر پیچیده بودن آن تاکید می‌شود که با توجه به مبتنی بودن آن بر مدل‌های مختلف، نمي‌توان به طور قطع از این مدل‌ها برای تعیین قیمت شرکت‌ها استفاده کرد.
نادی مدیرعامل تامین سرمایه نوين معتقد است که این مدل‌ها در واقع یک ارزیابی کارشناسانه از قیمت ارائه می‌دهند. عواملي مانند جو بازار در روز عرضه، میزان تقاضا، اخبار جدید و بسیاری دیگر از عوامل تعیین کننده قیمت هستند. البته موضوع underpricing فقط موضوع بازار سرمایه کشورما نیست. وی در تایید اظهارات خود به اوایل سال ۲۰۰۰ اشاره می‌کند که نزدیک به ۱۱۷ مورد IPO در بازار آمریکا با رشد بیش از ۱۰۰ درصد قیمت در طول یک روز مواجه شدند.
مديرعامل تامين سرمايه نوين به فعالیت شرکت‌های تامین سرمایه در صنعت اعتبار بخشی اشاره می‌کند که براساس تجربه سایر کشورها عموم مردم براساس اعتبار شرکت‌های تامین سرمایه اقدام به خرید اوراق بدهی و سهام می‌کنند. موضوعی که به تدریج ایجاد شده است و عملکرد صحیح شرکت‌های تامین سرمایه این اعتماد عمومی را نیز ایجاد خواهد کرد.
.
جمالی در ادامه به تغییر ارزش شرکت‌ها در پی اتفاقات غیرقابل پیش بینی اشاره می‌کند. براین اساس نکته مورد اهمیت، ارزش‌گذاری بر مبنای روشی درست است زيرا نقاط قوت و ضعف شرکت می‌تواند ارزش آن را در آینده دچار تغییرو تحول كند.
در این میان وي به عدم ثبات فاکتورهای اقتصادی و سیاسی در کشورهایی مانند کشور ما اشاره می‌کند که سبب شده تا ارزش شرکت‌ها در طول زمان از نوسانات زیادی برخوردار شود. مساله‌ای که تنها مختص کشورما نیست و حتی دراقتصاد توسعه یافته‌ای مثل آمریکا و کشورهای اروپایی نیز ارزش شرکت‌ها پس از عرضه اولیه دچار نوسانات قابل توجهی می‌شوند.
مديرعامل تامين سرمايه آرمان با اشاره به تمام پیچیدگی‌های ارزش‌گذاری از افرادی که تصور می‌کنند که اگر ارزش شرکتی تعیین می‌شود، این ارزش باید تا ابد پایدار بماند، انتقاد مي‌كند، به اين دليل كه فاکتورهای اثر گذار بر ارزش یک شرکت در طول زمان دچار تغییر می‌شوند.
.
بر این اساس وی پیشنهاد می‌دهد که گزارش ارزش گذاری شرکت‌هایی که توسط شرکت‌های تامین سرمایه عرضه اولیه آنها صورت می‌گیرد، بايد منتشر شود زيرا همگان از توان و زمان کافی برای ارزش‌گذاری برخوردار نیستند و می‌توانند به اتکاي ارزش‌گذاری شرکت‌های تامین سرمایه اقدام به سرمایه‌گذاری كنند.
در این میان سنگینیان به برخورداری این مجموعه از نیروهاي متخصص و مجرب اشاره می‌کند که با بهره گیری از این توان تلاش می‌کند بدون سوگیری و با استفاده از همه اطلاعات موجود و راستی آزمایی آنها، قیمت نزدیک به ارزش ذاتی سهام شرکت‌ها را محاسبه کند. مساله‌ای که در مورد پالایشگاه تهران لحاظ شد.
اگرچه سنگينيان تاکید می‌کند: ارزش‌گذاری شرکت‌ها فرآیندی چندوجهی است که علاوه بر متغیرهای مالی و عملکردی شرکت، تابع شرایط خاص، صنعت، بازار سهام و اقتصاد کلان است و از این‌رو، تعیین دقیق قیمت سهام، کار آسانی نیست.
اما مديرعامل تامين سرمايه امين در استدلال اقدام این شرکت در عدم انتشار ارزش گذاری حداقل سهام شرکت پالایشگاه تهران می‌گوید: ارزش‌گذاری سهام به درخواست ناشر یا سهامدار عمده انجام می‌شود و انتشار گزارش هم در اختیار وی است. بر اساس مقررات موجود، تامین سرمایه‌ها مجاز به انتشار گزارش نیستند. اما در بیشتر کشورها، قیمت پیشنهادی ناشر یا متعهد پذیره‌نویس به همراه امیدنامه منتشر می‌شود و در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد و در صورت تعهد پذیره‌نویسی، تامین سرمایه متعهد به دفاع از قیمت تعیین شده است. اما در ایران، قیمت‌گذاری عمدتا برای اطلاع فروشنده از ارزش تقریبی سهام است.
.
جمالی معتقد است: اصولا تا قبل از تاسیس شرکت‌های تامین سرمایه بازارهای مالی کشور از نبود نهادهایي که پیگیر طراحی ابزارهای مالی جدید باشند رنج می‌برد. او به جرات مي‌گويد که تامین سرمایه‌ها اصلی‌ترین عامل پیشبرد فرآیند انتشار ابزارهای مالی نوین در بازار‌هاي مالی کشور هستند.
وی ادامه می‌دهد: آنها با پذیرش نقش‌هایی نظیر مشاور عرضه، متعهد پذیره‌نویسی و بازارگردان و در این اواخر ضامن، فرآیند تامین مالی را شکل داده و به اجرا رسانده‌اند. انتشار ابزار جدید در بازار سرمایه مثل صکوک اجاره که در حال حاضر عملیاتی شده است و صکوک مرابحه و استصناع و مانند آنها که بزودی منتشر خواهد شد، با همت مدیران سازمان بورس و به کمک شرکت‌های تامین سرمایه صورت گرفته است.
سنگینیان که تامین مالی از محل انتشار ابزار بدهی را مهم‌ترین بخش فعالیت شرکت‌های تامین سرمایه در یکی دو سال گذشته مي‌داند، معتقد است: عملکرد موفق این مجموعه‌ها سبب شده حتی شرکت‌های دولتی و بانک‌ها، با وجود نبود الزام قانونی، علاقه‌مند به استفاده از خدمات ارائه شده توسط شرکت‌های تامین سرمایه در این خصوص باشند. از این‌رو، به نظر می‌رسد، بدون شرکت‌های تامین سرمایه، موفقیت این اوراق امکان‌پذیر نبود.
..
نقش تامين سرمايهها در تامين مالي پروژه‌ها
اما آنچه که منجر شده تا تامین سرمایه‌ها در حوزه تامین مالی پروژه‌ها فعالیت چندانی نداشته باشند، مساله‌ای است که نادی تلاش کرده تا به توجیه آن بپردازد.
وی می‌گوید: خدمات تامین مالی شرکت‌های تامین سرمایه در قالب ابزارهای تامین مالی مصوب سازمان است که هرساله بر تعداد و تنوع آنها افزوده می‌شود. ابزارهای مالی موجود تامین کننده منابع مالی بلندمدت هستند که برای راه اندازی پروژه مناسب است. بسیاری از پروژه‌ها از طریق این ابزارها تامین مالی شده‌اند و موفقیت‌آمیز بوده است.
مديرعامل تامين سرمايه نوين در این میان به عملکرد اين تامين سرمايه در این عرصه اشاره می‌کندکه بر این اساس توانسته بسیاری از پروژه‌های بخش خصوصی را به نحو موفقی با استفاده از این ابزارها تامین مالی كند.
.
سنگینیان نیز اشاره‌ای می‌کند به این مساله و عنوان می‌کند که بیشتر ابزارهای در اختیار برای تامین مالی بر اساس ساختار شرکتی تعریف شده و تنها شرکت‌هایی می‌توانند از این ابزارها استفاده کنند که از ساختار مالی مناسبي برخوردار باشند. بنابراین تامین مالی پروژه‌ای برای شرکت‌های کوچک یا پیمانکاری از محل بازار سرمایه با مشکلاتی روبه‌رو است و به همین دلیل نیاز به طراحی ابزارهای مالی دیگری در این زمینه است. بر همین اساس سنگينيان به صندوق‌های پروژه‌ای كه توسط امین طراحی و پیشنهاد شده است اشاره مي‌كند که می‌تواند در پروژه‌های مختلف از جمله توسعه میادین نفتی، کاربرد داشته باشد.
در این راستا جمالی نیز می‌گوید: شرکت‌های تامین سرمایه تاکنون تامین مالی پروژه‌ای را به پشتوانه سایر دارایی‌های شرکت صاحب پروژه انجام داده‌اند. اما اینکه خود پروژه پشتوانه اوراق قرار گیرد، به دلیل فراهم نبودن بستر قانونی مناسب تا کنون این امر میسر نشده است.
سنگینیان که از تغییرات یکباره نرخ سود اوراق مشارکت و صکوک به عنوان مهم‌ترین ریسک شرکت‌های تامین سرمایه، نام می‌برد، عنوان می‌کند که آنجا که این شرکت‌ها دارای تعهدات بلندمدت بازارگردانی در مورد اوراق منتشره هستند و تغییرات نرخ این اوراق می‌تواند منجر به ایجاد ریسک عملیاتی برای این شرکت‌ها شود.
.
وی همچنین از شکل بازارگردانی این اوراق در بورس یا فرابورس به عنوان یکی دیگر از ریسک های پیش روی تامین سرمایه ها نام می‌برد و اینگونه توضیح می‌دهد که تضمین ۱۰۰ درصدی بازخرید اوراق به قیمت اسمی، با توجه به سرمایه این شرکت‌ها، گاه می‌تواند خطرآفرین باشد. در این میان نیز اشاره به جای خالی شرکت‌های رتبه‌بندی و وابستگی شرکت‌های تامین سرمایه به شبکه بانکی و یکسان بودن سود اوراق منتشر شده دارد.
با این حال از بیان مهم‌ترین فرصت پیش‌روی این شرکت‌ها غافل نمی‌شود و به توسعه و تخصصی شدن فعالیت‌های مالی در کشور اشاره می‌کند که فضای مناسبی برای خدمات شرکت‌های تامین سرمایه ایجاد خواهد کرد.
جمالی مدیرعامل تامین سرمایه آرمان نیز با پیش‌بینی روند رو به رشد بازار سرمایه ایران در سال‌های آتی، به بکر بودن این بازار، حجم بالای تامین مالی مورد نیاز کشور و رویکرد مسوولان ارشد اقتصادی و مالی به طراحی و ترویج ابزارهای مالی نوین و فرصت‌های پیش روی شرکت‌های تامین سرمایه اشاره مي‌كند.
در این میان جمالی از بابت ناهماهنگی‌های موجود بین نهادهای ناظر بر بازار سرمایه و بازار پول و روشن نبودن سیاست مقام ناظر بازار سرمایه در حفاظت از کسب و کار شرکت‌های تامین سرمایه رضايت كاملي ندارد.
.
نادی نیز در جمع‌بندی این مطلب از مخاطرات ناشی از شرایط تورمی و کاهش رونق اقتصادی (کسب و کار تولیدی و خدماتی) به عنوان مسائلی نام می‌برد که می‌تواند اثر منفی بر روی کسب و کار شرکت‌های تامین سرمایه بگذارد.
با این حال فرصت‌های پیش‌روی شرکت‌های تامین سرمایه نیز به وسعت فعالیت و خدمات و تنوع روش‌های تامین مالی بر می‌گردد که با توجه به تنوع روز افزون ابزارهای مالی در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد. در نهایت مدیرعامل تامین سرمایه نوین تاکید می‌کند که در مجموع با توجه به شفافیت روش تامین مالی شرکت‌های تامین سرمایه و خدمات مدیریت دارایی‌ها و مشاوره می‌توان گفت که فرصت‌های بسیار زیادی پیش‌روی شرکت‌های تامین سرمایه قرار دارد.
.
منبع : دنیای اقتصاد
.
