ثبت احوال بورس چگونه كار مي‌كند؟
به تازگي نماد «شتران» در بازار سرمايه براي پالايشگاه تهران درج شد، اين درج نماد انتقادهايي را از سوي برخي از فعالان بازار به دنبال داشت كه اعتقاد داشتند، مي‌شد براي اين شركت نماد بهتري مثل «شتندگو» يا «تندگويان» انتخاب كرد.
.
معاون بورس: هنگامي كه يك شركت، درج مي‌شود ما نظر خود شركت درباره انتخاب نماد را نيز دريافت مي‌كنيم به عنوان مثال براي انتخاب نماد پتروشيمي كرمانشاه، با توجه به حساسيت‌هاي موجود در منطقه نظر مديران شركت را لحاظ كرديم.
.
قابليت‌هاي «قند پارسي» بر هيچ كس پوشيده نيست و به جرات مي‌توان گفت در حوزه آموزش علوم و فنون مختلف، اين زبان شيرين، بسيار موفق‌تر از بقيه زبان‌هاي دنيا عمل كرده است. تشبيه، استعاره، كنايه، ايجاز، ايهام و ديگر صنايع ادبي در زبان شيرين فارسي به بهترين شكل نمود پيدا كرده‌اند.
بازار سرمايه نيز به نوبه خود از اين قابليت‌ها استفاده كرده و در نامگذاري شركت‌هاي خود از آن بهره برده است. شركت‌هاي بورسي به غير از نام تجاري خود كه به ثبت رسيده است، نام ديگري نيز در بورس دارند و فعالان بازار آنها را به اين نام مي‌خوانند. در اصطلاح بازار سرمايه، به اين نام «نماد» مي‌گويند. هر شركت داراي نمادي منحصر به فرد در بورس است. اين نماد به طور معمول از تركيب حرف اول صنعت مرتبط با آن شركت و مخففي از نام تجاري شركت، پديد آمده است.
.
به عنوان مثال نماد شركت چادرملو كه در گروه كانه‌هاي فلزي قرار دارد، «كچاد» است يا «خنصير» نماد شركت نصير ماشين است كه در گروه خودروسازان قرار دارد. گاهي اوقات نيز نماد شركت‌ها از قاعده يادشده پيروي نمي‌كند. به عنوان مثال نماد شركت ايران خودرو ديزل، نام قديمي اين شركت است؛ «خاور». در برخي موارد نيز به نمادهاي مشابه برمي‌خوريم مانند «وبملت»، «وملت» و «ملت» كه به ترتيب نماد بانك ملت، سرمايه‌گذاري ملت و بيمه ملت است.
با توجه به حضور بيش از ۳۴۰ شركت در بورس اوراق بهادار، به خاطر سپردن نماد همه آنها ممكن است براي بسياري از فعالان بازار دشوار باشد، بنابراين گاهي اوقات، شيرين‌كاري «بچه‌هاي تالار» گل مي‌كند و نمادها را به گونه‌اي تلفظ مي‌كنند كه مي‌تواند گاه خنده‌دار نيز باشد. به عنوان مثال نماد «كروي» را Koravi يا نماد «كطبس» را Kotebas تلفظ مي‌كنند.
.
نمادهايي از اين قبيل كه مي‌تواند دستمايه لطيفه‌گويان بازار باشد باز هم وجود دارد مانند «شنفت»، «شوش»، «درازك» و…
بر اين اساس با چند تن از كارشناسان از جمله مدير پذيرش و معاون بازار شركت بورس اوراق بهادار تهران گفت‌وگويي انجام داده و ديدگاه آنها را در اين خصوص جويا شده‌ايم كه از نظر خوانندگان عزيز مي‌گذرد.
.
توجه به ديدگاه سهامداران
به تازگي نماد «شتران» در بازار سرمايه براي پالايشگاه تهران درج شد، اين درج نماد انتقادهايي را از سوي برخي از فعالان بازار به دنبال داشت كه اعتقاد داشتند، مي‌شد براي اين شركت نماد بهتري مثل «شتندگو» يا «تندگويان» انتخاب كرد. مدير پذيرش شركت بورس اوراق بهادار تهران در اين باره گفت: نماد شتران به صورتShetran در سیستم معاملات تعریف شده است، که به دلیل نبود امکان نمایش فتحه و کسره در نوشتار فارسی ممکن است به صورت نادرست تلفظ شده و انتقاداتی را به دنبال داشته است و به نظر می‌رسد امکان انتخاب نمادها یا اسامی مخفف بهتری برای شرکت‌هایی که به تازگي پذیرفته می‌شوند، وجود دارد. اسماعيل درگاهي افزود: البته مستحضرید نماد انتخابی بیشتر به منظور تعریف در سیستم معاملات به کار می‌رود و هدف از تعیین و نامگذاری آنها امکان فراهم سازی معاملات برای شرکت پذیرفته شده است، اگرچه شکی نیست که سایر جنبه‌ها از جمله جنبه اجتماعی آن از دیدگاه سهامداران نیز باید لحاظ شود.
.
وي در پاسخ به اين سوال كه با توجه به نرم‌افزار كنوني معاملات كه محدوديتي ۶ حرفي را براي انتخاب نمادها ندارد، آيا زمان بازنگري در نمادهاي نامانوس فرا نرسيده است، گفت: در سیستم معاملات جدید چنین محدودیتی وجود ندارد، البته به دلیل همگونی و یکنواختی در تعریف نمادها سعی می‌شود رویه متعارف تعریف نماد به کار گرفته شود. در مورد امکان تغییر نمادهای نامانوس، باوجود نبود محدوديت در سیستم معاملات جدید، به دلایلی همانند زمانبر بودن تغییرات و نیز گستردگی تغییر در صورت اعمال، بحث تغییر نمادها مقرون به صرفه نیست. همچنین باید در نظر داشت که بازار و جامعه سهامداری با این نمادها انس گرفته و به آنها عادت کرده است.
.
در بورس‌هاي خارجي مشكلي نخواهيم داشت
مدير پذيرش بورس درخصوص عرضه سهام شركت‌هاي حاضر در بورس ايران در بورس‌هاي خارجي با نمادهاي نامانوس گفت: در صورت فراهم شدن امکان عرضه سهام شرکت‌های ایرانی در خارج از کشور به نظر نمی‌رسد چنین مسائلی مشکل‌ساز باشد زیرا سیستم تعریف نماد بورس های خارجی طبیعتا متفاوت است و احتمالا شرکتی که در آنجا پذیرفته می‌شود نمادی از جانب آن بورس برایش تعریف شود و کاری هم به نماد تعریف شده در بورس ما نداشته باشند. از طرفی نمادها به دلیل تشابه با کلمات یا ارتباط آنها با كلمات و اسامی دیگر در ذهن یک فرد فارسی زبان ممکن است جای اشکال داشته باشد، ولی برای یک فرد خارجی یا بورس خارجی اینگونه نیست. درگاهي درباره لزوم تغيير سازوكار انتخاب نمادها گفت: ساز و کار تعیین نماد در بازار سرمایه براساس محدودیت‌های سیستم معاملات و نرم‌افزارهای موجود در بخش مبادله و نظارت و براساس مشورت و استعلام نظر خود شرکت‌های پذیرفته شده تعیین می‌شود، ولی باز هم امکان دقت بیشتر در آن وجود دارد.
.
وي درباره امكان استفاده از نام كامل شركت به جاي نماد توضيح داد: تعریف نماد به تعداد حروف و اعداد مشخص به منظور تسهیل عملیات مرتبط با معاملات مربوط به نماد در سیستم معاملات بورس صورت می‌گیرد به عبارتی در صورتی که اسم کامل شرکت در سیستم مبنا قرار گیرد ممکن است چنین مزیتی از بین رود یا کار دشوارتر شود. علاوه بر این، اسامی برخی شرکت ها طولانی است و به دلیل همین طولانی یا کوتاه بودن اسامی، نیاز به استاندارد کردن اسامی از طریق نمادسازی واضح و آشکار است.
.
وجود محدوديت در سامانه پس از معاملات
معاون بازار شركت بورس نيز در اين زمينه گفت: اگرچه سامانه معاملاتي تغيير كرده و سامانه جديد محدوديت ۶ حرفي را در نمادها ندارد، اما سامانه پس از معاملات، همان سامانه قبلي و با همان محدوديت‌ها است.
علي صحرايي افزود: در حال حاضر، تعداد شركت‌هاي بورسي، افزايش يافته و اسامي مشابه نيز زياد شده‌اند به گونه‌اي كه مجبور مي‌شويم در برخي نمادها، تغييرات جزئي ايجاد كنيم. به عنوان مثال نماد «شتران» در شرايطي انتخاب شده است كه پيش از اين نماد «شتهران» نيز وجود داشته است. وي درباره نحوه انتخاب نمادها براي شركت‌هاي بازار سرمايه گفت: اين انتخاب به صورت گروهي است و در كميته‌اي متشكل از مدير ناشران، معاون ناشران و معاون بازار انجام مي‌شود. صحرايي خاطرنشان كرد: نمادهاي انتخاب شده بايد به گونه‌اي باشد كه هم خواننده و هم كسي كه نماد را تايپ مي‌كند، دچار اشتباه نشود و نام اصلي شركت با ديدن نماد به سرعت به ذهن متبادر شود.
.
مدير بازار شركت بورس ادامه داد: در صورتي كه براي تعيين نمادها، پيشنهادها و راهكارهاي عملي بهتري ارائه شود، ما از آن استقبال مي‌كنيم البته بايد دانست كه تغيير يك نماد بايد قبل از ثبت آن صورت پذيرد، در غير اين صورت پس از ثبت نماد تغيير آن دشوار خواهد بود.
صحرايي درباره مكانيزم انتخاب نماد يادآور شد: هنگامي كه يك شركت، درج مي‌شود ما نظر خود شركت درباره انتخاب نماد را نيز دريافت مي‌كنيم، به عنوان مثال براي انتخاب نماد پتروشيمي كرمانشاه، با توجه به حساسيت‌هاي موجود در منطقه نظر مديران شركت را لحاظ كرديم.
وي درباره برخورد بورس‌هاي خارجي با نمادهاي شركت‌هاي ايراني در صورت پذيرش اين شركت‌ها گفت: هر بورسي كه شركت‌هاي ايراني را پذيرش كند، از مقررات خود پيروي مي‌كند؛ ضمن اينكه نمادها در سيستم آنها با سه يا چهار حرف انگليسي مشخص خواهند شد.
.
نماد كوتاه، با معني و تلفظ راحت
يك كارگزار بورس نيز در اين باره گفت: در گذشته براي انتخاب نمادها و نامگذاري شركت‌ها در بورس، مباحث زيادي مطرح مي‌شد و اختلاف‌نظرهاي فراواني ميان مسوولان بازار در اين خصوص وجود داشت، به گونه‌اي كه برخي معتقد بودند بايد حتما حرف نخست صنعت را در نماد به كار گيرند؛ اما در مقابل گروهي به استفاده از اين حرف در نامگذاري اعتقادي نداشتند. زينت مرادي‌نيا افزود: نامگذاري شركت‌ها و انتخاب نماد آنها بر اين اساس گاه با دشواري همراه مي‌شد و حاصل كار قابل قبول نمي‌شد؛ به عنوان مثال در آن زمان براي شركت داده‌پردازي نماد «مداد» انتخاب شد كه با توجه به فعاليت اين شركت، نمادي نامربوط بود.
.
مدير اسبق پذيرش بورس خاطرنشان كرد: در حال حاضر، صنايع بورسي، توسعه پيدا كرده و با توجه به محدود بودن حروف الفبا نيازي به اعمال برخي محدوديت‌ها وجود ندارد. از سوي ديگر شاهديم كه در انتخاب برخي نمادها از حرف اول صنعت نيز استفاده نمي‌شود مثلا نماد پتروشيمي زاگرس، «زاگرس» تعيين شده است.
.
مرادي‌نيا تاكيد كرد: نماد يك شركت بايد كوتاه و معني‌دار بوده و به راحتي تلفظ شود و از انتخاب نمادهاي بي‌معني كه برخي نيز موجب تمسخر مي‌شود، پرهيز كرد. وي پيشنهاد كرد: در صورتي كه تغيير نماد شركت‌ها با مشكلات فني زيادي روبه‌رو نشود، بايد در نمادها تجديدنظر شود، به خصوص برخي شركت‌ها كه از يك صنعت به صنعت ديگر منتقل شده‌اند اما نماد آنها تغيير نيافته است. البته بايد توجه داشت كه پيوستگي اطلاعات موجود در سايت‌هاي اينترنتي بازار سرمايه در صورت تغيير نمادها حفظ شود. مرادي‌نيا در پايان گفت: ناشران نيز بايد خود در زمينه تعيين نماد شركت فعال شوند و نظرات كارشناسان خود را در اين خصوص به مديران اجرايي بازار منتقل كنند.
.
منبع : دنیای اقتصاد
.
