برنامه رسمي براي نرخ دلار
رييس كل بانك مركزي سياست‌هاي رسمي اين بانك براي قيمت‌گذاري ارز در سال جاري را تشريح كرد؛ محمود بهمني در خصوص برنامه اين بانك براي احياي مجدد نظام يكسان‌سازي نرخ ارز و مكانيزم قيمت‌گذاري ارز در سال جديد گفت: بانك مركزي براي يكسان‌سازي مجدد قيمت ارز در بازار هيچ گاه به نرخ‌هاي موجود در بازار آزاد نزديك نخواهد شد.
.
بهمني گرچه معتقد است ارز در حال حاضر از نظر بانك مركزي تک نرخی است و با قيمت هزار و ۲۲۶ تومان عرضه مي‌شود، اما شكاف موجود ميان قيمت رسمي و غير‌رسمي در بازار را ناشي از مسائل غير‌اقتصادي عنوان مي‌كند.به گفته او، دليل دو نرخي شدن بازار، اعمال برخي محدوديت‌ها در نقل‌و‌انتقال ارزي، تقاضاي سرمايه‌گذارانه در بازار ارز، قاچاق و عواملي سود برنده از اين وضعيت هستند.
.
بهمني با تاكيد بر اينكه تمام تلاش بانک مرکزی همسان‌سازی قیمت ارز در بازار آزاد و در سیستم بانکی است، گفت: اما براي رسيدن به اين هدف هرگز به این فکر نمی‌کنيم که قیمت ارز را به قیمت‌های بازار آزاد نزديك كنيم؛ چرا که در این صورت قیمت کالاهای وارداتی شدیدا بالا خواهد رفت. بهمني با تاكيد بر اينكه در يكسان‌سازي مجدد بازار ارز بايد شرايط كنوني كشور به لحاظ محدوديت‌ها و شرايط رواني آن را در نظر داشت، افزود: اولين قدم در زمينه حركت به سوي يكسان‌سازي مجدد نرخ ارز، حذف سفته بازي از اين بازار است.
.
ريیس کل بانک مرکزی اعلام کرد
برنامه رسمي براي نرخ دلار
ريیس کل بانک مرکزی ضمن مخالفت با ایجاد «بورس ارز»، از هر گونه اقدامی برای آنچه که وی «بازی کردن با روان مردم» خواند، انتقاد کرد.
محمود بهمنی در گفتوگو با ماهنامه «تازه‌های اقتصاد» با اشاره به تحولات بازار ارز ظرف یک سال و نیم گذشته گفت: «در هیچ کجای دنیا مردم پول خارجی را برای سرمایه‌گذاری ذخیره نمی‌کنند؛ ما هم باید نظر مردم را از نگهداری سکه و ارز برگردانیم.»
.
بهمنی افزود: «سال گذشته بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد داشتیم که با صادرات غیرنفتی درآمد کشور از ۱۴۰ میلیارد دلار فراتر رفت؛ بنابراین کسری منابع ارزی وجود ندارد. اما اینکه نقدینگی را به بازار بریزیم و اشخاصی آن را بخرند و نگهداری کنند توجیه ندارد.» ريیس کل بانک مرکزی با انتقاد از اظهارنظرهایی که بر راه‌اندازی «بورس ارز» تاکید دارد، گفت:« من نمی‌دانم خوبی این کار چیست؟ این کار یعنی هر لحظه با روان مردم بازی کنیم و سرنوشت میلیاردها ريال پول مردم را به نوسان یک ارز خارجی مرتبط کنیم.» او افزود: «ارز کالایی نیست که با آن بازی کنیم. چرا باید ذهن مردم را خراب کنیم؟»
.
نگرانی از ارز و طلا
بهمنی در ادامه این گفتوگو به بیان دغدغه‌های این روزهای خود در بازار غیررسمی ارز و طلا پرداخت. او گفت: «با توجه به در اختیار داشتن ارز و طلای کافی، نگرانی بانک مرکزی این است که ذهن مردم معطوف به این دو کالا شود. در مورد طلا اقداماتی انجام شده است. در مورد ارز هم باید به گونه‌ای شود که کسی ارز خریداری کند که ارز نیاز داشته باشد.» بهمنی افزود: «بانک مرکزی به کسانی که نیاز ضروری ارزی دارند، ارز خواهد داد؛ دانشجویان یا واردکنندگان از این دسته‌اند.
.
اما چرا باید به قاچاقچیان هم ارز بدهد؟» بهمنی با تاکید بر ضرورت کنترل گمرک‌ها برای جلوگیری از ورود کالای قاچاق به کشور خاطرنشان کرد: «قاچاقچی برای تامین ارز مورد نیاز خود به بازار خواهد رفت و این کار تقاضای ارز در بازار را بالا می‌برد. اگر با ابزارهای دیگر از جمله تشدید اقدامات کنترلی در گمرک‌ها جلوی قاچاق گرفته شود می‌توان امیدوار بود که تقاضای چند میلیاردی دلار برای قاچاق کالا کاهش پیدا کند و به این ترتیب مصارف ارزی کشور همانی است که در اختیار مصرف‌کنندگان واقعی قرار می‌گیرد.» بهمنی اضافه کرد: «به اعتقاد من آنچه كه مردم در حال حاضر می‌خرند نرخش همان است اما به شرطی که حباب کاذب از بازار خارج شود. باید برنامه‌ریزی شود که قیمت ارز را واقعی کند.»
.
ارز تک‌نرخی است
ريیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که آیا ارز در سال ۹۱ دو نرخی خواهد ماند یا تک نرخی خواهد شد، گفت:«ارز در حال حاضر تک‌نرخی است؛ بانک مرکزی در حال حاضر تنها با یک نرخ، ارز را عرضه می‌کند و بازار فرعی هم ندارد. نرخ بانک مرکزی نیز هزار و ۲۲۶ تومان است.» او افزود: «اینکه برخی اوقات قیمت‌ها بالا و پایین یا دو نرخی می‌شود نتیجه مقایسه با بازار آزاد و تقاضای کاذب است. با این حال تمام هم و غم بانک مرکزی همسان سازی قیمت ارز در بازار آزاد و در سیستم بانکی است.»
.
قیمت ارز را به قیمت بازار آزاد نزدیک نمی‌کنیم
بهمنی در ادامه این گفتوگو به شرایط کنونی بازار ارز پرداخت و گفت: «بانک مرکزی هرگز به این فکر نمی‌کند که قیمت ارز را به قیمت‌های بازار آزاد بچسباند. چرا که در این صورت قیمت کالاهای وارداتی شدیدا بالا خواهد رفت.» او اضافه کرد: «من در مورد چنین سیاستی نگران هستم و نمی توانم از آن دفاع کنم.» ريیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه نرخ ارز تابع مسائل غیر اقتصادی نیز هست، افزود: «باید این موضوع را در نظر داشت که کشور ما تحریم است، بانک‌های ما تحریم هستند، بانک مرکزی ما در انتقال پول با مشکل مواجه است.
.
البته کار قفل نشده اما عواملی هستند که باید روی آنها کار کنیم.» وی خاطرنشان کرد: «وقتی یک روزه قیمت ارز ۲۵۰ تومان بالا می‌رود یا پایین می‌آید این نشان می‌دهد که قیمت ارز واقعی نیست. اگر قیمت ارز یک روزه ۲۵۰ تومان بالا برود بلافاصله از خود می‌پرسیم که چه اتفاقی در دنیا افتاده اما وقتی ۳۰۰ تومان پایین بیاید این نشان می‌دهد که بازار دچار مشکل است.»
نقش برخی‌ها در نوسان بازار بهمنی در ادامه ادعا کرد که «برخی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی خریدهای کلانی کرده‌اند که بر بازارهای داخلی تاثیر گذاشته است.» او گفت: «این خیلی عجیب است که قیمت طلا در بازارهای جهانی نصف می‌شود و در بازار داخلی افزایش پیدا می‌کند. این نشان می‌دهد که بازار دچار مشکل است.»
.
جریان برداشت از حساب بانک‌ها
بخش دیگر این گفتوگو به ماجرای برداشت بانک مرکزی از حساب بانک‌ها به دلیل آنچه که «مابه التفاوت نرخ رسمی و آزاد فروش ارز» خوانده شد، اختصاص دارد. بهمنی در این مورد با اشاره به روند نظارتی بانک مرکزی بر بازار فرعی و اصلی ارز گفت: «بانک مرکزی به دنبال این است که بداند بانک‌ها چه میزان از ارز اختصاص داده شده را بیشتر از نرخ واقعی فروخته‌اند.»
.
او افزود: «بانک‌ها وکیل بانک مرکزی هستند و باید برای متقاضیان گشایش اعتبار کنند و با نرخی که از ما می‌خرند کارمزد بگیرند. اگر بانک‌ها یا صرافی بانک‌ها یا هر کسی از سیستم بانکی ارز را بالاتر فروخته باشند حتما سراغش می‌رویم و مابه‌التفاوت آن را پس خواهیم گرفت.» بهمنی اظهار کرد: «انتظار ما این است که وقتی ارز ۱۲۲۶ تومانی برای واردات در نظر گرفته می‌شود قیمت آن کالا هم با ارز ۱۲۲۶ تومانی محاسبه شود؛ اما گاهی دیده می‌شود که کالایی ضرب در ۱۶۰۰ یا ۱۷۰۰ تومان می‌شود؛ یعنی ارز دولتی گرفته می‌شود اما با ارز آزاد کالای خود را می‌فروشند.»
.
هشدار به بانک‌ها و موسسات پولی
ريیس کل بانک مرکزی به بانک‌ها و موسسات پولی و بانکی هشدار داد که «مراقب رفتار خود باشند» او گفت: «نهادهایی که به هر طریقی بخواهند از این فضا بهره‌برداری نادرست کنند، حتما شناسایی می‌شوند و نهادهای نظارتی با آنها برخورد خواهند کرد. در حال حاضر هم تعدادی از بازرسان بانک مرکزی مشغول به همین کار هستند.»
.
نقدینگی را جمع کردیم
بهمنی با اشاره به وظیفه بانک مرکزی مبنی بر «حفظ ارزش پول» به اقدامات این بانک برای کنترل نقدینگی قابل توجه موجود پرداخت و گفت: «پیش‌فروش نزدیک به ۱۰ میلیون سکه و انتشار اوراق مشارکت، همزمان با افزایش نرخ سود سپرده‌ها موجب شد تا ۲۰۰ هزار میلیارد ریال نقدینگی موجود جمع‌آوری شود.»
.
وی افزود: «مجموعه اقدامات بانک مرکزی موجب شد تا میانگین رشد قیمت‌ها در اسفند ماه ۹۰ روی عدد ۵/۲۱ درصد تثبیت شود؛ در مقایسه با آنچه که می‌توانست اتفاق بیفتد مهار نقدینگی از تورمی که می‌خواست اتفاق بیفتد جلوگیری کرد.» بهمنی اضافه کرد: «در حال حاضر می‌‌توانم بگویم که رقم نقدینگی روی ۳۵۰ هزار میلیارد تومان ایستاده است و این خبر خوشحال‌کننده‌ای است.» او افزود: «در سال ۸۹ کل منابع سیستم بانکی ۳۱۸ هزار میلیارد تومان بود اما این میزان در پایان اسفند ماه به عددی فراتر از ۳۸۶ هزار میلیارد تومان رسید؛ یعنی منابع بانکی ۳/۲۱ درصد رشد کرد.»
.
امسال سال انضباط پولی است
ريیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از این گفتوگو به بیان برنامه‌های بانک مرکزی برای انضباط پولی در سال ۹۱ پرداخت و گفت: «از آن جا که تصمیم داریم تورم و نقدینگی را کنترل کنیم ناچاریم به بانک‌ها اجازه اضافه برداشت ندهیم و اعلام کردیم هر بانکی از حد مجاز خود تجاوز کند، جریمه سنگینی برایش در نظر گرفته خواهد شد.» بهمنی افزود: «امسال که سال تولید ملی است ۵/۳۷ درصد منابع بانک‌ها به صنعت و معدن و ۲۵ درصد به کشاورزی اختصاص می‌یابد.» وی اضافه کرد: «با این همه هیچ برداشتی از منابع بانک مرکزی صورت نخواهد گرفت؛ چرا که امسال را سال «نظم پولی» نام گذاشته‌ایم.»
.
مطالبات معوق سیستم بانكی ۵۳۸ هزار میلیارد ریال
رییس كل بانك مركزی همچنین در گفت‌وگویی جداگانه با خبرگزاری «ایرنا» مطالبات معوق سیستم بانكی كشور را ۵۳۸ هزار میلیارد ریال اعلام كرد و گفت: «شناسایی این میزان مطالبات به زودی امكان پذیر نیست.» او افزود:«این میزان مطالبات بر اساس شرایط اقتصادی كشور ایجاد و این ارقام بلوكه شده است.»
.
بهمنی در خصوص وضعیت پرداخت تسهیلات به بخش‌های مختلف اظهار کرد: «علاوه بر وجود مطالبات معوق سیستم بانكی باید ۱۵ تا ۱۷ درصد سپرده قانونی ذخیره شود و به همین دلیل باید منابع موجود درصدی از نیازها را پاسخ دهد كه مشكلاتی در این راستا ایجاد شده است.» به گفته وی، در مقابل یك واحد عرضه، چهار واحد تقاضا وجود دارد و به همین دلیل با مشكلات مواجه شده‌ایم.
وی با اشاره به رشد اقتصادی كشور در سال ۸۹ گفت: رشد اقتصادی كشور با احتساب نفت ۸/۵درصد و بدون آن ۱/۶ درصد در شرایط تحریم بوده است.
.
