آيين‌نامه ايمني ساختمان كارگاهها(تاريخ تصويب ۱۳۹۰/۱۲/۳)
مديرعامل محترم روزنامه رسمي كشور
به پيوست يك فقره آيين‌نامه ايمني ساختمان كارگاهها مصوب موضوع ماده ۸۵ قانون كار براي درج در آن روزنامه ارسال مي‌گردد، دستور فرمائيد پس از درج يك نوبت، نسبت به ارسال يك نسخه از روزنامه حاوي آيين‌نامه چاپ شده به دفتر روابط عمومي اقدام نمايند.
وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي ـ عبدالرضا شيخ‌الاسلامي
.
آيين‌نامه ايمني ساختمان كارگاهها
.
هدف و دامنه شمول:
هدف از بازنگري آيين‌نامه مقررات حفاظتي ساختمان کارگاهها مصوب ۲۴/۸/۱۳۴۰ شوراي عالي حفاظت فني، به روزرساني و تطبيق مواد آن با شرايط روز صنايع، پيشرفت تکنولوژي و ايمن‌سازي محيط کارگاهها و صيانت از نيروي انساني و منابع مادي و پيشگيري از حوادث مي‌باشد و رعايت مقررات اين آيين‌نامه در کليه کارگاههاي موضوع ماده ۸۵ قانون کار الزامي است. همچنين به استناد ماده ۸۷ قانون کار جمهوري اسلامي ايران مصوب سال ۱۳۶۹، اشخاص حقيقي يا حقوقي که بخواهند کارگاه جديدي احداث نمايند و يا کارگاههاي موجود را توسعه دهند مکلفند بدواً، برنامه کار و نقشه‌هاي ساختماني و طرح‌هاي موردنظر را از لحاظ پيش‌بيني در امر حفاظت فني و بهداشت کار، براي اظهارنظر و تأييد به وزارت کار و امور اجتماعي ارسال دارند، وزارت کار و امور اجتماعي موظف است نظرات خود را ظرف مدت يک ماه اعلام نمايد. بهره‌برداري از کارگاههاي مذکور منوط به رعايت مقررات حفاظتي و بهداشتي خواهد بود.
.
فصل اول: کليات و تعاريف
بار مرده: عبارت است از وزن اجزاي دائمي ساختمان‌ها مانند تيرها، ستون‌ها، کف‌ها، ديوارها، بامها، راه پله‌ها و تيغه‌ها، وزن تأسيسات و تجهيزات ثابت نيز در رديف اين بارها محسوب مي‌شوند.
.
بار زنده: عبارت است از بارهاي غير دائمي که در حين استفاده و بهره‌برداري از ساختمان به آن وارد مي‌شوند. اين بارها شامل بار ناشي از برف، باد يا زلزله نمي‌شوند، بارهاي زنده با توجه به نوع کاربري ساختمان و يا هر بخش از آن و مقداري که احتمال دارد در طول مدت عمر ساختمان به آن وارد گردد، تعريف مي‌شوند.
.
بار برف: وزن لايه برفي است که بر اساس آمار موجود در منطقه، احتمال تجاوز از آن در سال کمتر از ۲ درصد (دوره بازگشت ۵۰ سال) مي‌باشد.
.
بار جانبي: باري که در راستاي عمود بر صفحه محور طولي سازه وارد مي‌شود، مانند باد
بار ناشي از رانش خاک: نيروهايي که از طرف خاک در راستاي عمود بر محور طولي به سازه وارد مي‌شود.
.
تهويه مطبوع: کنترل همزمان دما، رطوبت، پاکيزگي هوا و توزيع مناسب آن براي تأمين شرايط مورد نياز فضاي ساختمان
.
آسانسور: وسيله اي است که با يک کابين و ساير اجزاء مربوطه براي حمل نفرات ، بار و يا هردو در مسير مشخص بصورت عمودي بين طبقات حرکت مي‌کند .
.
آسانسور کششي : نوعي از آسانسور است که در اثر نيروي اصطکاک بين سيم بکسل و شيار فلکه و چرخش سيم متحرک حرکت مي‌کند.
.
آسانسورهيدروليکي: نوعي از آسانسور است که عامل حرکت کابين، سيلندر و پيستون هيدروليکي مي‌باشد.
.
آسانسور با رانش مثبت (وينچي): در اين نوع آسانسور کابين با سيم بکسل آويزان شده و نيروي رانش از طريق قرقره جمع‌کننده سيم بکسل تأمين مي‌گردد.
.
کنترل‌کننده مکانيکي سرعت (گاورنر): وسيله مکانيکي که از طريق سيم بکسل به سيستم ترمز ايمني کابين (پاراشوت) يا وزنه تعادل (در صورت وجود) وصل است تا در مواقع افزايش سرعت از حد تعيين يا سقوط کابين همزمان با قطع برق موتورآسانسور، ترمز ايمني را فعال مي‌نمايد.
.
چاه آسانسور: فضايي که ريلها و برخي از تجهيزات آسانسور درآن نصب شده ، کابين و وزنه تعادل الزاماً بايد داخل چاه قرار گيرد.
.
چاهک: فاصله قائم بين کف پايين‌ترين طبقه تا کف چاه آسانسور را گويند.
.
ترمز ايمني: سيستمي است مکانيکي که در قسمت زيرين يا بالاي يوک کابين قرار گرفته و در مواقع اضطراري با افزايش غيرعادي سرعت فعال شده و سبب توقف کابين مي‌گردد.
.
يوک کابين: قابي است که براي اتصال ترمز ايمني، کفشک‌ها و سيم بکسل‌ها به کف کابين بکار مي رود.
.
ضربه‌گير: وسيله‌اي است ارتجاعي که براي جلوگيري از برخورد کنترل نشده کابين و يا وزنه تعادل به کف چاهک بکار مي‌رود .
.
بالاسري: فاصله قائم بين بالاترين طبقه تا زير سقف چاه آسانسور را بالاسري گويند.
.
وزنه تعادل: وزنه‌اي است که براي متعادل ساختن وزن کابين و وزن بار داخل کابين مورد استفاده قرار ميگيرد.
.
در طبقه: دري که در محل ورودي هر طبقه به کابين قرار ميگيرد و داراي انواع مختلفي مي‌باشد.
.
در کابين: دري که در ورودي کابين قرار گرفته و معمولاً بطور خودکار در هنگام توقف کابين باز و قبل از شروع حرکت کابين بسته مي‌شود.
.
پله برقي: وسيله اي است که در مسير حرکت افراد پياده جهت بالا يا پايين بردن آنها در دو طبقه غيرهم‌سطح بکار مي رود و شيب آن حداکثر بين ۳۰ تا ۳۵ درجه مي‌باشد.
.
پياده‌رو متحرک (برقي): وسيله‌اي است که براي انتقال افراد در سطوح همتراز يا اختلاف ارتفاع کم و با شيب حداکثر ۱۲ درجه بکار مي رود.
.
لوکس: واحد شدت نور بوده و عبارت است از شدت روشنايي يک شمع در فاصله يک متر از سطح
توجه: شکل‌هايي که در انتهاي برخي از مواد آيين‌نامه ذکر گرديده در ضميمه پيوست مي‌باشد.
.
فصل دوم ـ مقررات عمومي
ماده۱ـ
رعايت آخرين مقررات ملي ساختمان (مبحث۳) و استانداردهاي معتبر بين‌المللي يا ملي و آيين‌نامه‌هاي مصوب شوراي عالي حفاظت فني به منظور مبارزه و پيشگيري از آتش‌سوزي و حريق در ساختمان کارگاه الزامي است.
ماده۲ـ
طراحي، نصب و راه‌اندازي تأسيسات گرمايي و تهويه مطبوع بايد با رعايت آخرين مقررات ملي ساختمان (مبحث۱۴) و استانداردهاي معتبر بين‌المللي يا ملي و آيين‌نامه‌هاي مصوب شوراي عالي حفاظت فني انجام پذيرد.
ماده۳ـ
کارگاههاي صنعتي با توجه به سطح و نوع توليدات خود که داراي فاضلاب صنعتي و انساني مي‌باشند بايد داراي مسير جمع‌آوري مجزا و تصفيه‌خانه‌هاي مناسب و ايمن منطبق با آخرين مقررات سازمان حفاظت و محيط زيست و آيين‌نامه ايمني در تصفيه‌خانه‌هاي آب و فاضلاب مصوب شوراي عالي حفاظت فني باشند.
ماده۴ـ
طراحي، ساخت، نصب و راه‌اندازي تأسيسات الکتريکي بايد مطابق با آخرين استانداردهاي معتبر بين‌المللي يا ملي، مقررات ملي ساختمان (مبحث ۱۳) و آيين‌نامه حفاظتي تأسيسات الکتريکي در کارگاهها مصوب شوراي عالي حفاظت فني انجام پذيرد.
ماده۵ ـ
سيستم اتصال زمين ساختمان کارگاه بايد مطابق با آخرين آيين‌نامه ايمني سيستم اتصال به زمين (ارتينگ) مصوب شوراي عالي حفاظت فني و استانداردهاي معتبر بين‌المللي يا ملي اجراء گردد .
ماده۶ ـ
نصب و کاربرد کليه علائم و نشانه هاي ايمني و هشداردهنده بايد مطابق با آخرين مقررات ملي ساختمان (مبحث۲۰) و آيين‌نامه علائم ايمني در کارگاهها مصوب شوراي عالي حفاظت فني انجام پذيرد.
ماده۷ـ
طراحي، ساخت، نصب، راه‌اندازي، بهره‌برداري، تعمير و نگهداري مولدهاي بخار و ديگ‌هاي آب گرم بايد مطابق با آخرين استانداردهاي معتبر بين‌المللي يا ملي و آيين‌نامه حفاظتي مولد بخار و ديگ‌هاي آب گرم مصوب مورخ ۲۰/۹/۱۳۶۲ شوراي عالي حفاظت فني انجام پذيرد.
ماده۸ ـ
شرايط و ضوابط بهداشتي توالت‌ها، رختکن، حمام، يخچال و سردخانه، آب مصارف آشاميدني و بهداشتي، نمازخانه، آشپزخانه و ساير تأسيسات و تسهيلات بهداشتي کارگاه بايد بر اساس آخرين مصوبه آيين‌نامه تأسيسات کارگاه از نظر بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و مقررات ملي ساختمان (مبحث۱۶) باشد.
.
تبصره: در خصوص کارگاههاي موقت از قبيل فعاليت ساختماني، عمراني، فصلي و نظاير آن تأمين تأسيسات و تسهيلات بهداشتي کارگران به نحو مطلوب الزامي است.
ماده۹ـ
نگهداري، ذخيره و انبار نمودن و جابجايي مواد قابل اشتعال و انفجار بايد مطابق با آخرين آيين‌نامه‌هاي حفاظتي مواد خطرناك، مواد قابل اشتعال و انفجار، پيشگيري و مبارزه با آتش‌سوزي در كارگاهها مصوب شوراي عالي حفاظت فني و ساير قوانين و مقررات مراجع ذيصلاح مرتبط با نوع مواد انجام گيرد.
ماده۱۰ـ
طراحي، ساخت، نگهداري و شرايط ايمني سردخانه‌ها بايد مطابق با آخرين استانداردهاي معتبر بين‌المللي يا ملي و آيين‌نامه‌هاي مصوب شوراي عالي حفاظت فني باشد.
ماده۱۱ـ
استفاده از تجهيزات حفاظت در برابر آذرخش (صاعقه) در كارگاه‌هايي كه در ساختمان آنها مواد قابل اشتعال و انفجار توليد و يا ذخيره و انبار مي‌شود، تانك‌ها، مخازن حاوي بنزين، نفت، روغن و مواد قابل اشتعال ديگر نگهداري مي‌گردد و يا داراي ساختمان مرتفع يا دودكش بلند يا ساختمان در ارتفاع بالا روي كوه مي‌باشند مطابق با آخرين استاندارد ملي سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران الزامي است .
ماده۱۲ـ
در صورت ايجاد شرايط كار در ارتفاع رعايت آيين‌نامه كار در ارتفاع مصوب شوراي عالي حفاظت فني الزامي است.
ماده۱۳ـ
مسئوليت رعايت مقررات اين آيين‌نامه بر عهده کارفرما بوده و در صورت وقوع هر گونه حادثه ناشي از کار به دليل عدم توجه وي به الــزامات قانوني مطابق مواد ۹۵، ۱۷۱ و ۱۷۶ قانون کار رفتار خواهد شده و متخلف مکلف به جبران خسارت وارده مي‌باشد.
.
فصل سوم ـ مقررات اختصاصي
بخش اول ـ ساختمان کارگاه
الف ـ ساختمان کارگاه
ماده۱۴ـ
ساختمان کارگاه اعم از دائم و موقت بايد مقاوم و مستحکم بوده و در برابر نيروهاي وارده با احتساب موارد ذيل طراحي و ايمن گردد:
.
الف ـ بار مرده بايد متناسب با نوع ساختمان باشد.
ب ـ نوع ساختمان، تجهيزات، دستگاهها و نظاير آن بايد در محاسبه بار زنده ساختمان در نظر گرفته شود.
ج ـ بار برف، باد، زلزله متناسب با شرايط اقليمي و موقعيت جغرافيايي
د ـ بارهاي ناشي از رانش خاک و نظاير آن (در صورت وجود)
و ـ ساير بارهاي تأثيرگذار برسازه متناسب با نوع فعاليت کارگاه
تبصره ـ براي رسيدگي به اين منظور بايد خلاصه محاسبات فني ضميمه نقشه‌هاي تسليمي ارائه گردد
ماده۱۵ـ
براي فضاهاي سرپوشيده و مسقف بايد حداقل براي هر نفر ۱۲ مترمکعب فضا بدون کسر حجم اشغال شده توسط تجهيزات و ماشين‌آلات در نظر گرفته شود و حداقل فاصله سقف تا کف ساختمان ۳ متر منظور گردد.
.
تبصره ـ براي ساختمان با ارتفاع بيش از ۳ متر براي محاسبه حجم لازم، فقط بايد ۳ متر محاسبه شود و ارتفاع بيش از آن در محاسبه منظور نمي‌گردد.
ماده۱۶ـ
سقف‌هاي کاذب احداث شده بايد مقاومت کافي در برابر بارهاي وارده و حريق را دارا بوده و انبار کردن مصالح، مواد و قرار گرفتن افراد روي آن ممنوع است.
ماده۱۷ـ
چيدمان دستگاهها و ماشين‌آلات و قرار دادن اشياء در يک سالن بايد به نحوي باشد که مطابق با کارکرد دستگاه و ماشين بوده و اطراف آنها داراي فضاي کافي براي تردد ايمن افراد، ماشين‌آلات کارگاهي، تعميرات ناشي از خرابي دستگاه و انتقال مواد مصرفي و توليدي، ميسر گردد.
ماده۱۸ـ
کف کارگاه، اتاق‌ها و پياده‌روها در قسمت‌هاي عبور کارگران و حمل و نقل مواد بايد داراي ويژگي‌هاي زير باشد:
.
الف ـ صاف، هموار و عاري از هرگونه برآمدگي و يا فرورفتگي باشد .
ب ـ از مصالحي ساخته يا اندود شود که مانع از هرگونه لغزندگي و ايجاد گرد و غبار گردد.
ماده۱۹ـ
دريچه‌هاي موجود درکف کارگاه نبايد بالاتر از کف کارگاه نصب شوند.
ماده۲۰ـ
در محل كار و مكانهايي كه دستگاههاي متعددي قرار دارد بايد به وسيله خط‌كشي با رنگ مشخص، در دو طرف راه اصلي و راههاي فرعي را مشخص نموده و حتي محل قرار دادن مواد اوليه و مواد توليدي به وسيله اين خطوط معين گردد تا محل‌هاي رفت و آمد، حمل و نقل مواد و همچنين جهت حركت اصلي با علامت‌گذاري روي زمين معلوم و روشن باشد.
ماده۲۱ـ
كف كارگاهها بايد قابل شستشو بوده و در مواردي كه نوع كار موجب ريخته‌شدن آب در كف گردد، شيب كافي داشته تا آبها را به سمت مجاري فاضلاب هدايت نمايد.
ماده۲۲ـ
پلكان‌ها و اطراف محل ورود و خروج به کابين آسانسور و نقاط مشابه كهلغزندگي آنها موجب مخاطرات بيشتري نسبت به ساير جاها خواهد بود بايد از مصالح غيرلغزنده ساخته شود. (شکل‌هاي ۷و ۸)
ماده۲۳ـ
تمامي حفره‌ها و دهانه‌هاي باز اطراف دستگاه و ماشين‌آلات که احتمال خطر براي افراد وجود دارد بايد بوسيله حفاظ‌هاي مناسب و مقاوم مسدود شوند.
ماده۲۴ـ
نرده حفاظتي بايد از جنس مقاوم و محکم بوده و داراي مشخصات فني زير باشد: (شکل هاي ۵ و ۱۰)
.
الف ـ مطابق با استاندارد هاي ملي باشد
ب ـ فواصل پايه عمودي از يکديگر حداکثر۲۰۰ سانتيمتر باشد
ج ـ حداکثر فاصله اولين ميله طولي در نرده راه پله از کف ۸ سانتيمتر باشد.
دـ از ميله فوقاني و تحتاني براي استحکام استفاده شود.
هـ ـ عاري از هرگونه تراشه ، براده ، لبه تيز و برنده روي سطوح نرده باشد.
وـ ارتفاع آن براي پرتگاهها حداقل ۹۰ و حداکثر ۱۱۰ سانتيمتر باشد.
زـ ارتفاع نرده در پلکان حداقل ۸۵ و حداکثر ۹۴ سانتيمتر مي‌باشد.
ح ـ فاصله ميله مياني از کف بايد حداقل ۵۰ سانتيمتر باشد.
ط ـ قادر به تحمل نيروهاي وارد حداقل ۹۰۰ نيوتن باشد.
ماده۲۵ـ
کف پلکان بايد از مصالحي ساخته شده باشد که متناسب با نوع محل و شرايط اقليمي بوده و در هنگام برودت هوا از يخ‌زدگي کف پله جلوگيري بعمل آورد.
ماده۲۶ـ
مشخصات فني پلکان به غير از امدادي و سرويس بايد مطابق با موارد زير باشد: (شکل ۲)
.
الف ـ کف پلکان بايد حداقل ۳۳ سانتيمتر باشد .
ب ـ ارتفاع پله بايد حداقل ۱۴ و حداکثر ۲۰ سانتيمتر باشد .
ج ـ عرض پاگرد بايد در حدود ۱۱۰ سانتيمتر در جهت پلکان يا بيشتر، متناسب با عرض پلکان داشته باشد.
دـ عرض‌پلكان‌ها نبايد در هيچ مورد از ۹۰ سانتيمتر كمتر باشد.
هـ ـ شيب راه پله نبايد كمتر از ۳۰ درجه و بيش از ۵۰ درجه باشد.
و ـ تغييرات ارتفاع پيشاني (پاخور) يا عرض كف پله در يك راه پله نبايد بيش از ۶ ميليمتر باشد.
ماده۲۷ـ
پلکان سرويس، امداد و فرار بايد مطابق با موارد زير باشد: (شکل ۲)
.
الف ـ حداقل عرض کف پله ۱۵ سانتيمتر باشد.
ب ـ شيب پلکان حداکثر ۶۰ درجه باشد.
ج ـ در محل هاي مناسب بصورت ايمن نصب گردد.
هـ ـ حداقل عرض پلکان مذکور بايد ۵۵ سانتيمتر باشد.
ماده ۲۸ـ
اختلاف سطح بين دو پاگرد نبايد از ۷/۳ متر تجاوز نمايد. (شکل ۵)
ماده۲۹ـ
پله هاي يک پلکان بايد داراي عرض و ارتفاع مساوي باشد. (شکل ۵)
ماده۳۰ ـ
پاگرد يا سكوها و كف پله هايي كه با صفحات فلزي اجراء مي‌گردند بايد بصورت كاملاً ايمن نصب و اجراء شده باشد. (شکل ۹)
ماده۳۱ـ
راه پله با بيش از چهار پله و يا حداقل ارتفاع ۷۶ سانتيمتر (هركدام كه كمتر باشد) در صورت وجود لبه كناري پرتگاه بايد به نرده دستي مناسب محفوظ گردد .(شکل ۳)
ماده۳۲ـ
راه پله مارپيچي بايد در سمتي كه عرض كف پله به كمتر از ۱۵ سانتيمتر مي‌رسد داراي نرده حفاظتي مناسب باشد.
ماده۳۳ـ
در صورت وجود بازشو به پاگرد، عرض پاگرد بايد حداقل ۵۰ سانتيمتر بيشتر از عرض در بازشو در نظر گرفته شود. (شکل ۴)
ماده۳۴ـ
پلکان و سکوهايي که از مصالح مشبک ساخته شده‌اند ابعاد چشمه‌هاي آن نبايد از ۱۱ ميليمتر تجاوز نمايد تا اشياء متفرقه امکان سقوط از آن را نداشته باشد. (شکل ۷)
ماده۳۵ـ
پلكان با عرض بيش از ۱۱۰ سانتيمتر بايد در سمت پرتگاه با يك نرده و در سمت بسته هم به وسيله نرده دستي طبق ماده۲۴ مجهز گردند. (شکل ۵)
ماده۳۶ـ
پلكان با عرض بيش‌از ۲۲۵ سانتيمتر بايد علاوه بر نرده‌هاي‌كناري به يك نردهدستي ميانه نيز مجهز باشد.
ماده۳۷ـ
نردهدستي كه پايه‌هاي آن به ديوار نصب مي‌شود بايد طوري ساخته شود كه دست آزادانه بدون برخورد با موانعي اعم از سطح ديوار يا كنار نرده حركت كند حداكثر فاصله پايه‌ها از يكديگر ۲۰۰ سانتيمتر و بين نردهدستي و ديوار بايد حداقل ۵ سانتيمتر باز باشد. (شکل ۶)
ماده۳۸ـ
حداكثر شيب مجاز براي رمپ (راهروهاي شيب‌دار) مورد استفاده افراد ۱۰ درجه است. اين رمپ‌ها بايد با كليه شرائطي كه در مورد پلكان‌ها منظور مي‌شود از حيث ساختمان و عرض و نرده و غيره مطابقت داشته باشد. (شکل ۱)
ماده۳۹ـ
ورودي پنجره‌هايي كه در پاگردهاي پلكان باز مي‌شود در صورتي كه پهناي آنها بيش از ۳۰ سانتيمتر و فاصله با سطح پاگرد كمتر از ۹۰ سانتيمتر باشد بايد به وسيله نرده حفاظت شوند.
ماده۴۰ـ
قسمت‌هايي از کارگاه که از سطح زمين يا کف طبقات ارتفاع داشته و لازم است کارگران هر چند به صورت موقت در آن محل فعاليت داشته باشند بايد راه دسترسي مناسب نظير پلکان، نردبان و نظاير آن تعبيه گردد.
ماده۴۱ـ
عرض گذرگاههاي آدم‌رو بين ماشين‌آلات، تأسيسات، انبوه مواد و تعميرات نبايد کمتر از ۶۰ سانتيمتر باشد.
ماده۴۲ـ
تمامي معابر، راهروها و جايگاههاي کار که روي دستگاه، ماشين‌آلات و نوارهاي متحرک قرار دارند بايد از دو طرف بوسيله نرده‌هاي حفاظتي ايمن گردند.
ماده۴۳ـ
سطوح برف‌گير و يخ‌زننده پلکان‌ها، راه‌پله‌هاي فرار، معابر پياده، راهروهاي سر باز و نظاير آن بايد بصورت مرتب از برف و يخ پاک گرديده و يا با مصالحي ساخته شوند که مانع از هرگونه يخ‌زدگي اين سطوح گردد.
ماده۴۴ـ
در و پنجره اتاق‌ها و محيط‌هايي که احتمال انفجار در آنها وجود دارد بايد در مقابل انفجار مقاوم و مستحکم بوده و شيشه‌هاي آن از نوع ضد انفجار بوده و بازشوي آن به سمت خارج باشد.
ماده۴۵ـ
اتاق‌هايي که در آنها فعاليت عکس‌برداري با اشعه ايکس وجود دارد بايد با ورق‌هاي سربي با ضخامت مناسب مطابق با مقررات مراجع ذيصلاح پوشيده گردد.
ماده۴۶ـ
جهت نقل و انتقال مواد خطرناک از قبيل پاتيل‌هاي مواد مذاب و يا مشابه آن که احتمال پاشش به افراد در طول مسير وجود دارد ،بايد مسيري مجزا و دور از رفت و آمد کارگران و افراد ديگر تعبيه گردد.
ماده۴۷ـ
ساختمان کارگاههاي موقت، پيش‌ساخته، کانکس‌ها و نظاير آن بايد مجهز به سيستم اتصال زمين مؤثر باشد.
ماده۴۸ـ
ساختمان کارگاه بايد با توجه به نياز منديهاي افراد معلول جهت فعاليت و کار مطابق قوانين و مقررات موجود طراحي و احداث گردد.
.
ب ـروشنايي
ماده۴۹ـ
در محل رفت و آمد و کار کارگران و افراد بايد روشنايي مناسب و کافي تأمين گرديده و حتي الامکان از نور طبيعي استفاده گردد.
ماده۵۰ ـ
به منظور تعبيه روشنايي با نور طبيعي در سالن سرپوشيده و مسقف بايد با استفاده از پنجره‌هاي سقفي و معمولي با فواصل مناسب از يکديگر، نور محل را بصورت يکنواخت تأمين نمود.
ماده۵۱ ـ
درمحل‌هايي که بطور موضعي احتياج به نور بيشتري مي‌باشد بايد علاوه بر نور کلي کارگاه، نور اضافي در محل مورد نياز تأمين گردد.
ماده۵۲ ـ
براي جلوگيري از خيره شدن چشم به نور اضافي تابيده شده به قطعه کار، منبع نور مذکور بايد به نحوي پوشيده شود که فقط محل مورد نظر را روشن نمايد.
ماده۵۳ ـ
براي استفاده بيشتر از نور آفتاب، بايد سقف کارگاه و ديگر سطوح منعکس‌کننده نور به رنگ روشن بوده تا نور را بهتر منعکس کند.
.
تبصره ـ ديوارها و کف ساختمان کارگاه که در ديد مستقيم کارگر قرار ميگيرد نبايد از رنگهايي که موجب خيرگي چشم در کارگران مي‌شود استفاده نمود.
ماده۵۴ ـ
کليه پنجره هاي موجود در سالن که در سقف و ديوار قرار دارند، بايد همواره تميز بوده تا روشنايي از طريق تابش تأمين گردد.
ماد۵۵ ـ
براي جلوگيري از شدت بيش از حد نور در طي روز، پنجره‌ها بايد به کرکره و پرده متحرک مناسب مجهز باشند. و امکان باز و بسته کردن ايمن پنجره‌ها و تنظيم نور آنها فراهم شود، بطوريکه خود اين پنجره‌ها مخاطراتي را به محل کار و کارگران تحميل ننمايد.
ماده۵۶ ـ
در محلهايي که امکان تأمين روشنايي طبيعي براي تأمين نور وجود ندارد بايد با استفاده از نور هاي مصنوعي مناسب، روشنايي محل تأمين گردد .
ماده۵۷ ـ
روشنايي بايد بطور كلي يكنواخت بوده و از جهات مختلف بتابد تا از ايجاد سايه‌هاي تند جلوگيري‌شده و ضمناً باعث خيره‌شدن چشم نگردد.
ماده۵۸ ـ
تمهيدات لازم براي تميز کردن پنجره‌ها به نحوي که خطري متوجه افراد نگردد بايد در محل کار در نظر گرفته شود.
ماده۵۹ ـ
منابع تأمين روشنايي مصنوعي نبايد طوري نصب شوند که خود باعث ايجاد مخاطراتي در محيط کار شوند.
ماده۶۰ ـ
هرگاه به دليل مقتضات ايمني و بهداشتي در محل کار، لازم است از پنجره‌ها يا سطوح شفاف و شيشه‌اي در ديوارها و درها استفاده گردد بايد از مصالح ايمن و مقاوم در برابر شکستگي ساخته شوند و يا زمانيکه احتمال برخورد افراد با اين سطوح وجود دارد، بايد با علايمي اين سطوح مشخص شوند.
.
ج ـ شدت نور
ماده۶۱ ـ
ميزان شدت نور محل کار، معابر پياده‌روها و راههاي عبوري مربوط به وسايل نقليه بايد با توجه به شغل و نوع کار و فعاليت و با استفاده از آخرين جداول حدود تماس شغلي و عوامل بيماريزا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و مقررات ملي ساختمان (مبحث۱۳) تعيين گردد.
ماده۶۲ ـ
مـيزان نور و روشنايي در محيط‌هاي کار بايد مطابق با جدول زير استخراج‌شده از استاندارد ANSI براي کارگران و افراد تأمين گردد
ماده۶۳ ـ
به منظور تأمين روشنايي در مواقع قطع برق در محيط کارگاه بايد سيستم روشنايي اضطراري مناسب با منبع توليد نيرو و سيم‌کشي مستقل از شبکه عمومي و حداقل شدت روشنايي ۱۰ لوکس فراهم گردد .
.
دـ عايق بندي ساختمان
ماده۶۴ ـ
محل‌هاي نصب رادياتور و لوله‌هاي آب گرم بايد به گونه‌اي انتخاب گردند که در اثر تشعشعات حرارتي يا جريان هواي گرم ناشي از آنها موجب ناراحتي براي کارگران در حين انجام کار نگردد .
ماده۶۵ ـ
در مناطق جغرافيايي و اقليمي که داراي اختلاف بالاي درجه حرارت در فصول سال مي‌باشند بايد تمامي ديوارها، سقف‌ها، درها و پنجره‌ها به نحوي مناسب عايق‌بندي حرارتي گرديده تا مانع از تبادل حرارت و برودت داخل محيط کارگاه به خارج از کارگاه و بالعکس و اتلاف انرژي گردد.
ماده۶۶ ـ
مسير لوله‌هاي حرارتي و برودتي بايد بوسيله عايق‌هاي مناسب که در مقابل حرارت و سرما مقاوم است عايق‌بندي گردند.
.
هـ ـ دماي محيط ساختمان کارگاه
ماده۶۷ ـ
در محيط کاري که در آن کار به صورت نشسته انجام مي‌شود مانند ادارات، حداقل دماي مطلوب ۱۶ درجه سانتيگراد مي‌باشد و در صورتي که کار فيزيکي در محيط کار صورت مي‌پذيرد حداقل دماي مطلوب ۱۳ درجه سانتيگراد است (مگر اينکه شرايط محيط کار تابع قوانين و مقررات حفاظتي خاص باشد)
ماده۶۸ ـ
نصب دماسنج در محيط هاي کارگاهي به منظور تعيين دماي محيط کار الزامي است.
.
و ـ انبارها
ماده۶۹ ـ
انبارها بايد داراي مسيرهاي عبور مجزا براي تردد افراد و وسايل نقليه باشد.
ماده۷۰ـ
انبار بايد به وسايل تهويه طبيعي و در صورت لزوم تهويه مصنوعي ضدشعله مجهز باشد و کليدها، فيوزها و ساير ادوات و وسايل الکتريکي بايد از نوع ضدجرقه و ضدشعله باشد.
ماده۷۱ـ
ساختمان يا هر بخش از يک ساختمان که براي انبار مورد استفاده قرار ميگيرد بايد حداقل به دو راه خروج مجزا و دور از هم مجهز باشد.
ماده۷۲ـ
انبار بايد داراي قفسه‌بندي مناسب بوده و يا چيدمان مواد به گونه‌اي باشد که خطر سقوط نداشته و مزاحمتي براي عبور و مرور افراد ايجاد ننمايد.
ماده۷۳ـ
ديوارها، سقف و کف انبار بايد از مصالح مقاوم و مناسب ساخته شده باشد بطوريکه در برابر بارهاي وارده و آتش مقاوم باشد.
ماده۷۴ـ
در اطراف انبار بايد راههاي مطمئن و ايمن براي تردد ماشين‌هاي حمل کالا و آتش‌نشاني پيش‌بيني گردد.
ماده۷۵ـ
در انبارها بايد از جنس فلز و سطح داخلي آن صاف و بدون شکاف بوده و بازشوي آن روبه خارج باشد .
ماده۷۶ـ
پنجره انبارها بايد مجهز به حفاظ و تور سيمي بوده و بازشوي آن روبه خارج باشد.
ماده۷۷ـ
انبارها بايد سيستم‌هاي اعلام و اطفاء حريق متناسب با نوع مواد مطابق با آيين‌نامه پيشگيري و حفاظت در برابر آتش‌سوزي و حريق باشد.
ماده۷۸ـ
محل استراحت و آبدارخانه نبايد در ساختمان انبار قرار داشته باشد.
ماده۷۹ـ
ديوارها و ستون‌هاي داخل انبار بايد جهت افزايش ميدان ديد تا ارتفاع ۲۰۰ سانتيمتر از سطح زمين با رنگ‌هاي روشن محرک رنگ‌آميزي شود.
ماده۸۰ ـ
مسيرهاي داخلي انبار، قفسه‌ها و کالا بايد طوري تعبيه شده باشد که دسترسي افراد به درهاي خروجي در اسرع وقت امکان‌پذير باشد.
.
زـ آسانسور، پله برقي و پياده‌رو متحرک
ماده۸۱ ـ
نصب، راه‌اندازي، بهره‌برداري و هرگونه تغيير اساسي در آسانسور، پله‌هاي برقي و پياده‌رو متحرك بايد با رعايت آخرين مقررات آيين‌نامه حفاظتي ساختمان كارگاهها، استانداردهاي معتبر بين‌المللي يا ملي و مقررات ملي ساختمان (مبحث۱۵) صورت پذيرد.
ماده۸۲ ـ
داخل کابين آسانسور بايد داراي لوح شناسايي با مشخصات ذيل باشد:
.
الف ـ نام شرکت سازنده
ب ـ ظرفيت حمل نفر يا بار يا هردو
ج ـ نوع کاربري
دـ سال ساخت
هـ ـ آدرس و شماره تلفن سازنده
وـ شماره استانداردي که آسانسور بر مبناي آن ساخته شده است.
ماده۸۳ ـ
چاه آسانسور بايد در سراسر ارتفاع و تمامي سطوح بسته بوده و بجز درهاي طبقات و دريچه‌هاي بازديد، خروجي ديگري نداشته باشد و در تراز هر طبقه در موتورخانه و چاهك داراي روشنايي مناسب با چراغ محافظ‌دار تونلي و لوله هواكش در سقف موتورخانه باشد. (شکل ۱۱)
ماده۸۴ ـ
آسانسورهايي که خارج ساختمان‌ها قرار دارد تا ارتفاع ۳ متر از هر طرف و از اين ارتفاع به بالا سمتي که روبه ساختمان قرار دارد در تمام ارتفاع بايد بسته باشد.
ماده۸۵ ـ
قسمت‌هايي از تأسيسات الکتريکي آسانسور که لازم است در زمان برقدار بودن، تنظيم و يا مورد آزمايش قرار گيرند بايد به گونه‌اي نصب شوند که فضاي کار ايمن در نقاط مورد نياز براي حضور تعميرکار وجود داشته باشد.
ماده۸۶ ـ
در صورت استفاده از وسايل فرمان الکتريکي دستي در تأسيسات الکتريکي آسانسور اين وسايل بايد به گونه‌اي باشد که امکان راه‌اندازي تصادفي آنها وجود نداشته و همچنين کليدهاي فرمان دستي بطور اطمينان‌بخشي قفل گردند.
ماده۸۷ ـ
کليه تجهيزات و دستگاههاي الکتريکي آسانسور بايد داراي سيستم اتصال به زمين مؤثر باشند.
ماده۸۸ ـ
دريچه تهويه بايد به نحوي محافظت گردد که از نفوذ باران ،برف ،پرندگان و نظاير مشابه آن جلوگيري نمايد.
ماده۸۹ ـ
تخليه هواي چاه هر گروه آسانسور مستقل از چاههاي گروه ديگر خواهد بود و بنابر اين نبايد بين آنها ارتباط تخليه هوا وجود داشته باشد.
ماده۹۰ـ
سيستم تهويه هوا در چاه آسانسور بايد بصورت دستي عمل نموده و چاه آسانسور نبايد وسيله تخليه هواي ساختمان باشد.
ماده۹۱ـ
درهاي طبقات بايد به صورت اصولي نصب شده و در هنگام بسته بودن، تمام دهانه چاه را از کف تا سقف بپوشاند. (شکل ۱۱)
ماده۹۲ـ
در خصوص فاصله بالا سري در آسانسورهاي با رانش مثبت (وينچي) رعايت موارد زير الزامي است:
.
الف ـ نصب ضربه‌گير متناسب با نوع و ظرفيت آسانسور در زير سقف چاه
ب ـ فاصله آزاد قائم معادل حداقل ۱۰ سانتيمتر بين بالاترين سطح روي کابين و پايين ترين سطح زير سقف چاه
ماده۹۳ـ
پس از باز نمودن در اضطراري، چنانچه مانعي براي باز نگهداشتن در طبقات وجود نداشته باشد، در بايد بصورت خود کاربسته و قفل گردد.
ماده۹۴ـ
درهاي بازرسي، اضطراري و نيز دريچه هاي بازديد بايد فاقد هرگونه روزنه بوده و همانند درهاي طبقات داراي استحکام مناسب باشد.
ماده۹۵ـ
نصب هرگونه در، دريچه اضطراري و تخليه هوا در سمتي که وزنه تعادل قراردارد، ممنوع است.
ماده۹۶ـ
دريچه اضطراري براي ورود به بالاي کابين در زير سقف چاه يا يکي از ديواره‌هاي چاه از فضاي موتورخانه بايد به گونه‌اي تعبيه شود که بازشوي آن به سمت بيرون چاه بوده و داراي قفل ايمني باشد.
ماده۹۷ـ
در آسانسورهاي گروهي و بيشتر از ۲ آسانسور کنار هم بايد در سطح کف موتورخانه و در امتداد پاگرد جلوي در طبقه آخر، دريچه‌اي به سمت موتورخانه و متناسب با تجهيزات آن تعبيه گردد.
ماده۹۸ـ
طراحي، ساخت، نصب درها، دريچه‌ها و يا قطعات آنها بايد به گونه‌اي باشد که سقوط آنها به داخل چاه آسانسور در صورت بروز حوادث امکان‌پذير نباشد.
ماده۹۹ـ
درهاي طبقات جز در مواقع استفاده از آسانسور بايد بصورت ايمن بسته بماند. (شکل ۱۳)
ماده۱۰۰ـ
درهاي طبقات بايد داراي قفل ايمني مناسب بوده، به نحوي که قبل از شروع حرکت کابين، مانع از بازشدن درهاي طبقات گرديده و همچنين تا زماني که در طبقه باز است، امکان حرکت براي کابين وجود نداشته باشد.
ماده۱۰۱ـ
باز نمودن درهاي طبقات در مواقع نبودن کابين نبايد جز با کليد مخصوص امدادي امکان‌پذير باشد.
ماده۱۰۲ـ
درهاي لولايي طبقات بايد مجهز به شيشه بوده به نحوي که وجود کابين در طبقه مشخص باشد.
ماده۱۰۳ـ
کابين بايد در تراز طبقات بطوريکه کف آن هم ارتفاع با کف طبقه است (هم تراز) توقف نموده و درهنگام ورود و خروج مسافر، در آن تراز باقي بماند.
ماده۱۰۴ـ
کابين آسانسور بايد مجهز به در مناسب بوده تا هنگام بسته بودن در کاملاً محدوده باز شوي ورودي را بپوشاند. (شکل ۱۱)
ماده۱۰۵ـ
در کابين آسانسور بايد داراي حسگر باشد، که هنگام باز بودن آن امکان حرکت کابين ميسر نبوده و تا قبل از توقف کامل کابين باز نمودن آن ميسر نباشد. (شکل ۱۳)
ماده۱۰۶ـ
درهاي اتوماتيک آسانسور بايد مجهز به حسگرهاي مناسب بوده تا هنگام وجود مانع در چهارچوب، از بسته شدن در جلوگيري و آن را مجدداً باز نمايد.
ماده۱۰۷ـ
مدارتغذيه زنگ اخبار و سيستم مکالمه دو طرفه در کابين آسانسور، بايد مجهز به باطري مناسب آماده بكار باشد.
ماده۱۰۸ـ
کابين آسانسور بايد به سيستم تهويه و روشنايي مناسب طبق استاندارد مجهز باشد.
ماده۱۰۹ـ
آسانسور بايد به يک منبع تغذيه نيروي اضطراري که بطور خودکار قابل‌شارژ است مجهز گردد.
ماده۱۱۰ـ
سطح کف کابين و ورودي آن بايد صاف و فاقد زوائد خطرناک بوده و از مواد غيرلغزنده ساخته شده باشد.
ماده۱۱۱ـ
سقف کابين، بايد مجهز به دريچه خروجي و امدادي به ابعاد ۵۰ در ۳۵ سانتيمتربوده و بازشوي اين دريچه، رو به خارج کابين باشد.
ماده۱۱۲ـ
ترمز ايمني کابين آسانسور بايد داراي شرايط زير باشد:
.
الف ـ قدرت متوقف کردن و نگهداشتن کابين با تمام ظرفيت آن را در هنگام افزايش سرعت و يا سقوط داشته باشد.
ب ـ آزاد نمودن آن فقط بايد توسط کنترل‌کننده‌هاي مکانيکي سرعت انجام پذيرفته و اين امر تنها با بالا بردن کابين امکان پذيرگردد.
ج ـ بايد پس از آزاد شدن به صورت عادي عمل نمايد.
ماده۱۱۳ـ
بالاترين و پاييـن‌ترين توقفگاه کابين بايد به كليد حدي مناسب مجهز گرديده بطوريکه مستقل از مدار فرمان موجود در کابين باشد و مستقيماً با مدار فرمان اصلي آسانسور ارتباط برقرار نمايد.
ماده۱۱۴ـ
کابين آسانسور بايد به حسگر كنترل بار براي جلوگيري از اعمال بار بيش از حد مجاز مجهز گردد.
ماده۱۱۵ـ
قراردادن هرگونه ابزار، تجهيزات و نظاير آنها درون موتورخانه، چاه و چاهک آسانسور ممنوع است.
ماده۱۱۶ـ
آسانسور بايد به کنترل‌کننده مکانيکي سرعت (گاورنر) مجهز گرديده و کنترل‌کننده مذکور با ترمز ايمني آسانسور مرتبط گردد. (شکل ۱۲)
ماده۱۱۷ـ
ترمز ايمني و گاورنر حتما پلمپ (مهرو موم ) شده باشند.
ماده۱۱۸ـ
ترمزهاي ايمني کابين و وزنه تعادل هريک بايد داراي گاورنر مخصوص به خود باشد. (شکل ۱۲)
ماده۱۱۹ـ
کابين تا زمانيکه زبانه قفل‌کننده حداقل به اندازه ۷ ميليمتر با لنگه در درگير نشده است نبايد قادر به حرکت باشد.
ماده۱۲۰ـ
فضاي موتور خانه آسانسور بايد طبق استاندارد باشد که علاوه بر امکان جاي دادن تجهيزات، فضاي مناسب براي تردد و انجام تعميرات احتمالي بصورت ايمن را براي تعميرکاران فراهم آورد.
ماده۱۲۱ـ
اجزا و چاه آسانسور در محيط‌هايي با قابليت اشتعال و انفجار بايد از نوع مقاوم در برابر خطرات مذکور بوده و يا حفاظت شده باشند.
ماده۱۲۲ـ
در زمان تعمير و نگهداري آسانسورها بايد شرايط ايمني مناسب اعم از تهويه و روشنايي و ساير شرايط ايمني لازم فراهم گردد.
ماده۱۲۳ـ
در صورتي که دسترسي به موتورخانه از طريق پله امکان‌پذير نباشد، استقرار نردبان ايمن و اختصاصي جهت دسترسي به موتورخانه الزامي است.
ماده۱۲۴ـ
موتورخـانه بايد به سيستم اطفاء حريق مناسب و به ميزان کافي تجهيز گردد.
ماده۱۲۵ـ
بلند کردن کابين آسانسور در زمان نصب بايد با رعايت کامل مقررات و دستور العمل‌هاي شرکت سازنده صورت پذيرد.
ماده۱۲۶ـ
اطاقک آسانسورهاي باري که افراد را نيز حمل مي‌کند و يا يک نفر متصدي در داخل آن بکار مشغول است بايد مطابق مشخصات آسانسورهاي مخصوص حمل افراد ساخته شود.
ماده۱۲۷ـ
حداقل قطر سيم بکسل کابين بايد ۸ ميليمتر و گاورنر حداقل ۶ ميليمتر بوده و از نوع استاندارد باشد .
ماده۱۲۸ـ درها و دريچه‌هاي اضطراري در ديواره‌هاي چاه آسانسور نبايد به سمت چاه آسانسور باز شود و داراي قفل ايمني باشد.
ماده۱۲۹ـ
درهاي کابين و طبقات بايد در زمان ايستادن آسانسور در تراز طبقه بصورت هماهنگ باز و بسته شود.
ماده۱۳۰ـ
درآسانسورهاي خدماتي که براي جابجايي کالا بين طبقات استفاده مي‌گردد و در طبقه مشخصي عمل مي‌کند بايد داراي کابيني باشد که ابعاد آن به اشخاص اجازه استفاده را نمي‌دهد و در ميان ريل‌هاي نصب شده عمودي حرکت مي‌نمايد.
تبصره ـ ابعادي که کابين را براي افراد غيرقابل استفاده مي‌کند نبايد از مقادير زير بيشتر باشد:
.
الف ـ مساحت کف کابين يک مترمربع
ب ـ عمق کابين ۱۰۰ سانتيمتر
ج ـ ارتفاع ۱۲۰ سانتيمتر،
دـ ارتفاع بيش از ۱۲۰ سانتيمتر کل کابين در صورتي مجاز است که کابين شامل چند طبقه ثابت بوده به نحوي که ارتفاع هريک از طبقات ۱۲۰ سانتيمتر بيشتر نشود.
هـ ـ کل مسير حرکت کابين محصور بوده و داراي مقاومت مکانيکي کافي باشد.
ماده۱۳۱ـ
حرکت کابين بايد منوط به بسته بودن درهاي تمامي طبقات باشد.
ماده۱۳۲ـ
پله‌هاي برقي و پياده‌روهاي متحرک بايد داراي لوح شناسايي که دربرگيرنده موارد ذيل بوده و در ابتداي ورودي آنها نصب مي‌گردد باشد:
.
الف ـ نام شرکت سازنده
ب ـ سال ساخت
ج ـ آدرس و شماره تلفن سازنده
دـ شماره استانداردي که بر مبناي آن ساخته شده است.
تبصره ـ در خصوص ظرفيت حمل با دستگاههاي مذکور مي‌بايستي بند ۱۵ـ۳ـ ۵ مبحث ۱۵ مقررات ملي ساختمان رعايت گردد.
ماده۱۳۳ـ
اطراف منطقه باز طبقه فوقاني پله برقي بايد به نحو مطمئن و ايمن حفاظ‌گذاري گردد. (شکل ۱۴)
ماده۱۳۴ـ
متصدي دستگاه بايد قبل از راه‌اندازي پله برقي در هر شرايطي از عملکرد صحيح سيستم هاي ايمني اطمينان حاصل نمايد.
ماده۱۳۵ـ
سطح پله برقي بايد به گونه‌اي باشد که از ليز خوردن افراد جلوگيري نمايد. (شکل ۱۴)
ماده۱۳۶ـ
درصورت توقف پله برقي به هر دليل، در استارت مجدد آن بايد از عدم تردد افراد روي پلکان‌ها در حالت خاموش اطمينان حاصل نموده تا شوک ناشي از استارت باعث بر هم خوردن تعادل افراد و سقوط آنها نگردد.
ماده۱۳۷ـ
در هنگام نصب، راه‌اندازي، بازرسي و تعميرات محدوده اطراف آسانسور، راه‌پله متحرک و پله‌هاي برقي (اعم از ورود و خروج) بايد محصور و محفوظ گردد.
ماده۱۳۸ـ
کليه آسانسورها اعم از مسافري، باري و يا هر دو، پله‌هاي برقي و پياده‌روهاي متحرک بايد توسط موسساتي که صلاحيت آنها مورد تأييد سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و ساير مراجع ذيصلاح مي‌باشد بصورت ساليانه بر اساس استانداردهاي معتبر مورد بازرسي قرار گرفته و گواهينامه سلامت دستگاههاي مذکور که حاوي نام شرکت، آدرس و تلفن، نام بازرس، تاريخ اعتبار گواهينامه مي‌باشد صادر و در داخل کابين و يا در محل مناسب نصب گردد.
ماده۱۳۹ـ
تعمير و نگهداري آسانسورها ،پله هاي برقي وپياده روهاي متحرک بايد توسط شرکت هاي داراي مجوز از مراجع ذيصلاح انجام پذيرد.
تبصره ـ شرکت‌هاي مذکور موظف مي‌باشند از پرسنل آموزش‌ديده از مراکز ذيصلاح و ماهر که داراي تخصص در اين زمينه مي‌باشند، استفاده نمايند.
ماده۱۴۰ـ
گزارش بازديد، تعمير، نگهداري در خصوص آسانسورها، پله‌هاي برقي، پياده‌روي متحرک بهمراه ذکر مشخصات شرکت و فرد تعميرکار با ذکر تاريخ اقدامات بعمل آمده در دفتر ويژه گزارشات تعمير و نگهداري آنها و در پرونده مربوطه ثبت و نگهداري گردد.
.
بخش دوم ـ محوطه کارگاه
ماده۱۴۱ـ
طراحي ترافيک و احداث راه بايد مطابق با موارد زير باشد :
.
الف ـ وسايل نقليه عبوري
ب ـ کم کردن نياز به دور زدن
ج ـ اجتناب از لبه تيز و خم و کنج‌ها
دـ تعمير و نگهداري راه (عدم وجود برآمدگي و فرورفتگي)
هـ ـ مقاومت دربرابر بار وارده با زيرسازي مناسب
وـ شيب‌بندي مناسب براي تخليه آب ناشي از بارندگي با زهکشي مناسب
زـ سطح راه بايد براساس نوع مصرف با مصالح مناسب و مقاوم در مقابل لغزندگي اجرا گردد.
ماده۱۴۲ـ
محل‌هاي تأسيسات زيرزميني در محوطه باز کارگاه، چاههاي ارت، درهاي خروجي، راه پله فرار، راهروها، راه پله‌ها و نظاير آن که از اهميت بالايي برخوردار مي‌باشند بايد بوسيله علايم آگاه‌کننده و هشداردهنده، مشخص و معلوم گردند.
ماده۱۴۳ـ
محوطه باز در ساختمان کارگاه بايد داراي موارد ايمني ذکر شده زير باشد:
.
الف ـ پياده رو مخصوص عابرين پياده
ب ـ علايم ايمني هشداري و آگاه کننده براي عابرين و وسايل نقليه
ج ـ تأمين روشنايي محوطه به تعداد لازم و کافي
ماده۱۴۴ـ
کليه دهانه‌هاي باز، پرتگاهها، آدم‌روها، چاهها، راه‌پله‌ها و نظاير آن در محوطه ساختمان کارگاه بايد بوسيله دريچه‌هاي فلزي مقاوم و محکم يا نرده‌هاي حفاظتي مناسب مسدود يا محفوظ گردند.
ماده۱۴۵ـ
چنانچه به هر دليلي پوشش روي دهانه برداشته شود بايد توسط فرد تحت کنترل بوده و يا با استفاده از نرده هاي موقت قابل حمل محفوظ گرديده و بوسيله علايم و نوارهاي ايمني مناسب و با چراغ گردان در شب نسبت به هشدار و آگاهي به ساير افراد اقدام گردد.
ماده۱۴۶ـ
سيم‌هاي برق و تأسيسات برقي در محوطه باز بايد ايمن و محفوظ بوده و با علايم هشداردهنده مشخص گرديده و از رسيدن هر گونه صدمه و آسيب به آنها جلوگيري گردد. ضمناً رعايت حريم خطوط برقدار مطابق با قوانين و مقررات برق ايران الزامي است.
ماده۱۴۷ـ
براي رساندن برق به ساختمان کارگاه بايد از کانالهاي مخصوص تاسيساتي و يا دکل‌هاي مناسب و ايمن استفاده نمود.
ماده۱۴۸ـ
براي تردد افراد بين سالن‌ها بايد معابر را با کوتاهترين فاصله احداث نموده و اين معابر نبايد در زير محلهايي که احتمال ريزش آب، مواد و اجسام وجود دارد قرار گيرند.
ماده۱۴۹ـ
سـاخت و نصب هـرگونه تابلوي تجـاري، علائم ايمـني، ترافيکي و سر در ورودي محوطه کارگاه با رعايت مفاد آخرين مقررات ملي ساختمان (مبحث۲۰)، استانداردهاي معتبر و يا ملي و آيين‌نامه علائم ايمني در کارگاهها مصوب شوراي عالي حفاظت فني بايد با رعايت نکات ايمني زير انجام پذيرد :
.
الف ـ نيروهاي وارده بر آن از قبيل باد و زلزله محاسبه شود.
ب ـ بصورت ايمن داراي پايه و مهار مناسب باشد.
ماده۱۵۰ـ
سايبانها بايد با رعايت کليه موارد ايمني و حفاظتي احداث، نصب و محکم گرديده و قرار دادن ضايعات و يا هرگونه اجسام ديگر بر روي سايبانها ممنوع است.
ماده۱۵۱ـ
تمامي گذرگاههاي وسايل نقليه بايد از معابر پياده و خطوط راه‌آهن مجزا بوده و از هرگونه تقاطع خطرناک بين آنها جلوگيري شود و در صورت ايجاد تقاطع بايد بوسيله تجهيزات حفاظتي مناسب، علايم هشداردهنده و چراغ‌هاي گردان، ايمن گردد.
ماده۱۵۲ـ
کارفرما مکلف است به منظور نصب علائم و نشانه‌هاي ترافيکي در سطح کارگاه قوانين مربوطه را از مراجع ذيصلاح (پليس راهور ناجا ) اخذ نموده واقدامات لازم را بعمل آورد.
ماده۱۵۳ـ
ساختمان و محوطه کارگاه بايد به آژير اعلام خطر و چراغ‌هاي اضطراري گردان براي استفاده در شرايط بحراني مجهز باشد.
ماده۱۵۴ـ
عرض و ارتفاع درهاي ورودي و خروجي بايد متناسب با نوع کار، تعداد کارگران، حداکثر حجم مواد و کالاي توليدي و مصرفي و نحوه استقرار ماشين‌آلات باشد.
ماده۱۵۵ـ
در کليه کارگاهها بايد مکان‌هاي خاصي بنام نقاط امن با علائم و تابلوهاي مربوطه مشخص گرديده تا در مواقع بروز خطر، کارگران در آن محل تجمع يابند. ضمناً مسيرهاي منتهي به نقاط امن بايد علامت‌گذاري شده باشند.
ماده۱۵۶ـ
جمع‌آوري، حمل و نقل و دفع فضولات، زباله‌ها و پسماندها در سطح كارگاه بايد مطابق با قانون مديريت پسماندها و آيين‌نامه پيشگيري و مبارزه با آتش‌سوزي در كارگاهها و ساير آيين‌نامه‌هاي مصوب شوراي عالي حفاظت فني انجام پذيرد.
.
اين آيين‌نامه مشتمل بر ۳ فصل و ۱۵۶ ماده و ۷ تبصره به استناد مواد ۸۵ و ۹۱ قانون کار جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ ۱۸/۷/۱۳۹۰شوراي عالي حفاظت فني تدوين و در تاريخ ۱۳/۱۰/۱۳۹۰ به تصويب وزير تعاون،کار و رفاه اجتماعي رسيده است.
.
اين آيين‌نامه جايگزين آيين‌نامه و مقررات حفاظتي ساختمان کارگاهها مصوب ۲۴/۸/۱۳۴۰ شوراي عالي حفاظت فني مي‌باشد.
.
وزيرتعاون، کار و رفاه اجتما عي ـ عبدالرضا شيخ‌الاسلامي
.
