قراردادهای آتی [1] سکه بهعنوان یکی از مهمترین ابزارهای نوین مالی در جذب و کنترل نقدینگی در دنیای مالی جدید مطرح است و برای معرفی نزد عموم سرمایهگذاران نیاز به حمایت جدی دارد؛ اکنون به اشتباه، ماهیت نوسانگیری «آربیتراژگری» در این نوع قراردادهای نوین مالی که ذات این نوع بازار است از طرف متولیان بانک مرکزی به «قمار» تعبیر میشود و انگشت اتهام به این ابزار جدید، بورس ایران را نشانه گرفته است.
.
واقعیت این است که سهم معاملهگران قرارداد آتی را در رشد بیرویه و حبابی قیمت سکه نمیتوان انکار کرد اما این میزان سهم، خود معلول است نه علت چراکه بازار آتی وجودش مبتنی و متکی بر بازار نقدی آن کالاست.
.
شیوه مرسوم در تعیین قیمت آتی یک کالا، قیمت نقدی بهعلاوه نرخ سود بازار است و از آنجا که نرخ سود بانکی و رسمی، غیرواقعی و پایینتر از نرخ تورم است بازار، نرخ غیررسمی و آزاد را مدنظر میگیرد که جمع حاصل این دو متغییر تعیینکننده قیمت آتی سکه است که طی روزهای گذشته به قیمتهای بیش از ۸۳۰ هزار تومان نیز دست یافت.
.
در تفکر تحلیلی معاملهگران آتی، روند افزایش قیمت سکه در بازار نقدی در کنار افزایش فشار تقاضا و انتظار برای رشد قیمتها در بازار نقدی، فرصت شکاف قیمتی را شکل میدهد که یکی از بهترین و مهمترین فرصتهای کسب سود در این نوع بازار محسوب میشود. در واقع، معاملهگران به دنبال فرصتهای کسب سود هستند و وجود شکاف قیمت در بازار سکه یا همان «آربیتراژگری» از بهترین فرصتهای بازار آتی سکه است.
.
افزایش حجم قراردادهای آتی سکه طبیعتا منجر به افزایش حجم تقاضای سکه در بازار نقدی از طرف معاملهگران آتی به عنوان گروه جدید متقاضیان طلا، شائبه افزایش مستمر قیمت طلا و سکه در آینده را به بازار مخابره کرد که این روند در شرایط نامناسب اقتصادی به صورت تصاعدی نتیجه میدهد.
.
به هر صورت کشف تاثیرگذاری معاملهگران آتی سکه در افزایش تقاضا و قیمت این کالا با اینکه دیر انجام شد اما واقعیت این است که بستر برای این بازار آنطور که باید آماده نبود و پیشبینی بازارها از میزان کیفی و کمی حضور و تاثیر معاملهگران این بازار به درستی برآورد نشده بود؛ چراکه تئوری ساده تعادل عرضه و تقاضا در تعیین قیمت واقعی یک کالا هنوز در تاریخ اقتصاد پابرجاست و پیشی گرفتن هرکدام از دو طرف منجر به رفتار غیرمنطقی قیمت خواهد شد.
.
تزریق فیزیکی سکه از طرف بانک مرکزی بدون شناخت میزان متقاضیان جدید سکه نمیتواند کارآیی لازم را در بلندمدت داشته باشد و با عقبنشینی کوتاهمدت برخی از گروههای متقاضی، این روند افزایشی و آشفتگی دوباره نمایان خواهد شد.بازار قرارداد آتی سکه که هماکنون به عنوان تهدید از دید بانک مرکزی عنوان میشود، خود میتواند فرصتی بکر در ساماندهی بازار سکه باشد.
.
هماکنون بانک مرکزی به جای ایجاد بازار موازی پیشفروش سکه که میتواند به نوعی فشار بیاعتمادی به بخشی از بازار بورس از نظر بازار عنوان شود؛ از طریق تفاهم با بورس در جهت عرضه پیشفروش سکه و از طریق قراردادهای آتی سکه در بورس کالا، میتواند سیاستهای تنظیم بازار سکه را نیرومندتر پیگیری کند تا شاهد گردش سرمایههای سرگردان از بازار طلا به ارز در روزهای آتی و آشفتگی بیش از پیش بازارها نباشد.
.
منبع : جهان صنعت
مهدی آزادواری