پنجمين كنفرانس «حسابداران و مديران مالي» با همت گروه آموزشي تحقيقاتي «تعالي‌سازان» و همكاري دانشگاه علامه طباطبايي در مركز همايش‌هاي بين‌المللي صدا و سيما و با حضور وزير دادگستري، مديرعامل شركت بورس اوراق بهادار تهران، اساتيد دانشگاه‌ها و مديران مالي بنگاه‌هاي اقتصادي برگزار شد.
.
فساد اقتصادي، بدترين فساد است
وزير دادگستري در كنفرانس يادشده با اشاره به پيشرفت روزافزون علم و تكنولوژي گفت: تجارت الكترونيك مرز نمي‌شناسد و پيچيدگي‌هاي زيادي را به همراه آورده است كه اين پيچيدگي‌ها مي‌تواند زمينه بروز فساد را فراهم آورد. بنابراين، شناسايي منافذ فساد از اهميت بالايي برخوردار است.سيدمرتضي بختياري افزود: كشور ما در سال ۸۷ به كنوانسيون (معاهده) بين‌المللي فساد كه ۱۵۸ كشور در آن عضويت دارند، ملحق شد. اين كشورها مصمم هستند كه با فساد اقتصادي كه بدترين فساد است مبارزه كنند. اين معاهده، ۷۱ ماده دارد كه مباحث بسيار جدي در رابطه با مبارزه با فساد دارد.
.
همچنين، كشور ما به كنوانسيون مبارزه با پولشويي ملحق شده و الزاماتي نيز در قانون مبارزه با پولشويي داريم كه تمام آيين‌نامه‌ها و مصوبات آن نهايي شده و از اول آذرماه در حال اجرا است.وزير دادگستري خاطرنشان كرد: ما ساير قوانيني را كه در سطح بين‌المللي براي مبارزه با فساد وضع شده، پذيرفتيم و الزامات آن را اجرا مي‌كنيم.وي سپس گفت: اگر دو جايگاه «قضاوت» و «بيت‌المال» سالم باشد، همه جامعه سالم خواهد بود و سلامت بسياري از بخش‌ها به سلامت اقتصادي برمي‌گردد. از سوي ديگر، در چشم‌انداز ۱۴۰۴ بايد در ابعاد اداري، فرهنگي، سياسي و معنوي به جايگاه بالايي در منطقه برسيم.
.
بختياري با اشاره به شيوه‌هاي متقلبانه تكان‌دهنده در فساد ۳۰۰۰ ميليارد توماني گفت: ما بايد بانك اطلاعات جامع سپرده‌گذاران و حساب‌هاي بانكي داشته باشيم، در حالي كه چنين بانكي وجود ندارد. همچنين، در رابطه با مسائل بانكي، تنها اگر قانون كد ملي را رعايت مي‌كرديم نبايد يك حساب بانكي بدون كد ملي داشته باشيم در حالي كه الان چند ميليون حساب بانكي بدون كد ملي داريم.
.
وزير دادگستري ادامه داد: وزارت دادگستري در اسفندماه ۸۸ به عنوان مرجع ملي در معاهده بين‌المللي مبارزه با فساد معرفي شد. پس از تشكيل جلسه با كارشناسان به خلأهايي پي برديم كه بايد براي رفع آنها اقدام شود. بختياري تاكيد كرد: اگر منافذي كه موجب پولشويي مي‌شوند، بسته شوند، اقتصاد رشد مي‌كند و توسعه مي‌يابد.وي در پايان گفت: ما مي‌توانيم با رعايت قانون و ضوابط، درآمدهاي مشروع داشته باشيم، اما بايد از تخصص‌هاي موجود استفاده كنيم.
خلأهاي سيستم اقتصادي و غفلت‌ها
مديرعامل شركت بورس اوراق بهادار تهران نيز در كنفرانس يادشده با اشاره به اهداف مشترك بازار سرمايه و حرفه مديريت مالي و حسابداري گفت: هدف بازار سرمايه، حداكثرسازي رفاه اقتصادي جامعه است و هدف حسابداران و مديران مالي نيز همين است كه با اقداماتي كه انجام مي‌دهند و اطلاعاتي كه در اختيار قرار مي‌دهند، حداكثرسازي ثروت ذينفعان شركت روي دهد.
.
دكتر حسن قاليباف افزود: بنابراين مسائل، مشكلات، اهداف و وظايف مديران مالي و حسابداران در راستاي اهداف و وظايف بازارهاي مالي است و مي‌شود بازارهاي مالي و مديران مالي را در يك راستا ديد.وي سپس به كاستي‌هاي موجود در زمينه حسابداري و مديريت مالي اشاره كرد و گفت: در حال حاضر در بيشتر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالي، رشته حسابداري و مديريت مالي تدريس مي‌شود و فارغ‌التحصيلان بسياري در مقاطع كارشناسي ارشد و دكتري وجود دارد، اما ما نمي‌توانيم از وجود آنها استفاده كنيم.
.
وي ادامه داد: شفافيت و كارآيي يكي از مباحث مهم بازار سرمايه است، اگر شفافيت در بازار افزايش و عدم تقارن اطلاعاتي كاهش پيدا كند، ما شاهد علامت‌دهي بهتري در بازار و كشف قيمت متعادل و نقدشوندگي مناسب‌تري در بورس خواهيم بود. قاليباف خاطرنشان كرد: مديران مالي و حسابداران در جهت شفافيت، كارآيي بازار و كاهش عدم تقارن اطلاعاتي، نقش بسزايي دارند به شرط آنكه مديران مالي به منافع كل ذينفعان توجه داشته باشند نه يك طيف خاص.
.
مديرعامل شركت بورس سپس گفت: مديران مالي بايد به مسووليت‌هاي اجتماعي خود عمل كنند و بايد شاهد مديران مالي و حسابداراني باشيم كه اخلاق را رعايت كنند و مستقل باشند.قاليباف در ادامه نبود انجمن‌هاي حرفه‌اي فعال در زمينه مديريت مالي را يكي از خلأها برشمرد و توضيح داد: استقلال مديران مالي و حسابداران، زماني محقق مي‌شود كه انجمن‌هاي حرفه‌اي فعال باشند. اين انجمن‌ها موجب شناسنامه‌دار شدن مديران مالي و تمركز حواس و نيروي مديران شركت‌ها مي‌شود.
تاكيد حسابداران بر رويدادهاي آينده
مديرعامل «بورس» نحوه گزارشگري مالي در شركت‌ها را يكي ديگر از خلأها دانست و گفت: برداشت ما اين است كه سيستم گزارشگري وظيفه دارد اطلاعات گذشته را در اختيار ذينفعان قرار دهد در حالي كه تاكيد حسابداران نبايد تنها بر تهيه رويدادهاي گذشته بنگاه‌ها باشد و سيستم حسابداري بايد بر رويدادهاي حال و آينده تاكيد كند.قاليباف افزود: در بازار سرمايه مشاهده مي‌شود كه اطلاعات رسمي، جوابگوي تصميم‌گيري‌ها نيست و افراد به اخبار غيررسمي و شايعات روي مي‌آورند.
.
وي ادامه داد: سيستم گزارشگري مالي بايد به موضوعات پيرامون بنگاه‌ها توجه داشته باشد و مسووليت‌هاي اجتماعي، محيط زيست، عوامل اجتماعي و فرهنگي كه در جامعه حضور دارند، مي‌تواند در گزارشات حسابداري جاي داشته باشد.قاليباف يادآور شد: متاسفانه در گزارش‌هاي حسابداري ما از اين موارد، چيزي ديده نمي‌شود و اطلاعاتي كه مربوط به سرمايه‌هاي فكري و انساني يك بنگاه است، ديده نمي‌شود.
.
مديرعامل بورس سپس گفت: ما استانداردهاي بين‌المللي را به طور كامل رعايت نمي‌كنيم در حالي كه انتظار مي‌رود سيستم گزارشگري و حرفه حسابداري ما در استانداردهاي بين‌المللي جايگاهي داشته باشد، زيرا ما با توجه به وضعيت اقتصاد خاص خودمان نياز به يكسري استانداردها داريم و اگر در اين حوزه تلاش كنيم مي‌توانيم حتي به غناي استانداردهاي بين‌المللي بيفزاييم.
حاكميت شركتي در مرحله حرف
قاليباف، پياده نشدن حاكميت شركتي را يكي ديگر از خلأها دانست و گفت: سال‌هاست فقط در اين زمينه حرف مي‌زنيم البته در محافل مختلف، يكسري مقررات تدوين شده است، اما در همين شرايط، زماني كه در سال ۲۰۰۲ ماجراي «انرون» اتفاق افتاد، بلافاصله قانون «ساربن- اكسلي» به تصويب رسيد.وي افزود: اگر بخواهيم بنگاه‌هاي شفاف داشته باشيم بايد به سوي اصل حاكميت شركتي برويم و در قوانين اصلي كشور بايد در اين زمينه، بندهايي داشته باشيم كه به اجراي عملي آن كمك كند.
.
قاليباف فقدان روش‌هاي مناسب تامين مالي در شركت‌هاي سهامي عام را چهارمين خلأ دانست و توضيح داد: ادبيات تامين مالي در همه جاي دنيا وجود دارد، اما ما از آن استفاده نمي‌كنيم. اين در حالي است كه پيوسته عنوان مي‌شود اگر مي‌خواهيم ثروت، توزيع شود بايد به سمت بنگاه‌هاي كوچك برويم در صورتي كه اگر بخواهيم كار بزرگ انجام دهيم به شخصيت حقوقي بزرگ و منابع مالي بزرگ نياز داريم.
.
وي افزود: ما شركت‌هاي سهامي عام را تشويق نكرده‌ايم و بين يك بنگاه خصوصي و يك بنگاه سهامي عام تفاوت قائل نبوده‌ايم و تامين مالي آنها برابر بوده است. قاليباف تاكيد كرد: اگر به سمت اولويت دادن تامين مالي شركت‌هاي سهامي عام برويم، شاهد مشاركت افراد زيادي در بنگاه‌ها خواهيم بود و ريسك تامين مالي نيز كاهش پيدا مي‌كند.
ارتباط متشكل بازارها با يكديگر
مديرعامل بورس در ادامه به ارتباط بين بازارهاي پول، سرمايه، كالا و ارز اشاره كرد و گفت: اگر يكي از اين بازارها، وظيفه خود را درست انجام ندهد، تبعات آن به ساير بازارها سرايت مي‌كند.به عنوان مثال، نمي‌توان دائما يك نرخ را به يك بازار ديكته كرد و شكنندگي مالي در اقتصادهاي آمريكا و اروپا به اين دليل است كه چيزي را كه بازار حكم كرده، انجام نداده‌‌اند.
.
اگر يك بازار را كنترل كنيم، علامت‌دهي بازار را از دست مي‌دهيم، سمت و سوي اقتصاد را گم مي‌كنيم و بلندمدت شاهد آن چيزي خواهيم بود كه در آمريكا و اروپا اتفاق افتاد.
قاليباف خاطرنشان كرد: بازار سرمايه يك آينه است و اقداماتي كه در ديگر بازارها انجام مي‌شود در اين بازار نتايج خود را نشان مي‌دهد.
رتبه پايين در جذب سرمايه‌هاي خارجي
مديرعامل بورس در ادامه كنفرانس با اشاره به رتبه‌بندي پيوسته كشورها از سوي موسسات رتبه‌بندي بين‌المللي گفت: كشور ما از لحاظ رقابت‌پذيري رتبه خوبي ندارد و ما دنبال اين هستيم كه در جريان جذب سرمايه بين‌الملل جايگاه خوبي داشته باشيم، اما بايد براي رسيدن به اين منظور، اصلاحاتي در شاخصه‌هاي اقتصادي خود انجام دهيم.
.
وي توجه به ماليات و ارتقاي سيستم مالياتي را يكي از مباحث مهم در اقتصاد عنوان كرد و گفت: انصاف اين است كه همه ماليات بپردازند، اما در حال حاضر ميزان مشاركت در پرداخت ماليات پايين است.قاليباف افزود: در شرايط كنوني، طرح تحول مالياتي مطرح و سيستم مالياتي در حال بازنگري است. سازمان امور مالياتي از همه كارشناسان نظرخواهي كرده است بنابراين در اين فرصت مي‌توانيم خلأهاي موجود در سيستم مالياتي كشور را به مسوولان يادآور شويم.
حمايت از حرفه‌اي شدن حسابداري
مديرعامل بانك پاسارگاد يكي ديگر از سخنرانان كنفرانس يادشده بود كه ارتقاي سطح علمي و توان اجرايي حسابداران و مديران مالي را مورد توجه قرار داد.
دكتر مجيد قاسمي در اين باره گفت: در كشورهايي كه اقتصاد دولتي و متمركز داشته‌اند و بنگاه‌ها در اختيار دولت بوده، اين حرفه و حرفه‌اي شدن آن، چندان رونقي نداشته است و اصولا وقتي حسابداري و مديريت مالي، حرفه‌اي مي‌شود كه اقتصاد بازار، رقابتي باشد.
.
وي افزود: در دو دهه گذشته به دليل تحولات بزرگ در عرصه خصوصي‌سازي در بسياري از كشورها، اقدامات جدي براي حرفه‌اي شدن حسابداري و مديريت مالي و شكل‌گيري انجمن‌هاي حرفه‌اي و اصلاح ساختار مالي صورت گرفته است.قاسمي سپس گفت: جوامع حرفه‌اي در دنيا سابقه ۱۵۰ ساله دارند و ترويج حرفه حسابداري با توجه به انقلاب صنعتي و ضرورت‌هاي پس از پيچيده شدن بنگاه‌ها صورت گرفت.
.
وي توضيح داد: دو عامل گستردگي و افزايش حجم عوامل اقتصادي و پيچيدگي خدمات، ضرورت توجه بيشتر به حرفه را نشان مي‌دهد.قاسمي سپس گفت: براي اينكه افراد فعال در اين حرفه بتوانند اثربخش باشند و از نگاه يك بنگاه اقتصادي، حرفه‌اي باشند بايد نخست، تسلط و اشراف كامل بر علوم پايه در اين حوزه داشته باشند.
.
اين در حالي است كه سطح علمي دانشگاه‌هاي ما در حسابداري و مديريت مالي چندان مطلوب نبوده و در حوزه خدمات بانك و بيمه با نارسايي جدي مواجه هستيم و نمي‌توانيم فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌ها را به عنوان افراد موثر بپذيريم، زيرا از استانداردهاي دنيا در اين زمينه عقب هستيم.مديرعامل شركت پاسارگاد ادامه داد: شناخت كامل و به روز از استانداردهاي اين حوزه ويژگي ديگري است كه بايد فعالان اين حرفه دارا باشند. همچنين، تسلط به قوانين و مقررات و تسلط به نرم‌افزارها در حيطه حسابداري و حسابرس از ديگر ملزومات حرفه‌اي شدن به شمار مي‌رود.
.
قاسمي پايبندي به اخلاق حرفه‌اي را از ديگر ويژگي‌هاي حرفه‌اي شدن دانست و گفت: با برخورداري از اين ويژگي مي‌توان اهم انتظارات يك بنگاه بزرگ اقتصادي را از مديران مالي، پاسخ گفت.وي افزود: انجمن‌هاي حرفه‌اي معتبر دنيا كار بسيار سنجيده و عميقي را در رابطه با سطح دانش و مهارت فني اعضاي خود از طريق آزمون‌هاي استاندارد و معتبر انجام مي‌دهند و علاوه بر برخورداري از چند سال تجربه، رعايت اصول اخلاقي را شرط تداوم عضويت مي‌دانند.