رییس سازمان حسابرسی و پرونده اختلاس: دو سال قبل هشدار داده بودیم
رییس سازمان حسابرسی در برابر انتقاد برخی مبنی بر واکنش دیرهنگام این سازمان در قبال تخلفات گروه امیرمنصور آریا می‌گوید: حداقل از دو سال قبل هشدارهای لازم درمورد مخاطرات رعایت نشدن ضوابط و نیز پیامدهای احتمالی نامناسب آن به بانک‌های ملی و صادرات داده شده بود هرچند در آن تاریخ، جرم و تقلب صدور اعتبارات اسنادی به وقوع نپیوسته بود.
.
برخی معتقدند سازمان حسابرسی میتوانست زودتر و قبل از كشف این سوءاستفاده ۳ هزار میلیارد تومانی گزارشهایی را ارائه كند. در این رابطه شما چه گزارشهایی را ارائه و چه اقداماتی را انجام دادهاید؟
.
حسابرسان با توجه به عواملی از قبیل میزان خطر ذاتی، ماهیت نظام‌های حسابداری و كنترل داخلی، تجارب قبلی كه از واحد مورد رسیدگی دارند و نیز نتایج اجرای روشهای رسیدگی شامل تقلب، برای رسیدن به نظر حرفه‌‌ای خود با استفاده از روشهای مناسب نمونه‌گیری برای رسیدگی‌های خود برنامه‌ریزی و سپس آن را اجرا می‌كنند.
.
سازمان حسابرسی در سال‌های ۸۷ و ۸۸ در رسیدگی‌های خود در شعب منتخب به این موضوع كه بخشی از تسهیلات اعطایی سال‌های فوق دارای مشكلاتی نظیر نبود وثایق كافی و مناسب و رعایت نشدن بخشی از الزامات مورد نظر بانك مركزی برخورد كرده بود از جمله در خصوص تسهیلات اعطایی به گروه امیرمنصور آریا مسائل مزبور وجود داشته كه در نامه مدیریت سال‌های ۸۷ و ۸۸ كه در ۸۸ و ۸۹ تهیه شده و به مدیران بانك‌های مربوط ارائه شده بود، نارسایی‌های وضعیت‌های مشاهده شده در خصوص تسهیلات اعطایی از جمله گروه یادشده را تشریح و راهكارهای مناسب برای رفع آنها نیز بیان شده بود.
.
در مورد این گروه به عواملی از قبیل كسری وثایق دراختیار نسبت به تسهیلات اعطا شده، چگونگی تسویه آنها و تسویه تسهیلات قبلی از طریق اعطای تسهیلات جدید اشاره شده بود. علاوه بر مطالب یاد شده، به وجود خطرهایی در حیطه‌هایی نظیراعتبارسنجی مشتریان و دریافت نشدن اطلاعات از مشتریان و نیز وجود بدهی‌های تسویه نشده در گزارش بانك‌های استان‌ها اشاره شده بود.
.
به این ترتیب حداقل از دو سال قبل هشدارهای لازم در مورد مخاطرات رعایت نشدن ضوابط و نیز پیامدهای احتمالی نامناسب آن به بانك‌ها داده شده بود. هر چند در آن تاریخ، جرم و تقلب صدور اعتبارات اسنادی به وقوع نپیوسته بود.
.
ضمنا عمده اقلام ایجاد شده تسویه در سال۹۰ بوده كه قطعا در گزارش‌های میان‌دوره‌ای و نهایی سال یادشده به آن پرداخته می‌شود.
به نظر شما دلیل جدی نگرفتن این گزارشها و اقدام به تنزیل اعتبارات جعلی توسط بانك‌ها چه بود؟
واقعیت این است كه در هر مقطعی انگیزه‌های متفاوتی برای تصمیم‌گیری مورد توجه قرار می‌گیـرد. به طور مثـال یكی از انگیـزههای تنزیل این اعتبـارات، می تواند درآمد عمده ۲۸۰ میلیارد تومانی حاصل از تنزیل اعتبارات گروه امیرمنصور آریا باشد. از طرف دیگر ما در ارائه گزارش‌های حسابرسی همواره نقاط ضعف و خلأها و حفرههای موجود را اعلام میكنیم اما متاسفانه از سوی اركان مسوول مورد توجه كافی قرار نگرفته است.
تكلیف درآمد ۲۸۰ میلیاردتومانی تنزیل چه شد؟
این مبلغ در حسابها منعكس است و مورد رسیدگی قرار میگیرد.
با توجه به اینكه در سوءاستفاده مالی ۳ هزار میلیارد تومانی، بانكی كه در بورس هم حضور دارد محور محسوب می‌شد، آیا نباید نماد معاملاتی آن متوقف می‌شد؟
خوشبختانه به محض اطلاع از این اتفاق براساس تصمیم مناسب نهادهای نظارتی و انتظامی، اموال و داراییهای گروه امیرمنصورآریا شناسایی و ضبط شد. علاوه بر این براساس گزارش‌های منابع موثق منابع حاصل از این سوءاستفاده، بیشتر از كشور خارج نشده و وجوه دریافتی توسط گروه امیرمنصورآریا به دارایی تبدیل شده است. به این لحاظ مراجع مربوطه، سیاست مداخله نكردن در بازار یا متوقف كردن نماد معاملاتی این بانك را اتخاذ كردند.
هرچند به‌زعم شما و سازمان بورس نماد معاملاتی بانك یاد شده نباید بسته می‌شد اما قیمت سهام این بانك با كاهش حدود ۳۰ درصدی مواجه شده است. با این حال آیا این سوءاستفاده كه بیشتر از سرمایه اسمی بانك است، درصورت‌های مالی آن برای سال ۱۳۹۰ اثر منفی نخواهد گذاشت؟
واكنش بازار نسبت به انتشار اخبار مربوط به این سوءاستفاده در قالب كاهش قیمت بازار سهـام بانك بازتاب یافته اما در مورد اظهـارنظـر نسبت به آثار مالی آن بر صورت‌های مالی سال ۹۰ بانك باید رسیدگی‌های مربوط خاتمه یابد تا بتوان آثار احتمالی آن را ارزیابی كرد.
آیا این بانك خواهد توانست پیش‌بینی سود بودجه سال ۱۳۹۰ را محقق كند؟
این موضوع هنوز مشخص نیست و باید منتظر بود تا رسیدگی‌های مربوطه خاتمه یابد. امكان دارد سودآوری این بانك با تغییراتی روبه‌رو شود اما باید توجه داشت كه بخشی از بدهی‌های گروه امیرمنصور آریا تسویه شده و از طرف دیگر داراییهای این گروه شناسایی و ضبط شده است.
آیا اعلام دارایی ۴،۷هزار میلیارد تومانی این گروه می‌تواند رقم درستی باشد؟
داراییهای مورد نظر اصطلاحا باید تقویم شود. همان طوری كه پیشتر هم اعلام شد با هـماهـنگی دولـت و مقامات قضایی، كمیته سه نفره برای ارزیابی داراییهای این گروه تشكیل شده تا بعد از انتخاب كارشناسان رسمی دادگستری، داراییهای گروه امیر منصور آریا ارزیابی و ارزش دقیق‌تری از آن به دست آید.
برخی معتقدند در جریان كشف این سوءاستفاده مدیرعامل بانك ملی ایران قربانی شده است. به نظر شما نقش خاوری در این سوءاستفاده تاریخی چقدر است؟
در حال حاضر قوه قضائیه به طور جدی پیگیر این پرونده است، اجازه دهید توسط این نهاد پرونده به نتیجه برسد. اما آنچه مسلم است این اتفاق فقط از طریق یك مدیر یا یك بانك نبوده، به طوری كه بانك صادرات هم برخی موارد را رعایت نكرده است. بنابراین اینكه مدیرعامل سابق بانك ملی ایران چقدر در این قضیه مقصر است را نمی‌دانم.
در جریان رسیدگی قوه قضائیه به این پروژه آیا سازمان حسابرسی هم همكاریهایی داشته است؟
بله. ما هر اطلاعات و مداركی را كه لازم بوده و در اختیار داشتیم ارایه كرده‌ایم، و به طور مستقیم و غیرمستقیم امور محوله را انجام داده‌ایم.
آیا سازمان حسابرسی شركت‌های زیرمجموعه امیرمنصور آریا را حسابرسی كرده است؟ آیا سازمان حسابرسی می‌تواند بر موسسه‌های حسابرسی دیگر شركت‌های این گروه نظارت كند؟
تا قبل از واگذاری شركت‌های دولتی یادشده، سازمان حسابرسی به عنوان حسابرس مستقل و بازرس قانونی آنها بود اما بعد از واگذاری، حسابرسی آن توسط موسسه‌های حسابرسی بخش خصوصی انجام شد. در رابطه با نظارت سازمان حسابرسی بر موسسه‌های حسابرسی هم باید بگویم كه ما فقط تعیین‌كننده استانداردها هستیم و امور نظارتی از طریق جامعه حسابداران رسمی ایران انجام می‌شود.
اما توجه به حساسیت‌های چنین مسائلی و به منظور جلوگیری از تكرار آن، سازمان حسابرسی نمی‌تواند وارد عمل شود؟
اختیار چنین كاری با این سازمان نیست ولی نظارت بر عملكرد جامعه با ابزارهای مشخصی به وزیر اقتصاد واگذار شده و نظر آقای دكتر حسینی هم تا آنجا كه می‌دانم، تقویت نظارت بر عملكرد حسابرسان است.
در جریان كشف این سوءاستفاده، اساسنامه بانك تازه تاسیس آریا هم از سوی شورای پول و اعتبار منحل شد اما هنوز بیش از ۲ هزار نفر از مشاركت‌كنندگان در پذیره‌نویسی ۱۰۰ میلیارد تومانی تاكنون موفق به بازپس‌گیری سرمایهشان نشده‌اند؟ در این خصوص چه می‌دانید؟
در جریان جزئیات این موضوع نیستم این امر به عهده قوه قضائیه گذاشته شده است. اما به طور كلی مطلع هستم قوه قضائیه در حال بررسی منشا مالی پذیره‌نویسان است كه در صورت نداشتن وابستگی سرمایه‌گذاران به گروه امیرمنصور آریا، مطالبات آنها پرداخت خواهد شد.
با توجه به گذشت چند ماه از كشف این تقلب به نظر شما چنین رویدادهایی ناشی از چه عامل یا عواملی است؟
همزمان با این موضوع در كشوری مانند سوئیس كه از مكانیزم‌ها و سیستم‌های كنترل داخلی كارآمدتری برخوردار است، یك مدیر سرمایه‌گذاری در حدود ۲ میلیارد دلار سوءاستفاده كـرد كه كشـف شد. بنابراین تا زمانی كـه حـرص، آز و منفعت طلبی اشخـاص یا گروه‌ها و بی‌تقوایی وجود داشته باشد تقلب هم وجود دارد. از طرف دیگر هدف برخی سیاستها مانند پایین نگه داشتن نرخ تسهیلات بانكی، مقابله با تورم است اما چنین سیاستهایی معایبی هم دارد و آن جای خالی افزایش كنترلها بر روی ورود و خروج منابع است.
همچنین باید گفت به رغم پیچیده و بالا بودن حجم عملیات سرسام‌آور بانك‌های كشور، سیستم‌های كنترل داخلی موجود كامل نیست.
خبرگزاری فارس
.
