آنها و ما
آنها، «مديران شركت‌ها»، مسووليت تهيه و ارائه صورت‌هاي مالي و برقراري سيستم كنترل‌هاي داخلي مناسب و حسابرسي داخلي را به‌منظور كشف سوء‌استفاده و تقلب بر عهده دارند.
.
ما، «حسابرسان» مسووليت اظهارنظر نسبت به صورت‌هاي مالي شركت‌ها براساس حسابرسي انجام شده و نيز گزارش موارد عدم رعايت الزامات قانوني مقرر در اصلاحيه قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷، مفاد اساسنامه شركت‌ها و همچنين ساير قوانين و مقررات ناظر بر فعاليت شركت‌ها را داريم.
.
آنها، «مديران شركت‌ها»، مسووليت تهيه و ارائه صورت‌هاي مالي و برقراري سيستم كنترل‌هاي داخلي مناسب و حسابرسي داخلي را به منظور كشف سوء‌استفاده و تقلب بر عهده دارند.
.
ما، «حسابرسان»، وظيفه ارزيابي سيستم‌هاي كنترل‌هاي داخلي بمنظور استفاده در حسابرسي مستقل را بر عهده داريم.
.
آنها «مديران شركت‌ها» مسووليت سيستم كنترل داخلي در سازمان را بر عهده دارند، بنابراين بايد از خدمات حسابرسي داخلي در اين رابطه استفاده كنند تا كارآيي و كارآمدي سيستم‌هاي كنترل داخلي را ارزيابي كنند.
.
ما، «حسابرسان»، وظيفه ارزيابي سيستم‌هاي كنترل‌هاي داخلي به‌منظور استفاده در حسابرسي مستقل را بر عهده داريم.
.
آنها «مديران شركت‌ها» بايد در گزارش سالانه شركت، اثربخشي سيستم كنترل‌هاي داخلي خود را بيان و تاييد كنند.
.
ما «حسابرسان» عهده‌دار بررسي اثربخشي كنترل‌هاي داخلي شركت در مورد تقلب و تخلفات داخلي هستيم.
.
آنها «مديران شركت‌ها» يا كاركنان آنها با توسل به اقدامات عمدي به ارائه صورت‌هاي مالي نادرست و گزارشگري متقلبانه مي‌پردازند.
.
ما «حسابرسان» ممكن است با بي‌توجهي يا برنامه‌ريزي نادرست نتوانيم تقلبات آنها را كشف كنيم يا در كشف تقلب كوتاهي يا تقلب را ناديده شماريم اما فعل تقلب را آنها يا كاركنان آنها انجام مي‌دهند. يعني به هر حال تقلب را مديران يا كاركنان شركت انجام مي‌دهند.
..
آنها «مديران شركت‌ها» مسووليت برقراري سيستم كنترل داخلي را براي كنترل فعاليت‌هاي كارمندان و به‌منظور اجتناب از خطا، اشتباه يا تشخيص تخلفات (مثلا تقلب) در اسناد حسابداري و ديگر اسناد و مدارك، را بر عهده دارند.
.
ما «حسابرسان» بايد حسابرسي را همراه با ترديد حرفه‌اي- به‌نحوي برنامه‌ريزي كنيم كه انتظار معقولي از كشف موارد تقلب در صورت‌هاي مالي وجود داشته باشد. اما به هر ترتيب از «حسابرسان» نمي‌توان انتظار داشت كه همه اشتباهات، تقلبات و عمليات سوء را كشف كنند.
.
آنها «مديران» وظيفه دارند در جهت پيشگيري از تقلب، كنترل‌هاي مناسب و محيط كاري كه در آن براي درستكاري كاركنان و روابط عادلانه ميان آنها ارزش قائل شود، برقرار كنند.
.
ما «حسابرسان» وظيفه داريم حسابرسي را چنان برنامه‌ريزي و اجرا كنيم كه از نبود تحريفي با اهميت در صورت‌هاي مالي، اطميناني معقول به دست آوريم.
.
آنها «مديران» بايد حسابرسي داخلي را در داخل واحد مورد مديريت خود به وجود آورند تا اين واحد ارزيابي واحدهاي شركت و وظايف محوله آنان را انجام و به مديريت گزارش كند.
.
ما «حسابرسان» نحوه ارزيابي حسابرسي داخلي و كيفيت اجراي كار آنان را ارزيابي تا نتايج اين حسابرسي را در صورت اطمينان از استقلال حسابرسان داخلي و قابليت گزارش‌هاي آنان، در گزارش حسابرسي مستقل استفاده كنيم.
.
نتيجه:
در حالي كه مردم، سياستمداران، دادگاه‌ها، رسانه‌اي جمعي، نشريات مالي و بسياري ديگر، از حسابرسان انتظار كشف و گزارش كردن تقلبات را دارند، حرفه حسابرسي به طور عمومي، مسووليت‌هاي خود را در زمينه تقلب كاهش داده و بر اين نكته تاكيد دارد كه كشف تقلبات از مسووليت‌هاي مديران است و حسابرسي براي اين نقش برنامه‌ريزي نشده و غيرقابل‌اتكا است.
.
غلامحسين دواني – عضو انجمن حسابرسان خبره آمريكا
