به تازگي يكي از اساتيد دانشگاه هاروارد آمريكا را ملاقات كردم كه مثال جالبي درباره بازارهاي جهاني سهام ميزد. وي ميگفت: مرد كارمندي را تصور كنيد كه چند سگ خانگي را نگهداري ميكند. او روز به هنگام عزيمت به محل كار سگها را در آپارتمان خود محبوس ميكند و پس از بازگشت، آنها را براي هواخوري به خيابان ميبرد.
در اين وضعيت، اگر فردي سعي كند حركت بعدي سگها كه در خيابان رها شدهاند را پيشبيني كند، طبيعتا تلاش عبثي خواهد كرد؛ زيرا سگها كه يك روز تمام را زنداني بودهاند، بدون الگويي مشخص با انرژي زياد از يك سوي خيابان به سمت ديگر ميدوند. بنابراين، اگر ميخواهيد مقصد نهايي سگها را حدس بزنيد، عاقلانهتر است كه مسير قدم زدن مرد را دنبال كنيد، زيرا حيوانات خانگي در نهايت پس از تخليه انرژي به سمت صاحب خود بازميگردند. استاد مزبور نوسانات سهام مختلف در بازار را به سگها و ارزش واقعي سهام را به مرد تشبيه ميكرد كه در نهايت قيمت به سوي آن ميل ميكند.
حكايت اين روزهاي بورس تهران هم شباهت جالبي با اين مثال دارد. در روزهايي كه هر روز دهها خبر مبني بر تحولات سياسي داخلي و خارجي، تلاطم در بازار ارز، نوسان بازارهاي جهاني و… منتشر ميشود، تلاش براي حدس زدن واكنش بعدي بازار، اقدامي بيهوده است و باعث سردرگمي سرمايهگذاران ميگردد. اما تمركز بر ارزش ذاتي سهام نشان ميدهد در بازاري كه از ابتداي سال هيچ رشد قيمتي نداشته (همه رشد شاخص بورس از محل سود تقسيمي شركتها تامين شده است)، نفت ۱۰۰ دلاري و قيمت دلار ۱۳۰۰ توماني (كه روزگاري آرزوي توليدكنندگان بود) آن را پشتيباني ميكند و P/E ميانگين آن با افتي قابل ملاحظه در اثر رشد سودآوري شركتها در گزارشهاي شش ماهه و افت نرخ سهام به محدوده ۶ واحد بازگشته است، چشمانداز سقوط بيشتر قيمت سهام در صورت ثبات شرايط دور از واقع مينمايد.
البته كماكان ميتوان از نگرانيهاي روزمره (حركت ديوانهوار سگها) سخن راند و انرژي را بر روي پيشبيني وقايع آينده متمركز كرد، اما اگر بخواهيم به اصول سرمايهگذاري بازگرديم بايد گفت قيمت سهام در بورس تهران پس از طي اين دوران آشفته و پرتلاطم مجددا به سمت ارزش ذاتي بازخواهد گشت؛ مقصدي كه پس از فرو نشستن گرد و غبارها، قيمت سهام را ناگزير به سمت سطوحي بالاتر از امروز هدايت خواهد كرد. پس شايد بد نباشد يك بار ديگر توصيه استاد پرتجربه را مرور كنيم كه ميگفت: «سگها را فراموش كنيد، مرد را دنبال نماييد!»
منبع : دنیای اقتصاد