با طراحی و تدوین قوانین و مقررات اوراق اجاره به عنوان یکی از ابزارهای نوین مالی در سالهای ۸۶ تا ۸۹ که بر مبنای عقد اجاره و نشان دهنده مالکیت مشاع دارندگان آن در دارایی است اولین گام برای توسعه ابزارهای بازار سرمایه برداشته شد.
به طوری که با پذیرهنویسی نخستین اوراق اجاره شرکت واسط بهمن به منظور تامین مالی شرکت هواپیمایی ماهان در اواخر اسفندماه سال گذشته و از طریق فرابورس، بورس ایران رویای دستیابی به ابزارهای مالی اسلامی را پس از پشت سرگذاردن بیش از چهار دهه فعالیت به واقعیت تبدیل کرد.
تامین مالی با صوکوک اجاره افزایش مییابد
علی سعیدی عضو هیاتمدیره و معاون اجرایی سازمان بورس اوراق بهادار با بیان مطالب فوق به بورس نیوز گفت: در سالجاری تقاضای زیادی برای انتشار اوراق اجاره در شرکتهای تامین سرمایه به وجود آمده به طوری که در حال حاضر این شرکتها علاوه بر پیگیری اسناد و مدارک مورد نیاز، مذاکرات بیشماری با شرکتهای متقاضی داشته تا از این طریق جذب منابع مالی مورد نیاز آنها را با کمترین هزینه ممکن از طریق بازار سرمایه فراهم کنند.
وی ادامه داد: در کنار اوراق اجاره، اوراق مرابحه یا اوراق فروش اقساطی نیز طراحی و مقررات آن تنظیم شده که در اولین جلسه شورای عالی بورس مطرح و پس از تایید و تصویب آن از سوی هیاتمدیره سازمان بورس در اختیار متقاضیان این ابزار در شرکتهای تامین سرمایه قرار خواهد گرفت.
این مقام مسوول ویژگی متمایز این ابزار جدید را برشمرد و گفت: اوراق اجاره در حالی تنها برای تامین مالی دارایی ثابت مورد استفاده قرار میگیرد که اوراق مرابحه علاوه بر این میتواند برای تامین مالی سرمایه در گردش بنگاههای اقتصادی بهکار گرفته شود.
وی افزود: علاوه بر ابزارهای مالی فوق، اوراق سفارش ساخت نیز در دست طراحی و نگارش مقررات و ارکان مورد نیاز خود بوده که قابل استفاده برای تامین مالی پروژهها و شرکتهای ارایه دهنده خدمات مالی است.افزون براین اوراق رهنی که مبتنی بر قرارداد خرید دین است ابزار خوبی برای تامین مالی نظام بانکی کشور بوده که البته تمامی ابزارهای ارایه شده مورد تایید کمیته فقهی بورس نیز است.
سعیدی با بیان اینکه طراحی ابزارهای جدید در چارچوب بازار ارز، تحت نظارت بانک مرکزی و تابع قانون نظام بانکداری کل کشور است، گفت: هر چند هرگونه نظارت و تصمیمگیری بر سیستم پولی، طلا و ارز به بانک مرکزی سپرده شده اما در زمینه توسعه معاملات گواهی سپرده بانکی به عنوان یکی از ابزارهای پولی قابل استفاده در بازار سرمایه انتظار بر این بود که با ورود این ابزار به بازار ثانویه فرابورس علاوه بر تامین منافع مالی سرمایهگذاران تا حد زیادی به سیستم بانکی برای ترسیم افقهای بلندمدت سودآوری کمک خواهد شد.در این خصوص با ایجاد امکان معاملات ثانویه گواهی سپرده در بازار سرمایه، بانک با اطمینان بیشتری در خصوص سپردهگذاریهای بلند و کوتاهمدت تصمیمگیری کرده و با اقبال بیشتری وجوه مالی را در بخشهای اقتصادی کشور متمرکز خواهد کرد. این در حالی است که شورای پول و اعتبار گواهی سپرده عام و خاص را امکانی برای سوءاستفاده بانکها در تعدیل درآمدها و جذب سپردهها معرفی کرده و در بسته سیاستی- نظارتی سالجاری بانک مرکزی، بانکها را از انجام این معاملات منع کرده و حال آنکه گواهی سپرده اهداف و استانداردهای دیگری را دنبال میکند.
کالای اختیار معامله هنوز تعیین نشده
عضو هیاتمدیره سازمان بورس اوراق بهادار از طراحی ابزار فروش استقراضی سهام نیز سخن گفت و افزود: در کنار ابزار فروش استقراضی، خرید اعتباری سهام نیز در دست بررسی و طراحی بوده که میتواند به نقدشوندگی سهام و برخورداری از استراتژیهای سودآور در شرایط نزولی حاکم بر معاملات به سرمایهگذاران کمک شایانی کند البته در این میان ابتدا به یکسری نهادهای مالی و نیز حضور مشاوران و تحلیلگران حرفهای نیاز بوده که در حال حاضر فعالیتهای آنان چندان در حد و اندازه انتظارات برآورده نشده که به هر حال با توسعه و گسترش آنها طی سالهای آینده این ابزارها نیز قابلیت معامله پیدا خواهند کرد.
وی از عزم جدی سازمان بورس برای ایجاد موسسههای رتبهبندی اعتباری و ارایه مجوز به متقاضیان در آیندهای نزدیک خبر داد و در عین حال با اشاره به راهاندازی بورس انرژی در سالجاری گفت: طراحی و برنامهریزیهای اولیه در خصوص ساختار این بازار صورت گرفته که در این زمینه انرژی برق یکی انواع کالاهای قابل معامله در آن خواهد بود.در این باره علاوه بر حضور نیروگاههای تولیدکننده برق، برخی شرکتها به لحاظ برخورداری از نیروگاههای خاص، امکان وصل شدن به شبکه برق را داشته و میتوانند عرضهکننده آن باشند و در عین حال شبکههای توزیع نیز میتوانند برق مورد نیاز مصرفکنندگان خود را با قیمتهای واقعی خریداری کنند که این امر مقدمهای برای سپردن نیروگاههای برقی کشور به بخشخصوصی و حل مشکلاتی همچون مطالبات سنواتی و معوق را در پی خواهد داشت.معاون اجرایی سازمان بورس اوراق بهادار به کارگیری ابزار اختیار معامله در بورس کالا را نیز یادآور شد و گفت: در زمینه قرارداد اختیار معامله در بورس کالا هنوز در مورد نوع کالا تصمیمگیری نهایی نشده و این در حالی است که در مورد قراردادهای آتی و امکان تعریف آن برای یکسری از کالاها نیز طراحیهایی صورت گرفته که وجود یک بازار نقد در کنار آن همچون سکه طلا به عنوان پیش شرط اولیه به کارگیری این ابزار است.
منبع : جهان صنعت