دانستني هاي مالياتي (قسمت دوازدهم) خوداظهاري مالياتي
به گزارش رسانه مالياتي ايران، بر اساس قانون ماليات هاي مستقيم، ارايه اظهارنامه مالياتي در موعد مقرر قانوني (تا ۳۱ تيرماه سال ۱۳۹۰ براي عملکرد سال ۱۳۸۹) موجب بهره مندي موديان مالياتي از تسهيلات و مزاياي قانوني همچون معافيت مالياتي پايه، پرداخت ماليات اقساطي و عدم تعلق جرايم مي گردد و نيز عدم ارايه اظهارنامه و پرداخت به موقع ماليات موجب پيامدهايي همچون تعلق جريمه غير قابل بخشش و عدم بهره مندي موديان از معافيت مالياتي پايه مي گردد.
طبقه بندي موديان چند سالي است که سازمان امور مالياتي کشور با استناد به تبصره ۵ ماده ۱۰۰ قانون ماليات هاي مستقيم، توافق با مجامع صنفي و اتحاديه ها را در دستور کار خود قرار داده است.
اين ماده تصريح مي کند سازمان امور مالياتي در هر کجا لازم بداند مي تواند درباره ماليات ها با اتحاديه ها توافق نمايد. بنابراين سازمان مذکور مي تواند جهت رفاه حال موديان، کاهش هزينه هاي وصول، قطعي کردن به موقع درآمد و ماليات ها، وصول به موقع حقوق دولت، کاهش تنش مردم با واحدهاي مالياتي و جلب مشارکت بيشتر موديان، موضوع خوداظهاري مالياتي را به مورد اجرا درآورد.
قانون ماليات ها تکاليفي را براي موديان مشخص نموده و آنان را به سه طبقه تقسيم کرده است که البته شرايط بهره مندي موديان از مزاياي خوداظهاري مالياتي با توجه به اين طبقه بندي مشخص مي گردد.
اين سه دسته عبارتند از:
– موديان بند «الف» در ماده ۹۶ قانون ماليات هاي مستقيم که شامل دارندگان کارت بازرگاني و کليه واردکنندگان و صادرکنندگان ، صاحبان کارخانه ها و بهره برداران معادن و غيره مي باشد که طبق قانون مکلف به نگهداري دفاتر روزنامه و کل مي باشند.
– موديان بند «ب» شامل کارگاه هاي صنعتي، صاحبان مشاغل ساختماني، چاپخانه داران، مراکز ارتباطات رايانه اي و غيره مي شوند. صاحبان مشاغل اين گروه مکلف به نگهداري دفاتر درآمد و هزينه هستند.
– موديان بند «ج» شامل مشاغلي مي شوند که مکلف به نگهداري دفاتر نيستند و فقط مکلفند صورت خلاصه وضعيت درآمد و هزينه خود را به سازمان امور مالياتي ارايه نمايند. اما از آنجائيکه وظايف و تکاليف مذکور توسط موديان به دلايل مختلف از جمله عدم آشنايي آنان به نحوه ثبت رويداهاي مالي در دفاتر و يا عدم تمايل به استخدام حسابدار و غيره به درستي انجام نمي شود، از اين رو بحث خوداظهاري مطرح مي شود زيرا با ارايه به موقع اظهارنامه، موديان ديگر مشمول جرايم عدم ارايه اظهارنامه و يا دفاتر نخواهند گرديد.
شرايط خوداظهاري مالياتي موديان مالياتي به منظور بهره مندي از شرايط خوداظهاري مالياتي بايد اظهارنامه مالياتي عملکرد سال ۱۳۸۹ را حداکثر تا ۳۱ تيرماه ۱۳۹۰ به ادارات مالياتي ارايه دهند. همچنين درج کدپستي محل فعاليت و کد ملي در فرم اظهارنامه مالياتي توسط موديان الزامي است.
مودياني که مطابق شرايط ذکر شده نسبت به ارايه اظهارنامه اقدام ننمايند مشمول طرح خوداظهاري نبوده و برابر مقررات توسط ادارات امور مالياتي به صورت علي الراس مورد رسيدگي قرار مي گيرند.
اگر ماليات موديان علي الراس تشخيص داده شود و مورد موافقت قرار نگيرد، ناچار خواهند بود مراجعات مکرري داشته باشند؛ حال آنکه با عمل کردن در اين چارچوب مي توانند يک بار اظهارنامه شان را ارايه دهند و نيازي به مراجعه ديگر ندارند.
گريز از جريمه طبق قانون ماليات هاي مستقيم اگر موديان مالياتي اقدام به ارايه اظهارنامه مالياتي نکنند، مشمولان بند «ج» ماده ۹۵ قانون ماليات هاي مستقيم، ده درصد (۱۰%) و مشاغل بندهاي «الف» و «ب» همين ماده چهل درصد (۴۰%) مشمول جريمه مي شوند، ضمن اينکه اين جرايم غير قابل بخشودگي است.
براي اينکه موديان مشمول جرايم نشوند شرط ارايه اظهارنامه ها نيز در توافقنامه ها گنجانده شده تا موديان درآمد و ماليات توافق شده را در اظهارنامه ها قيد و به واحدهاي مالياتي ارايه کنند. تقسط ماليات ابرازي سازمان امور مالياتي براي کمک به مودياني که امکان پرداخت يکجاي ماليات خود را ندارند، شرايط پرداخت اقساطي ماليات را فراهم کرده است.
به اين ترتيب که براي مودياني که به صورت الکترونيکي نسبت به ارايه اظهارنامه اقدام نموده اند حداقل سي درصد (۳۰%) ماليات به صورت نقد به همراه اظهارنامه و مابقي در ۶ قسط مساوي ماهانه تا پايان دي ماه ۱۳۹۰ تقسيط مي گردد.
براي ساير موديان حداقل چهل درصد (۴۰%) ماليات به صورت نقد به همراه اظهارنامه و مابقي در ۶ قسط مساوي ماهانه تا پايان دي ماه ۱۳۹۰ تقسيط مي شود. همچنين، عدم پرداخت اقساط در سررسيد مقرر مانع از صدور برگ قطعي براي مودياني که در چارچوب خوداظهاري، اظهارنامه ارايه نموده و به عنوان نمونه انتخاب نشده اند، نخواهد بود؛ و در صورت عدم پرداخت اقساط تا پايان زمان مقرر در تفاهم، مشمول جريمه مقرر در ماده ۱۹۰ قانون ماليات هاي مستقيم از تاريخ سر رسيد (انقضاي مهلت ارايه اظهارنامه) خواهند بود.
شرکاي کاري در مشارکت مدني ماليات قطعي شده عملکرد ۸۸ هر يک از شرکا با رعايت ساير شرايط، ملاک عمل خواهد بود و هر شريک با رعايت شرايط، مشمول توافق خواهد بود. و در صورت تغيير سهم مالکيت شرکا نسبت به عملکرد سال ۱۳۸۸ ، ابتدا مي بايست ماليات عملکرد سال ۱۳۸۸ با توجه به سهم مالکيت جديد محاسبه و سپس درصدهاي رشد مورد نظر براي تعيين ماليات مورد توافق براي سال ۱۳۸۹ اعمال گردد.
همچنين در مشارکت مدني چنانچه شريک يا شرکايي در عملکرد سال ۱۳۸۸ مشمول ماليات نشده اند، در صورتيکه درآمد مشمول ماليات عملکرد سال ۱۳۸۹ خود را متناسب با سهم شريکي که کمترين ماليات قطعي شده عملکرد سال ۱۳۸۸ را داشته است و با رعايت شرايط مورد توافق اظهار نمايند، مشمول توافق خواهند بود.
توافقات سازمان با اصناف ساير توافقات سازمان امور مالياتي کشور با اصناف که رعايت آنها سبب برخورداري موديان از شرايط خوداظهاري مالياتي مي شود، عبارتند از:
الف) مشمولان بندهاي «الف» و «ب»
۱- در اجراي مقررات ماده ۱۵۸ قانون ماليات هاي مستقيم، اظهارنامه هايي که ماليات ابرازي عملکرد سال ۱۳۸۹ آنها حداقل به ميزان ۱۵ درصد رشد نسبت به ماليات قطعي عملکرد سال ۱۳۸۸ داشته و در مهلت قانوني ارايه شده باشد، مشمول خوداظهاري بوده و بدون رسيدگي مورد قبول واقع مي شوند. همچنين ۱۲ درصد از اين اظهارنامه ها با در نظر گرفتن ميزان ماليات ابرازي، سوابق مالياتي و نوع فعاليت توسط اداره کل امور مالياتي به عنوان نمونه انتخاب و رسيدگي خواهند شد. (مشروط بر اينکه در دو سال اخير بعنوان نمونه انتخاب و رسيدگي نشده باشد.)
۲- موديان مشمول قانون ماليات بر ارزش افزوده چنانچه نسبت به انجام تکاليف قانوني خود در خصوص ثبت نام و ارايه اظهارنامه موضوع قانون مذکور حداکثر تا پايان مهلت مقرر براي ارايه اظهارنامه دوره اول سال ۱۳۹۰ (۱۵/۴/۹۰) اقدام ننمايند، مشمول خوداظهاري نبوده و توسط ادارات امور مالياتي رسيدگي خواهند شد.
ب) مشمولان بند «ج»
۱-
ميزان درآمد مشمول ماليات صاحبان مشاغل با توجه به سوابق مالياتي، نوع فعاليت و… تعيين مي گردد. به نحوي که رشد ماليات ابرازي عملکرد سال ۱۳۸۹ نسبت به ماليات قطعي عملکرد سال ۱۳۸۸ از پانزده درصد (۱۵%) کمتر نباشد.
۲-
مبناي انجام توافق، ميزان درآمد مشمول ماليات قطعي عملکرد سال ۱۳۸۸ در نظر گرفته مي شود.
۳-
براي مودياني که پرونده ماليات عملکرد سال ۱۳۸۸ آنان تا زمان ارايه اظهارنامه قطعي نشده است، آخرين ماليات قطعي شده با بيست درصد (۲۰%) افزايش سالانه مبناي محاسبه براي انجام توافق قرار مي گيرد.
۴-
مودياني که در عملکرد سال ۱۳۸۸ فعاليت کامل داشته ولي مشمول ماليات نشده اند، در صورتيکه درآمد مشمول ماليات عملکرد سال ۱۳۸۹ خود را با افزايش ميزان پانزده درصد (۱۵%) نسبت به درآمد مشمول ماليات قطعي شده عملکرد سال ۱۳۸۸ ابراز نمايند، مشمول توافق خواهند بود.
۵-
هر گاه ماليات قطعي شده عملکرد سال ۱۳۸۸ و يا هر يک از سال هاي مبناي توافق به دلايلي براي قسمتي از سال مذکور بوده باشد، مي بايست درآمد مشمول ماليات يا ماليات قطعي حسب مورد براي کل سال مورد نظر تعيين و سپس مبناي توافق قرار گيرد.
۶-
پرونده مالياتي مودياني که سال ۱۳۸۹ اولين سال فعاليت آنها مي باشد مشمول توافق نبوده و توسط اداره امور مالياتي رسيدگي خواهد شد.
۷-
در مواردي که معلوم شود مودي از اول سال مالياتي يا در اثناي آن ترک کسب نموده و يا به عللي خارج از اختيار وي قادر به انجام کار نبوده است و اين امر مورد تاييد هيات حل اختلاف مالياتي قرار گيرد، درآمد مشمول ماليات نسبت به مدت اشتغال محاسبه و ماليات متلعقه وصول خواهد شد.
۸-
به تناسب نوع فعاليت اعضاي اتحاديه ها و شرايط منطقه، چهار درصد (۴%) از اظهارنامه هاي ارايه شده در چارچوب توافق توسط اداره کل امور مالياتي انتخاب و رسيدگي خواهد شد. مشروط بر اينکه در دوسال اخير به عنوان نمونه انتخاب و رسيدگي نشده باشد.
۹-
مودياني که نسبت به پرداخت يا ترتيب پرداخت بدهي هاي مالياتي قطعي و ابلاغ شده مشاغل ( به استثناي پرونده هايي که در مراجع قانوني مطرح مي باشد) عملکرد سنوات لغايت ۱۳۸۸ خود، حداکثر تا تاريخ (۱۵/۶/۱۳۹۰) اقدام ننمايند، چنانچه بدهي اصل ماليات آنها بيش از ۲،۰۰۰،۰۰۰ ريال باشد، مشمول توافق نخواهند بود.
۱۰-
هر گاه اسناد و مدارک مثبته اي تحصيل گردد که حاکي از اختلاف ماليات مشخصه بيش از ۱،۰۰۰،۰۰۰ ريال با ماليات مورد توافق باشد، ماليات ما به التفاوت با رعايت مقررات مطالبه خواهد شد. معافيت مالياتي صاحبان مشاغل سازمان امور مالياتي ميزان معافيت مالياتي صاحبان مشاغل را براي عملکرد سال ۸۹ معادل پنج ميليون و دويست و پنجاه هزار تومان (۵۲،۵۰۰،۰۰۰ ريال) درسال اعلام نموده است که موديان محترم به شرط ارايه به موقع اظهارنامه به ادارات امور مالياتي مي توانند از اين تسهيلات بهره مند گردند.
