حسابرس واقعی (۳)
یکی از خصوصیات اصلی یک حسابرس واقعی، داشتن هوش بسیار بالا است تا بتواند مطالب را سریع درک کند و حافظه قوی داشته باشد تا مطالب فرا گرفته را همیشه در ذهن خود نگه دارد.
حسابرس واقعی باید بسیار سریع رابطه بین حساب‌ها را تشخیص و تاثیر هر موردی را روی سرفصل‌های مختلف سال جاری و صورتهای مالی سال یا سا‌ل‌های قبل معین كند.
افرادی که مطالب را دیر درک می‌کنند و یا باید مطلبی را بارها به آنها تذکر داد تا آنرا انجام دهند (یا به احتمال بسیار زیاد انجام ندهند)، نباید انتظار داشته باشیم که حسابرس واقعی شوند.مشاهده کرده‌ام که بعضی از افرادی که به عنوان حسابرس مشغول به‌کار هستند، کار خود را خوب انجام می‌دهند؛ ولی دید وسیعی از آثار هر مورد بر روی سرفصل حساب‌ها ندارند یا هنگامي كه موردي را مي‌بينند، آن مورد آنها را به این فکر نمی‌اندازد که باید دنبال موارد دیگری در ارتباط با آن مورد بروند و پیگیری وسیعی به عمل آورند.
حسابرس واقعی باید برای خود به‌طور مرتب سوال ایجاد کند و همیشه از خود بپرسد که آیا تمام جنبه‌های موردی را که برخورد کرده است، مد نظر قرار داده است یا خیر و اثر آن مورد روی صورتهای مالی سال‌جاری و سال یا سا‌ل‌های قبل چگونه است؟ حسابرس واقعی باید در رابطه با هر سرفصل حساب و موردی به طور مرتب در ذهن خود کلمات «چرا»، «چطور»، «چگونه» و کلیه کلمات سوالی را تکرار کند و همیشه به مطالب به صورت تردید حرفه‌ای (و حتی بالاتر از آن) نگاه کند.حسابرس واقعی باید در کار خود نهایت دقت را داشته باشد.
اصولا توجه کرده‌ام که کسانی که حرکات آنها سریع است، افرادی باهوش بالایی هستند و افرادی که حرکات آنها کند است، در همه زمینه‌ها، به‌خصوص فکر کردن و تجزیه و تحلیل و نتیجه گرفتن کند هستند. البته این یک موضوع پزشکی و خارج از تخصص من است و نباید به آن به صورت یک اصل قبول شده نگاه کرد؛ ولی تجربه من با افرادی که طی این سا‌ل‌ها کار کرده‌ام، تا حدودی این نتیجه را می‌دهد؛ ولی به این نتیجه کلیت نمی‌دهم.
حسابرس واقعی باید وجدان کاری بالایی داشته باشد و تا زمانی که در مورد مطلبی کاملا به نتیجه نهایی نرسیده، از پیگیری و بررسی آن مطلب دست نکشد.
حسابرس واقعی باید استانداردهای حسابداری و حسابرسی و قوانین و مقررات کشور را در اجرای کارهای خود کاملا مد نظر داشته باشد و از هیچ موردی که با اهمیت است و می‌تواند روی صورتهای مالی و اظهار نظر او نسبت به صورتهای مالی اثر بگذارد، چشم پوشی نکند و با هیچ کس رودر بایستی و ملاحظه نداشته باشد.
حسابرس واقعی باید روابط خود را با صاحبکار به صورت دوستی ولی در حد جدی و مورد قبول و مناسب نگه‌دارد. یک حسابرس واقعی اصولا نباید با کارکنان واحد مورد رسیدگی رابطه دوستی نزدیک داشته باشد؛ البته معنی آن این نیست که رفتار او با کارکنان باید خشن باشد. منظور این است که ضمن اینکه رفتار او با آنها باید محترمانه و دوستانه باشد، این دوستی نباید به بیرون از واحد مورد رسیدگی بکشد. به عبارتی، حسابرس نباید با کارکنان واحد مورد رسیدگی دوستی صمیمانه (به قول عامیانه، قاطی شدن) داشته باشد. دوستی صمیمانه با کادر واحد مورد رسیدگی حتما روی رسیدگی‌های حسابرس و اظهار نظر او اثر می‌گذارد.
حسابرس واقعی باید همه چیز را در یک واحد مورد رسیدگی مد نظر و مورد توجه داشته باشد. برای مثال، اگر از قسمت‌های مختلف کارخانه بازدید به عمل می‌آورد، اگر در محلی آثار آتش‌سوزی (سیاه و دودی بودن دیوارها و محیط) ملاحظه کرد، باید فورا موضوع را بررسی و آثار آن را روی حساب‌ها در دفاتر مالی واحد مورد رسیدگی پیگیری کند. به عبارت دیگر، حسابرس واقعی باید در محل واحد مورد رسیدگی، چشم و گوشش را خوب باز کند و به همه موارد مهم و مرتبط با حسابرسی گوش فرا دهد و بررسی و پیگیری‌های لازم را تا انتهای موضوع انجام دهد.
نظر به اینکه تاکید من در این مقاله روی دانش و هوش و ذکاوت یک حسابرس واقعی است، از سایر خصوصیات یک حسابرس واقعی فعلا صرف‌نظر می‌کنم و در مطالب بعدی در مورد آنها بحث خواهم نمود.یک مثال از شخصی که در رشته خود کاملا مسلط و هوشیار و با هوش بود می‌زنم.
میخائیل تال، قهرمان سابق شطرنج جهان، علاوه بر بازی حرفه‌ای شطرنج، معلم یک مدرسه نیز بود. روزی در کلاسی که درس می‌داد، صفحه شطرنجی را روی میز یکی از دانش آموزان دید که مهره‌های شطرنج روی آن چیده شده بود. او فقط یک نگاه سطحی به صفحه شطرنج و محل قرار گرفتن مهره‌ها روی صفحه شطرنج انداخت و بعد از آن برگشت رو به تخته و شروع کرد به نوشتن مطالب درس. هنگامی که مطالب را روی تخته نوشت و برگشت به طرف دانش‌آموزان، یک نگاه به آن صفحه شطرنج انداخت و قبل از اینکه درس را ادامه دهد، به آن دانش آموز گفت که حرکت آخری که انجام دادی (منظور حرکتی بود که آن دانش آموز هنگامی که قهرمان شطرنج جهان روی تخته مشغول نوشتن مطالب درس بود، انجام داده بود)، حرکت خوبی نبود. اگر من جای شما بودم، فلان حرکت را انجام می‌دادم. بله، این مطلب هوشیاری یک قهرمان جهان در رشته شطرنج را نشان می‌دهد.
همین انتظار را هم من از یک حسابرس واقعی دارم، البته نه در رشته شطرنج، بلکه در رشته حسابرسی.حرف آخر: حسابرس واقعی علاوه بر داشتن دانش حرفه‌ای بسیار بالا باید دید وسیعی از مطالب مورد رسیدگی داشته، ذهن آماده داشته باشد، مطالب را سریع درک کند و قدرت تجزیه و تحلیل بالایی داشته باشد. بنابراین یک حسابرس واقعی باید حداقل خصوصیات فوق را داشته باشد. نمی‌توان گفت که شخصی با تهیه کار برگ‌های کلیشه‌ای و نوشتن گزارشات حسابرسی کلیشه‌ای با بندهای کلیشه‌ای، یک حسابرس واقعی است.
گارو هوانسیان فر
عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان
