کالبد شکافی بندهای گزارش حسابرسی
سرپرست و مسوول کار حسابرسی صورت‌های مالی شرکت آلفا برای مالیات بر درآمد شرکت برای سال مالی مورد رسیدگی، بند زیر را نوشته است:
«مالیات بر درآمد شرکت برای سال مالی منتهی به ۲۹ اسفندماه ۱۳۸۸ بر اساس سود ابرازی شرکت محاسبه شده است. با توجه به سابقه مالیاتی شرکت و قبول نشدن بعضی از هزینه‌ها از طرف سازمان امور مالیاتی کشور، اظهار نظر نسبت به کافی بودن رقم ذخیره مالیات بر درآمد شرکت برای سال مالی يادشده در حال حاضر میسر نیست. نظر به اینکه این موسسه قرارداد حسابرسی مالیاتی شرکت آلفا را برای سال مالی يادشده به‌عهده دارد، رقم صحیح ذخیره مالیات بر درآمد برای سال مالی منتهی به ۲۹ اسفندماه ۱۳۸۸ تا پایان مهر ماه ۱۳۸۹ توسط این موسسه اعلام خواهد شد.
* شما به عنوان مدیر موسسه حسابرسی این بند گزارش را مطالعه می‌کنید. اظهار نظر شما نسبت به این بند گزارش حسابرسی چیست؟
نظر من این است که حسابرس نباید اظهار نظر خود را در مورد موضوعی به آینده موکول كند؛ زیرا چنین اظهار‌نظری، خواننده را در ابهام کامل نگه می‌دارد. هرگاه حسابرس نسبت به صورت‌های مالی شرکت آلفا برای سال مالی منتهی به ۲۹ اسفندماه ۱۳۸۸ اظهار نظر مي‌كند، باید نظر قطعی خود را در مورد کلیه اقلام صورت‌های مالی ابراز دارد و اگر این کار میسر نباشد، همراه با دلایل موجود، اظهار نظر مشروط یا عدم اظهار نظر ارائه دهد. در رابطه با ذخیره مالیات بر درآمد شرکت آلفا برای سال مالی مورد رسیدگی نیز باید با توجه به سابقه گذشته شرکت آلفا در امر مالیات بر درآمد و هزینه‌های غیر قابل‌قبول از طرف سازمان امور مالیاتی کشور، رقم تقریبی (نزدیک به رقم صحیح) ذخیره مالیات بر درآمد شرکت را محاسبه و با رقم در نظر گرفته شده توسط واحد مورد رسیدگی مطابقت دهد و در صورت وجود مغایرت با اهمیت، آن را به نحوی در گزارش حسابرسی خود (نه گزارش حسابرسی مالیاتی) درج كند. نوشتن جمله‌ای که سرپرست و مسوول کار حسابرسی نوشته است، یعنی تعیین رقم دقیق و صحیح ذخیره مالیات بر درآمد سال را به چند ماه آینده موکول كرده است، به هیچ وجه از نظر گزارشگری حسابرسی صحیح نیست.
همیشه این نکته را مد نظر داشته باشید که خواننده گزارش حسابرسی و صورت‌های مالی، می‌خواهد بر اساس آنها تصمیم‌گیری‌هایی كند و نمی‌توان به خواننده گفت که بعد از چند ماه و پس از انجام حسابرسی مالیاتی، رقم ذخیره مالیات بر درآمد سال مورد رسیدگی اعلام خواهد شد و در حال حاضر نمی‌توان نسبت به آن نظری ارائه داد.
*گارو هوانسیان فر
* حسابدار رسمی –عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان
