« ممانعت از حضور حقيقيها در بورس كالا و پررنگ شدن نقش حقوقيها» اين اتفاقي است كه از ابتداي هفته جاري بورس كالا به استقبال آن رفت و به واسطه آن حقيقيها از داد و ستد در رينگ نقرهاي منع شدند.
اين اتفاق كه به دنبال مصوبه سازمان بورس اجرايي شد تصميمياست كه در راستاي واقعي شدن معاملات در بورس كالا توسط سازمان بورس اتخاذ شد.
با اين وجود برخي معاملهگران بورس كالا و كارگزاران از اجراي اين مصوبه گله كردند چراكه به زعم آنها شرايط سختي كه براي حقوقيها در دستورالعمل سازمان بورس در نظر گرفته شده منجر به كاهش حجم معاملات در رينگ نقرهاي ميشود؛ موضوعي كه شهيدي عضو هيأت مديره بورس كالا به آن اشاره كرد و اظهار داشت: اگر چه در ابتدا احتمال كاهش بسيار محدود حجم معاملات وجود دارد اما در نهايت اين دستورالعمل ميتواند تأثير مثبتي در راستاي شفافيت معاملات به همراه بياورد.
عضو هيأت مديره بورس كالا با تأكيد براينكه حقوقيها داراي شخصيت شناخته شدهاي هستند، گفت: در عين حال حقوقيها اظهارنامه مالياتي پر ميكنند الزاميكه براي حقيقيها وجود ندارد. شهيدي اظهار داشت: با اجراي اين دستورالعمل در بورس كالا ميتوانيم خريداران را شناسايي كرده و از فرار مالياتي هم جلوگيري كنيم.
بنا به گفته وي، شفاف سازي، جلوگيري از فرار مالياتي و ممانعت از سوءاستفادههاي كاذب از جريان بازار مزايايي هستند كه اجراي اين مصوبه به همراه دارد.
وي با تأكيد براينكه اين مصوبه بايد به تدريج به اجرا در بيايد، اظهار داشت: بورس نبايد به حلقه كساني تبديل شود كه ميخواهند به اين واسطه از ماليات فرار كنند.
عضو هيأت مديره شركت بورس با بيان اينكه ارائه اظهارنامه مالياتي براي حقيقيها هنوز در كشور ما جا نيفتاده تصريح كرد: با توجه به اين موضوع حضور حقوقيها در معاملات بورس كالا ميتواند در بلند مدت اين مشكل را حل كند.
شهيدي با اشاره به امكان كاهش حجم معاملات در ابتداي اجراي مصوبه مذكور تصريح كرد: اين در حالي است كه پيشبيني ميشود تمام كالاهاي عرضه شده به فروش برسد.
وي اظهار داشت: به دليل نگرانيهايي كه براي اجراي اين دستورالعمل وجود دارد، بورس كالا تدابير لازم را براي اين موضوع انديشيده است.
همچنين سيدوحيد وحيدي عضو هيأت مديره بورس كالا با اشاره به دستورالعمل سازمان بورس گفت: مطابق اين دستورالعمل خريداران در بورس واقعي ميشوند و در عين حال نيز امكان دستكاري قيمت هم از بين ميرود.
وي با اشاره به اينكه بورس كالا تحت تأثير جريان احساسي قرار دارد و در اين جو امكان نوسان قيمت وجود دارد، خاطرنشان كرد: با توجه به اين موضوع هم اكنون شاهد افزايش حجم خريدها در رينگ نقرهاي هستيم.
وحيدي با اشاره به بررسي كد خريداران در بورس كالا گفت: بعد از اين بررسي مشخص شد كه بخش عمدهاي از خريداران حقيقيها هستند.
عضو هيأت مديره بورس كالا با تأكيد براينكه امكان ورود اين كالاها به بازار آزاد وجود دارد، تصريح كرد: با توجه به اين موضوع اجراي اين دستورالعمل ميتواند از چنين امكاني جلوگيري كند.
وي با اشاره به شرايطي كه براي حقوقيها جهت ورود به معاملات بورس كالا در نظر گرفته شده افزود: ارائه صورتهاي مالي حسابرسي شده دو سال قبل به كارگزاران يكي از الزامات ورود حقوقيها به جريان معاملات است.
وحيدي با بيان اينكه چنين شرايطي موجب ورود حقوقيهايي ميشود كه داراي شرايط لازم هستند، تصريح كرد: با توجه به اين موضوع در ابتدا امكان كاهش حجم معاملات وجود دارد.
عضو هيأت مديره شركت بورس با بيان اينكه شركتهاي داراي پتانسيل بالا ميتوانند وارد معاملات بشوند، تصريح كرد: با توجه به اين دستورالعمل ديگر امكان پنهانكاري وجود ندارد.
وي به مزاياي اجراي اين دستورالعمل اشاره كرد و گفت: حذف امكان دستكاري در بازار و مشخص شدن خريداران از جمله مزاياي اجراي اين دستورالعمل است. در همين خصوص محمودرضا خواجه نصیری رئیس اداره نظارت بر بورسها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بر اساس مصوبه جدید این سازمان از ابتدای آبان ماه امسال تنها حقوقیها ميتوانند در بورس کالای ایران دادوستد کنند.
وي با بیان اينكه ماده ۴ دستورالعمل ثبت و سفارش در بورس کالای ایران تغییر کرده است، افزود: دستورالعمل جدید به بورس کالا ابلاغ شده است به طوری که از ابتدای آبان ماه ۸۹ این تغییرات دراین شرکت اجرایی خواهد شد.
وی اظهار داشت: براساس این دستورالعمل، اخذ کد خرید کالا صرفاً توسط اشخاص حقوقی در بورس کالا خواهد بود به گونهای که دیگر اشخاص حقیقی نمیتوانند اقدام به خرید کالا در این شرکت کنند. رئيس اداره نظارت بر بورسها و بازارهای سازمان بورس افزود: بورس برای تمام اشخاص حقوقی که فرم درخواست اخذ کد و مستندات مربوطه را ارائه دهند، کد عام ایجاد ميکند.
وی ادامه داد: اما صدور کد معاملاتی خاص گروه کالا و کد معاملات خاص کالا به درخواست مشتری، به همراه مستندات ارائه شده توسط بورس به «کمیته پذیرش مشتری» ارجاع و پس از تصویب کمیته، کد مورد نظر صادر ميشود.
وی تأکید کرد: کمیته پذیرش مشتری میتواند برای کدهای معاملاتی خاص، سقف خرید سالانه تعیین کند بطوری که اشخاص حقوقی بر اساس ضوابط کمیته ارزیابی و حجم خرید خاصی برای آنان تعریف خواهد شد.
خواجه نصیری با بیان اينكه کد معاملاتی در بورس کالا به سه نوع مختلف تقسیم شده است، گفت: تمام اشخاص حقوقی که فرم درخواست کد و مدارک لازم را ارائه کنند کد معاملاتی عام برای آنان صادر خواهد شد.
وی اضافه کرد: کد معاملاتی عام برای خرید و فروش تمام کالاها و گروههای بورس کالا قابل استفاده است مشروط بر اينكه در بورس محدودیتی برای خرید و فروش کالا یا گروه خاص برای اشخاص وجود نداشته باشد.
رئيس اداره نظارت بر بورسها و بازارهای سازمان بورس افزود: اما در شرایطی که محدودیت در یک گروه کالایی وجود داشته باشد، اشخاص حقوقی ميتوانند علاوه بر اقدامات مربوط به اخذ کد معاملات عام، کد معاملات خاص گروه کالا را دریافت کنند.
متن گفتوگوي مندرج در روزنامه ايران ۲/۸/۸۹