مجموعه جدید استانداردهای حسابرسی، بر اساس آخرین استانداردهای تدوین شده و آخرین اصلاحات اعمال شده در استانداردهای قبلی، به چاپ رسیده است. در مجموعه جدید ساختار کلی و نحوه شماره‌گذاری استانداردها تغییر نموده و جهت هماهنگی با سیستم شماره‌گذاری استانداردهای بین المللی، یک صفر به یکان شماره‌های قبلی اضافه شده است؛ برای مثال بخش ۲۳ به بخش ۲۳۰ تغییر یافته است. ساختار کلی و طبقه‌بندی استانداردها نیز به صورتی که در نمودار زیر نشان داده شده، تغییر نموده است:
بر اساس طبقه‌بندی جدید، استانداردهای کنترل کیفیت که بر کلیه خدمات ارائه شده توسط حسابرسان حاکم است، از سایر استانداردها تفکیک شده است. همچنین، سایر استانداردها بر حسب اینکه مربوط به خدمات اطمینان بخشی ارائه شده توسط حسابرسان هستند یا با سایر خدمات مرتبط می‌باشند، به دو بخش تفکیک می‌شوند. استانداردهای مربوط به خدمات اطمینان‌بخشی – که فعالیت اصلی موسسات حسابرسی را تشکیل می‌دهد – نیز در سه طبقه مجزا ارائه شده‌است. بدین ترتیب در مجموعه جدید، استانداردها با توجه به ماهیت خدمات مربوط طبقه‌بندی شده است.
فهرست
بنـد
كليات ۴ – ۱
دامنه كاربرد استانداردهاي حسابرسي ۱۳ – ۵
كليـات
۱- هدف از انتشار اين مقدمه، تسهيل درك مقاصد، روش كار و تشريح دامنه كاربرد استانداردهاي حسابرسي است كه توسط سازمان حسابرسي صادر شده است.
۲- اساسنامه قانوني سازمان حسابرسي، مصوب ۱۷ شهريور ۱۳۶۶، ” تدوين اصول و ضوابط حسابداري و حسابرسي در ايران” را به عنوان بخشي از رسالت سازمان حسابرسي تعيين كرده است. سازمان حسابرسي در ايفاي اين رسالت، كميته تدوين استانداردهاي حسابرسي را تشكيل داد تا استانداردهاي حسابرسي و خدمات مرتبط را تهيه و منتشر كند. كميته مزبور در اين مورد، استانداردهاي حسابرسي را بر مبناي استانداردهاي بين‌المللي حسابرسي و با در نظر گرفتن شرايط كشور، تدوين و براي نظرخواهي منتشر مي‌کند.
۳- كميته تدوين استانداردهاي حسابرسي پس از بررسي نظرات، متن نهايي استاندارد را براي بررسي و تصويب به کميته فني و هيئت عامل ارائه مي‌دهد.
۴- حسابرس به فرد يا موسسه‌اي گفته مي‌شود كه مسئوليت نهايي حسابرسي صورتهاي مالي يا ارائه خدمات مرتبط را به عهده دارد. هدف از حسابرسي صورتهاي مالي، اظهارنظر نسبت به اين موضوع است كه آيا صورتهاي مالي براساس استانداردهاي حسابداري تهيه شده است يا خير.
دامنه كاربرد استانداردهاي حسابرسي
۵- رعايت استانداردهاي حسابرسي در حسابرسي صورتهاي مالي الزامي است. استانداردهاي حسابرسي همچنين بايد حسب مورد، در رسيدگي به ساير اطلاعات مالي و خدمات مرتبط با حسابرسي نيز بكار گرفته شود.
۶- استانداردهاي حسابرسي، حاوي اصول بنيادي و روشهاي اساسي حسابرسي، كه در هر استاندارد با حروف پررنگ مشخص شده است، همراه با توضيحات و ساير نكات لازم است. اصول بنيادي و روشهاي حسابرسي ياد شده بايد در پرتو توضيحات و ساير نكاتي كه رهنمود اجرايي آنهاست تعبير و تفسير شود.
۷- درك وبكارگيري اصول بنيادي و روشهاي اساسي حسابرسي به همراه توضيحات مربوط، مستلزم اين است كه تمامي متن هر استاندارد، شامل توضيحات و ساير مطالب مندرج در آن، مطالعه شود و تنها به مطالبي كه با حروف پررنگ مشخص شده است، اكتفا نشود.
۸- در موارد استثنايي، حسابرس ممكن است براي افزايش كارآيي در دستيابي به هدفهاي حسابرسي، انحراف از يك استاندارد را لازم تشخيص دهد. در چنين مواردي، حسابرس بايد بتواند علل انحراف را توجيه كند و مستندات كافي و قابل قبولي نيز در اين مورد داشته باشد.
۹- استانداردهاي حسابرسي منحصرا در مورد موضوعات با اهميت كاربرد دارد.
۱۰- هرگونه استثنا در بكارگيري هر يك از استانداردها، به روشني در بندهاي كليات هر استاندارد بيان شده است.
۱۱- استانداردهاي حسابرسي را بايد به عنوان اصول كلي بكار برد. روشهاي خاصي كه در اجراي هر يك از استانداردها بايد بكار گرفته شود، به قضاوت حرفه‌اي حسابرس در هر وضعيت خاص بستگي دارد.
۱۲- استانداردهاي حسابرسي تا زماني كه از طريق استاندارد جديد رسما جايگزين نشده يا در مفاد آن تجديدنظر به عمل نيامده، لازم‌الاجراست.
۱۳- اين مجموعه همچنين شامل ملاحظاتي خاص درباب بكارگيري برخي استانداردهاي حسابرسي است كه به دليل اهميت، به طور مجزا (از بخش ۱۰۰ به بعد) در اين مجموعه ارائه شده است.