باب پانزدهم – شخصيت حقوقي (مواد۵۸۳ تا ۵۹۱)

فصل اول اشخاص حقوقي
ماده ۵۸۳ – كليه شركتهاي تجارتي مذكوردراين قانون شخصيت حقوقي دارند.

ماده ۵۸۴ – تشكيلات وموسساتي كه براي مقاصدغيرتجارتي تاسيس يا بشوندازتاريخ ثبت دردفترثبت مخصوصي كه وزارت عدليه معين خواهدكرد شخصيت حقوقي پيدامي كنند.
ماده ۵۸۵ – شرايط ثبت موسسات وتشكيلات مذكوردر ماده فوق به موجب نظامنامه وزارت عدليه معين خواهدشد.حق الثبت موسسات وتشكيلات مطابق نظامنامه ازپنج ريال طلاتاپنج پهلوي وبعلاوه مشمول ماده ۱۳۵ قانون ثبت اسناداملاك است .

———————————————————————————————————————————————

آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجارتی مصوب ۱۳۳۷

نظر به مواد ۵۸۴ و ۵۸۵ قانون تجارت مصوب ۱۳ ارديبهشت ۱۳۱۱ مقررميدارد :

مقدمه
ماده ۱ –

مقصود از تشكيلات و موسسات غير تجارتي مذكور در ماده ۵۸۴ قانون تجارت كليه تشكيلات و موسساتي است كه براي مقاصد غير تجارتي از قبيل امور علمي ياادبي يا امور خيريه و امثال آن تشكيل مي شود اعم از آن كه موسسين و تشكيل دهندگان قصد انتفاع داشته يا نداشته باشند .
تبصره – تشكيلات و موسسات مزبور مي توانند عناويني از قبيل انجمن ، كانون يا بنگاه و امثال آن اختيار نمايند ولي اتخاذ عناويني كه اختصاص به تشكيلات دولتي و كشوري دارد از طرف موسسات مزبور ممكن نخواهد بود .
ماده ۲ –

تشكيلات و موسسه مزبور از لحاظ انطباق با مقررات اين آئين نامه به دو قسمت مي شوند .
الف – موسساتي كه مقصود از تشكيل آن جلب منافع و تقسيم آن بين اعضاء خود نباشد .
ب – موسساتي كه مقصود از تشكيل آن ممكن است جلب منافع مادي و تقسيم منافع مزبور بين اعضاء خود يا غير باشد . مانند كانونهاي فني و حقوقي و غيره .
ماده ۳ –

ثبت تشكيلات و موسسات مزبور در تهران در اداره ثبت شركتها و در شهرستانها در اداره ثبت مركز اصلي آن به عمل خواهد آمد .
تبصره – ثبت موسسات و تشكيلات غير تجارتي كه در خارج از كشور به ثبت رسيده است فقط در تهران در اداره ثبت شركتها به عمل خواهد آمد .
ماده ۴ –

موسسات و تشكيلات غير تجارتي خارجي ثبت نشده كه در ايران داراي فعاليت هستند موظف مي باشند از تاريخ تصويب اين آئين نامه ظرف دو ماه طبق مقررات مربوطه تقاضاي ثبت نمايند .

الحاق يك تبصره به ماده ۴ آئين نامه اصلاحي ثبت تشكيلات و مؤسسات غير تجاري

شماره ۹۶۲/۳۳ ۸/۱۱/۴۷
تبصره ذيل به ماده ۴ آئين نامه اصلاحي ثبت تشكيلات و مؤسسات غير تجارتي مصوب پنجم آذرماه سال ۱۳۳۷ اضافه ميگردد.
تبصره : اداره ثبت شركتها و مالكيت صنعتي به محض وصول تقاضاي ثبت اين قبيل مؤسسات و تشكيلات مراتب را با ذكر خصوصيات به وزارت امور خارجه اعلام ميدارد و پس از موافقت آن وزارتخانه طبق مقررات اقدام به ثبت آنها خواهد نمود .
وزير دادگستري

فصل اول – در تسليم اظهار نامه و ثبت مجامع و موسسات غير تجارتي
ماده ۵-

اظهار نامه ثبت تشكيلات و موسسات مزبور بايد در دو نسخه به زبان فارسي تنظيم شده و داراي تاريخ و امضاء حاوي نكات ذيل باشد :
الف – اسم و اقامتگاه و تابعيت و موضوع موسسه و مراكز و شعب آن
ب – اسم و اقامتگاه و شهرت اشخاصي كه براي اداره كردن موسسات و تشكيلات معين شده اند .
ج – اسم و اقامتگاه و تابعيت وكيل در صورتي كه اظهار نامه وسيله وكيل تنظيم شده باشد .
د – تاريخ ثبت و محل و شماره ثبت نام كشوري كه موسسه در آن به ثبت رسيده در صورتي كه موسسات يا تشكيلات مذكور در خارج از ايران به ثبت رسيده باشد .
ه – تعيين ضمائم اظهار نامه .
ماده ۶ –

لظهار نامه بايد داراي ضمائم زير باشد :
الف – نسخه اصلي يا رونوشت وكالتنامه در صورتي كه تقاضا به توسط وكيل داده شده باشد .
ب – رونوشت گواهي شده تصديق كشوري كه موسسات يا تشكيلات مزبور در آنجا به ثبت رسيده بانضمام ترجمه مصدق آن به فارسي .
ج – دو نسخه اساسنامه و دو نسخه ترجمه مصدق آن در صورتيكه اصل اساسنامه به زبان خارجي باشد .
د – در صورت مجلس مجمع عمومي مبني بر انتخاب هيئت مديره و معرفي كسانيكه حق امضاء دارند .
ه – يك نسخه اجازه نامه حاصله از شهر باني در صورتيكه موضوع ثبت طبق مدلول رديف الف از ماده ۲ اين آئين نامه باشد .
ز – رسيد پرداخت حق الثبت .
ماده ۷-

در صورتيكه ظرف ۱۵ روز بعد از وصول اظهار نامه معلوم گردد كه تقاضاي ثبت داراي نواقصي مي باشد دفتر اداره ثبت شركتها به متقاضي اخطار مي كند كه نواقص را ظرف مدت پانزده روز رفع كند و چنانچه در ظرف مدت مذكور اقدامي براي رفع نواقص نكند و يا اصولا” تقاضاي ثبت غير قابل قبول باشد رئيس اداره ثبت شركتها اقدام به رد آن خواهد كرد در شهرستانها اين اقدام بر عهده ادارات ثبت مي باشد .
ماده ۸ –

در صورتي كه تقاضاي ثبت قبول شود مراتب در دفتر مخصوصي ثبت و ورقه حاكي از تصديق ثبت به تقاضا كننده داده مي شود و خلاصه آن نيز به خرج متقاضي در روزنامه اسمي و يكي از روزنامه هاي كثير الانتشار براي اطلاع عموم منتشر خواهد گرديد .
ماده ۹ –

موسسات و تشكيلات مذكور بايد كليه تغييراتي كه در مواد اساسنامه و يا اشخاصيكه حق امضا دارند و يا اقامتگاه قانوني آنها پيدا مي شود ظرف يك ماه به اداره ثبت شركتها اطلاع دهند و مادام كه اطلاع نداده اند استناد به آن تغييرات در مقابل اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود .

فصل دوم – در انحلال تشكيلات و موسساتغير تجارتي
ماده ۱۰ –

در صورت انحلال موسسات و تشكيلات مذكور در اين آئين نامه هر گاه انحلال اختياري باشد تصفيه امور آن بع توسط مدير آن بر طبق شرايط مقرره در اساسنامه به عمل مي آيد و در صورتيكه در اساسنامه متصدي امر تصفيه و ترتيب آن معين نشده باشد مجمع عمومي بايد در موقع تصميم به انحلال يك نفر را براي تصفيه انتخاب كرده و حدود اختيارات او را معين كند .
ماده ۱۱ –

در صورتيكه موسسه به موجب حكم محكمه منحل كرديد و در اساسنامه متصدي امور تصفيه معين نشده باشد محكمه در ضمن حكم انحلال يك نفر را براي تصفيه معين مي كند و در اين قبيل موارد تصفيه امور مربوطه بر طبق قانون تجارت و تصفيه امور شركتها خواهد بود.

فصل سوم – حق الثبت تشكيلات و موسسات غير تجارتي
ماده ۱۲ –

حق الثبت تشكيلات وموسسات غير تجارتي مطابق تعرفه ذيل خواهد بود :
الف – تشكيلات و موسسات هيچ عايدي ندارند ۷۵۰ ريال
ب – تشكيلات و موسساتي كه دارائي آنها به موجب اساسنامه يك ميليون ريال يا ۱۵۰۰ ريال كمتر باشد .
ج – موسساتي كه دارائي آنها از يك ميليون ريال زيادتر باشد ۳۰۰۰ ريال
ماده ۱۳ –

براي ثبت هر تغييري نصف حق الثبت اوليه دريافت و ساير مقررات اين آئين نامه رعايت خواهد شد .
تبصره – بر كليه حقوقي كه به موجب اين آئين نامه دريافت مي شود صدي بيست و پنج موضوع ماده ۱۳۵ قانون ثبت اسناد و املاك علاوه مي گردد.
ماده۱۴-

اين آئين نامه پس از ده روز از تاريخ انتشار در روزنامه اسمي كشور شاهنشاهي قابل اجرا خواهد بود و آئين نامه شماره ۱۵۴۰۹ مورخ ۲۰ مرداد ۱۳۱۵ نسخ مي شود .
وزير دادگستري

————————————————————————————————————————————————

ماده ۵۸۶ – موسسات وتشكيلاتي راكه مقاصدآنهامخالف باانتظامات عمومي يانامشروع است نمي توان ثبت كرد.
ماده ۵۸۷ – موسسات وتشكيلات دولتي وبلدي به محض ايجادوبدون احتياج به ثبت داراي شخصيت حقوقي مي شوند.
فصل دوم
حقوق ووظايف واقامتگاه وتابعيت شخص حقوقي
ماده ۵۸۸ – شخص حقوقي مي تواندداراي كليه حقوق وتكاليفي شودكه قانون براي افرادقائل است مگرحقوق ووظايفي كه بالطبيعه فقط انسان ممكن است داراي آن باشدمانندحقوق ووظايف ابوت نبوت وامثال ذلك .
ماده ۵۸۹ – تصميمات شخص حقوقي به وسيله مقاماتي كه بموجب قانون يا اساسنامه صلاحيت اتخاذتصميم دارندگرفته مي شود.
ماده ۵۹۰ – اقامتگاه شخص حقوقي محلي است كه اداره شخص حقوقي درآنجا است .
ماده ۵۹۱ – اشخاص حقوقي تابعيت مملكتي رادارندكه اقامتگاه آنها درآن مملكت است .