نرم افزارحسابداری صدگان

استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۲ – صورت‌ جريان‌ وجوه نقد

28 39,648

حسابداراپ

توضیح سایت: پیش‌نویس استاندارد ۲ صورت جریانهای نقدی (تجدیدنظرشده ۱۳۹۵) را اینجا ببینید.


اطلاعات‌ تاريخي‌ مربوط‌ به‌ جريان‌ وجوه نقد مي‌تواند در قضاوت‌ نسبت‌ به‌ مبلغ‌، زمان‌ و ميزان‌ اطمينان‌ از تحقق‌ جريانهاي‌ وجوه نقد آتي‌ به‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ كمك‌ كند. اطلاعات‌ مزبور، بيانگر چگونگي‌ ارتباط‌ بين‌ سودآوري‌ واحد تجاري‌ و توان‌ آن‌ جهت‌ ايجاد وجه نقد و درنتيجه‌ مشخص‌كننده‌ كيفيت‌ سود تحصيل‌ شده‌ توسط‌ واحد تجاري‌ است‌. علاوه‌ براين‌، تحليل‌گران‌ و ديگر استفاده‌كنندگان‌ اطلاعات‌ مالي‌ اغلب‌ به‌ طور رسمي‌ يا غير رسمي‌ مدلهايي‌ را براي‌ ارزيابي‌ و مقايسه‌ ارزش‌ فعلي‌ جريانهاي‌ وجه نقد آتي‌ واحدهاي‌ تجاري‌ به‌ كار مي‌برند. اطلاعات‌ تاريخي‌ مربوط‌ به‌ جريان‌ وجوه نقد مي‌تواند جهت‌ كنترل‌ ميزان‌ دقت‌ ارزيابيهاي‌ گذشته‌ مفيد واقع‌ شود و رابطه‌ بين‌ فعاليتهاي‌ واحد تجاري‌ و دريافتها و پرداختهاي‌ آن‌ را نشان‌ دهد.

فهرست‌ مندرجات‌

شماره‌ بند
مقدمه ۵ – ۱
دامنه کاربرد ۱۰ – ۶
تعاريف ۱۱
وجه نقد ۱۳۱۲
طبقه‌بندي جريانهاي نقدي و نحوه ارائه صورت جريان وجوه نقد ۱۷۱۴
گزارش جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي ۲۶ – ۱۸
گزارش ساير جريانهاي نقدي ۳۵ – ۲۷
– بازده سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي ۳۰ – ۲۸
– ماليات بر درآمد ۳۲ – ۳۱
– فعاليتهاي سرمايه‌گذاري ۳۴ – ۳۳
– فعاليتهاي تأمين مالي ۳۵
گزارش جريانهاي نقدي برمبناي خالص ۳۹ – ۳۶
سرمايه‌گذاري در واحدهاي تجاري فرعي و وابسته و صورت جريان وجوه نقد تلفيقي ۴۴ – ۴۰
جريانهاي نقدي ارزي ۴۸ – ۴۵
جريانهاي نقدي ارزي در واحدهاي تجاري منفرد ۴۷
جريانهاي نقدي ارزي در گروه واحدهاي تجاري ۴۸
جريانهاي نقدي استثنايي و غيرمترقبه ۵۳ – ۴۹
– جريانهاي نقدي استثنايي ۵۱ – ۴۹
– جريانهاي نقدي غيرمترقبه ۵۳ – ۵۲
جريانهاي نقدي مرتبط با مطالبات و بدهيهاي بلندمدت عملياتي ۵۴
معاملات غيرنقدي ۵۶ – ۵۵
تعديلات سنواتي ۵۷
ساير موارد افشا ۶۰ – ۵۸
تاريخ اجرا ۶۱
مطابقت با استانداردهاي بين‌المللي حسابداري ۶۲
پيوستها :  نمونه‌هاي صورت جريان وجوه نقد

اين‌ استاندارد بايد با توجه‌ به‌ ” مقدمه‌اي‌ بر استانداردهاي‌ حسابداري‌“ مطالعه‌ و بكارگرفته‌ شود.

مقدمه‌

۱  . اطلاعات‌ تاريخي‌ مربوط‌ به‌ جريان‌ وجوه نقد مي‌تواند در قضاوت‌ نسبت‌ به‌ مبلغ‌، زمان‌ و ميزان‌ اطمينان‌ از تحقق‌ جريانهاي‌ وجوه نقد آتي‌ به‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ كمك‌ كند. اطلاعات‌ مزبور، بيانگر چگونگي‌ ارتباط‌ بين‌ سودآوري‌ واحد تجاري‌ و توان‌ آن‌ جهت‌ ايجاد وجه نقد و درنتيجه‌ مشخص‌كننده‌ كيفيت‌ سود تحصيل‌ شده‌ توسط‌ واحد تجاري‌ است‌. علاوه‌ براين‌، تحليل‌گران‌ و ديگر استفاده‌كنندگان‌ اطلاعات‌ مالي‌ اغلب‌ به‌ طور رسمي‌ يا غير رسمي‌ مدلهايي‌ را براي‌ ارزيابي‌ و مقايسه‌ ارزش‌ فعلي‌ جريانهاي‌ وجه نقد آتي‌ واحدهاي‌ تجاري‌ به‌ كار مي‌برند. اطلاعات‌ تاريخي‌ مربوط‌ به‌ جريان‌ وجوه نقد مي‌تواند جهت‌ كنترل‌ ميزان‌ دقت‌ ارزيابيهاي‌ گذشته‌ مفيد واقع‌ شود و رابطه‌ بين‌ فعاليتهاي‌ واحد تجاري‌ و دريافتها و پرداختهاي‌ آن‌ را نشان‌ دهد.

۲ . ارزيابي‌ فرصتها و مخاطرات‌ فعاليت‌ تجاري‌ و وظيفه‌ مباشرت‌ مديريت‌ مستلزم‌ درك‌ ماهيت‌ فعاليت‌ تجاري‌ از جمله‌ نحوه‌ ايجاد و مصرف‌ وجه نقد توسط‌ واحد تجاري‌ است‌. ترازنامه‌، صورتهاي‌ عملكرد مالي‌ و صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تواماً اطلاعاتي‌ را در مورد وضعيت‌ مالي‌، عملكرد مالي‌ و همچنين‌ نقدينگي‌، توانايي‌ بازپرداخت‌ بدهيها و انعطاف‌پذيري‌ مالي‌ فراهم‌ مي‌آورند. بدين‌لحاظ‌ ايجاد ارتباط‌ بين‌ اطلاعات‌ مندرج‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد و اطلاعات‌ ارائه‌ شده‌ در صورتهاي‌ مالي‌ اساسي‌ ديگر حائز اهميت‌ است‌.


۳  . اگرچه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد اطلاعاتي‌ را درباره‌ جريانهاي‌ وجه نقد واحد تجاري‌ طي‌ دوره‌ مالي‌ مورد گزارش‌ ارائه‌ مي‌كند، ليكن‌ اطلاعات‌ مزبور جهت‌ ارزيابي‌ جريانهاي‌ آتي‌ وجـه نقـد كفايت‌ نمي‌كنـد. برخي‌ جريانهـاي‌ وجـه نقـد ناشـي از معاملاتي‌ است‌ كـه‌ در دوره‌هاي‌ مالي‌ قبل‌ رخ‌ داده‌ و بعضاً انتظار مي‌رود منجر به‌ جريانهاي‌ وجه نقد ديگري‌ در يكي‌ از دوره‌هاي‌آتي‌ گردد. بدين‌ لحاظ‌ براي‌ ارزيابي‌ جريانهاي‌ وجه نقد آتي‌، صورت‌ جريان‌ وجوه نقد معمولاً بايد توأم‌ با صورتهاي‌ عملكرد مالي‌ و ترازنامه‌ مورد استفاده‌ قرار گيرد.

۴  . از آنجا كه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تحت‌ تأثير برخوردهاي‌ متفاوت‌ حسابداري‌ درخصوص‌ معاملات‌ و رويدادهاي‌ يكسان‌ در سطح‌ واحدهاي‌ تجاري‌ مختلف‌ نيست‌، ارائـه‌ آن‌ قابليت‌ مقايسه‌ جنبه‌ عملياتي‌ عملكرد مالي‌ واحدهاي‌ تجاري‌ مختلف‌ را افزايش‌ مي‌دهد.

۵  . اطلاعات‌ ارائه‌ شده‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد در مقايسه‌ با صورتهاي‌ جريان‌ وجوه‌ مبتني‌ بر تغيير در سرمايه‌ در گردش‌ داراي‌ مزاياي‌ زير است‌:

الف.‌  صورتهاي‌ جريان‌ وجوه‌ مبتني‌ بر تغيير در سرمايه‌ در گردش‌، ممكن‌ است‌ تغييرات‌ مرتبط‌ با نقدينگي‌ و تداوم‌ فعاليت‌ را پنهان‌ كند. براي‌ مثال‌، كاهش‌ قابل‌ ملاحظه‌ در وجه نقد موجود ممكن‌ است‌ به‌ خاطر افزايش‌ در موجودي‌ مواد و كالا يا بدهكاران‌ پنهان‌ بماند. بدين‌ ترتيب‌، واحدهاي‌ تجاري‌ ممكن‌ است‌ علي‌رغم‌ گزارش‌ افزايش‌ در سرمايه‌ در گردش‌، دچار مشكل‌ نقدينگي‌ شوند. به‌گونه‌اي‌ مشابه‌، كاهش‌ در سرمايه‌ در گردش‌ لزوماً بيانگر كمبود نقدينگي‌ و خطر توقف‌ فعاليت‌ واحد تجاري‌ نيست‌.

ب   ‌.   كنترل‌ وجوه نقد، يك‌ ويژگي‌ معمول‌ فعاليت‌ تجاري‌ است‌ و يك‌ تكنيك‌ تخصصي‌ حسابداري‌ به‌ شمار نمي‌رود. بدين‌ لحاظ‌ جريان‌ وجوه نقد مفهومي‌ است‌ كه‌ در مقايسه‌ با تغييرات‌ در سرمايه‌ در گردش‌ از درك‌ و پذيرش‌ بيشتري‌ برخوردار است‌.

ج   . در مدلهاي‌ ارزيابي‌ واحدهاي‌ تجاري‌، وجه نقد به عنوان‌ يك‌ داده‌ مستقيم‌ كاربرد دارد و لذا جريانهاي‌ تاريخي‌ وجه نقد مي‌تواند در اين‌ گونه‌ موارد كه‌ اطلاعات‌ مربوط‌ به‌ جريان‌ وجوه‌ مبتني‌ بر تغيير در سرمايه‌ درگردش‌ فاقد كاربرد است‌، مورد استفاده‌ قرار گيرد.

د‌ . صورتهاي‌ جريان‌ وجوه‌ مبتني‌ بر تغيير در سرمايه‌ در گردش‌ عمدتاً متكي‌ به‌ تفاوت‌ اقلام‌ دو ترازنامه‌ واحد تجاري‌ است‌ و درنتيجه‌ حاوي‌ اطلاعات‌ جديدي‌ نيست‌ و تنها اطلاعات‌ موجود را با آرايش‌ متفاوتي‌ ارائه‌ مي‌كند. صورت‌ جريان‌ وجوه نقد و يادداشتهاي‌ توضيحي‌ مربوط‌ متضمن‌ اطلاعاتي‌ است‌ كه‌ در صورتهاي‌ جريان‌ وجوه‌ مبتني‌ بر تغييرات‌ در سرمايه‌ در گردش‌ افشا نمي‌شود.

دامنه‌ كاربرد

۶   . كليه‌ واحدهاي‌ تجاري‌ بايد صورت‌ جريان‌ وجوه نقد را طبق‌ الزامات‌ مندرج‌ در اين‌ استاندارد
تهيه‌ و آن‌ را به عنوان‌ يك‌ صورت‌ مالي‌ مستقل‌ به‌ همراه‌ ساير صورتهاي‌ مالي‌ ارائه‌ كنند.

۷ . استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ نيازمند اطلاعاتي‌ در خصوص‌ چگونگي‌ ايجاد و مصرف‌ وجه نقد توسط‌ واحد تجاري‌ هستند. اين‌ نياز صرف‌ نظر از ماهيت‌ فعاليتهاي‌ واحد تجاري‌ و تلقي‌ يا عدم‌ تلقي‌ وجه نقد به عنوان‌ محصول‌ واحد تجاري‌، وجود دارد، چرا كه‌ علي‌رغم‌ تفاوت‌ اين‌ واحدها از لحاظ‌ فعاليتهاي‌ اصلي‌ درآمد زا، نياز آنها به‌ وجه نقد عمدتاً از دلايل‌ مشابهي‌ ناشي‌ مي‌شود. به عبارت‌ ديگر واحدهاي‌ تجاري‌ جهت‌ هدايت‌ عمليات‌، تسويه‌ تعهدات‌ و پرداخت‌ سود سهام‌ تماماً به‌ وجه نقد نياز دارند.

۸ . ممكن‌ است‌ استدلال‌ شود كه‌ در مورد بانكها، وجه نقد حكم‌ موجودي‌ كالا را دارد و به‌ جاي‌ ارائـه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد، ارائـه‌ اطلاعاتي‌ در زمينه‌ منابع‌ سرمايه‌اي‌ بانك‌ مفيدتر خواهد بود. گرچه‌ منابع‌ سرمايه‌اي‌ شاخصي‌ مهم‌ براي‌ ارزيابي‌ تداوم‌ عمليات‌ و انعطاف‌پذيري‌ مالي‌ بانكهاست‌، با اين‌حال‌ اعتقاد بر اين‌ است‌ كه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد اطلاعات‌ مفيدي‌ در مورد منابع‌ وجه نقد و نحوه‌ استفاده‌ از آن‌ در اختيار استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ قرار مي‌دهد. با اين‌ حال‌ ارائـه‌ اطلاعات‌ درباره‌ جريانهاي‌ وجه نقد ناخالص‌ عملياتي‌ توسط‌ بانكها براي‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ مفيد نخواهد بود، چرا كه‌ جريانهاي‌ وجه نقد ناخالص‌ عملياتي‌ اغلب‌ ناشي از تصميمات‌ اشخاص‌ ثالث‌ از قبيل‌ سپرده‌گذاران‌ و دريافت‌كنندگان‌ تسهيلات‌ مالي‌ است‌ و اين‌ جريانهاي‌ وجه نقد خارج‌ از كنترل‌ روزمره‌ مديريت‌ بانك‌ است‌. بدين‌ لحاظ‌ در ارتباط‌ با بانكها اعتقاد بر اين‌ است‌ كه‌ گزارش‌ خالص‌ جريان‌ وجوه نقد عملياتي‌ همراه‌ با ارائـه‌ اطلاعاتي‌ در مورد جريان‌ وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ و تأمين‌ مالي‌ بانك‌ مي‌تواند براي‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ بانكها مفيد واقع‌ شود. بدين‌ لحاظ‌ بانكها نيز در دامنه‌ كاربرد اين‌ استاندارد واقع‌ مي‌شود. نمونه‌اي‌ از صورت‌ جريان‌ وجوه نقد بانكها برمبناي‌ مورد اشاره‌، در پيوست‌ شماره‌ ۳ اين‌ استاندارد ارائه‌ شده‌ است‌.

۹ . در مورد شركتهاي‌ بيمه‌ نيز ممكن‌ است‌ استدلال‌ شود كه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد، اطلاعات‌ مفيدي‌ ارائه‌ نمي‌كند، چرا كه‌ برخلاف‌ شركتهاي‌ توليدي‌، جريانهاي‌ ورودي‌ وجه نقدشركتهاي‌ بيمه‌، مربوط‌ به‌ حق‌ بيمه‌هاي‌ دريافتي‌ است‌كه‌ بنابر ماهيت‌، مقدم‌ بر جريانهاي‌ خروجي‌ وجه نقد مربوط‌ به‌ خسارتهاي‌ پرداختي‌ است‌ و اين‌ تقدم‌ و تأخر
گاه‌ در حدي‌ است‌ كه‌ جريانهاي‌ ورودي‌ و خروجي‌ از لحاظ‌ زماني‌ از يكديگر فاصله‌ زيادي‌ دارند و لذا صورت‌ جريان‌ وجوه نقد نمي‌تواند اطلاعات‌ مفيدي‌ در مورد نقدينگي‌، تداوم‌ عمليات‌ و انعطاف‌پذيري‌ مالي‌ شركتهاي‌ بيمه‌ ارائه‌ كند. علي‌رغم‌ توجيهات‌ بالا، اعتقاد بر اين‌ است‌ كه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد هرگاه‌ توأم‌ با صورتهاي‌ عملكرد مالي‌ و ترازنامه‌ به‌ كار گرفته‌ شود، تصويري‌ جامع‌ از عملكرد مالي‌، وضعيت‌ مالي‌ و انعطاف‌پذيري‌ مالي‌ شركتهاي‌ بيمه‌ ارائه‌ مي‌كند. با اين‌ حال‌ هرگاه‌ جريانهاي‌ وجوه نقد ناشي از بيمه‌هاي‌ بلندمدت‌ از قبيل‌ بيمه‌ عمر و بيمه‌ بازنشستگي‌ به‌ گونه‌اي‌ اتكا پذير قابل‌ تفكيك‌ از جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ به‌ ساير فعاليتهاي‌ شركت‌ باشد (مثلاً از طريق‌ نگهداري‌ حسابهاي‌ مستقل‌ جهت‌ فعاليتهاي‌ مربوط‌)، انعكاس‌ آنها در متن‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد توصيه‌ نمي‌شود، مگرآنكه‌ اين‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ به‌ خود شركت‌ بيمه‌ باشد و مواردي‌ از قبيل‌ برداشت‌ وجه نقد از وجوه‌ مربوط‌ به‌ حسابهاي‌ مستقل‌ بلندمدت‌ توسط‌ شركت‌ را شامل‌ شود.

۱۰ . حذف‌ برخي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ از صورت‌ جريان‌ وجوه نقد شركتهاي‌ بيمه‌ به‌ شرح‌ بند۹، به‌ دليل‌ عدم‌ ارتباط‌ مستقيم‌ با ارزيابي‌ انعطاف‌پذيري‌ مالي‌ واحد تجاري‌ صورت‌ مي‌پذيرد. با اين حال‌ ممكن‌ است‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ شركتهاي‌ بيمه‌ نياز به‌ اطلاعاتي‌ در مورد كل‌ داراييهاي‌ نقدگونه‌ اين‌ شركتها جهت‌ تصميم‌گيري‌ در مورد نقدينگي‌ بلندمدت‌ و تداوم‌ عمليات‌ آنها داشته‌ باشند. در چنين‌ شرايطي‌ مي‌توان‌ اطلاعات‌ اضافي‌ را درمورد گردش‌ آن‌ دسته‌ از داراييهاي‌ نقدگونه‌ كه‌ جريان‌ نقدي‌ مرتبط‌ با آنها در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد ارائه‌ نشده‌ است‌، در اختيار استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ قرار داد.

تعاريف‌

۱۱   .     اصطلاحات‌ ذيل‌ در اين‌ استاندارد با معاني‌ مشخص‌ زير بكار رفته‌ است:

  • · وجه نقد‌: عبارت‌ است‌ از موجودي‌ نقد و سپرده‌هاي‌ ديداري‌ نزد بانكها و مؤسسات‌ مالي‌ اعم از ريالي‌ و ارزي‌ (شامل‌ سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ كوتاه‌مدت‌ بدون‌ سررسيد) به‌ كسر اضافه‌ برداشتهايي‌ كه‌ بدون‌ اطلاع‌ قبلي‌ مورد مطالبه‌ قرار مي‌گيرد.
  • · جريـان‌ وجه نقد‌: عبارت‌ است‌ از افزايش‌ يـا كاهش‌ در مبلـغ‌ وجه نقد ناشي از معاملات‌ با اشخاص‌ حقيقي‌ يا حقوقي‌ مستقل‌ از شخصيت‌ حقوقي‌ واحـد تجـاري‌ و ناشي از سايـر رويدادها.
  • · فعاليتهاي‌ عملياتي‌: عبارت ‌از فعاليتهاي اصلي‌ و مستمر مولد درآمد عملياتي‌ واحد تجاري‌ است‌.
  • · فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌‌: عبارت‌ است‌ از تحصيل‌ يا واگذاري‌ سرمايه‌گذاريهاي‌ كوتاه‌مدت‌ و بلندمدت‌، داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود و داراييهاي‌ نامشهود و نيز پرداخت‌ و وصول‌ تسهيلات‌ اعطايي‌ به‌ اشخاص‌ مستقل‌ از واحد تجاري‌ غير از كاركنان‌ .
  • · فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌: عبارت‌ از فعاليتهايي‌ است‌ كه‌ منجر به‌ تغييرات‌ در ميزان‌ و تركيب‌ سرمايه‌ و استقراضهاي‌ واحد تجاري‌ (بجز اضافه‌ برداشتهاي‌ منظور شده‌ در محاسبه‌ وجه نقد)، گردد.
  • · جريانهاي‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌‌: در اين‌ استاندارد شامل‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ورودي‌ و خروجي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ به‌ شرح‌ تعريف‌ مندرج‌ در همين‌ بند و نيز آن‌ دسته‌ از جريانهاي‌ نقدي‌ است‌ كه‌ ماهيتاً به‌ طور مستقيم‌ قابل‌ ارتباط‌ با ساير طبقات‌ جريانهاي‌ نقدي‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد نباشد .
  • · جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌: به‌ آن‌ دسته‌ از جريانهاي‌ ورودي‌ و خروجي‌ وجه نقد اطلاق‌ مي‌شود كه‌ داراي‌ اهميت‌ نسبي‌ است‌، از فعاليتهاي‌ عادي‌ واحد تجاري‌ ناشي‌ مي‌شود و اقلامي‌ را در بر مي‌گيرد كه‌ به منظور ارائـه‌ تصويري‌ مطلوب‌ از انعطاف‌ پذيري‌ واحد تجاري‌، افشاي‌ جداگانه‌ آنها به‌ لحاظ‌ استثنايي‌ بودن‌ ماهيت‌ يا وقوع‌ ضرورت‌ مي‌يابد. اين‌ اقلام‌ لزوماً با اقلام‌ استثنايي‌ مندرج‌ در صورت‌ سود و زيان‌ ارتباط‌ ندارد.
  • · جريانهاي‌ نقدي‌ غيرمترقبه‌‌: به‌ آن‌ دسته‌ از جريانهاي‌ ورودي‌ و خروجي‌ وجه نقد اطلاق‌ مي‌شود كه‌ داراي‌ اهميت‌ نسبي‌ است‌، از رويدادهاي‌ خارج‌ از فعاليتهاي‌ عادي‌ واحد تجاري‌ ناشي‌ مي‌شود و اقلامي‌ را در برمي‌گيرد كه‌ به منظور ارائه‌ تصويري‌ مطلوب‌ از انعطاف‌ پذيري‌ واحد تجاري‌، افشاي‌ جداگانه‌ آنها به‌ لحاظ‌ غير مترقبه‌ بودن‌ ماهيت‌ يا وقوع‌ آنها ضرورت‌ مي‌يابد. اين‌ اقلام‌ معمولاً با اقلام‌ غير مترقبه‌ مندرج‌ در صورت‌ سود و زيان‌ ارتباط‌ دارد .

وجه نقد

۱۲ . وجه نقد در اين‌ استاندارد تنها به‌ موجودي‌ نقد و سپرده‌هاي‌ ديداري‌ نزد بانكها و مؤسسات‌ مالي‌ اعم از ريالي‌ و ارزي‌ (شامل‌ سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ كوتاه‌مدت‌ بدون‌ سررسيد) اطلاق‌ مي‌گردد. در مواردي‌ كه‌ اضافه‌ برداشت‌ در حساب‌جاري‌ مجاز باشد (مثلاً اضافه‌ برداشت‌ در حسابهاي‌ بانكي‌ خارج‌ از كشور توسط‌ واحد تجاري‌)،مانده‌ اضافه‌برداشتهايي‌ كه‌ بدون‌ اطلاع‌ قبلي‌ مورد مطالبه‌ قرار گيرد بايد از مبلغ‌ مذكور كسر گردد. ويژگي‌ ديداري‌ بودن‌ در مورد اقلام‌ تشكيل‌دهنده‌ وجه نقد بدين‌ معني‌ است‌ كه‌ اين‌ اقلام‌ بدون‌ اطلاع‌ قبلي‌ قابل‌ برداشت‌ يا مطالبه‌ باشد. سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ بلندمدت‌ وجه نقد تلقي‌ نمي‌شود، زيرا هدف‌ از نگهداري‌ آنها تحصيل‌ سود است‌. هرگاه‌ براي‌ تسويه‌ اضافه‌ برداشتهاي‌ بانكي‌ مهلتي‌ تعيين‌ شده‌ باشد درصورتي‌ مي‌توان‌ آنها را در محاسبه‌ وجه نقد منظور كرد كه‌ مهلت‌ مزبور از يك‌ روز كاري‌ تجاوز نكند.

۱۳ . تعريف‌ مذكور در بند ۱۲ دربرگيرنده‌ اقلامي‌ از سرمايه‌گذاريها و استقراض‌ كوتاه‌مدت‌ كه‌ معمولاً درصورت‌ جريان‌ وجوه نقد ساير كشورها تحت‌ عنوان‌ معادل‌ وجه نقد از آنها ياد مي‌شود، نيست‌. معادل‌ وجه نقد بنابر تعريف‌ رايج‌ عبارت‌ از سرمايه‌گذاريهاي‌ كوتاه‌مدت‌ سريع‌التبديل‌ به‌ وجه نقد است‌ كه‌ احتمال‌ خطر كاهش‌ در ارزش‌ آن‌ ناچيز بوده‌ و به‌ آساني‌ و بدون‌ اطلاع‌ قبلي‌ قابل‌ تبديل‌ به‌ مبلغ‌ معيني‌ وجه نقد باشد و موعد آن‌ در زمان‌ تحصيل‌ تا سررسيد حداكثر سه‌ ماه‌ باشد به‌ كسر وامها و قرض‌الحسنه‌هاي‌ دريافتي‌ از بانكها و ساير اشخاص‌ كه‌ ظرف‌ سه‌ ماه‌ از تاريخ‌ تحصيل‌ قابل‌ بازپرداخت‌ است‌. عدم‌شمول‌ معادل‌ وجه نقد در تعريف‌ وجه نقد در اين‌ استاندارد به‌ دلايل‌ زير صورت‌ گرفته‌ است:

الف. تشخيص‌ اقلام‌ معادل‌ وجه نقد از ساير سرمايه‌گذاريهاي‌ كوتاه‌مدت‌ واحد تجاري‌ يا استقراضهاي‌ كوتاه‌مدت‌ براساس‌ يك‌ مرزبندي‌ اختياري‌ صورت‌ گرفته‌ است‌. اين‌ نحوه عمل‌ موجب‌ مي‌شود اولاً نقش‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد در كمك‌ به‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ جهت‌ ارزيابي‌ نقدينگي‌ و انعطاف‌پذيري‌ مالي‌ تضعيف‌ گردد و ثانياً تصويري‌ مصنوعي‌ از نحوه عمل‌ واقعي‌ مديريت‌ مالي‌ واحدهاي‌ تجاري‌ كه‌ اغلب‌ به‌ چنين‌ تفكيكي‌ بين‌ اقلام‌ معادل‌ وجه نقد و ساير فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ يا تأمين‌ مالي‌ اعتقاد ندارند، ارائه‌ شود.

ب‌ . تعريف‌ وجه نقد بدون‌ شمول‌ اقلام‌ معادل‌ وجه نقد تطابق‌ بيشتري‌ با تفكر حاكم‌بر مديريت‌ فعاليتهاي‌ اقتصادي‌ و فرهنگ‌ رايج‌ تجاري‌ كشور دارد.

ج‌‌ . انعكاس‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با اقلام‌ معادل‌ وجه نقد تحت‌ عنوان‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از سرمايه‌گذاريهاي‌ كوتاه‌مدت‌ يا جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ درصورت‌ جريان‌ وجوه نقد، هماهنگي‌ بيشتري‌ بين‌ اين‌ صورت‌ و طبقه‌بندي‌ اقلام‌ مربوط‌ در ترازنامه‌ فراهم‌ مي‌آورد.

د‌ . عدم‌ شمول‌ اقلام‌ معادل‌ وجه نقد در تعريف‌ وجه نقد، قابليت‌ مقايسه‌ جريانهاي‌ نقدي‌ واحدهاي‌ تجاري‌ مختلف‌ را افزايش‌ مي‌دهد.

طبقه‌بندي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ و نحوه‌ ارائه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد

۱۴  . صورت‌ جريان‌ وجوه نقد بايد منعكس‌ كننده‌ جريانهاي‌ نقدي‌ طي‌ دوره‌ تحت‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌
زير باشد:

ـ فعاليتهاي‌ عملياتي‌،

ـ بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌،

ـ ماليات‌ بر درآمد،

ـ فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌، و

ـ فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌.

در ارائـه‌ جريانهاي‌ نقدي‌، رعايت‌ ترتيب‌ سرفصلها به‌ شرح‌ بالا و نيز ارائـه‌ جمع‌ جريانهاي‌ نقدي‌ منعكس‌ شده‌ در هر سرفصل‌ و جمع‌ كل‌ جريانهاي‌ نقدي‌ قبل‌ از سرفصل‌ فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ ضرورت‌ دارد.

۱۵  . صورت‌ جريان‌ وجوه نقد همچنين‌ بايد شامل‌ صورت‌ تطبيق‌ مانده‌ اول‌ دوره‌ و پايان‌ دوره‌ وجه نقد باشد. صورت‌ تطبيق‌ مزبور بايد هرگونه‌ تفاوتهاي‌ ارزي‌ ناشي از مانده‌هاي‌ وجه نقد ارزي‌كه‌ به‌ سود و زيان‌ منظور شده‌ است‌ منجمله‌ تفاوتهاي‌ ارزي‌ ناشي از تسعير جريانهاي‌ نقدي‌ واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌ خارجي‌ به‌ نرخهايي‌ غير از نرخ‌ تاريخ‌ ترازنامه‌ و ساير گردشهاي‌ مربوط‌ را نشان‌ دهد .

۱۶ . به‌منظور ارتقاي‌ درك‌ استفاده‌كنندگان‌ از صورتهاي‌ مالي‌ و كمك‌ به‌ دستيابي‌ به‌ اهداف‌ گزارشگري‌ وجه نقد از طريق‌ ارائـه‌ اطلاعات‌ مفيد، لازم‌ است‌ هريك‌ از جريانهاي‌ نقدي‌ در قالب‌ طبقات‌ همگون‌ كه‌ معمولاً قابل‌ ارتباط‌ با فعاليتهاي‌ اصلي‌ به‌ وجود آورنده‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ است‌، در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد انعكاس‌ يابد. از آنجا كه‌ ارائـه‌ صورت‌ مزبور در قالب‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌ به‌ قابليت‌ مقايسه‌ اطلاعات‌ در سطح‌ واحدهاي‌ تجاري‌ مختلف‌ كمك‌ مي‌كند، استاندارد حاضر طبقه‌بندي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ را تحت‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌ مندرج‌ در بند ۱۴ ضروري‌ مي‌شمارد.

۱۷ . هريك‌ از سرفصلهاي‌ اصلي‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد متشكل‌ از سرفصلهاي‌ فرعي‌ است‌ كه‌ با توجه‌ به‌ تنوع‌ جريانهاي‌ نقدي‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ مختلف‌، مي‌تواند متفاوت‌ باشد. با اين‌ حال‌ توصيه‌ مي‌شود عناوين‌ سرفصلهاي‌ فرعي‌ بكار رفته‌ در پيوستهاي‌ شماره‌ ۱ تا ۳
اين‌ استاندارد، در صورت‌ اهميت‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ در ارائـه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد واحدهاي‌ تجاري‌ مورد استفاده‌ قرار گيرد. بديهي‌ است‌ واحدهاي‌ تجاري‌ مي‌توانند علاوه‌بر سرفصلهاي‌ فرعي‌ موصوف‌، سرفصلهاي‌ فرعي‌ ديگري‌ را كه‌ متضمن‌ اطلاعات‌ مربوط‌ به‌ شرايط‌ خاص‌ آن‌ واحدها باشد، در ارائـه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد بكار گيرند.

گزارش‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌

۱۸ . مبلغ‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌، يكي‌ از شاخصهاي‌ اصلي‌ ارزيابي‌ اين‌ موضوع‌ است‌ كه‌ عمليات‌ واحد تجاري‌ تا چه‌ ميزان‌ به‌ جريانهاي‌ وجه نقد كافي‌ جهت‌ بازپرداخت‌ وامها، نگهداشت‌ توان‌ عملياتي‌ واحد تجاري‌ و پرداخت‌ سود سهام‌ منجر شده‌ و انجام‌ سرمايه‌گذاريهاي‌ جديد را بدون‌ تمسك‌ به‌ منابع‌ مالي‌ خارج‌ از واحد تجاري‌ ميسر كرده‌ است‌. ارائه‌ اطلاعات‌ درباره‌ جزئيات‌ جريانهاي‌ نقدي‌ عملياتي‌ تاريخي‌، در كنار ساير اطلاعات‌، براي‌ پيش‌بيني‌ جريانهاي‌ نقدي‌ آتي‌ مفيد خواهد بود.

۱۹ . فعاليتهاي‌ عملياتي‌ عبارت‌ از فعاليتهاي‌ اصلي‌ مولد درآمد عملياتي‌ واحد تجاري‌ است‌. فعاليتهاي‌ مزبور متضمن‌ توليد و فروش‌ كالا و ارائـه‌ خدمات‌ است‌ و هزينه‌ها و درآمدهاي‌ مرتبط‌ با آن‌ در تعيين‌ سود يا زيان‌ عملياتي‌ درصورت‌ سود و زيان‌ منظور مي‌شود. جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ اساساً دربرگيرنده‌ جريانهاي‌ ورودي‌ و خروجي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با فعاليتهاي‌ مزبور است‌. مثالهايي‌ از جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ به‌ شرح‌ زير است‌:

الف‌ . دريافتهاي‌ نقدي‌ حاصل از فروش‌ كالا و ارائـه‌ خدمات‌.

ب . دريافتهاي‌ نقدي‌ حاصل از حق‌ امتياز، حق‌الزحمه‌، كارمزد و ساير درآمدهاي‌ عملياتي‌.

ج . پرداختهاي‌ نقدي‌ به‌ فروشندگان‌ كالا و خدمات‌.

د . پرداختهاي‌ نقدي‌ به‌ كاركنان‌ واحد تجاري‌ يا از جانب‌ آنها.

ﻫ . دريافتها و پرداختهاي‌ نقدي‌ يك‌ شركت‌ بيمه‌ بابت‌ حق‌ بيمه‌ها، خسارات‌، مستمريها و ساير پرداختهاي‌ بيمه‌اي‌.

و . دريافتها و پرداختهاي‌ مرتبط‌ با قراردادهاي‌ منعقد شده‌ با اهداف‌ تجاري‌ و عملياتي‌.

ز . پرداختهاي‌ نقدي‌ بابت‌ مزاياي‌ پايان‌ خدمت‌ كاركنان‌ و هزينه‌ سازماندهي‌ مجدد.

۲۰ . از آنجا كه‌ طبقه‌بندي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد به‌ سرفصلهاي‌ مشخصي‌ محدود شده‌ است‌، همواره‌ اين‌ احتمال‌ وجود دارد كه‌ برخي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ماهيتاً به‌طور مستقيم‌ قابل‌ ارتباط‌ با هيچ‌ يك‌ از سرفصلهاي‌ اصلي‌ نباشد. بدين‌لحاظ‌ ، به موجب‌ اين‌ استاندارد درصورت‌ وجود چنين‌ اقلامي‌، جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ به عنوان‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ طبقه‌بندي‌ مي‌شود. نمونه‌ اين‌ اقلام‌، جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با فروش‌ مواد اوليه‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ توليدي‌ و جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از خدمات‌ جنبي‌ فعاليتهاي‌ اصلي‌ از قبيل‌ حمل‌ موردي‌ كالاي‌ فروش‌ رفته‌ است‌.

۲۱   .     واحدهاي‌ تجاري‌ بايد جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ را با بكارگيري‌ يكي‌ از روشهاي‌ زير گزارش‌ كنند:

الف ‌. روش‌ مستقيم‌ كه‌ به موجب‌ آن‌ ناخالص‌ وجوه نقد دريافتي‌ و پرداختي‌ بر حسب‌ طبقات‌ عمده‌ افشا مي‌شود، مگر در مورد جريانهاي‌ نقدي‌ عملياتي‌ مورد اشاره‌ در بندهاي‌ ۳۶ و ۳۸ كه‌ برمبناي‌ خالص‌ گزارش‌ مي‌شود، يا

ب . روش‌ غيرمستقيم‌ كه‌ به موجب‌ آن‌ سود يا زيان‌ عملياتي‌ با انجام‌ تعديلات‌ زير به‌ خالص‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ تبديل‌ مي‌شود:

ـ اثر معاملات‌ و رويدادهايي‌ كه‌ داراي‌ ماهيت‌ غير نقدي‌ است‌، و

ـ اثر اقلامي‌ كه‌ در محاسبه‌ سود يا زيان‌ عملياتي‌ دوره‌ جاري‌ منظور شده‌ باشد، ليكن‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با آنها در دوره‌هاي‌ قبل‌ حادث‌ شده‌ يا در دوره‌هاي‌ آينده‌ حادث‌ خواهد شد و بالعكس‌.

۲۲ . براي‌گزارش‌ خالص‌ جريان‌ وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ در روش‌ مستقيم‌، دريافتهـا و پرداختهاي‌ نقـدي‌ عملياتي‌ (از قبيل‌ دريافتهاي‌ نقدي‌ از مشتريان‌، پرداختهاي‌ نقـدي‌ به‌ فروشندگان‌ و پرداختهاي‌ نقدي‌ به‌ كاركنان‌ يا از جانب‌ كاركنان‌) كه‌ تشكيل‌ دهنده‌ خالص‌ جريان‌ وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ است‌، به‌ طور جداگانه‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد ارائه‌ مي‌شود. در گزارشگري‌ به‌ روش‌ غير مستقيم‌، با انجام‌ تعديلاتي‌ در سود يا زيان‌ عملياتي‌ در رابطه‌ با موارد زير، جريان‌ خالص‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ محاسبه‌ مي‌شود:

الف‌ . اقلام‌ با ماهيت‌ غيرنقدي‌ از قبيل‌ هزينه‌ استهلاك‌ و هزينه‌ مزاياي‌ پايان‌ خدمت‌ كاركنان.

ب‌ . اقلامي‌كه‌ در محاسبه‌ سود يا زيان‌ عملياتي‌ دوره‌ جاري‌ منظور شده‌، ليكن‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با آن‌ به‌ ترتيب‌ در دوره‌هاي‌ قبل‌ حادث‌ شده‌ است‌ يا در دوره‌هاي‌ آينده‌ حادث‌ خواهد شد و بالعكس‌، از قبيل‌ افزايش‌ يا كاهش‌ مانده‌ موجودي‌ مواد و كالا و حسابهاي‌ دريافتني‌ و پرداختني‌ عملياتي‌ نسبت‌ به‌ مانده‌ پايان‌ دوره‌ قبل‌ و نيز افزايش‌ يا كاهش‌ مانده‌ پيش‌پرداخت‌ هزينه‌ و خريد كالا و پيش‌دريافت‌ درآمد و فروش‌ كالا نسبت‌ به‌ مانده‌ پايان‌ دوره‌ قبل‌.

لازم‌ به‌ ذكر است‌ كه‌ در محاسبه‌ جريان‌ خالص‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌، اقلام‌ مورد اشاره‌ در بند ۲۰، درصورت‌ وجود، نيز بايد مدنظر قرار گيرد.

۲۳ . مزيت‌ اصلي‌ روش‌ مستقيم‌ اين‌ است‌ كه‌ دريافتها و پرداختهاي‌ نقدي‌ عملياتي‌ را نشان‌ مي‌دهد. اطلاع‌ از منابع‌ مشخص‌ دريافتهاي‌ نقدي‌ و مقاصد مربوط‌ به‌ پرداختهاي‌ نقدي‌ انجام‌ شده‌ در دوره‌هاي‌ گذشته‌ مي‌تواند در براورد جريانهاي‌ نقدي‌ آتي‌ مفيد واقع‌ شود، ليكن‌ ممكن‌ است‌ در برخي‌ موارد، منافع‌ حاصل از ارائـه‌ اطلاعات‌ به‌ استفاده‌كنندگان‌ بدين‌ شيوه‌، بر هزينه‌هاي‌ تهيه‌ و ارائـه‌ اين‌ اطلاعات‌ توسط‌ واحد تجاري‌ فزوني‌ نداشته‌ باشد، لذا اين‌ استاندارد كاربرد روش‌ مستقيم‌ را الزامي‌ نمي‌داند. با اين‌حال‌ در شرايطي‌كه‌ مزاياي‌ اطلاعات‌ ارائه‌ شده‌ در روش‌ مستقيم‌ بر هزينه‌هاي‌ تهيه‌ اين‌ اطلاعات‌ فزوني‌ داشته‌ باشد، به منظور ارائـه‌ اطلاعات‌ مفيد، استفاده‌ از روش‌ مستقيم‌ توصيه‌ مي‌شود.

۲۴ . مزيت‌ اصلي‌ روش‌ غيرمستقيم‌ اين‌ است‌ كه‌ تفاوت‌ بين‌ سود عملياتي‌ و جريان‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ به‌ گونه‌ برجسته‌اي‌ نشان‌ داده‌ مي‌شود. بسياري‌ از استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ معتقدند كه‌ چنين‌ صورتي‌ در ارائـه‌ تصويري‌ از كيفيت‌ سود واحد تجاري‌، حائز اهميت‌ اساسي‌ است‌. برخي‌ سرمايه‌گذاران‌ و بستانكاران‌، جريانهاي‌ نقدي‌ آتي‌ را از طريق‌ تخمين‌ سود آتي‌ و انجام‌ تعديلاتي‌ در رابطه‌ با اقلام‌ با ماهيت‌ غيرنقدي‌ و نيز اقلام‌ مبتني‌بر تعهدي‌ عمل‌ كردن‌ درآمد و هزينه‌ براورد مي‌كنند و از اين‌ رو ، اطلاعات‌ مربوط‌ به‌ تعديلات‌ مزبور در دوره‌هاي‌ گذشته‌ مي‌تواند در براورد تعديلات‌ آتي‌ مفيد واقع‌ شود.

۲۵  . در ارائـه‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌، تبعيت‌ از الگوهاي‌ زير ضروري‌ است‌:

الف ‌.  در صورت‌ كاربرد روش‌ مستقيم‌، اجزاي‌ تشكيل‌ دهنده‌ خالص‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد ارائه‌ شود و صورت‌ تطبيق‌ خالص‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ با سود يا زيان‌ عملياتي‌ از طريق‌ يادداشتهاي‌ توضيحي‌ ارائه‌ شود.

ب . در صورت‌ كاربرد روش‌ غيرمستقيم‌، خالص‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد نمايش‌ يابد و صورت‌ تطبيق‌ آن‌ با سود يا زيان‌ عملياتي‌ از طريق‌ يادداشتهاي‌ توضيحي‌ ارائه‌ شود.

۲۶ . بهمنظور فراهم‌ كردن‌ قابليت‌ مقايسه‌، لازم‌ است‌ واحدهاي‌ تجاري‌ مختلف‌ در تهيه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد از شكل‌ واحدي‌ تبعيت‌ كنند. در اين‌ رابطه‌ ضروري‌ است‌ خالص‌ جريان‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد انعكاس‌ يافته‌ و صورت‌ تطبيق‌ آن‌ با سود يا زيان‌ عملياتي‌ دوره‌ در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ افشا شود. انعكاس‌ صورت‌ تطبيق‌ مزبور در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ به‌ اين‌ دليل‌ است‌ كه‌ اين‌ صورت‌، بخشي‌ از صورت‌ جريان‌ وجوه نقد محسوب‌ نمي‌شود، چرا كه‌ اطلاعات‌ ارائه‌ شده‌ درآن‌ در چارچوب‌ وظايف‌ اصلي‌ صورت‌ اخير يعني‌ ارائـه‌ اطلاعات‌ در مورد منابع‌ و مصارف‌ وجه نقد و تغييرات‌ نقدينگي‌ واحد تجاري‌ قرار نمي‌گيرد، بلكه‌ ارائـه‌ آن‌ اصولاً به منظور ايجاد ارتباط‌ بين‌ اطلاعات‌ مندرج‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد و اطلاعات‌ ارائه‌ شده‌ در ساير صورتهاي‌ مالي‌ اساسي‌ صورت‌ مي‌گيرد. باتوجه‌ به‌ مطالب‌ ياد شده‌، در صورت‌ بكارگيري‌ روش‌ مستقيم‌، ضمن‌ درج‌ دريافتها و پرداختهاي‌ نقدي‌ عملياتي‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد، صورت‌ تطبيق‌ يادشده‌ نيز در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ ارائه‌ مي‌شود.

گزارش‌ ساير جريانهاي‌ نقدي‌

۲۷ . كليه‌ جريانهاي‌ عمده‌ ورودي‌ و خروجي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با هريك‌ از سرفصلهاي‌ ” بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌ “، ” ماليات‌ بر درآمد “ ، ” فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ “ و ” فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ “ بايد برمبناي‌ ناخالص‌ و به‌ طور جداگانه‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد انعكاس‌ يابد، مگر در مورد جريانهاي‌ نقدي‌ مشروحه‌ در بندهاي‌ ۳۶ و ۳۸ كه‌ برمبناي‌ خالص‌ گزارش‌ مي‌شود .

بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌

۲۸ . به موجب‌ اين‌ استاندارد، ارائـه‌ خالص‌ جريان‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ نبايد تحت‌ تأثير ساختار سرمايه‌ واحد تجاري‌ قرار گيرد و بدين‌ ترتيب‌ پرداختهاي‌ مرتبط‌ با سود و كارمزد تأمين‌ مالي‌ بايد جداگانه‌ نشان‌ داده‌ شود و نيز نحوه‌ ارائـه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد بايد تا حد امكان‌ با ساير صورتهاي‌ مالي‌ اساسي‌ از جمله‌ صورت‌ سود و زيان‌ هماهنگي‌ داشته‌ باشد. براين‌ اساس‌، به‌ استثناي‌ مورد مندرج‌ در بند ۳۰ ، كليه‌ مبالغ‌ دريافتي‌ و پرداختي‌ در رابطه‌ با سود سهام‌، درآمد سرمايه‌گذاري‌ و سود و كارمزد تأمين‌ مالي‌ معمولاً در سرفصل‌ جداگانه‌اي‌ با عنوان‌ بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌“ طبقه‌بندي‌ مي‌شود.

۲۹ . بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌ دربرگيرنده‌ دريافتهاي‌ حاصل از مالكيت‌ سرمايه‌گذاريها و سود دريافتي‌ از بابت‌ سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ بلندمدت‌ و كوتاه‌مدت‌ بانكي‌ و نيز پرداختهاي‌ انجام‌ شده‌ به‌ تأمين‌ كنندگان‌ منابع‌ مالي‌ است‌ بجز موارد مندرج‌ در بندهاي‌ ۱۹، ۳۳ و ۳۵ اين‌ استاندارد كه‌ تحت‌ سرفصلهاي‌ ” فعاليتهاي‌ عملياتي“، ” فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌“ و ” فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي“ طبقه‌بندي‌ مي‌شود. نمونه‌ اقلامي‌ كه‌ تحت‌ سرفصل‌ ”بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌“ ارائه‌ مي‌شود، به‌ شرح‌ زير است:

الف‌. جريانهاي‌ نقدي‌ ورودي‌:

ـ سود و كارمزد دريافتي‌، و

ـ سود سهام‌ دريافتي ‌شامل ‌سودسهام‌ دريافتي‌ از شركتهاي‌سرمايه‌پذيري‌كه‌ سرمايه‌گذاري‌ در آنها به‌ روش‌ ارزش‌ ويژه‌ در حسابها انعكاس‌ يافته‌ است‌.

ب‌ . جريانهاي‌ نقدي‌ خروجي‌:

ـ سود و كارمزد پرداختي‌ (اعم از اينكه‌ به‌ حساب‌ دارايي‌ تحصيل‌ شده‌ يا به‌ هزينه‌ دوره‌ منظور شده‌ باشد)،

ـ سود سهام‌ پرداختي‌، و

ـ حصه‌اي‌ از اقساط‌ اجاره‌ به‌ شرط‌ تمليك‌ پرداختي‌ كه‌ هزينه‌ تأمين‌ مالي‌ محسوب مي‌شود.

۳۰ . در مورد برخي‌ واحدهاي‌ تجاري‌ از قبيل‌ بانكها، مؤسسات‌ مالي‌، شركتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ و شركتهاي‌ بيمه‌ هرگاه‌ اقلامي‌ از قبيل‌ سود سهام‌، سود تسهيلات‌ دريافتي‌ و پرداختي‌، سود پرداختي‌ به‌ صاحبان‌ سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌، درآمد سرمايه‌گذاريها و نظاير آن‌ در محاسبه‌ سود (زيان‌) عملياتي‌ در صورت‌ سود و زيان‌ منظور شود، كليه‌ مبالغ‌ دريافتي‌ و پرداختي‌ در رابطه بـا اقلام‌ مزبـور به عنوان‌ جريـان‌ وجوه نقد ناشي از فعاليتهـاي‌ عملياتي‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد اين‌ واحدهاي‌ تجاري‌ انعكاس‌ مي‌يابد.

ماليات‌ بر درآمد

۳۱ . جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با ماليات‌ بر درآمد براي‌ اغلب‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ داراي‌ اهميتي‌ ويژه‌ است‌. باتوجه‌ به‌ دلايل‌ زير به موجب‌ اين‌ استاندارد، مجموع‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با ماليات‌ بر درآمد تحت‌ سرفصل‌ جداگانه‌اي‌ درصورت‌ جريان‌ وجوه نقد انعكاس‌ مي‌يابد :

الف ‌. تفكيك‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ به‌ ماليات‌ بر درآمد برحسب‌ فعاليتهاي‌ به‌ وجود آورنده‌ آن‌ (عملياتي‌، سرمايه‌گذاري‌ و تأمين‌ مالي‌) اغلب‌ برمبنايي‌ اختياري‌ امكان‌پذير است‌ كه‌ اين‌ نحوه‌ تخصيص‌ اطلاعات‌ مفيدي‌ ارائه‌ نمي‌كند.

ب‌ . جريانهاي‌ مرتبط‌ با ماليات‌ بر درآمد معمولاً در يك‌ جريان‌ منفرد تبلور مي‌يابد و جريانهاي‌ ورودي‌ و خروجي‌ جداگانه‌اي‌ تشكيل‌ نمي‌دهد. بدين‌ لحاظ‌ تخصيص‌ آنها به‌ ساير سرفصلهاي‌ اصلي‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد، لزوماً اطلاعات‌ مورد انتظار را در مورد جريانهاي‌ نقدي‌ واقعي‌ واحد تجاري‌ فراهم‌ نمي‌آورد.

۳۲ . جريانهاي‌ نقدي‌ مورد اشاره‌ در بند ۳۱ تنها منحصر به‌ پرداختها يا علي‌الحسابهاي‌ پرداختي‌ از بابت‌ ماليات‌ بر درآمد و يا استرداد مبالغ‌ پرداختي‌ از همين‌ بابت‌ است‌ و در برگيرنده‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ به‌ ساير انواع‌ مالياتها كه‌ درآمد مربوط‌ جزء درآمد مشمول‌ ماليات‌ تلقي‌ نمي‌شود (از قبيل‌ مالياتهاي‌ تكليفي‌ و مالياتهاي‌ مستقيم‌ وضع‌ شده‌ بر توليد يا فروش‌) نيست‌. جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ به‌ مالياتهاي‌ اخيرالذكر برحسب‌ مورد تحت‌‌ساير سرفصلهاي‌ اصلي‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد ارائه‌ مي‌شود.

فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌

۳۳ . جريانهاي‌ نقدي‌ منظور شده‌ تحت‌ سرفصل‌ فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ مشتمل‌بر جريانهاي‌ مرتبط‌ با تحصيل‌ و فروش‌ سرمايه‌گذاريهاي‌ كوتاه‌مدت‌، سرمايه‌گذاريهاي‌ بلندمدت‌ و داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود و داراييهاي‌ نامشهود و نيز پرداخت‌ و وصول‌ تسهيلات‌ اعطايي‌ به‌ اشخاص‌ مستقل‌ از واحد تجاري‌ بجز كاركنان‌ مي‌باشد. نمونه‌هايي‌ از جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ به‌ شرح‌ زير است:

الف ‌. جريانهاي‌ نقدي‌ ورودي‌ :

ـ دريافتهاي‌ نقدي‌ حاصل از فروش‌ سرمايه‌گذاري‌ در سهام‌ يا اوراق‌ مشاركت‌ ساير واحدهاي‌ تجاري‌.

ـ دريافتهاي‌ نقدي‌ حاصل از فروش‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود و داراييهاي‌ نامشهود.

ـ دريافتهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با اصل‌ سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ بلندمدت‌ بانكي‌.

ـ دريافتهاي‌ نقدي‌ حاصل از وصول‌ اصل‌ وامهاي‌ پرداختي‌ به‌ ساير اشخاص‌ شامل‌ وصول‌ قرض‌الحسنه‌ پرداختي‌.

ب‌ . جريانهاي‌ نقدي‌ خروجي‌ :

پندار سیستم

ـ پرداختهاي‌ نقدي‌ جهت‌ تحصيل‌ سرمايه‌گذاري‌ در سهام‌ يا اوراق‌ مشاركت‌ ساير واحدهاي‌ تجاري‌.

ـ پرداختهاي‌ نقدي‌ جهت‌ تحصيل‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود و داراييهاي‌ نامشهود. اين‌ پرداختها شامل‌ پرداختهاي‌ مرتبط‌ با مخارج‌ توسعه‌ منظور شده‌ به‌ دارايي‌ و نيز ساخت‌ دارايي‌ ثابت‌ مشهود توسط‌ واحد تجاري‌ است‌.

ـ سپرده‌گذاري‌ نزد بانكها در قالب‌ سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ بلند مدت‌.

ـ وامهاي‌ نقدي‌ پرداختي‌ به‌ ساير اشخاص‌ شامل‌ قرض‌الحسنه‌.

۳۴ . فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ گاه‌ جهت‌ حفظ‌ سطح‌ جاري‌ عمليات‌ واحد تجاري‌ و گاه‌ جهت‌ بسط‌ يا محدود كردن‌ حجم‌ عمليات‌ انجام‌ مي‌شود. علاوه‌ بر اين‌، فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ ممكن‌ است‌ داراي‌ اثرات‌ تبعي‌ بر فعاليتهاي‌ عملياتي‌ مثلاً از طريق‌ ايجاد نياز به‌ سرمايه‌ در گردش‌ بيشتر باشد. اعتقاد بر اين‌ است‌ كه‌ معيارهاي‌ تشخيص‌ مخارجي‌ كه‌ به منظور بسط‌ حجم‌ عمليات‌ واحد تجاري‌ انجام‌ شده‌ از مخارجي‌ كه‌ جهت‌ نگهداشت‌ سطح‌ عمليات‌ صورت‌ گرفته‌، در سطح‌ واحدهاي‌ تجاري‌ مختلف‌ متفاوت‌ است‌ واين‌ امر قابليت‌ مقايسه‌ حاصل از ارائه‌ اطلاعات‌ تحت‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌ را كاهش‌ مي‌دهد. توصيه‌ مي‌شود، آن‌ دسته‌ از واحدهاي‌ تجاري‌ كه‌ چنين‌ تمايزهايي‌ را مفيد مي‌شمارند، آنها را از طريق‌ انعكاس‌ در قالب‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌ و يا يادداشتهاي‌ توضيحي‌ عملي‌ سازند.

فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌

۳۵ . جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ شامل‌ دريافتهاي‌ نقدي‌ از تأمين‌ كنندگان‌ منابع‌ مالي‌ خارج‌ از واحد تجاري‌ (شامل‌ صاحبان‌ سرمايه‌) و بازپرداخت‌ اصل‌ آن‌ است‌. افشاي‌ جداگانه‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مزبور جهت‌ پيش‌بيني‌ جريانهاي‌ نقدي‌ آتي‌ لازم‌ به منظور ايفاي‌ تعهدات‌ به‌ تأمين‌ كنندگان‌ منابع‌ مالي‌ واحد تجاري‌ مفيد است‌. نمونه‌هايي‌ از جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ به‌ شرح‌ زير است‌:

الف ‌. جريانهاي‌ نقدي‌ ورودي‌ :

ـ دريافتهـاي‌ نقـدي‌ حاصل از صـدور سهـام‌.

ـ دريافتهـاي‌ نقـدي‌ حاصل از صـدور اوراق‌ مشاركت‌، وامهـا و ساير تسهيلات‌ كوتاه‌ مدت‌ و بلند مدت‌.

ب . جريانهاي‌ نقدي‌ خروجي‌ :

ـ بازپرداخت‌ اصل‌ اوراق‌ مشاركت‌، وامها و ساير تسهيلات‌ دريافتي‌.

ـ پرداخت‌ حصه‌ اصل‌ اقساط‌ اجاره‌ به‌ شرط‌ تمليك‌.

ـ پرداخت‌ هرگونه‌ مخارج‌ (بجز سود تضمين‌شده‌ و كارمزد پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌) در رابطه‌ با اخذ تسهيلات‌ مالي‌، صدور سهام‌ و اوراق‌ مشاركت‌ و ساير راههاي‌ تأمين ‌مالي‌.

دريافتها و پرداختهاي‌ نقدي‌ با ماهيت‌ تأمين‌ مالي‌ از يا به‌ واحدهاي‌ سرمايه‌پذيري‌ كه‌ سرمايه‌گذاري‌ در آنها به‌ روش‌ ارزش‌ ويژه‌ در حسابها انعكاس‌ يافته‌ است‌ به‌ طور جداگانه‌ تحت‌ همين‌ سرفصل‌ اصلي‌ نمايش‌ مي‌يابد.

گزارش‌ جريانهاي‌ نقدي‌ بر مبناي‌ خالص‌

۳۶ . جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌، سرمايه‌گذاري‌ و تأمين‌ مالي‌ زير را مي‌توان‌ برمبناي‌ خالص‌ گزارش‌ كرد :

الف ‌. دريافتها و پرداختهاي‌ نقدي‌ از جانب‌ مشتريان‌، هنگامي‌ كه‌ جريانهاي‌ نقدي‌ عملاً بيانگر فعاليتهاي‌ مشتري‌ باشد و نه‌ واحد تجاري‌ .

ب‌ . دريافتها و پرداختهاي‌ نقدي‌ در رابطه‌ با اقلامي‌ كه‌ گردش‌ آنها سريع‌، مبلغ‌ آنها قابل‌ ملاحظه‌ و سر رسيد اوليه‌ آنها حداكثر سه‌ ماه‌ باشد .

۳۷ . در برخي‌ موارد، گزارش‌ جريانهاي‌ نقدي‌ اعم از عملياتي‌، سرمايه‌گذاري‌ و تأمين‌ مالي‌ به‌ طور ناخالص‌ ممكن‌ است‌ اطلاعات‌ مفيدي‌ دراختيار استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ قرار ندهد. در اين‌ موارد جريانهاي‌ نقدي‌ برمبناي‌ خالص‌ گزارش‌ مي‌شود. نمونه‌هايي‌ از جريانهاي‌ نقدي‌ ياد شده‌ به‌ شرح‌ زير است‌ :

ـ وصول‌ مالياتهاي‌ غيرمستقيم‌ و عوارض‌ از مشتريان‌ و پرداخت‌ آن‌ به‌ مراجع‌ ذيربط‌.

ـ پرداختها و دريافتهاي‌ ناشي از خريد و فروش‌ سرمايه‌گذاري‌ به‌ شرط‌ آنكه‌ به دفعات‌ صورت‌ گرفته‌ باشد، مبالغ‌ مربوط‌ قابل‌ ملاحظه‌ باشد و سرمايه‌گذاريها داراي‌ سررسيد سه‌ ماه‌ يا كمتر باشد.

ـ دريافتها و پرداختهاي‌ مربوط‌ به‌ استقراضهاي‌ كوتاه‌ مدتي‌ كه‌ سررسيد آنها از سه‌ ماه‌ تجاوز نكند.

۳۸  . علاوه‌ بر موارد مذكور در بند ۳۶، جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ زير را در بانكها و ساير مؤسسات‌ مالي‌ مي‌توان‌ برمبناي‌ خالص‌ گزارش‌ كرد:

الف‌ .  دريافتها و پرداختهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با قبول‌ و بازپرداخت‌ انواع‌ سپرده‌ها (سپرده‌هاي‌ جاري‌ قرض‌الحسنه‌، پس‌انداز و سپرده‌هاي‌ مدت‌دار) .

ب‌ . سپرده‌گذاري‌ نزد ساير بانكها و مؤسسات‌ مالي‌ و برداشت‌ از سپرده‌هاي‌ مذكور .

ج‌ . تسهيلات‌ و اعتبارات‌ پرداختي‌ به‌ مشتريان‌ و وصول‌ اصل‌ آنها.

۳۹ . گزارش‌ جريانهاي‌ نقدي‌ عملياتي‌ به‌ طور ناخالص‌ توسط‌ بانكها و مؤسسات‌ مالي‌ لزوماً اطلاعات‌ مفيدي‌ دراختيار استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ آنها قرار نمي‌دهد، زيرا جريانهاي‌ نقدي‌ ناخالص‌ عملياتي‌ در اين‌ گونه‌ واحدهاي‌ تجاري‌ اساساً جريانهايي‌ است‌ كه‌ درنتيجه‌ تصميم‌ اشخاص‌ ثالث‌ مبني‌بر سپرده‌گذاري‌ يا اخذ وام‌ ايجاد شده‌ است‌ و جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با واريز يا برداشت‌ از حسابهاي‌ سپرده‌ نزد بانكها خارج‌ از تصميم‌ مديريت‌ بانك‌ مي‌باشد. بدين‌ لحاظ‌، به موجب‌ اين‌ استاندارد، بانكها و ساير مؤسسات‌ مالي‌ مي‌توانند جريانهاي‌ نقدي‌ عملياتي‌ را به‌ طور خالص‌ گزارش‌ كنند. اعتقاد بر اين‌ است‌ كه‌ اين‌ نحوه‌ ارائه‌ جريانهاي‌ نقدي‌ عملياتي‌ در كنار گزارش‌ جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از ساير فعاليتهاي‌ بانكها و مؤسسات‌ مالي‌، اطلاعات‌ مفيدي‌ در اختيار استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ قرار مي‌دهد.

سرمايه‌گذاري‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌ و وابسته‌ و صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌

۴۰ . هرگاه‌ در حسابداري‌ سرمايه‌گذاري‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌ و وابسته‌ از روش‌ ارزش‌ ويژه‌ يا روش‌ بهاي‌ تمام‌ شده‌ استفاده‌ شود، در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد واحد تجاري‌ سرمايه‌گذار تنها جريانهاي‌ نقدي‌ بين‌ واحد تجاري‌ و واحد تجاري‌ سرمايه‌ پذير گزارش‌ مي‌شود.

۴۱ . صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌ تنها در برگيرنده‌ جريانهاي‌ نقدي‌ خارج‌ از گروه‌ است‌. بدين‌ ترتيب‌، جريانهاي‌ نقدي‌ داخل‌ گروه‌ بايد در تهيه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌ حذف‌ شود. سود سهام‌ پرداختي‌ به‌ سهامداران‌ اقليت‌ تحت‌ سرفصل‌ اصلي‌ بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌ به‌ طور جداگانه‌ انعكاس‌ مي‌يابد. درمواردي‌ كه‌ براي‌ انعكاس‌ سرمايه‌گذاري‌ واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌ در صورتهاي‌ مالي‌ تلفيقي‌ از روش‌ ارزش‌ ويژه‌ استفاده‌ مي‌شود، صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌تنها در برگيرنده‌ جريانهاي‌ نقدي‌ واقعي‌ بين‌ گروه‌ و واحد تجاري‌ سرمايه‌ پذير است‌.

۴۲  . مبالغ‌ جريانهاي‌ نقدي‌ خروجي‌ ناشي از تحصيل‌ يا جريانهاي‌ نقدي‌ ورودي‌ حاصل از فروش‌ واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌ بايد به‌ طور جداگانه‌ تحت‌ سرفصل‌ فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌ گزارش‌ شود. مبالغ‌ مزبور بايد به‌ طور خالص‌ و پس‌ از كسر مانده‌هاي‌ وجه نقد انتقالي‌ در فرآيند تحصيل‌ يا فروش‌ محاسبه‌ شود.

۴۳ .     واحد تجاري‌ اصلي‌ بايد درارتباط‌ با تحصيل‌ و فروش‌ واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌ موارد زير را در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ افشا كند:

الف ‌.  خالص‌ ارزش‌ داراييهاي‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ تحصيل‌ شده‌ يا فروش‌ رفته‌ بر حسب‌ طبقات‌ عمده‌ دارايي‌ و بدهي‌.

ب . مابه‌ازاي‌ پرداختي‌ يا دريافتي‌ به‌ تفكيك‌ حصه‌ نقدي‌ و غير نقدي‌.

ج‌ . نحوه‌ محاسبه‌ خالص‌ مانده‌ وجه نقد پرداختي‌ يا دريافتي‌ مندرج‌ در متن‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد.

پيوست‌ شماره‌ ۲ اين‌ استاندارد، نمونه‌اي‌ از نحوه‌ افشاي‌ موارد بالا را نشان‌ مي‌دهد.

۴۴ . هرگاه‌ طي‌ دوره‌ مالي‌، يك‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ به‌ گروهي‌ بپيوندد يا از آن‌ جدا شود، صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌ در برگيرنده‌ جريانهاي‌ نقدي‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ مربوط‌ براي‌ دوره‌ بعد از تملك‌ يا قبل‌ از فروش‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ يعني‌ همان‌ دوره‌اي‌ خواهد بود كه‌ صورت‌ سود و زيان‌ تلفيقي‌ نتايج‌ عمليات‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ را منعكس‌ مي‌سازد.

جريانهاي‌ نقدي‌ ارزي‌

۴۵  . جريانهاي‌ نقدي‌ ناشي از معاملات‌ ارزي‌ بايد با اعمال‌ نرخ‌ ارز رايج‌ در تاريخ‌ تسويه‌ نقدي‌ (يا نرخ‌ قراردادي‌) به‌ ريال‌ تسعير شده‌ و در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد ارائه‌ شود.

۴۶  . جريانهاي‌ نقدي‌ واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌ خارجي‌ بايد بر همان‌ مبنايي‌ كه‌ براي‌ تسعير عملكرد مالي‌ آن‌ بكار گرفته‌ مي‌شود به‌ ريال‌ تسعير شده‌ و در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌ ارائه‌ شود.

جريانهاي‌ نقدي‌ ارزي‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ منفرد

۴۷ . در مواردي‌ كه‌ واحد تجاري‌ معاملاتي‌ را به‌ ارز انجام‌ دهد، تا زماني‌ كه‌ در ارتباط‌ با اين‌ معاملات‌ وجه نقد ارزي‌ دريافت‌ يا پرداخت‌ نشده‌ باشد، اين‌ معاملات‌ تأثيري‌ برخالص‌ جريان‌ وجوه نقد نخواهد داشت‌. در زمان‌ تسويه‌ نقدي‌ اقلام‌ دريافتني‌ و پرداختني‌ مربوط‌، دريافتها و پرداختهاي‌ ارزي‌ به‌ نرخ‌ رايج‌ در تاريخ‌ تسويه‌ نقدي‌ (يا به‌ نرخ‌ قراردادي‌) در حسابها انعكاس‌ مي‌يابد و مبلغ‌ ريالي‌ حاصل‌، مبلغي‌ است‌ كه‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد انعكاس‌ خواهد يافت‌. بنابراين‌ هرگاه‌ سود يا زيان‌ ناشي از تسعير معاملات‌ تسويه‌ شده‌ به‌ سود و زيان‌ دوره‌ منظور شده‌ باشد و اين‌ سود يا زيان‌ ماهيت‌ عملياتي‌ داشته‌ باشد، در صورت‌ كاربرد روش‌ غيرمستقيم‌ براي‌ محاسبه‌ خالص‌ جريان‌ وجه نقد حاصل از فعاليتهاي‌ عملياتي‌، تعديل‌ ديگري‌ در سود عملياتي‌ ضرورت‌ نخواهد داشت‌. به گونـه‌ مشابه‌، هرگاه‌ سود يا زيان‌ ناشي از تسعير مانده‌هاي‌ عملياتي‌ تسويه‌ نشده‌ به‌ سود و زيان‌ منظور شود، نحوه عمل‌ به‌ ترتيب‌ فوق‌ خواهد بود، چرا كه‌ مثلاً افزايش‌ حسابهاي‌ دريافتني‌ در قالب‌ گردش‌ اين‌ حسابها، در تعديلات‌ سود عملياتي‌ منظور مي‌شود و اين‌ افزايش‌كه‌ دربرگيرنده‌ سود يا زيان‌ ناشي از تسعير مانده‌ حسابهاي‌ دريافتني‌ است‌، مبالغ‌ منظور شده‌ به‌ سود و زيان‌ از بابت‌ اين‌ تسعير را خنثي‌ مي‌كند. درصورت‌ كاربرد روش‌ غيرمستقيم‌ جهت‌ محاسبه‌ خالص‌ جريان‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌، در موارد زير تعديل‌ سود عملياتي‌ از بابت‌ سود يا زيانهاي‌ ناشي از تسعير معاملات‌ تسويه‌ شده‌ و مانده‌هاي‌ تسويه‌ نشده‌ ضرورت‌ مي‌يابد:

الف . هرگاه‌ بخشي‌ از سود يا زيان‌ ناشي از تسعير معاملات‌ عملياتي‌ تسويه‌ شده‌ و مانده‌هاي‌ عملياتي‌ تسويه‌ نشده‌ به موجب‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ يا قوانين‌ آمره‌ به‌ سود و زيان‌ دوره‌ منظور نشده‌ باشد.

ب . هرگاه‌ سود يا زيان‌ ناشي از تسعير معاملات‌ غيرعملياتي‌ تسويه‌ شده‌ يا مانده‌هاي‌ غيرعملياتي‌ تسويه‌ نشده‌ در محاسبه‌ سود عملياتي‌ دوره‌ منظور شده‌ باشد.

ج‌ . هرگاه‌ سود يا زيان‌ ناشي از تسعير وجه نقد در محاسبه‌ سود يا زيان‌ عملياتي‌ دوره‌ منظور شده‌ باشد.

لازم‌ به‌ ذكر است‌ كه‌ در موارد الف‌ و ب‌ ، تعديلات‌ انجام‌ شده‌ در محاسبه‌ جريانهاي‌ نقدي‌ در سرفصلهاي‌ اصلي‌ مربوط‌ منظور مي‌شود. درارتباط‌ با بند ج‌، تعديلات‌ انجام‌ شده‌ به عنـوان‌ يكي‌ از عوامل‌ تطبيق‌ بيـن‌ مـانـده‌ اول‌ دوره‌ و پـايـان‌ دوره‌ وجـه نقـد در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد ارائه‌ مي‌شود.

جريانهاي‌ نقدي‌ ارزي‌ در گروه‌ واحدهاي‌ تجاري‌

۴۸ . هرگاه‌ بخشي‌ از فعاليت‌ واحد تجاري‌ توسط‌ يك‌ واحد تجاري‌ سرمايه‌پذيرخارجي‌ انجام‌ شود، جريانهاي‌ نقدي‌ واحد تجاري‌ خارجي‌ برهمان‌ مبنايي‌ كه‌ براي‌ تسعير عملكرد مالي‌ آن‌ بكار گرفته‌ شده‌، به‌ ريال‌ تسعير و در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌ انعكاس‌ مي‌يابد. هرگاه‌ نرخ‌ ارز مورد استفـاده‌ جهت‌ تسعيـر عملكرد مالي‌ واحـد تجـاري‌، نرخ‌ واقعي
(نرخ‌ تاريخ‌ معامله‌) باشد، جريانهاي‌ نقدي‌ بين‌ واحدهاي‌ تجاري‌ گروه‌، به‌ طور كامل‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌ حذف‌ مي‌شود. در مواردي‌ كه‌ نرخ‌ مورد استفاده‌ جهت‌ تسعير با نرخ‌ واقعي‌ تفاوت‌ داشته‌ باشد (مثلاً نرخ‌ ميانگين‌ ارز طي‌ دوره‌)، حذف‌ كامل‌ جريانهاي‌ نقدي‌ بين‌ واحدهاي‌ تجاري‌ گروه‌ امكان‌پذير نخواهد بود. راه‌ حل‌ عملي‌ جهت‌ برخورد با مغايرت‌ ايجاد شده‌، تهاتر آن‌ با خالص‌ گردش‌ حسابهاي‌ دريافتني‌ يا پرداختني‌ درصورت‌ تطبيق‌ سود (زيان‌) عملياتي‌ با خالص‌ جريان‌ وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ است‌.

جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌ و غير مترقبه‌

جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌

۴۹ . جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌ عملياتي‌ بايد در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد به‌ طور جداگانه‌ انعكاس‌ يابد و افشاي‌ كافي‌ در مورد ماهيت‌ آنها در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ صورت‌ گيرد.

۵۰ . جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌ به‌ آن‌ دسته‌ از جريانهاي‌ ورودي‌ و خروجي‌ وجه نقد اطلاق‌ مي‌شود كه‌ داراي‌ اهميت‌ بوده‌، از فعاليتهاي‌ عادي‌ واحد تجاري‌ ناشي‌ شده‌ و اقلامي‌ را در بر مي‌گيرد كه‌ به منظور ارائـه‌ تصويري‌ مطلوب‌ از انعطاف‌ پذيري‌ مالي‌ واحد تجاري‌، افشاي‌ جداگانه‌ آنها به‌ لحاظ‌ استثنايي‌ بودن‌ ماهيت‌ يا وقوع‌ ضرورت‌ مي‌يابد. جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌ كه‌ درصورت‌ جريان‌ وجوه نقد به‌ طور جداگانه‌ انعكاس‌ مي‌يابد با اقلام‌ استثنايي‌كه‌ به موجب‌ استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۶ با عنوان‌ گزارش‌ عملكرد مالي‌ در صورت‌ سود و زيان‌ به‌ طور جداگانه‌ افشا مي‌شود، لزوماً ارتباطي‌ نداشته‌ و مستلزم‌ قضاوت‌ مستقل‌ است‌. برخي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ عملياتي‌ كه‌ طبق‌ تعريف‌ فوق‌ استثنايي‌ تلقي‌ مي‌گردد، ممكن‌ است‌ تأثيري‌ در سود و زيان‌ عملياتي‌ دوره‌ نداشته‌ باشد، براي‌ نمونه‌ پيش‌دريافت‌ عمده‌ از خريداران‌ در مواردي‌ كه‌ دريافت‌ آن‌ معمول‌ نبوده‌ است‌.

۵۱ . باتوجه‌ به‌ مراتب‌ مندرج‌ در بند ۵۰ ، تعيين‌ و انعكاس‌ جريانهاي‌ نقدي‌ به عنوان‌ جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد مستلزم‌ قضاوت‌ مستقل‌ درباره‌ اين‌ جريانهاست‌ و لزوماً نبايد از نحوه‌ برخورد با اقلام‌ مرتبط‌ با اين‌ جريانها درصورت‌ سود و زيان‌ تأثير پذيرد. قضاوت‌ مستقل‌ در مورد جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌ همچنين‌ متضمن‌ ملاحظات‌ گوناگوني‌ است‌ كه‌ تماماً بايد مبتني‌بر خصوصيات‌ كيفي‌ اطلاعات‌ جهت‌ تصميم‌گيري‌ اقتصادي‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ باشد. انعكاس‌ برخي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ تحت عنوان‌ جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌ اصولاً بدين‌ دليل‌ صورت‌ مي‌گيرد كه‌ توجه‌ استفاده‌كننده‌ به‌ اين‌ مطلب‌ جلب‌ شود كه‌ جريان‌ نقدي‌ مورد اشاره‌ استثنائاً، در سال‌ جاري‌ ايجاد شده‌ است‌ و لذا در پيش‌بيني‌ جريانهاي‌ نقدي‌ آتي‌، وجود يا عدم‌ وجود اين‌ جريان‌ نيز بايد مورد ملاحظه‌ قرار گيرد تا احياناً با تسري‌ غير معقول‌ جريانهاي‌ نقدي‌ سال‌ جاري‌ به‌ سنوات‌ آينده‌، تصويري‌ نادرست‌ از انعطاف‌پذيري‌ مالي‌ واحد تجاري‌ در ذهن‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ شكل‌ نگيرد. انعكاس‌ جداگانه‌ جريانهاي‌ وجه نقد استثنايي‌ در قالب‌ سرفصلهاي‌ فرعي‌، نظر استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ را از لحاظ‌ دسترسي‌ به‌ اطلاعات‌ مفيد تأمين‌ مي‌كند و لذا لزومي‌ به‌ اطلاق‌ عنوان‌ استثنايي‌ به‌ اين‌ اقلام‌ تحت‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌ نيست‌، مگر در مورد جريانهاي‌ وجه نقد استثنايي‌ عملياتي‌ كه‌ به‌ لحاظ‌ اهميت‌ اطلاعاتي‌ آنها، انعكاس‌ جداگانه‌ اين‌ جريانها تحت‌ عنوان‌ جريانهاي‌ نقدي‌ استثنايي‌ ضرورت‌ مي‌يابد.

جريانهاي‌ نقدي‌ غيرمترقبه‌

۵۲  . جريانهاي‌ نقدي‌ غير مترقبه‌ بايد بر حسب‌ ماهيت‌ و قبل‌ از آثار مالياتي‌ آن‌ تحت‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌ مربوط‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد به‌ طور جداگانه‌ نمايش‌ يابد و افشاي‌ كافي‌ در مورد ماهيت‌ آنها در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ صورت‌ گيرد .

۵۳ .    جريانهاي‌ نقدي‌ غير مترقبه‌ به‌ آن‌ دسته‌ از جريانهاي‌ ورودي‌ و خروجي‌ وجه نقد اطلاق‌ مي‌شود كه‌ داراي‌ اهميت‌ نسبي‌ بوده‌، از رويدادهاي‌ خارج‌ از فعاليتهاي‌ عادي‌ واحد تجاري‌ ناشي‌ شده‌ و اقلامي‌ را دربر مي‌گيرد كه‌ به منظور ارائـه‌ تصويري‌ مطلوب‌ از انعطاف‌ پذيري‌ مالي‌ واحد تجاري‌، افشاي‌ جداگانه‌ آنها به‌ لحاظ‌ غيرمترقبه‌ بودن‌ ماهيت‌ و وقوع‌ ضرورت‌ مي‌يابد. جريانهاي‌ نقدي‌ غير مترقبه‌ بسيار نادر است‌ و معمولاً با اقلام‌ غير مترقبه‌ كه‌ به موجب‌ استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۶ با عنوان‌ گزارش‌ عملكرد مالي‌ در صورت‌ سود و زيان‌ به‌ طور جداگانه‌ افشا مي‌شود، ارتباط‌ دارد. جريانهاي‌ نقدي‌ غير مترقبه‌ حسب‌ ماهيت‌ تحت‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌ مربوط‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد به‌ طور جداگانه‌ نشان‌ داده‌ مي‌شود. لازم‌ به‌ ذكر است‌ كه‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مالياتي‌ مربوط‌ به‌ اقلام‌ غير مترقبه‌ علي‌رغم‌ انعكاس‌ جداگانه‌ ماليات‌ مربوط‌ در صورت‌ سود و زيان‌، در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد به‌ طور جداگانه‌ نمايش‌ نمي‌يابد. اين‌ نحوه عمل‌ بدين‌ علت‌ است‌ كه‌ تخصيص‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ به‌ ماليات‌ بر درآمد برحسب‌ فعاليتهاي‌ به‌ وجود آورنده‌ آنها اغلب‌ بر مبنايي‌ اختياري‌ امكان‌ پذير بوده‌ كه‌ اين‌ نحوه‌ تخصيص‌ اطلاعات‌ مفيدي‌ ارائه‌ نمي‌كند.

جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با مطالبات‌ و بدهيهاي‌ بلندمدت‌ عملياتي‌

۵۴ .    همان‌ گونه‌ كه‌ در بند ۲۲ ( ب‌ ) اشاره‌ گرديد، در روش‌ غيرمستقيم‌، افزايش‌ يا كاهش‌ حسابها و اسناد دريافتني‌ و پرداختني‌ عملياتي‌ در زمره‌ اقلام‌ تعديل‌كننده‌ سود عملياتي‌ براي‌ محاسبه‌ خالص‌ جريان‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ است‌. اين‌ بدان‌ معناست‌ كه‌ مسأله‌ محوري‌ در برخورد با حسابهاي‌ دريافتني‌ و پرداختني‌ اعم از كوتاه‌ مدت‌ و بلند مدت‌، عملياتي‌ بودن‌ يا نبودن‌ آن‌ است‌. بر اين‌ اساس‌ تغييرات‌ در اقلام‌ عملياتي‌ از قبيل‌ مطالبات‌ تجاري‌ بلند مدت‌، بدهيهاي‌ تجاري‌ بلند مدت‌، مطالبات‌ و بدهيهاي‌ غيرتجاري‌ بلند مدت‌ (مانند وام‌ كاركنان‌ و مالياتهاي‌ تكليفي‌ تقسيط‌ شده‌)، به عنوان‌ اقلام‌ تعديل‌ كننده‌ سود عملياتي‌ جهت‌ محاسبه‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌منظور مي‌شود. بديهي‌ است‌ درصورت‌ كاربرد روش‌ مستقيم‌ براي‌ محاسبه‌ جريان‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌، جريانهاي‌ نقدي‌ مرتبط‌ با حسابهاي‌ فوق‌ در سرفصل‌ فعاليتهاي‌ عملياتي‌ در صورت‌ مزبور منعكس‌ مي‌شود.
يكي از حسابهاي‌ بلندمدت‌ غيرتجاري‌ عملياتي‌ كه‌ در صورتهاي‌ مالي‌ واحدهاي‌ تجاري‌ انعكاس‌ داشته‌ و نحوه‌ برخورد با جريانهاي‌ نقدي‌ مربوط‌ دچار ابهام‌ است‌، ذخيره‌ مزاياي‌ پايان‌ خدمت‌ كاركنان‌ است‌. از آنجا كه‌ حساب‌ مزبور يك‌ بدهي‌ بلند مدت‌ عملياتي‌ است‌، در روش‌ غير مستقيم‌، تغييرات‌ مانده‌ اين‌ حساب‌ طي‌ دوره‌، در تعديل‌ سود عملياتي‌ مدنظر قرار مي‌گيرد. در روش‌ مستقيم‌، هرگونه‌ پرداخت‌ از بابت‌ مزاياي‌ پايان‌ خدمت‌ كاركنان‌ در زمره‌ جريانهاي‌ نقدي‌ عملياتي‌ منظور مي‌شود.

معاملات‌ غير نقدي‌

۵۵  . معاملاتي‌ كه‌ مستلزم‌ استفاده‌ از وجه نقد نيست‌ نبايد در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد انعكاس‌ يابد. اين‌ معاملات‌، به‌ استثناي‌ معاملات‌ مربوط‌ به‌ فعاليتهاي‌ عملياتي‌، در صورت‌ با اهميت‌ بودن‌ بايد در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ به‌ نحوي‌ مناسب‌ افشا شود.

۵۶ . صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تنها منعكس‌ كننده‌ اثرات‌ نقدي‌ معاملات‌ و ساير رويدادها است‌. اين‌ امر موجب‌ مي‌شود كه‌ معاملات‌ غير نقدي‌ كه‌ در برخي‌ مواقع‌ در مجموعه‌ معاملات‌ و ساير رويدادهاي‌ واحد تجاري‌ داراي‌ اهميت‌ است‌، از نظر استفاده‌كننده‌ صورتهاي‌ مالي‌ دور بماند. بدين‌ لحاظ‌ جهت‌ ارتقاي‌ كيفيت‌ اطلاعات‌ مندرج‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد و فراهم‌ آوردن‌ زمينه‌هاي‌ لازم‌ جهت‌ پيش‌بيني‌ بهتر جريانهاي‌ نقدي‌ آتي‌، افشاي‌ اطلاعات‌ در مورد معاملات‌ غير نقدي‌ با اهميت‌ در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ ضروري‌ است‌. از آنجا كه‌ اثر معاملات‌ غير نقدي‌ ممكن‌ است‌ در هريك‌ از طبقه‌ بنديهاي‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد قرار گيرد، ارائـه‌ اين‌ اطلاعات‌ درصورت‌ تعدد موارد به‌ تفكيك‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد ممكن‌ است‌ ضرورت‌ يابد. از نمونه‌هاي‌ معاملات‌ غير نقدي‌ مي‌توان‌ به‌ تحصيل‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود در قبال‌ تسهيلات‌ مالي‌ يا صدور سهام‌، مبادله‌ موجودي‌ مواد اوليه‌ يا موجودي‌ كالاي‌ ساخته‌ شده‌ با دارايي‌ ثابت‌ مشهود، افزايش‌ سرمايه‌ از محل‌ مطالبات‌ حال شده‌ بستانكاران‌ و جايگزيني‌ وامهاي‌ بلند مدت‌ با وامهاي‌ بلند مدت‌ ديگر اشاره‌ كرد. تغييرات‌ در چارچوب‌ حقوق‌ صاحبان‌ سرمايه‌ كه‌ مبين‌ طبقه‌بندي‌ مجدد حسابهاي‌ تشكيل‌ دهنده‌ حقوق‌ صاحبان‌ سرمايه‌ است‌ از قبيل‌ افزايش‌ سرمايه‌ از محل‌ اندوخته‌ها و تخصيص‌ اندوخته‌ از محل‌ سود انباشته‌، در زمره‌ معاملات‌ غير نقدي‌ مستلزم‌ افشا تلقي‌ نمي‌شود.

تعديلات‌ سنواتي‌

۵۷ . به موجب‌ استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۶ با عنوان‌ گزارش‌ عملكرد مالي‌، تعديلات‌ سنواتي‌ مستلزم‌ ارائـه‌ مجدد ارقام‌ سنوات‌ قبل‌ است‌. لذا در مواردي‌ كه‌ اين‌ تعديلات‌ متضمن‌ جريان‌ وجه نقد در دوره‌ جاري‌ نباشد، درصورت‌ جريان‌ وجوه نقد دوره‌ جاري‌ انعكاس‌ نمي‌يابد، بلكه‌ حسب‌ مورد ارقام‌ مقايسه‌اي‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد و يادداشتهاي‌ توضيحي‌ مربوط‌ اصلاح‌ مي‌شود. از سوي‌ ديگر، آن‌ بخش‌ از تعديلات‌ سنواتي‌ كه‌ متضمن‌ جريان‌ وجه نقد طي‌ دوره‌ است‌، برحسب‌ ماهيت‌ در سرفصلهاي‌ اصلي‌ مربوط‌ درصورت‌ جريان‌ وجوه نقد (بدون‌ ذكر عنوان‌ تعديلات‌ سنواتي‌) منظور مي‌شود. نمونه‌ تعديلات‌ نوع‌ اول‌، تعديل‌ ذخيره‌ استهلاك‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود، اصلاح‌ آثار انباشته‌ ناشي از تغيير در رويه‌هاي‌ حسابداري‌ و اصلاح‌ اشتباهات‌ ناشي از عدم‌ ثبت‌ فروشهاي‌ نقدي‌ در سنوات‌ قبل‌ ونمونه‌ تعديلات‌ نوع‌ دوم‌، پرداخت‌ هزينه‌هاي‌ عملياتي‌ و ماليات‌ سنوات‌ قبل‌ در دوره‌ جاري‌ است‌ كه‌ درارتباط‌ با آنها ذخيره‌اي‌ در دوره‌ مالي‌ قبل‌ در نظر گرفته‌ نشده‌ است‌.

ساير موارد افشا

۵۸  . واحد تجاري‌ بايد مبالغ‌ با اهميت‌ وجه نقد را كه‌ استفاده‌ از آن‌ توسط‌ گروه‌ واحدهاي‌ تجاري‌ مواجه‌ با محدوديت‌ است‌ در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ افشا و در صورت‌ لزوم‌ توضيحات‌ كافي‌ در اين‌ مورد ارائه‌ كند .

۵۹ . در مواردي‌ كه‌ استفاده‌ از مبالغ‌ با اهميت‌ وجه نقد يك‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ توسط‌ گروه‌ داراي‌ محدوديت‌ است‌، موضوع‌ با ذكر مبالغ‌ مربوط‌ همراه‌ با توضيحات‌ لازم‌ در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ افشا مي‌شود. يكي‌ از نمونه‌هاي‌ وجود محدوديت‌ در استفاده‌ از مبالغ‌ وجه نقد، اقلامي‌ است‌ كه‌ دراختيار يك‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ مستقر در يك‌ كشور خارجي‌ باشد اما به‌ علت‌ سياستهاي‌ ارزي‌ يا مقررات‌ قانوني‌، قابل‌ انتقال‌ به‌ ساير كشورها جهت‌ استفاده‌ واحد تجاري‌ اصلي‌ يا ساير واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌ گروه‌ نيست‌.

۶۰ . افشاي‌ برخي‌ اطلاعات‌ كه‌ جهت‌ درك‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ از وضعيت‌ مالي‌ و نقدينگي‌ واحد تجاري‌، مربوط‌ تلقي‌ مي‌شود، در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ توصيه‌ مي‌شود. براي‌ نمونه‌ افشاي‌ مانده‌ استفاده‌ نشده‌ تسهيلات‌ مالي‌ كه‌ مي‌تواند در فعاليتهاي‌ عملياتي‌ آتي‌ يا تسويه‌ تعهدات‌ سرمايه‌اي‌ بكار گرفته‌ شود همراه‌ با ذكر هرگونه‌ محدوديت‌ در استفاده‌ از اين‌ تسهيلات‌، اطلاعات‌ مفيدي‌ فراهم‌ مي‌كند.

تاريخ‌ اجرا

۶۱  . الزامات‌ اين‌ استاندارد در مورد كليه‌ صورتهاي‌ مالي‌ كه‌ دوره‌ مالي‌ آنها از تاريخ‌ ۱/۱/۱۳۸۰ و بعد از آن‌ شروع‌ مي‌شود، لازم‌الاجراست‌.

مطابقت‌ با استانداردهاي‌ بين‌المللي‌ حسابداري‌

۶۲ . به‌ استثناي‌ موارد زير، با اجراي‌ الزامات‌ اين‌ استاندارد، مفاد استاندارد بين‌المللي‌ حسابداري‌ شماره‌ ۷ با عنوان‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد نيز رعايت‌ مي‌شود:

الف‌. تفكيك‌ ”بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌“ و ” ماليات‌ بر درآمد“ از سايرسرفصلهاي‌ اصلي‌ جهت‌ ارائـه‌ مستقل‌.

ب . عدم‌ شمول‌ اقلام‌ معادل‌ وجه نقد در تعريف‌ وجه نقد.

پيوستها

نمونه‌هاي‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد

اين‌ پيوستها به منظور آشنايي‌ با نحوه‌ اجراي‌ الزامات‌ مندرج‌ در استاندارد حسابداري‌ و طبقه‌بنديهاي‌ فرعي‌ تحت‌ سرفصلهاي‌ اصلي‌ صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تهيه‌ شده‌ است‌ و بخشي‌ از استاندارد حسابداري‌ نيست‌. پيوستهاي‌ مذكور شامل‌ نمونه‌هاي‌ تشريحي‌ مربوط‌ به‌ سه‌ نوع‌ واحد تجاري‌ به‌ شرح‌ زير است:

شماره‌ پيوست‌ نوع‌ و احد تجاري‌ روش‌ مورد استفاده‌
۱ واحـد تجـاري‌ منفـرد غيرمستقيم‌
۲ گروه‌ واحدهاي‌ تجاري مستقيم‌
۳ بانك غيرمستقيم‌

در نمونه‌هاي‌ ارائه‌ شده‌، يادداشتهاي‌ توضيحي‌ مربوط‌ به‌ صورت‌جريان‌ وجوه نقد از شماره‌ يك‌ آغاز شده‌، ليكن‌ در عمل‌، شماره‌گذاري‌ آنها بعد از آخرين‌ يادداشت‌ توضيحي‌ مربوط‌ به‌ صورتهاي‌ عملكرد مالي‌ خواهـد بود. ضمنـاً در اين‌ نمونـه‌ها تنهـا اقلام‌ سال‌ جاري‌ ارائه‌ شده‌، اما در عمـل‌، ارائه‌ اقلام‌ مقايسه‌اي‌ طبق‌ استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۱ الزامي‌ است‌.

پيوست‌ شماره‌ ۱ ـ واحد تجاري‌ منفرد


شركت‌ الف‌ (سهامي‌ خاص‌)

صورت‌ جريان‌ وجوه نقد براي‌ سال‌ مالي‌ منتهي‌ به‌ ۲۹ اسفندماه‌ ۲×۱۳

يادداشت سال ۲×۱۳ سال ۱×۱۳
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
فعاليتهاي‌ عملياتي‌
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي‌از فعاليتهاي‌ عملياتي ۱ ۰۰۰ر۷
بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌
سود دريافتي‌ بابت‌ سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ كوتاه‌مدت ۲۰۰
سود دريافتي‌ بابت‌ سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ بلندمدت‌ ۱۰۰
سود سهام‌ دريافتي‌ ۰۰۰ر۲
سود پرداختي‌ بابت‌ تسهيلات‌ مالي (    ۱۵۰)
سود سهام‌ پرداختي‌ ( ۵۰۰ر۱)
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌ ۶۵۰
ماليات‌ بر درآمد
ماليات‌ بر درآمد پرداختي‌(شامل‌ پيش‌پرداخت‌ ماليات‌ بردرآمد) ( ۹۰۰ر۲)
فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌
وجوه‌ حاصل از فروش‌ سرمايه‌گذاري‌ كوتاه‌مدت‌ ۱۰۰
وجوه‌ پرداختي‌ بابت‌ تحصيل‌ سرمايه‌گذاري‌ بلندمدت‌ (    ۶۰۰)
وجوه‌ پرداختي‌ جهت‌ خريد داراييهاي‌ نامشهود (    ۲۰۰)
وجوه‌ پرداختي‌ جهت‌ خريد داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود ( ۱۰۰ر۱)
وجوه‌ حاصل از فروش‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود ۱۵۰
وجوه نقدي‌ غيرمترقبه‌ ـ خسارت‌ دريافتي‌ از بيمه‌ ۱۰۰
جريان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ ( ۵۵۰ر۱)
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد قبل‌ از فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ ۲۰۰ر۳
فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌
وجوه‌ حاصل از افزايش‌ سرمايه‌ ۲۰۰
دريافت‌ تسهيلات‌ مالي‌ ۱۰۰
بازپرداخت‌ اصل‌ تسهيلات‌ مالي‌ دريافتي‌ (    ۱۵۰)
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ ۱۵۰
خالص‌ افزايش‌ در وجه نقد ۳۵۰ر۳
مانده‌ وجه نقد در آغاز سال‌ ۰۰۰ر۳۰
مانده‌ وجه نقد در پايان‌ سال‌ ۳۵۰ر۳۳

يادداشتهاي‌ توضيحي‌ … تا … مندرج‌ در صفحات‌ … تا … جزء لاينفك‌ صورتهاي‌ مالي‌ است‌.


شركت‌ الف‌ (سهامي‌ خاص‌)

يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي

۱ – صورت‌ تطبيق‌ سود عملياتي‌ با جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ به‌ شرح‌ زير است‌ :

۲×۱۳ ۱×۱۳
ميليون‌ ريال‌ ميليون‌ ريال‌
سود عملياتي‌ ۵۰۰ر۵
هزينه‌ استهلاك‌ ۵۰۰
خالص‌ افزايش‌ در ذخيره‌ مزاياي‌ پايان‌ خدمت‌ كاركنان‌ ۴۰۰
افزايش‌ موجودي‌ مواد و كالا (۳۰۰)
افزايش‌ سفارشات‌ و پيش‌پرداختها (۴۰۰)
افزايش‌ حسابهاي‌ دريافتني‌ عملياتي* (۱۰۰)
افزايش‌ حسابهاي‌ پرداختني‌ عملياتي‌* ۵۰۰
افزايش‌ پيش‌دريافتهاي‌ عملياتي‌ ۳۰۰
خالص‌ ساير درآمدها و هزينه‌ها** ۶۰۰
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ ۰۰۰ر۷

۲ – معاملات‌ غيرنقدي‌ طي‌ دوره‌ مالي‌ مورد گزارش‌ به‌ قرار زير است‌ :

۲×۱۳ ۱×۱۳
ميليون‌ ريال‌ ميليون‌ ريال‌
تحصيل‌ ده‌ دستگاه‌ كاميون‌ در قبال‌ واگذاري‌ محصولات‌ شركت‌ ۱۰۰
تحصيل‌ ساختمان‌ جديد شركت‌ در قبال‌ افزايش‌ سرمايه‌ ۷۳۰
۸۳۰

* حسابهاي دريافتني و پرداختني عملياتي شامل هر دو گروه حسابهاي دريافتني و پرداختني کوتاه مدت و بلند مدت مي‌باشد.

** منظور خالص اقلامي است که در تعيين سود (زيان) عملياتي منظور نشده و در ساير سرفصلهاي اصلي صورت جريان وجوه نقد نيز قابل طبقه‌بندي نبوده است (بند ۲۰  استاندارد حسابداري).

پيوست‌ شماره‌ ۲ – گروه واحدهاي تجاري

گروه‌ ب‌

صورت‌ جريان‌ وجوه نقد تلفيقي‌ براي‌ سال‌ مالي‌ منتهي‌ به‌ ۲۹ اسفندماه‌ ۲ × ۱۳

يادداشت سال ۲×۱۳ سال ۱×۱۳
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
فعاليتهاي‌ عملياتي‌
وجوه نقد دريافتي‌ از مشتريان‌ ۰۰۰ر۷۵
پيش‌دريافت‌ از مشتريان‌ ـ جريان‌ نقدي‌ استثنايي‌ ۵ ۰۰۰ر۱۲۰
وجوه نقد پرداختي‌ به‌ فروشندگان‌ ( ۰۰۰ر۱۱۰)
وجوه نقد پرداختي‌ به‌ كاركنان‌ و از جانب‌ كاركنان‌ (    ۰۰۰ر۶۰)
مزاياي‌ پايان‌ خدمت‌ پرداختي‌ به‌ كاركنان‌ (    ۸۰۰)
ساير وجوه نقد پرداختي‌ (    ۰۰۰ر۱۲)
جريان‌ خالص‌ خروج‌ وجوه نقد درارتبـاط‌ با عمليات‌ متوقف‌
شده‌ ـ جريان‌ نقدي‌ استثنايي‌ (    ۰۰۰ر۱)
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ ۱ ۲۰۰ر۱۱
بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌
سود تضمين‌ شده‌ دريافتي‌ ۵۰۰
سود تضمين‌ شده‌ پرداختي‌ (    ۰۰۰ر۲)
حصه‌ سود تضمين‌ شده‌ اقساط‌ پرداختي‌ اجاره‌ به‌ شرط‌ تمليك (    ۴۰۰)
سود سهام‌ دريافتي‌ از شركتهاي‌ وابسته‌ ۲۰
سود سهام‌ پرداختي‌ (    ۷۰۰ر۲)
جريان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد ناشي‌از بازده‌ سرمايه‌گذاريها و
سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌ (    ۵۸۰ر۴)
ماليات‌ بر درآمد
ماليات‌ بر درآمد پرداختي‌ (    ۹۰۰ر۲)
فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌
خريد دارايي‌ ثابت‌ مشهود (    ۰۰۰ر۲)
خريد شركت‌ فرعي‌ (پس‌ از كسر وجه نقد تحصيل‌ شده‌) ۲ (    ۰۰۰ر۱۸)
فروش‌ دارايي‌ ثابت‌ مشهود ۵۰
جريان‌ نقدي‌ غيرمترقبه‌ : خسارت‌ دريافتي‌ از شركت‌ بيمه‌ ۶ ۰۰۰ر۴
فروش‌ بخشي‌ از عمليات‌ واحد تجاري ۳ ۰۰۰ر۵
فروش‌ سرمايه‌گذاري‌ كوتاه‌مدت‌ ۰۰۰ر۲
ايجاد سپرده‌ سرمايه‌گذاري‌ بلندمدت‌ بانكي‌ (    ۰۰۰ر۲)
جريان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ ( ۹۵۰ر۱۰)
جريان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد قبل‌ از فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ (    ۲۳۰ر۷)
فعاليتهاي تأمين مالي
وجوه دريافتي بابت افزايش سرمايه ۰۰۰ر۵
دريافت تسهيلات مالي ۶۰۰ر۳
خالص‌ تسهيلات‌ مالي‌ دريافتي‌ (سررسيد كمتر از سه‌ماه‌) ۰۰۰ر۴
بازپرداخت‌ تسهيلات‌ مالي‌ (    ۹۰۰)
حصه‌ اصل‌ اقساط‌ پرداختي‌ اجاره‌ به‌ شرط‌ تمليك‌ (    ۲۰۰ر۱)
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ ۵۰۰ر۱۰
خالص‌ افزايش‌ در وجه نقد ۲۷۰ر۳
مانده‌ وجه نقد در آغاز سال‌ ۱۰۰
تأثير تغييرات‌ نرخ‌ ارز
( ۱۵۰)

 

مانده‌ وجه نقد در پايان‌ سال‌ ۲۲۰ر۳

يادداشتهاي‌ توضيحي‌ … تا … مندرج‌ در صفحات‌ … تا … جزء لاينفك‌ صورتهاي‌ مالي‌ است‌.

گروه‌ ب‌

 

يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي

 

۱  . صورت‌ تطبيق‌ سود عملياتي‌ با جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ به‌ شرح‌ زير است‌ :

۲×۱۳ ۱×۱۳
ميليون‌ ريال‌ ميليون‌ ريال‌
سود عملياتي‌ ۰۰۰ر۲۰
هزينه‌ استهلاك‌ ۰۰۰ر۴
خالص‌ كاهش‌ در ذخيره‌ مزاياي‌ پايان‌ خدمت‌ كاركنان‌ (۵۰)
افزايش‌ در موجودي‌ مواد و كالا (۵۰۰ر۱۲)
افزايش‌ در حسابهاي‌ دريافتني‌ عملياتي‌* (۰۰۰ر۴)
افزايش‌ در حسابهاي‌ پرداختني‌ عملياتي* ۶۵۰ر۴
جريان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد درارتباط‌ با فعاليتهاي‌ متوقف‌ شده‌ (۰۰۰ر۱)
خالص‌ ساير درآمدها و هزينه‌ها** ۱۰۰
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي ۲۰۰ر۱۱

۲  . خريد شركت‌ فرعي‌ به‌ شرح‌ زير است‌ :

۲×۱۳ ۱×۱۳
ميليون‌ ريال‌ ميليون‌ ريال‌
داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود ۰۰۰ر۱۳
سرمايه‌گذاريها ۲۰۰
موجودي‌ مواد و كالا ۰۰۰ر۱۰
حسابهاي‌ دريافتني‌ ۰۰۰ر۱۲
پيش‌پرداخت‌ ماليات‌ ۳۰۰ر۱
موجودي‌ نقد ۵۰۰ر۱
حسابهاي‌ پرداختني‌ ( ۰۰۰ر۲۲)
وامها و تسهيلات‌ اجاره‌ به‌ شرط‌ تمليك‌ (    ۹۰۰ر۳)
ماليات‌ پرداختني‌ (    ۲۰۰)
حقوق‌ سهامداران‌ اقليت‌ (    ۱۰۰)
۸۰۰ر۱۱
سرقفلي‌ ۰۰۰ر۱۷
۸۰۰ر۲۸
كسر مي‌شود : مابه‌ازاي‌ غيرنقدي‌ ـ تخصيص‌ اوراق‌ سهام‌ ( ۳۰۰ر۹)
ناخالص‌ مابه‌ازاي‌ نقدي‌ ۵۰۰ر۱۹
كسر مي‌شود : موجودي‌ نقد تحصيل‌ شده‌ (    ۵۰۰ر۱)
جريان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد بابت‌ خريد شركت‌ فرعي‌ ۰۰۰ر۱۸

* حسابهاي دريافتني و پرداختني عملياتي شامل هر دو گروه حسابهاي دريافتني و پرداختني کوتاه مدت و بلند مدت است.

** منظور خالص اقلامي است که در تعيين سود (زيان) عملياتي منظور نشده و در ساير سرفصلهاي اصلي صورت جريان وجوه نقد نيز قابل طبقه‌بندي نبوده است (بند ۲۰  استاندارد حسابداري).

گروه‌ ب‌

يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي

 

۳  . فروش‌ بخشي‌ از عمليات‌ واحد تجاري‌ به‌ شرح‌ زير است‌ :

۲×۱۳ ۱×۱۳
ميليون‌ ريال‌ ميليون‌ ريال‌
داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود ۸۰۰
موجودي‌ مواد و كالا ۰۰۰ر۵
حسابهاي‌ دريافتني‌ ۶۰۰
۴۰۰ر۶
زيان‌ حاصل از فروش‌ ( ۴۰۰ر۱)
وجه نقد دريافتي‌ ۰۰۰ر۵

 

۴  . معاملات‌ عمده‌ غيرنقدي‌ طي‌ سال‌ به‌ شرح‌ زير است‌ :

۲×۱۳ ۱×۱۳
ميليون‌ ريال‌ ميليون‌ ريال‌
۴ . الف‌.  تحصيل‌داراييهاي‌ ثابت‌مشهود از طريق‌ قرارداد اجاره‌ به‌ شرط‌ تمليك‌ ۹۰۰ر۲
۴ .  ب .   تخصيص‌ اوراق‌ سهام‌ به عنوان‌ بخشي‌ از مابه‌ازاي‌ خريد شركت‌ فرعي‌ ۳۰۰ر۹
۲۰۰ر۱۲

 

۵  . پيرو تغيير سياستهاي‌ فروش‌ محصولات‌ توليدي‌ گروه‌ در سال‌ جاري‌، نسبت‌ به‌ پيش‌دريافت‌ ۵۰% از بهاي‌ كالا از مشتريان‌ اقدام‌ شد كه‌ از اين‌ بابت‌ مبلغ‌ ۰۰۰ر۱۲۰ ميليون‌ ريال‌ درصورت‌ جريان‌ وجوه نقد به عنوان‌ يك‌ جريان‌ نقدي‌ استثنايي‌ انعكاس‌ يافته‌ است‌.

۶ . طي‌ سال‌ مورد گزارش‌ از بابت‌ خسارت‌ وارده‌ به‌ ساختمان‌ اصلي‌ شركت‌ اصلي‌ در اثر آتش‌سوزي‌ مبلغ‌ ۰۰۰ر۴  ميليون‌ ريال‌ از شركت‌ بيمه‌ دريافت‌ شده‌ كه‌ به عنوان‌ جريان‌ نقدي‌ غيرمترقبه‌ درصورت‌ جريان‌ وجوه نقد انعكاس‌ يافته‌ است.

 

پيوست‌ شماره‌ ۳ –  بانك‌

بانك‌ نمونه‌ (شركت‌ سهامي‌ عام‌)

صورت‌ جريان‌ وجوه نقد براي‌ سال‌ مالي‌ منتهي‌ به‌ ۲۹ اسفندماه‌ ۲ × ۱۳

يادداشت سال ۲×۱۳ سال ۱×۱۳
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
فعاليتهاي‌ عملياتي‌
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ ۱ ۹۰۰ر۱۰۶ر۱
بازده‌ سرمايه‌گذاريها و سود پرداختي‌ بابت‌ تأمين‌ مالي‌
سود سهام‌ دريافتي‌ ۹۰۰ر۹
سود سهام‌ پرداختي‌ به‌ سهامداران‌ (۸۰۰ر۶۷)
جريان‌ خالص‌ خروج‌ وجه‌نقدناشي‌ازبازده‌ سرمايه‌گذاريهاو
سودپرداختي‌بابت‌تأمين‌مالي‌ (۹۰۰ر۵۷)
ماليات‌ بر درآمد
ماليات‌ بر درآمد پرداختي‌ (۰۰۰ر۸۸)
فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌
وجوه‌ پرداختي‌ بابت‌ سرمايه‌گذاري‌ مستقيم‌ و مشاركتهاي‌ حقوقي‌ (۶۰۰ر۱۴)
وجوه‌ دريافتي‌ بابت‌ فروش‌ سرمايه‌گذاري‌ و مشاركتهاي‌ حقوقي‌ ۷۰۰ر۵
وجوه‌ پرداختي‌ بابت‌ خريد داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود (۵۰۰ر۱۸۹)
وجوه‌ دريافتي‌ بابت‌ فروش‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود ۲۰۰ر۱۱۱
جريان‌ خالص‌ خروج‌ وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ (۲۰۰ر۸۷)
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد قبل‌ از فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌ ۸۰۰ر۸۷۳
فعاليتهاي‌ تأمين‌ مالي‌
افزايش‌ سرمايه‌ نقدي‌ ۰۰۰ر۶
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ۸۰۰ر۸۷۹
زيان‌ تسعير ارز وجه نقد (۳۰۰ر۱۴۲)
خالص‌ افزايش‌ وجه نقد ۲ ۵۰۰ر۷۳۷
مانده‌ وجه نقد در ابتداي‌ سال‌ ۹۰۰ر۳۲۲ر۶
مانده‌ وجه نقد در پايان‌ سال‌ ۴۰۰ر۰۶۰ر۷

بانك‌ نمونه‌ (شركت‌ سهامي‌ عام‌)

يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي

۱ –    صورت‌ تطبيق‌ سود قبل‌ از كسر ماليات‌ بردرآمد با جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ به‌شرح‌ زير مي‌باشد:

۲×۱۳ ۱×۱۳
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
سود قبل‌ از كسر ماليات‌ بر درآمد* ۴۰۰ر۳۴۱
هزينه‌ استهلاك‌ ۳۰۰ر۴۳
هزينه‌ كاهش‌ ارزش‌ سرمايه‌گذاريها ومشاركتهاي‌ حقوقي* ۸۰۰ر۳۰
سود سهام‌ سرمايه‌گذاريها و مشاركتهاي‌ حقوقي‌* (۹۰۰ر۱۹)
سود فروش‌ سرمايه‌گذاريها و مشاركتهاي‌ حقوقي* (۱۰۰ر۱۱۸)
سود فروش‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود* (۰۰۰ر۱۹۸)
خالص‌ زيان‌ تسعير ارز وجه نقد ۳۰۰ر۱۴۲
۸۰۰ر۲۲۱
خالص‌ افزايش‌ (كاهش‌) بدهيهاي‌ عملياتي‌
جاري‌ اشخاص‌ و سپرده‌هاي‌ ديداري‌ ۲۰۰ر۴۱۲
سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ كوتاه‌مدت‌ و مشابه‌ ۵۰۰ر۸۹۶
سپرده‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌ بلندمدت‌ و مشابه‌ ۱۰۰ر۲۳۴ر۱
حسابهاي‌ دولتي‌ ۹۰۰ر۳۹
حصه‌ عملياتي‌ ساير بدهيها ۶۰۰ر۱۸
اقلام‌ در راه‌ (۱۰۰ر۸۱)
۲۰۰ر۵۲۰ر۲
خالص‌ (افزايش‌) كاهش‌ داراييهاي‌ عملياتي‌
سپرده‌ قانوني‌ ۴۰۰ر۸۵
ساير سپرده‌ها ۹۰۰ر۳۶
اوراق‌ قرضه‌ (مشاركت‌) (۰۰۰ر۱۰۰)
وام‌ و اعتبار به‌ بانكها ۰۰۰ر۳۶۸
وام‌ و اعتبار اعطايي‌ و ساير مطالبات‌ ۴۰۰ر۳۹۶
تسهيلات‌ اعطايي‌ عقود اسلامي‌ (۸۰۰ر۳۰۵ر۲)
وثايق‌ تمليك‌ شده‌ (۳۰۰ر۹۷)
حصه‌ عملياتي‌ ساير داراييها (۷۰۰ر۱۸)
(۱۰۰ر۶۳۵ر۱)
جريان‌ خالص‌ ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي‌ عملياتي‌ ۹۰۰ر۱۰۶ر۱

* باتوجه به اينکه در صورت سود و زيان نمونه مصوب شوراي پول و اعتبار، سود عملياتي مشخص نمي‌شود، لذا در نمونه حاضر سود قبل از کسر ماليات جهت تطبيق با خالص جريان وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي انتخاب شده است.  بديهي است در اين حالت اقلامي که به طور جداگانه در ساير سرفصلهاي اصلي طبقه‌بندي مي‌شود بايد در تبديل سود قبل از ماليات به جريان خالص وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي مد نظر قرار گيرد.

بانك‌ نمونه‌ (شركت‌ سهامي‌ عام‌)

يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي

۲ خالص‌ افزايش‌ وجه نقد منعكس‌ شده‌ در صورت‌ جريان‌ وجوه نقد به‌شرح‌ زير است‌:

۲×۱۳ ۱×۱۳ تغييرات طي سال
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
اسكناس‌ و مسكوك‌ و فلزات‌ بهادار ۳۰۰ر۵۶۲ ۷۰۰ر۴۴۱ ۶۰۰ر۱۲۰
موجودي‌ نـزد بانكهـاي‌ داخلـي‌ پس‌ از پاياپـاي ۹۰۰ر۰۷۱ر۴ ۴۵۰ر۵۹۶ر۳ ۴۵۰ر۴۷۵
نقود بيگانـه‌ و موجودي‌ نـزد بانكهـاي‌ خارجي‌ ۴۰۰ر۵۴۶ر۳ ۳۵۰ر۷۴۲ر۲ ۰۵۰ر۸۰۴
موجودي‌ بانكهاي‌ داخلي‌ نـزد ما پس‌ از پاياپاي‌ (۲۰۰ر۸۱۰) (۶۰۰ر۲۳۷) (  ۶۰۰ر۵۷۲)
موجودي‌ بانكهاي‌ خارجي‌ نزد ما پس‌ از پاياپاي‌ (۰۰۰ر۳۱۰) (۰۰۰ر۲۲۰) (  ۰۰۰ر۹۰)
۴۰۰ر۰۶۰ر۷ ۹۰۰ر۳۲۲ر۶ ۵۰۰ر۷۳۷
محل تبلیغ شما

28 نظرات
  1. بخیت می گوید

    تقاضا میشود فکس فرمایید. ۸۸۹۶۵۳۹۷

  2. مدیرسایت می گوید

    ضمن عرض سلام و عذرخواهي
    امكان فاكس ندارم.

  3. mahmud می گوید

    سلام صورت گردش وجوه نقد استاندارد براي فروشگاه ها يا تعاوني ها وجود دارد ؟

  4. مدیر سایت می گوید

    باسلام
    به نظر بنده اختصاصا براي اين واحدها استاندارد حسابداري گردش وجوه نقد وجود ندارد و با همين استاندارد قابل تطبيق هستند.
    لطفا به شرايط شمول و رعايت اين استاندارد مراجعه فرمائيد.
    بااحترام

  5. فرشته می گوید

    جدیدا بعضی کتابها تو تهیه صورت جریان وجه نقد ذخیره مزایای پایان خدمتو نمیارنمیخواستم ببینم درسته یا اینکه استاندارد جدیدیه

  6. مدیر سایت می گوید

    باسلام
    از اين موضوع بي اطلاعم ولي استاندارد مصوب به شرح فوق است.
    بااحترام

  7. حسینی می گوید

    آیا برای شرکت های پیمانکاری نیز همین طور است؟

  8. مدیر سایت می گوید

    باسلام
    بله در شركتهاي پيمانكاري هم بنا به وجود عوامل ، از همين استاندارد استفاده ميشود.
    بااحترام

  9. ali می گوید

    باسلام خسته نباشید ایا استانداردهی شما بروز وطبق استاندارد بین والملل حسابداری وکامل هست ؟لطف کنید برای من از استاندارد ۱تا ۱۴بارم میل کنید
    باتشکر فراوان

  10. مدیر سایت می گوید

    با سلام و احترام
    استانداردهاي داخلي بروز و كامل هست و حتي استانداردهايي كه در مرحله پيشنويس قراردارد نيزدرسايت منعكس شده است.
    موفق باشيد.

  11. امیر می گوید

    با سلام
    ضمن تشکر از شما سرور گرامی
    در صورت امکان خواستم در خصوص محاسبه صورت تطبیق جریانهای نقدی چه سرفصل هایی باد کسر یا اظافه گردد
    توضیحات بیشتر میخواستم

    متشکرم

  12. مدیر سایت می گوید

    با سلام و احترام
    ضمن تشکر و عذرخواهی
    آشنایی زیادی با این موضوع ندارم ولی چنانچه نمونه ی عینی مدنظر شماست تصویر این پست می تواند به شما کمک کند.
    موفق باشید.

  13. ویسی می گوید

    درباره ارز ش معادل وجه نقد در روشهای ارزشیابی میخواستم اگه امکان داره برام مطالبی رو ایمیل کنید

  14. کاظم امیر خوانساری می گوید

    باسلام من یک حسابدار بسیار قدیمی هستم ،سابق ،یک منابع ومصارف داشتیم ویک تغییرات سرمایه درگردش وباهم مطابقت میکرد،ولی من باشیوه جدید کار نکردم ،وتوضیح کامل داده نشده که چرا یکی کسر میشود ویکی افزایش ، جوری بیان نشده است که ،که افراد بخوبی متو جه شوند باتشکر

  15. محمد می گوید

    باسلام وخسته نباشید
    لطف بفرمائیدترازمعین درسیستم قراردهیدتادرزمان کنترک گردش وجوه نقدبیشترمتوجه شویم

  16. fata می گوید

    با سلام
    صورت جریان وجوه نقد صحیح تر است یا صورت گردش وجوه نقد ؟؟؟
    چرا ؟؟

  17. مدیر سایت می گوید

    باسلام و احترام
    حسب نامگذاري استاندارد هم صورت جريان صحيح تر است چراكه هدف صرفا گزارش گردش وجه نقد نيست بلكه ورود و خروج و اثرگذاري وجه نقد ونحوه تامين و استفاده از وجه نقد نيز ملاك است.

  18. زهرا می گوید

    سلام ببخشید می خواستم ببینم آیا صورت جریان وجه نقد نسبت های مالی دارد؟

  19. مدیر سایت می گوید

    باسلام و احترام
    نسبت هاي مالي هم از آن قابل استخراج است ولي اين صورت به نوعي نحوه تامين مالي و مخارج نقدي شركت را نمايش مي دهد.

  20. Raha می گوید

    سلام و قبولي طاعات و عبادات،
    ۱-چرا ماليات در استاندارد ايران در طبقه جريان وجه حاصل از عمليات قرار نگرفته و جهت آن سرفصل جداگانه اي تعيين گرديده است؟
    ۲- موارد كنترلي كه در استاندارد مطرح شده است چيست؟

  21. Raha می گوید

    سلام – از نظر استاندارد حسابداري شركت موفق چه شركتي است؟
    باتشكر

  22. مدیر سایت می گوید

    باسلام و احترام
    اسانداردهای حسابداری مانع یا باعث تعریف یک شرکت موفق نیست بلکه ایجاد یک رویه یکسان برای گزارشگری موسسات و شرکتهاست که شفافیت بیشتری هم ارائه میکند.

  23. شاهرخی می گوید

    باسلام وخسته نباشید من حسابدار یک مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی هستم باتوجه به اینکه درآمد مؤسسه های غیرانتفاعی از مالیات معاف بوده و همچنین مؤسسه چند حساب متفاوت ودر دوبانک متفاوت دارد سوال من این است که باید در قسمت جریان خالص ورود وجوه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی مبلغ کل این حسابها ثبت گردد ویا اینکه فقط مبلغ مربوط به مانده حساب اصلی درآمد که شهریه در آن واریز می گردد؟
    ممنونم از لطفتون

  24. مهرزاد می گوید

    باتشکر از زحمات شما..عالی بود

  25. رايان می گوید

    با سلام و خسته نباشيد ، منظور از حسابهاي دريافتني و پرداختني عملياتي در صورت تطبيق سود عملياتي چيه ؟ آيا مانده مورد نظر از تفاوت جمع دارايي هاي جاري امسال و سال قبل بدست مياد؟ يا از تفاوت جمع كل دارايي ها؟ ممنون و متشكرم

  26. نیلی می گوید

    در صورت جریان وجوه نقد تلفیقی، مالیات پرداخت شده توسط شرکت فرعی هم حساب می شود در بخش “مالیات بردرآمد پرداختی ” در صورت جریان وجوه نقد تلفیقی یا خیر اگر حساب می شود به چه صورت کامل یا فقط سهم اقلیت؟

  27. فاطمه می گوید

    چه تفاوتی بین اعطای وام وباز پرداخت وامهای دریافتی از لحاظ نحوه ی انعکاس در صورت جریانهای نقدی وجود دارد؟لطفا برام توضیح بدین

  28. ناصری می گوید

    سلام .من یه سوال خدمت شماداشتم اینکه میخوام صورت جریان وجه نقددرست کنم نمیدونم وجوه نقدواریزی شرکاروکدوم قسمت بزارم ؟

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.